Όταν ο Γάλλος σχεδιαστής παπουτσιών Christian Louboutin ανακάλυψε την περιοχή Μελίδες της Πορτογαλίας, ήταν σαν να βρήκε έναν κρυμμένο παράδεισο.

Ένα ήσυχο παραθαλάσσιο χωριό, μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα. Σήμερα, λιγότερο από δύο δεκαετίες μετά, η περιοχή έχει εξελιχθεί σε αγαπημένο προορισμό για τους jet-setters.

1

Γήπεδα γκολφ, πολυτελή ξενοδοχεία και βίλες άρχισαν να χτίζονται κατά μήκος της ακτής, αυξάνοντας τις ανησυχίες για τις επιπτώσεις που θα έχουν στο περιβάλλον. Παράλληλα, εντείνονται οι φόβοι ότι η περιοχή, που βρίσκεται περίπου 90 λεπτά νότια της Λισαβόνας, θα πέσει θύμα του υπερτουρισμού.

Ακριβώς μπροστά στο κατώφλι του Louboutin, τα επίπεδα του νερού στην λιμνοθάλασσα έχουν πέσει, καθώς η κλιματική αλλαγή, η γεωργία και ο αυξημένος αριθμός επισκεπτών επιβαρύνουν την κατάσταση.

«Οι τουρίστες έρχονται εδώ για την ομορφιά αυτού του τόπου», δήλωσε ο Louboutin, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης ενός μικρού ξενοδοχείου στις Μελίδες, σε τηλεφωνική συνέντευξη από το Παρίσι. «Οπότε θα πρέπει να το διατηρήσουμε έτσι όπως είναι».

Ανάλογο είναι το σκηνικό και σε άλλα μέρη της Ευρώπης, καθώς η ανάκαμψη των ταξιδιών μετά την πανδημία έχει πυροδοτήσει αντιδράσεις κατά της εμπορευματοποίησης και του υπερτουρισμού.

Αν και οι Μελίδες αλλά και η γύρω περιοχή έχουν ωφεληθεί οικονομικά από την ανάπτυξη, η ταχεία αλλαγή έχει οδηγήσει σε αυξανόμενη ανισότητα και εξάντληση των πόρων.

Το ξενοδοχείο Vermelho του Christian Louboutin στις Μελίδες, στις 19 Νοεμβρίου φωτογράφος: Goncalo Fonseca/Bloomberg

Ο Louboutin, διάσημος για τα παπούτσια του με την κόκκινη σόλα, δεν είναι αντίθετος με τον τουρισμό υψηλών προδιαγραφών και είναι μέλος μιας τοπικής ομάδας που συνεργάζεται με τους κατασκευαστές για την πιο υπεύθυνη διαχείριση του περιβάλλοντος.

Επικεντρώνεται στην προστασία της περιοχής γύρω από την πόλη των 1.500 κατοίκων, που βρίσκεται κατά μήκος ενός από τα τελευταία σχεδόν ανέγγιχτα τμήματα της ακτής του Ατλαντικού στην Πορτογαλία.

Ωστόσο, ορισμένοι εκφράζουν πιο έντονα την δυσαρέσκεια και την αντίθεση τους στην υπερανάπτυξη, καταγγέλλοντας ζημιές στη φύση και στον χαρακτήρα της τοπικής κοινότητας.

Ορισμένες από τις αντιδράσεις επικεντρώνονται στην CostaTerra, μια πολυτελή οικιστική κοινότητα που ανήκει στον Αμερικανό μεγιστάνα των ακινήτων Μάικ Μέλντμαν, γνωστό για την ίδρυση της εταιρείας τεκίλας Casamigos μαζί με τον Τζορτζ Κλούνεϊ.

Το θέρετρο που είναι μόνο για μέλη και φιλοξενεί επιχειρηματίες, διασημότητες και βασιλείς, κατασκευάζει σχεδόν 150 ακίνητα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων δίπλα σε ένα γήπεδο γκολφ σχεδιασμένο από τον Tom Fazio, καθώς και δεκάδες άλλες βίλες και εξοχικές κατοικίες.

Ο Μάικ Μέλντμαν υποστηρίζει ότι το έργο του θα έχει χαμηλές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ξαναφυτεύει δέντρα, θα χρησιμοποιήσει λιγότερο υδροβόρο γρασίδι και θα διαθέτει μονάδα αφαλάτωσης για να μειώσει την εξάρτηση από το τοπικό γλυκό νερό.

