Η επιβολή δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με την επανεκκίνηση της πολιτικής προστατευτισμού του Ντόναλντ Τραμπ, δημιουργεί νέα δεδομένα για το διεθνές εμπόριο και ήδη προκαλεί έντονη ανησυχία και προβληματισμό σε εξαγωγείς, σούπερ μάρκετ και βιομηχανία.

Οι πρώτες εκτιμήσεις από το ελληνικό επιχειρηματικό οικοσύστημα σκιαγραφήθηκαν στο πλαίσιο του 15ου Food Retail Conference, όπου καταγράφηκαν οι ανησυχίες για τις ανατιμήσεις, τη μείωση εμπορικής ροής και τις πιθανές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομία.

1

Ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, μιλώντας στο συνέδριο, υπογράμμισε ότι οι δασμοί περιορίζουν το διεθνές εμπόριο και προκαλούν άνοδο τιμών, με άμεσο αντίκτυπο στους καταναλωτές. «Οι δασμοί επηρεάζουν πρωτίστως τα ίδια τα κράτη που τους επιβάλλουν και τους καταναλωτές τους κατ’ επέκταση και μετά όλους τους υπόλοιπους», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «θα πρέπει να δούμε τη μακροπρόθεσμη εφαρμογή των δασμών και ποια θα είναι η απάντηση των υπόλοιπων κρατών, αλλά και εάν υπάρξουν διαπραγματεύσεις». Εξέφρασε, πάντως, αισιοδοξία για τη διατήρηση ενός ανοιχτού εμπορικού περιβάλλοντος.

Παντελιάδης: Πόλεμος εναντίον όλων οι δασμοί Τραμπ

Στο ίδιο συνέδριο, ο πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος και επικεφαλής του Ομίλου METRO AEBE, Αριστοτέλης Παντελιάδης, χαρακτήρισε την απόφαση Τραμπ ως την απαρχή ενός πολέμου «όλων εναντίον όλων», όχι απλώς των ΗΠΑ εναντίον του υπόλοιπου κόσμου. «Οι δασμοί δημιουργούν εμπόδια στο παγκόσμιο εμπόριο και φέρνουν ύφεση. Θα ανεβάσουν τις τιμές, αλλά ταυτόχρονα δημιουργούν και φορολογικά έσοδα στα κράτη. Το πρόβλημα όμως δεν θα φανεί άμεσα – θα έρθει σταδιακά», υπογράμμισε. Παράλληλα, ανέδειξε τη δυστοπική εικόνα του διεθνούς περιβάλλοντος, εκφράζοντας ανησυχία για τον ρόλο της Ευρώπης, την οποία παρομοίασε με «μια γιαγιά — άλλοτε συμπαθητική, άλλοτε όχι — που προσπαθεί να αντιμετωπίσει όλους τους εχθρούς του κόσμου».

 Όπως είπε, σε πρώτη ανάγνωση, η πολιτική Τραμπ μπορεί να οδηγήσει την Ευρώπη σε ύφεση. Ωστόσο, ενδέχεται και να λειτουργήσει ως αφύπνιση, αν οι Ευρωπαίοι εκμεταλλευτούν την ευκαιρία για να δημιουργήσουν αντίβαρα και νέες στρατηγικές συμμαχίες, με την Κίνα ή άλλες δυνάμεις, όσο οι ΗΠΑ απομονώνονται. Υπογράμμισε, πάντως, ότι όσο η Ευρώπη λειτουργεί με κανόνες ομοφωνίας και έχει στους κόλπους της χώρες που παρεμποδίζουν κοινές αποφάσεις, όπως η Ουγγαρία, η δυνατότητα ουσιαστικής απάντησης θα παραμένει περιορισμένη.

Ο αντίκτυπος στη βιομηχανία τροφίμων

Ως ένας παράγοντας αβεβαιότητας, σε ένα ήδη φορτισμένο τοπίο, προστίθενται οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), Γρηγόρη Αντωνιάδη. Όπως επισήμανε, η ελληνική Βιομηχανία Τροφίμων και Ποτών δρα την τελευταία τριετία σε ένα ιδιαίτερα παρεμβατικό περιβάλλον και καλείται να απορροφήσει κραδασμούς από υψηλές τιμές πρώτων υλών, ενεργειακά κόστη, επιτόκια και ευρωπαϊκές ανισότητες. Παράλληλα, αντιμετωπίζει ενδογενείς πιέσεις που απορρέουν από το μικρό μέγεθος της αγοράς, την κατακερματισμένη δομή σε ορισμένους υποκλάδους και το αυξημένο κόστος διανομής. «Οι δασμοί είναι ένα νέο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί», σημείωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως η εποχή απαιτεί από τον κλάδο αντοχή και προσαρμοστικότητα.

