Ένα Γολγοθά έχει να αντιμετωπίσει η ΔΕΗ , για να υλοποιήσει γρήγορα το σχέδιο “επιστροφή στο λιγνίτη” στο οποίο βασίζεται η κυβερνητική πολιτική για διπλασιασμό της λιγνιτικής παραγωγής ενέργειας. Κι αυτό γιατί οι διαδικασίες για την ενεργοποίηση των ορυχείων και την εξασφάλιση των ποσοτήτων που απαιτούνται είναι κοστοβόρες, χρονοβόρες και σύνθετες και τα αποθέματα λιγνίτη της ΔΕΗ επαρκούν μέχρι το τέλος του καλοκαιριού.

Για να καταφέρει η ΔΕΗ να συνεχίσει με αυξημένη λιγνιτική παραγωγή από Σεπτέμβριο, πραγματοποιεί ένα αγώνα δρόμου, οργάνωσης της δραστηριότητας αυτής, με ενίσχυση των ορυχείων της και νέες συμφωνίες με τους ακριβούς πλέον υπεργολάβους. Σημειώνεται ότι η εξορυκτική δραστηριότητα της εισηγμένης έχει περιοριστεί τα τρία τελευταία χρόνια σε δύο ορυχεία, στο Νότιο Πεδίο και στην Μαυροπηγή, που τροφοδοτούν τις πέντε μονάδες του Αγ. Δημητρίου και τη Μελίτη, η τροφοδοσία της οποίας συμπληρώνεται και με λιγνίτη από ιδιωτικό ορυχείο ΜΕΤΕ στα Σέρβια.

Στο πλαίσιο αυτό η πρόσφατη απόφαση του ΥΠΕΝ για άρση της άδειας εκμετάλλευσης του κοιτάσματος στο ορυχείο Αχλάδας, από τη Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας, δυσκολεύει την άσκηση, καθώς η μεταβίβαση του δικαιώματος στη ΔΕΗ ή άλλον, σημαίνει σημαντικές καθυστερήσεις.

Σήμερα η ΔΕΗ ετοιμάζει μελέτη για το κόστος που απαιτείται για την αύξηση της παραγωγής των ορυχείων κατά 400% από  το 50% που είχε αρχικά αποφασιστεί τον Απρίλιο. Όπως αναφέρουν πηγές,  η αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη στο 20% από 5% πέρυσι απαιτεί πολύ τετραπλάσια αύξηση της παραγωγής λιγνίτη από το 50% που είχε αποφασιστεί την άνοιξη. Και αυτό σημαίνει μια νέα στρατηγική από τη ΔΕΗ, ενίσχυση της λιγνιτικής δραστηριότητας, επιχειρηματικό σχέδιο με προβλέψεις για δαπάνες και επενδύσεις και αμφίβολα αποτελέσματα.

Μέσα στις πρώτες 12 ημέρες του Ιουλίου η συμμετοχή του λιγνίτη έχει αυξηθεί στο 16,3%, ενώ για να συνεχιστεί η λιγνιτική παραγωγή σε αυτό το ποσοστό τα αποθέματα λιγνίτη που υπάρχουν σήμερα στις αυλές των μονάδων, αναφέρουν πληροφορίες, θα εξαντληθούν στο τέλος του καλοκαιριού. Τα ορυχεία Αχλάδας και η επανενεργοποίηση της Βεύης, αποτελούν ενδεχόμενες λύσεις, ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο, ούτε πόσο χρόνο θα χρειαστούν για να αξιοποιηθούν από τη ΔΕΗ, ούτε πόσο θα κοστίσουν.

Η συνεχής λειτουργία των επτά λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ (πέντε του Αγ. Δημητρίου, Μελίτη και Μεγαλόπολη 4) σε καθημερινή βάση  σημαίνει εντατικοποίηση της παραγωγής στα ορυχεία έπειτα από δύο χρόνια αποεπένδυσης που ακολούθησε η ΔΕΗ στο πλαίσιο του προγράμματος απολιγνιτοποίησης και φυσικά κεφάλαια για επενδύσεις και τα αποτελέσματα δεν μπορεί να προκύψουν άμεσα αλλά τουλάχιστον μετά από 6μηνο.

Σημειώνεται ότι η νέα μονάδα Πτολεμαΐδα 5 που θα τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία από το φθινόπωρο, θα μπορεί να μπει σε κανονική λειτουργία 3 μήνες μετά και τότε θα χρειάζεται 30.000 τόνους λιγνίτη την ημέρα.

