ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Όπως αποκαλύπτει στο mononews.gr, το 2011 έχασε το 90% των πωλήσεών της αλλά κατάφερε και γλίτωσε την χρεοκοπία με προσωπικές θυσίες και χάρη στην προσαρμοστικότητά της: επεκτάθηκε στο εξωτερικό, σε νέα γκάμα προϊόντων οικονομικότερων και μοντέρνων, και από πέρυσι κατασκευάζει τα δικά της ρούχα, τη σειρά Desmira.
Σήμερα την εμπιστεύονται και επιλέγουν τα χαλιά της κροίσοι από όλο τον κόσμο και το 30% του τζίρου της προέρχεται από το εξωτερικό. Κι όλα αυτά όχι μια μεγάλη οργανωμένη επιχείρηση, αλλά μια προσωποπαγής εταιρεία στην οποία όμως η κα Μοιραράκη δεν έχει δώσει μόνο το όνομά της αλλά και την ψυχή της.
Ποιο είναι το μυστικό για να τα καταφέρνει κανείς στα δύσκολα; Πώς γίνεται από τα 15 εκατ. τζίρο το 2008 να βυθίζεσαι στο 1,5 εκατ. ευρώ και όχι μόνο να επιβιώνεις αλλά να βάζεις τις βάσεις για νέα πορεία;
Περάσαμε πολύ δύσκολα. Από τις χρυσές χρονιές του 2006, 2007 και 2008 που έφτασε μέχρι τα 15 εκατ. τζίρο, ήρθε η κρίση και άλλαξαν όλα. Χάσαμε το 90% του τζίρου μας και μείναμε εκεί από το 2011 μέχρι πέρυσι στο 1,5 εκατ. ευρώ. Κι έκανα μεγάλο αγώνα και προσωπικές θυσίες για να μη χαθούν όλα, να μην κλείσουμε. Έβαλα ό,τι είχα και δεν είχα στην επιχείρηση και αφουγκράστηκα τις νέες ανάγκες και προσάρμοσα τα προϊόντα μου στη νέα εποχή. Το χαλί δεν είναι και είδος πρώτης ανάγκης, κανείς δεν θα πάρει χαλιά στην κρίση, ειδικά, τα ακριβά χειροποίητα χαλιά. Με βοήθησε το ένστικτό μου και η αποφασιστικότητά μου να μην το βάλω κάτω. Έσωσα την επιχείρηση με τρεις κινήσεις.
Πρώτον άλλαξα τα ακριβά εμπορεύματα με φθηνότερα. Τα ακριβά χαλιά ήταν αδύνατο να πουληθούν στην κρίση, όχι μόνο γιατί έλλειπαν τα χρήματα, άλλαξε ο κόσμος και νοοτροπία. Ακόμη κι αυτοί που είχαν χρήματα δεν ήθελαν πια ούτε να επιδεικνύονται ούτε να σπαταλούν. Κι εγώ, τα μεταξωτά πανάκριβα χαλιά μου, τα έδωσα. Ευτυχώς, χάρη στην καλή μου σχέση με τους προμηθευτές μου, κατάφερα να ανταλλάξω τα πανάκριβα χαλιά που θα έμεναν απούλητα, με άλλα φθηνότερα, που θα μπορούσα να πουλήσω. Δηλαδή, αν είχα χαλιά αγορασμένα με κόστος 10.000 ευρώ, κατάφερα να τα ανταλλάξω με περισσότερα και φθηνότερα, ακόμη κι αν έχανα, κι έτσι είχα κάποια έσοδα. Κι αυτό το πέτυχα, χάρη στις εξαιρετικές σχέσεις με τους προμηθευτές μου, οι οποίοι δεν ήταν υποχρεωμένοι να μου το κάνουν, αλλά με στήριξαν γιατί μας συνδέει σχέση χρόνων και εκτίμησης.
Το δεύτερο που έκανα ήταν ότι πήγα εκτός Ελλάδας. Αφού δεν μπορούσα να πουλήσω στην Ελλάδα, πήγα και έκανα εκθέσεις στο εξωτερικό. Πήγα στο Λονδίνο και στην κρίση «όργωσα» και τα Βαλκάνια και έφτασα και στην Κύπρο. Μέχρι σήμερα κρατάω το σκήπτρο στην αγορά χαλιών στην Αλβανία, ενώ από την Κύπρο ανοίχτηκα στην αγορά των Ρώσων. Πήγα και Ρουμανία, Βουλγαρία και Μοντενέγκρο αλλά σε αυτές τις χώρες μετά δεν συνέχισα. Στην Κύπρο αντίθετα έχω παρουσία σε ένα μόνιμο κατάστημα στη Λεμεσό και όλα τα σπίτια των Ρώσων της έχουν κάτι από μένα… Και βέβαια συνεχίζω τις εκθέσεις στο Λονδίνο.
