Την ανατροπή των σχεδίων απολιγνιτοποίησης της κυβέρνησης και της ΔΕΗ φέρνει η ενεργειακή κρίση και το ράλι τιμών στο φυσικό αέριο, με αποτέλεσμα σημαντικές  και σύνθετες αλλαγές σε σειρά θεμάτων που είχαν δρομολογηθεί και στους σχεδιασμούς της εισηγμένης.

Ο μηχανισμός antitrust για το λιγνίτη που υποχρεώνει τη ΔΕΗ να δίνει μέρος της λινγιτικής της παραγωγής, οι δαπάνες για την επανεκκίνηση των ορυχείων και ο τρόπος που θα αυξηθεί η συμμετοχή της λιγνιτικής παραγωγής ενέργειας στο σύστημα είναι σε πρώτο πλάνο. Το  σχέδιο για τον διπλασιασμό της λιγνιτικής παραγωγής το επόμενο 12μηνο, ώστε να αυξηθεί στο 20% η συνολική ετήσια κατανάλωση ρεύματος στην Ελλάδα που καλύπτεται από το εγχώριο ορυκτό καύσιμο, είναι πια γεγονός και κάτι τέτοιο προϋποθέτει μια σειρά από θεσμικές και τεχνικές παρεμβάσεις αλλά και έξτρα κόστη.

1

Δαπάνες και εγγύηση

Δαπάνες που συνδέονται τόσο με τη στροφή στο λιγνίτη όσο και με τα κόστη που μπορεί να προκύψουν αν αντιστραφούν οι όροι το επόμενο δωδεκάμηνο, εκτονωθεί η κρίση και πέσουν οι τιμές του φυσικού αερίου.

Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υπάρξει εγγύηση κάλυψης των δαπανών ΔΕΗ και εργολάβων. Πληροφορίες αναφέρουν, ότι η ΔΕΗ ζητά ένα ποσό της τάξης των 150 εκατ. ευρώ,  ως εγγύησης στην περίπτωση αιφνίδιας επιστροφής στην κανονικότητα, με την απότομη «βουτιά» των τιμών φυσικού αερίου.  Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες, η ΔΕΗ έχει προτείνει να υπάρξει και πρόβλεψη συγκεκριμένης διαδικασίας επιστροφής μέρους του ποσού: αν η ανάκληση του σχεδιασμού γίνει το τελευταίο τρίμηνο του 2022 η ΔΕΗ θα πρέπει να επιστρέψει 50 εκ. ευρώ το α΄ τρίμηνο του 2023, αν γίνει το α΄τρίμηνο της επόμενης χρονιάς θα επιστραφούν 75 εκ. ευρώ το β΄τρίμηνο της ίδιας χρονιάς.

Η αποζημίωση της ΔΕΗ  αναμένεται να προβλεφθεί σε Κοινή  Υπουργική  Απόφαση  που θα υπογραφεί τις επόμενες μέρες.

Antitrust Case

Το ΥΠΕΝ ετοιμάζει επιστολή στην Κομισιόν για να παγώσει την υποχρέωση της ΔΕΗ να διαθέτει στην προθεσμιακή αγορά κάθε τρίμηνο ποσοστό της λιγνιτικής παραγωγής ενέργειας ενώ και άλλες σημαντικές αλλαγές είναι απαραίτητες και πρέπει να τρέξουν.

Και αυτό γιατί πρέπει να γίνουν αλλαγές στην απόφαση που έχει ληφθεί να διαθέτει η ΔΕΗ στην προθεσμιακή αγορά κάθε τρίμηνο το 40% της λιγνιτικής παραγωγής του αντίστοιχου τριμήνου του προηγούμενου έτους, ως το Δεκέμβριο του 2024,  βάσει της απόφασης για το  μηχανισμό  για την άρση της μονοπωλιακής πρόσβασης της ΔΕΗ στον λιγνίτη (Antitrust Case). Σημειώνεται, με βάση ό,τι ισχύει σήμερα, ότι η άνοδος της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής τώρα, θα σήμαινε ότι η επιχείρηση θα έπρεπε το επόμενο έτος να διαθέσει ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω προθεσμιακών συμβολαίων και αναζητούνται τρόποι για αλλαγές.

Για το σκοπό αυτό πρόκειται να αποστείλει άμεσα στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν γραπτό αίτημα για την άρση του καθεστώτος αυτού, εκτιμώντας ότι λόγω των ειδικών συνθηκών ενεργειακής κρίσης  το αίτημα θα γίνει δεκτό από την DG Comp.

Περισσότερη λιγνιτική ενέργεια στο σύστημα

Όσον αφορά στο σύστημα, αναφέρουν πηγές, θα πρέπει να προβλεφθούν οι διαδικασίες, για να μπαίνουν με προτεραιότητα οι λιγνιτικές μονάδες, με κάποιο τρόπο ώστε το μερίδιο του λιγνίτη να φτάσει στο 20%, διαδικασία που θα πρέπει να γίνει από τη ΡΑΕ και τον ΑΔΜΗΕ.

Τι αλλάζει με τη στροφή στον λιγνίτη

Η απόφαση για διπλασιασμό της παραγωγής λιγνίτη, ακυρώνει και όλο το πλαίσιο απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων της διετίας 2022- 2023, το οποίο προέβλεπε για την τρέχουσα χρονιά να κλείσουν  οι Μονάδες Αγίου Δημητρίου 1, 2, 3, 4 και η Μεγαλόπολη 3, η οποία, σημειωτέον, είναι σε καθεστώς μόνιμης βλάβης και για τις μονάδες Αγίου Δημητρίου 5, Μελίτη 1 και Μεγαλόπολης 4 το 2023.

Η ΔΕΗ για να αυξήσει τη  συμμετοχή του καυσίμου στο ενεργειακό μείγμα της χώρας και να φουλάρει τις μηχανές με πλήρη λειτουργία του λιγνιτικού της στόλου, απαιτείται σειρά προκαταρκτικών ενεργειών,  όπως ρύθμιση για τους περιβαλλοντικούς περιορισμούς   για τις μονάδες 1 και 4 του Αγίου Δημητρίου και την Μελίτη, χωματουργικά  και εργολαβίες εξόρυξης λιγνίτη και  αλλαγές στον τρόπο εκμετάλλευσης του ορυχείου της Μεγαλόπολης.