Κρίσιμος ο ρόλος της Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας

 Στη  συγκυρία αυτή, στην οποία προβάλλεται επιτακτικά η ανάγκη για αύξηση της παραγωγής λιγνίτη, ήρθε η απόφαση του ΥΠΕΝ για άρση της άδειας εκμετάλλευσης του κοιτάσματος στο ορυχείο Αχλάδας, από τη Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας, μετά την απόφαση του υπουργού Κώστα Σκρέκα να κηρύξει έκπτωτη την εταιρεία «Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας λόγω μη τήρησης των συμβατικών της υποχρεώσεων.

Η εταιρεία είχε σύμβαση με τη ΔΕΗ για την τροφοδοσία του ΑΗΣ Μελίτη, όμως η ΔΕΗ κατήγγειλε από τον Φεβρουάριο τη μεταξύ τους σύμβαση για μη τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων και κέρδισε και τα σχετικά ασφαλιστικά μέτρα, με απόφαση που επισημαίνει ότι η σύμβαση δεν μπορεί να λειτουργήσει, χωρίς να αποδίδει υπαιτιότητα στη Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας.

Πηγές από τη Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας, αναφέρουν, ότι είναι στην τελική ευθεία η ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό και η ρύθμιση των οφειλών ύψους 11 εκατ. ευρώ της εταιρίας στο ΥΠΕΝ και την εφορία. Και σημειώνουν, ότι η δυνατότητα της εταιρείας να ανταπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες παραγωγής λιγνίτη της ΔΕΗ θα ήταν άμεσες, καθώς πλέον έχει τις άδειες από το Δασαρχείο και την Αρχαιολογική Υπηρεσία που καθυστερούσαν για μήνες, και πλέον θα μπορούσε άμεσα από τον Αύγουστο να αποδίδει στη ΔΕΗ 30-40.000 τόνους λιγνίτη την ημέρα και πάνω από 50.000 την ημέρα από το Σεπτέμβριο.

“Η Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας διαθέτει τις περιβαλλοντικές και τεχνικές μελέτες, τον εξοπλισμό, την έκταση και το δυναμικό να αξιοποιήσει άμεσα  τα αποθέματα 1,5 εκ. τόνων στην απελευθερωμένη περιοχή και τα 4 εκ. τόνων της περιοχής σε απαλλοτρίωση. Αν κάποιος άλλος όμως αποκτήσει το δικαίωμα εκμετάλλευσης, θα πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή τις περιβαλλοντικές και τεχνικές μελέτες, να αποκτήσει πρόσβαση στην έκταση και τον εξοπλισμό και αυτό μπορεί να πάρει πολύ χρόνο με αμφίβολα αποτελέσματα”, αναφέρουν πηγές της εταιρείας. Όπως σημειώνεται, είναι σημαντικό να ανασταλεί η άρση της μίσθωσης για να προχωρήσει απρόσκοπτα χωρίς καθυστερήσεις η λιγνιτική παραγωγή.

Η επαναλειτουργία  του ορυχείου της Βεύης που είναι ανενεργό από το 2001, αποτελεί άλλη μια λύση στο τραπέζι, κι αυτή με αρκετές δυσκολίες, αφού η περιοχή έχει απολιγνιτοποιηθεί εδώ και 20 χρόνια και η δημιουργία από την αρχή των προϋποθέσεων που απαιτούνται για να αξιοποιηθεί ο λιγνίτης του,  απαιτεί χρόνο.

 Υπενθυμίζεται ότι η κατασκευαστική Άκτωρ είχε επιλεχθεί ως ανάδοχος έπειτα από διεθνή διαγωνισμό που προκηρύχθηκε το 2009, με τη σύμβαση παραχώρησης ανάμεσα στο Δημόσιο και την εταιρεία να υπογράφεται τον Δεκέμβριο του 2014. Το 2018 μπήκαν τίτλοι τέλους σε αυτή την παραχώρηση και το ορυχείο επέστρεψε στο Δημόσιο εν όψει της ιδιωτικοποίησης τότε της μονάδας Μελίτη. Είχε κριθεί τότε ότι η παραχώρηση του λιγνιτωρυχείου της Βεύης στον προτιμητέο επενδυτή θα ήταν απαραίτητη ώστε αυτός να εξασφαλίσει πως η μονάδα Μελίτη Ι που θα αποκτήσει, αλλά και ο σταθμός Μελίτη ΙΙ που έχει τη δυνατότητα να κατασκευάσει στον ίδιο ΑΗΣ, θα συνοδεύονται από επαρκή λιγνιτικά πεδία που θα τεθούν υπό την κυριότητά του.