Πλήγμα στις εξαγωγές αγροτοδιατροφικών προϊόντων

Από πλευράς εξαγωγέων, ο πρόεδρος των Συνεταιριστικών Ελληνικών Εξαγωγών, Χρήστος Γιαννακάκης, ανέφερε ότι η αγορά των ΗΠΑ έχει παρουσιάσει εντυπωσιακή αύξηση τα τελευταία χρόνια. Ειδικά στις κονσέρβες ροδάκινου, οι εξαγωγές από 21 εκατ. ευρώ το 2020 ανήλθαν σε 95 εκατ. ευρώ το 2024. «Οι δασμοί δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα, όπως και το 2018, στην πρώτη θητεία Τραμπ. Τότε μοιραστήκαμε το κόστος με τον εισαγωγέα. Αυτό μπορεί να γίνει όπου έχουμε χτίσει brand αλλά με τα προϊόντα private label, αυτό είναι πιο δύσκολο. Επιπλέον, η μείωση κατανάλωσης, της ζάχαρης και της αγοραστικής δύναμης περιπλέκουν το τοπίο», είπε.

Ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, σημείωσε ότι οι δασμοί αλλάζουν τους όρους του παγκόσμιου εμπορίου. Υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εισαγωγέας ελληνικών προϊόντων, με εξαγωγές ύψους 2,4 δισ. ευρώ και πλεόνασμα 240 εκατ. ευρώ. «Το 31% των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ αφορά αγροδιατροφικά προϊόντα – περίπου 750 εκατ. ευρώ. Το 10% είναι οι ελιές, το 19% το κρασί και περίπου 100 εκατ. ευρώ προέρχονται από κονσέρβες ροδάκινου και κεράσια. Πλήττεται κυρίως η αγροδιατροφή», ανέφερε.

Τα αναχώματα απέναντι στους δασμούς

Ως αναχώματα, οι εξαγωγείς αναγνωρίζουν την ελληνική ομογένεια που στηρίζει τα ελληνικά προϊόντα, την ποιοτική ταύτιση με το πρόθεμα «Greek» και τη δουλειά που έχει γίνει στην αναγνωρισιμότητα του ελληνικού brand. Επισημαίνουν ότι οι δασμοί είναι ίδιοι για Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα, γεγονός που διατηρεί τον ανταγωνισμό επί ίσοις όροις.  Ωστόσο, η άνοδος των τιμών αναμένεται να επηρεάσει δυσμενώς ορισμένες αγορές όπως για παράδειγμα η Γερμανία, η οικονομία της οποίας μπορεί να πληγεί περισσότερο από τους δασμούς στα αυτοκίνητα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών της. Αντίθετα, στην αμερικανική αγορά, όπου τα ελληνικά προϊόντα έχουν ήδη εδραιωθεί ως συνώνυμα ποιότητας, ο καταναλωτής ενδέχεται να συνεχίσει να τα επιλέγει, έστω και σε υψηλότερες τιμές.

Σε αυτό το νέο περιβάλλον, η ελληνική πολιτεία καλείται να διαδραματίσει ενεργό ρόλο, προκειμένου να στηρίξει την εξαγωγική κοινότητα και να διασφαλίσει ότι η παρουσία των ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές θα παραμείνει ισχυρή. Όπως τόνισε ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, «όλα εκείνα τα εργαλεία που απαιτούνται να χρησιμοποιηθούν αυτή τη στιγμή, είναι τα εργαλεία που χρειαζόμαστε διαχρονικά. Είναι η μεγαλύτερη ρευστότητα, η διευκόλυνση προς το τραπεζικό περιβάλλον. Οι οποιεσδήποτε ενισχύσεις μπορούν να γίνουν προς την εξαγωγική κοινότητα δεν είναι απλώς ευπρόσδεκτες — είναι πλέον αναγκαίες». Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών σε υφιστάμενα προγράμματα του ΕΣΠΑ, τα οποία έχουν ήδη δημοσιευτεί και μπορούν να ενισχύσουν έμπρακτα τους Έλληνες εξαγωγείς, όχι μόνο προς τις ΗΠΑ, αλλά συνολικά προς τις αγορές του εξωτερικού. «Η πολιτεία πρέπει να διασφαλίσει ότι αυτή η αγορά που χτίστηκε με κόπο θα διατηρηθεί», τόνισε με έμφαση.

Διαβάστε επίσης

Τα σούπερ μάρκετ «τρώνε» τους μικρούς της αγοράς

Η στρατηγική του Νίκου Λαβίδα βάζει ξανά στο «παιχνίδι» την ΑΒ Βασιλόπουλος

Θερμοκήπια Θράκης: Από τη γεωθερμία στην “πέμπτη εποχή” της αγροδιατροφής