Το τρίτο που ανέπτυξα λόγω της κρίσης είναι την γκάμα του μοντέρνου χειροποίητου χαλιού. Αναζητώντας τι θέλει η αγορά και ποιες είναι οι τάσεις, είδα ότι αναπτύσσεται το μοντέρνο χαλί. Την έπιασα την ιδέα αυτή και σαν αστραπή μπήκα πάρα πολύ γρήγορα στο μοντέρνο χειροποίητο χαλί. Και σε αυτό κάνω τη διαφορά.
Έφτασα σε σημείο να κάνω special production μοντέρνο χειροποίητο χαλί καλύτερα από όλους και οι επώνυμοι Έλληνες κροίσοι που έχουνε βίλες στο εξωτερικό να μου ζητούν να τους κάνω ειδική παραγγελία για τα σπίτια τους στην Αγγλία και την Ελβετία. Όποιο σχέδιο θέλουν μπορεί να γίνει χαλί με εγγύηση την καλύτερη ποιότητα και την καλύτερη τιμή. Και με προτιμούν γιατί είμαι η καλύτερη στην Ευρώπη που μπορεί να τους κάνει οποιαδήποτε παραγγελία και οποιοδήποτε σχέδιο σε μοντέρνο χειροποίητο χαλί. Μου δίνουν ένα σχέδιο και γίνεται το χαλί που ονειρεύονται.
Κανείς δεν μπορεί να με ανταγωνιστεί στις σχέσεις μου με τους παραγωγούς χαλιών στο Πακιστάν, την Περσία και την Ινδία. Το πλεονέκτημά μου είναι η άμεση και η καλή σχέση που έχω με αυτούς τους παραγωγούς. Τους δίνω κατευθείαν εγώ το σχέδιο στον παραγωγό και πετυχαίνω άριστη ποιότητα στην καλύτερη τιμή. Εδώ και 30 χρόνια τα χαλιά τα διαλέγω η ίδια. Πάω εγώ στους παραγωγούς στο Πακιστάν, στην Ινδία, στην Περσία, δύο φορές το χρόνο και κλείνω τις συμφωνίες.
Και επεκταθήκατε και στα ρούχα. Πώς αποφασίσατε να ξεκινήσετε σειρά ρούχων Desmira;
Συμπτωματικά ξεκίνησα. Φόραγα ένα καφτάνι όταν έκανα τηλεπωλήσεις και έπαιρναν τηλέφωνο και με ρωτούσαν που το πήρα. Έτσι την επόμενη φορά δεν πήρα μόνο για μένα πήρα 50. Και πουλήθηκαν όλα. Επειδή έχω εμπειρία στα χρώματα και τα σχέδια από τα χαλιά μου, διαλέγω πολύ ωραία σχέδια και στα ρούχα. Κάνω εισαγωγή σε υφάσματα και κάνω και δικά μου τυπώματα, από τα σχέδια των χαλιών.
Το τύπωμα το κάνω στην Ελλάδα και έχω και ατελιέ δικό μου όπου σχεδιάζονται και φτιάχνονται τα ρούχα. Ξεκίνησα τα ρούχα πέρσι. Το καλοκαίρι κάναμε την πρώτη μας επίδειξη στο Χίλτον και πριν λίγο καιρό παρουσίασα τη χειμερινή μου κολεξιόν στη fashion exclusive designers week με βελούδα -μεταξωτά. Τα ρούχα έχουν μεγάλη άνοδο στη ζήτηση, και πωλούνται στα καταστήματά μας, ενώ το επόμενο διάστημα θα τα δίνουμε και χονδρική. Φέτος θα επεκτείνουμε τη συλλογή για να μπορέσουμε να καλύψουμε τη ζήτηση.
Συνεχίζετε να πουλάτε χαλιά από τις τηλεπωλήσεις; Από που προέρχεται κυρίως ο τζίρος σας;
Παλιά από τις τηλεπωλήσεις προέρχονταν το 1/4 του τζίρου μας και το υπόλοιπο ήταν οι εκθέσεις και τα δύο μαγαζιά.
