Ενα ακόμη κακό προηγούμενο μπορεί να καθιερωθεί στο νέο νομοθετικό πλαίσιο της Ευρωζώνης για τη διάσωση των τραπεζών με κεφάλαια των μετόχων και ομολογιούχων τους, προβληματίζοντας ακόμη περισσότερο τους επενδυτές των ευρωπαϊκών τραπεζών. Αφορά τη Novo Banco και το ενδεχόμενο να μην αποζημιωθούν ούτε οι κάτοχοι των ασφαλίστρων χρεοκοπίας (CDS) που συνδέονται με τα «κουρεμένα» ομόλογα περιορισμένου κινδύνου 1,99 δισ. ευρώ, μια κίνηση της Πορτογαλίας που αιφνιδίασε και εξόργισε τους επενδυτές στα τέλη του 2015. Κατά τα φαινόμενα, δηλαδή, ούτε εκείνοι που επένδυσαν στα ασφάλιστρα χρεοκοπίας (CDS) της Novo Banco πρόκειται να εισπράξουν αποζημίωση καθώς το «κούρεμα» του 90% των συγκεκριμένων ομολόγων δεν αποτελεί «πιστωτικό γεγονός», διότι απλά μεταφέρθηκαν στην «κακή» τράπεζα της Banco Espirito Santo (ΒES).
Οπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα της Wall Street Journal, τα συμβόλαια ασφάλισης από τον κίνδυνο της χρεοκοπίας (CDS) βασίζονται στο ενδεχόμενο αθέτησης ή ακύρωσης πληρωμών. Στην περίπτωση αυτή, όμως, η μεταφορά των ομολόγων από τη Novo Banco στην «κακή» τράπεζα της χρεοκοπημένης Banco Espirito Santo θεωρείται μεταφορά χρέους. Στην πράξη, όμως, η απόφαση της Πορτογαλίας να μεταφερθούν ομόλογα χαμηλού, μάλιστα, κινδύνου 1,99 δισ. ευρώ από τη Novo Banco στην «κακή» τράπεζα της BES οδήγησε στη διαγραφή του 90% της ονομαστικής αξίας τους.
Αναλυτές της αγοράς σχολιάζουν πως υπάρχουν ελλείψεις στο νομικό πλαίσιο για τα ασφάλιστρα χρεοκοπίας που αφήνουν εκτεθειμένους τους επενδυτές. Το 2014, η Διεθνής Ενωση Swaps και Παραγώγων συμπεριέλαβε στα συμβόλαια την πιθανότητα να επιβάλει μια κυβέρνηση το κόστος διάσωσης μιας τράπεζας στους επενδυτές της αντί των φορολογουμένων.
«Η απόφαση αυτή που ελήφθη το 2014 θα απογοητεύσει, κατά πάσα πιθανότητα, τους επενδυτές των CDS. Κατά τα φαινόμενα, το πλαίσιο για τα ασφάλιστρα χρεοκοπίας δεν προστατεύουν επαρκώς τους κατόχους των συμβολαίων», σχολιάζει ο στρατηγικός αναλυτής της Citigroup, Αρίτρα Μπένερτζι.
Δεν είναι μόνον η αβεβαιότητα που διέπει την αγορά των CDS, αλλά και το γεγονός ότι η ρευστότητα είναι χαμηλότερη από την κρίση του 2008. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως μια μαζική ρευστοποίηση των θέσεων μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερες και πιο απότομες διακυμάνσεις στις τιμές των συμβολαίων. Γεγονός είναι, πάντως, πως οι επενδυτές θα είναι πιο καχύποπτοι και σχολαστικοί στις τοποθετήσεις τους σε CDS μετά τη διάσωση και τη διάσπαση της ΒES.
Η Νovo Banco δημιουργήθηκε από τα υγιή περιουσιακά στοιχεία της Banco Espirito Santo, η οποία διεσώθη πέρυσι με κρατικά κεφάλαια 4,9 δισ. ευρώ για να αποτραπεί η χρεοκοπία της. Η «κακή» τράπεζα ενσωματώνει τα υπόλοιπα προβληματικά στοιχεία που πρόκειται να ρευστοποιηθούν άμεσα, όπως είχε ανακοινώσει η Τράπεζα της Πορτογαλίας που έχει αναλάβει και την πώληση των περιουσιακών στοιχείων της Novo Banco.
Μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί, ωστόσο, καμία πώληση, διότι οι προσφορές δεν ήταν ικανοποιητικές, σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα. Επί του παρόντος, το κρατικό ταμείο διάσωσης έχει τον πλήρη έλεγχο της Novo Banco.
Οι επενδυτές που υπέστησαν τις απώλειες των 1,99 δισ. ευρώ από το «κούρεμα» των συγκεκριμένων ομολόγων αντέδρασαν έντονα διότι, όπως τόνισαν, η Πορτογαλία επέβαλε απώλειες σε κάποιους αλλά όχι όλους τους τίτλους των 12 δισ. ευρώ.
Μεταξύ των επενδυτών που υπέστησαν τις απώλειες, οι οποίοι έχουν ήδη απειλήσει πως θα προσφύγουν στη Δικαιοσύνη, είναι η BlackRock και η Pimco, οι οποίες έχουν επενδύσει, περίπου, 100 εκατ. ευρώ στα ομόλογα της Novo Banco.
Η κίνηση της Πορτογαλίας ενόχλησε, επίσης, τους επενδυτές που κατείχαν τα συγκεκριμένα ομόλογα, καθώς «κουρεύτηκαν» κατά 90% στα τέλη του 2015, δηλαδή μία εβδομάδα πριν να τεθούν σε εφαρμογή οι νέοι κανόνες της τραπεζικής ένωσης, με βάση τους οποίους επιβάλλονται απώλειες σε όλους τους ομολογιούχους, ανεξαιρέτως.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αποστασιοποιήθηκε και ανακοίνωσε πως η απόφαση αυτή ελήφθη αποκλειστικά από την Τράπεζα της Πορτογαλίας βάσει της νομοθεσίας της χώρας.