Μήνας σκληρών διαπραγματεύσεων μεταξύ υπουργείου Ενέργειας  και  Κομισιόν θα είναι ο Ιανουάριος.

Οι διαπραγματεύσεις γίνονται σε μια προσπάθεια να κλείσουν οι εκκρεμότητες που εντόπισε η Επιτροπή στην τελευταία μεταμνημονιακή αξιολόγηση και ειδικότερα το θέμα της μονοπωλιακής πρόσβασης της ΔΕΗ στο λιγνίτη.

Από τότε η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί να  προσδιορίσει τα «διορθωτικά αντι-μονοπωλιακά μέτρα» που θα ανοίξουν την αγορά, μετά τη κατάργηση των ΝΟΜΕ, τα οποία θα επιτρέπουν στην αγορά ενέργειας να έχει πρόσβαση στη φθηνή ενέργεια από νερά και λιγνίτη.

Η στρατηγική του υπουργού Ενέργειας, ήταν να αλλάξει ριζικά το πλαίσιο εντός του οποίου θα κινηθεί η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς (και κυρίως με την Κομισιόν) όσον αφορά τον ενεργειακό προσανατολισμό, τη δομή της ηλεκτρικής αγοράς και τη θέση της ΔΕΗ εντός αυτής.

Να καταργήσει τα ΝΟΜΕ και να προτάξει την απολιγνιτοποίηση καθώς και το ότι οι διαγωνισμοί για την πώληση λιγνιτικών απέτυχαν, ώστε να μη τίθεται θέμα για την πρόσβαση της ΔΕΗ στο λιγνίτη.

Ο κεντρικός άξονας ήταν να βρεθεί νέα συνολική λύση για την ηλεκτρική αγορά στη χώρα μας, η οποία θα υπερθεματίζει όσον αφορά την υιοθέτηση και εφαρμογή των ευρωπαϊκών στρατηγικών κατευθύνσεων, ενώ ταυτόχρονα δεν θα δημιουργεί «συστημικούς κινδύνους», όπως η κατάρρευση της ΔΕΗ.

Όμως … τώρα που η ΔΕΗ δεν καταρρέει, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού επιμένει ότι η Ελλάδα πρέπει να συμμορφωθεί με την απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου για την πρόσβαση και τρίτων στο λιγνίτη.
Οι διαπραγματεύσεις και οι διαφορές

Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται από την επόμενη εβδομάδα με στόχο να έχουν ολοκληρωθεί εντός του Ιανουαρίου και η όποια λύση να έχει χρονική διάρκεια τουλάχιστον έως το 2023, έτος που αποσύρονται όλες οι υπάρχουσες λιγνιτικές μονάδες.

Η φόρμουλα που αναζητείται αφορά τη δημιουργία μίας εταιρίας ειδικού σκοπού (SPV) στην οποία θα πουλά η ΔΕΗ το 40% του ρεύματος που παράγει από λιγνιτικά εργοστάσια και θα το αγοράζουν βιομηχανίες εντάσεως κατανάλωσης αλλά και άλλοι προμηθευτές ρεύματος.  Υπήρξε και η πρόταση να εξαιρεθούν οι άλλοι προμηθευτές ρεύματος από την πρόσβαση σε ενέργεια από λιγνιτικά και να έχει πρόσβαση μόνο η βιομηχανία, αλλά εκτιμάται ότι δεν θα γίνει εύκολα δεκτή.

Το ερώτημα ωστόσο που δημιουργεί αυτή η λύση, είναι σε ποια τιμή θα πρέπει να δίνεται αυτή η ποσότητα ενέργειας, ώστε να μην ζημιώνει τη ΔΕΗ αλλά και να είναι και συμφέρουσα για τους αγοραστές της και πώς θα προσδιορίζεται η τιμή αυτή. Το υπουργείο Ενέργειας δεν θα ήθελε τις δημοπρασίες (θα θυμίζουν ΝΟΜΕ) και αντιπροτείνει μια οριζόμενη τιμή με βάση τα κόστη της ΔΕΗ ωστόσο δεν έχει βρεθεί ακόμη κοινός τόπος σε αυτή την καθοριστική λεπτομέρεια.

Στις εκκρεμότητες που επίσης πρέπει να κλείσουν σε συνεργασία με την Επιτροπή,  είναι η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, το Target Model, ο μεταβατικός μηχανισμός αποζημίωσης ευελιξίας (τα ΑΔΙ από τα οποία εξαρτάται η αποδοτικότητα των μονάδων φυσικού αερίου), και ο  μόνιμος μηχανισμός αποζημίωσης επάρκειας ισχύος και ο μηχανισμός διακοψιμότητας (που ενδιαφέρει τη βιομηχανία).

Το target model στο β εξάμηνο του 2020

Το δεύτερο θέμα που ενδιαφέρει την Κομισιόν είναι η λειτουργία του target  model το οποίο θα φέρει μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά και θα άρει   τις υφιστάμενες στρεβλώσεις και αποτελεί μια εκκρεμότητα της ενεργειακής αξιολόγησης.. H πίεση εκ μέρους της Κομισιόν είναι σταθερή και έντονη και χρεώνει στις ελληνικές αρχές τις  καθυστερήσεις.

Για παράδειγμα για το γεγονός ότι δεν έχει ακόμα εγκριθεί παρά την πολύμηνη επεξεργασία, ο Κανονισμός Εκκαθάρισης Συναλλαγών Αγοράς Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσιας Αγοράς τον οποίο ως γνωστόν θα πραγματοποιεί η EnExClear (Εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών Χρηματιστηρίου Ενέργειας), θυγατρική 100% της ΕΧΕ (αντίστοιχα την εκκαθάριση συναλλαγών της αγοράς ενεργειακών παραγώγων θα αναλάβει η ATHEXClear, που ανήκει στον Όμιλο του Χρηματιστηρίου Αθηνών).

Τελικά, σύμφωνα με πληροφορίες, η έναρξη της λειτουργίας του target model,  τοποθετείται στο β’ εξάμηνο του 2020.

Σύμφωνα με τον πρόσφατο ενεργειακό νόμο, το χρονοδιάγραμμα θα καθοριστεί με Υπουργική Απόφαση,  ενώ η παραβίαση του χρονοδιαγράμματος οδηγεί σε ποινές από τη ΡΑΕ.

Ο νόμος καθορίζει τον «οδικό χάρτη» των υποχρεώσεων του ΑΔΜΗΕ και του ΕΧΕ για την έναρξη λειτουργίας των αγορών ενέργειας. Προβλέπει επίσης ότι η ΡΑΕ παρακολουθεί την τήρηση του χρονοδιαγράμματος και μπορεί να επιβάλει κυρώσεις  (π.χ. πρόστιμα) εάν παραβιάζονται οι προβλεπόμενες προθεσμίες. Μάλιστα, τίθεται δεσμευτική προθεσμία 20 εργάσιμων ημερών στη ΡΑΕ για την επιβολή προστίμων, σε περίπτωση μη τήρησης του χρονοδιαγράμματος.