Τώρα οι τηλεπωλήσεις είναι το 10% των συνολικών μας πωλήσεων και τα χαλιά που πωλούνται είναι πολύ φθηνότερα. Το εξωτερικό μας δίνει ένα 30% του τζίρου μας και συνέχεια ανεβαίνει.
Φέτος ελπίζω να περάσουμε τα 2 εκατ. ευρώ.. όμως, στα νούμερα του 2018 δεν νομίζω να ξαναφτάσουμε ποτέ. Τώρα ενώ ο τζίρος είναι 80% κάτω σε τεμάχια είμαστε 60% κάτω, γιατί έχουμε αλλάξει την γκάμα των προϊόντων μας.
Πλέον έχουμε προϊόντα για όλα τα βαλάντια και για όλα τα γούστα από το προσιτό μέχρι το πολύ ακριβό, από ένα χαλί για μια απλή γυναίκα μέχρι για πολυτελή χαλιά για βίλες και ξενοδοχεία.
Το τετραγωνικό ξεκινάει από 60 ευρώ μέχρι αλλά έχω δώσει και χαλί που έκανε…. 150.000 ευρώ. Ήρθε μια γυναίκα τις προάλλες και αγόρασε ένα χαλί με 1000 ευρώ και μου λέει «τα μάζευα, ήθελα μια φορά να πάρω κι εγώ ένα χαλί Μοιραράκη». Και έχω δώσει χαλιά στο Προεδρικό Μέγαρο, σε πολλά ξενοδοχεία όπως το Χίλτον, το Costa Navarino και σε επωνύμους. Στα σχέδιά μας είναι να αναπτύξουμε το επαγγελματικό χειροποίητο χαλί, δηλαδή οικονομικό, τύπου μοκέτας, αλλά χειροποίητο για να απευθυνθούμε στην ανερχόμενη αγορά των ξενοδοχείων.
Τα δύσκολα είναι πίσω λοιπόν. Είχατε κάνει αίτηση στον πτωχευτικό κώδικα;
Λειτουργούμε με το ίδιο ΑΦΜ και δεν κάναμε ποτέ πτώχευση. Απλά κάναμε αίτημα πτώχευσης, το οποίο αποσύραμε, για να πετύχουμε μια καλύτερη συμφωνία με τις τράπεζες, κάποια ρύθμιση χρεών.
Πώς ξεκινήσατε με τα χαλιά και πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα να είναι επιχειρηματίας;
Ο πρώτος μου σύζυγος είχε έργα τέχνης στο Μοναστηράκι. Ξεκίνησα κι έφερνα μαζί με τις αντίκες και λίγα χαλιά, στην αρχή 3 και μετά τα 3 έγιναν 10. Μετά χώρισα και ανέπτυξα το εμπόριο χαλιών μόνη μου, χωρίς εμπειρία, χωρίς κανείς να με εμπιστεύεται και κανείς να μου δίνει πίστωση. Βάλαμε υποθήκη το σπίτι της μητέρας μου και ξεκίνησα μόνη μου τον αγώνα, να μάθω τη δουλειά και να με μάθουν και να με εμπιστεύονται.
Στη μόδα ή στην ομορφιά ίσως είναι πιο εύκολο για μια γυναίκα να είναι επιχειρηματίας. Αλλά να δραστηριοποιηθείς σε ένα ανδροκρατούμενο χώρο και να πρέπει…. να πας να διαλέξεις… για παράδειγμα χαλιά στην Ανατολή είναι δύσκολο να κερδίσεις την αξιοπιστία και το σεβασμό. Τώρα πια όμως είναι διαφορετικά… στην Ανατολή λένε μία φράση «αρκεί να πατήσει το πόδι της στο εργαστήρι σου η Μοιραράκη και θα κάνεις δουλειά».
Με σέβονται και το κέρδισα με το σπαθί μου γιατί απέδειξα με την εργατικότητά μου, με το πείσμα μου, με τον επαγγελματισμό μου και με τη συνέπειά μου ότι έχω μια σοβαρή και σωστή επιχείρηση. Και… χάρη στην κρίση το brand name Μοιραράκη θα γίνει συνώνυμο της πώλησης χειροποίητων χαλιών στην Ευρώπη.