«Η φυσική βιωσιμότητα είναι ένα τεράστιο ζήτημα», δήλωσε ο ίδιος σε συνέντευξή του νωρίτερα φέτος. «Υπάρχουν πολλά δάση και αγροτικές εκτάσεις και ανοιχτοί χώροι εκεί που δεν πρόκειται να αναπτυχθούν. Έτσι πιστεύουμε ότι ο χαρακτήρας της περιοχής θα διατηρηθεί».

Ακόμα και με τα περιβαλλοντικά μέτρα, παραμένει το ερώτημα αν η περιοχή μπορεί να ανταπεξέλθει σε όλα αυτά.

Η πορτογαλική εταιρεία ακινήτων Vanguard Properties επενδύει περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο ευρώ στην ανάπτυξη της κοντινής περιοχής Comporta – συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής δύο γηπέδων γκολφ.

Η Discovery Land του Μέλντμαν αγόρασε πρόσφατα ένα από τα παλαιότερα και πιο προσιτά παραθαλάσσια κάμπινγκ της περιοχής κοντά στην CostaTerra.

Η Vanguard ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι η βιωσιμότητα αποτελεί «κλειδί» για τις επενδύσεις της στην περιοχή, κάνοντας λόγο για τη χρήση λυμάτων από μονάδες επεξεργασίας για άρδευση, καθώς και ηλιακούς συλλέκτες και αποθήκευση ενέργειας.

Διαφημιστική πινακίδα που απεικονίζει την πολυτελή ανάπτυξη ακινήτων στο Carvalhal κοντά στην Comporta φωτογράφος: Goncalo Fonseca/Bloomberg
 

Λίγο βορειότερα, η Paula Amorim, μία από τις πλουσιότερες γυναίκες της Πορτογαλίας, διευθύνει το παραλιακό κλαμπ JNcQUOI κοντά στην πόλη Comporta. Βρίσκεται κοντά σε ένα θέρετρο που η Ισπανίδα δισεκατομμυριούχος Sandra Ortega, ο πατέρας της οποίας ίδρυσε την Inditex SA, μητρικής της Zara, κατασκευάζει ακίνητα κατά μήκος της χερσονήσου Troia.

Στη γύρω περιοχή, οι ντόπιοι διαμαρτύρονται ότι οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, καθώς οι ξένοι αρπάζουν οικόπεδα για να χτίσουν ξενοδοχεία ή να μετατρέψουν παλιά σπίτια σε δεύτερες κατοικίες ή τα χρησιμοποιούν για βραχυχρόνιες μισθώσεις.

Ρεκόρ επισκεπτών στην Πορτογαλία μετά την ύφεση που σημειώθηκε κατά την περίοδο του Covid

Οι αλλαγές είναι εμφανείς ακόμη και στους πλουσιότερους κατοίκους της περιοχής.

Ο Guy Villax, πρώην διευθύνων σύμβουλος της πορτογαλικής φαρμακευτικής εταιρείας Hovione, λέει ότι οι ντόπιοι έχουν εκτοπιστεί και τα παραδοσιακά εστιατόρια χάνουν τον χαρακτήρα τους.

«Οι τιμές έχουν διπλασιαστεί, τα ψητά ψάρια με σαλάτα ντομάτας και κρεμμυδιού έχουν αντικατασταθεί με το ίδιο διεθνές φαγητό όπως οπουδήποτε αλλού», είπε. «Το απλό, νόστιμο και αυθεντικό ανήκει στο παρελθόν».

Οικονομικό όφελος

Ορισμένοι ντόπιοι επικεντρώνονται στα οικονομικά οφέλη, σε μια περιοχή που κάποτε ήταν μια από τις φτωχότερες της Πορτογαλίας.

Ο Αντόνιο Μέντες, ο 81χρονος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της Grandola, λέει ότι όταν εξελέγη για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1970, το δημοτικό συμβούλιο είχε ελάχιστα χρήματα και οι άνθρωποι έφευγαν για να βρουν δουλειά. Τώρα, εισπράττει εκατομμύρια από τους φόρους ακίνητης περιουσίας και άλλα έσοδα.

«Μερικές φορές ακούω ανθρώπους να λένε ότι ο τουρισμός βλάπτει την περιοχή», δήλωσε ο Mendes. «Αλλά βλέπω ανθρώπους με θέσεις εργασίας να κερδίζουν μισθούς πάνω από τον μέσο όρο».

Το κέντρο της πόλης Μελίδες υπό ανακαίνιση φωτογραφία: Goncalo Fonseca/Bloomberg

Μια άλλη αυξανόμενη ανησυχία είναι ότι τα νέα θέρετρα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων θα εξαντλήσουν περαιτέρω τους υδάτινους πόρους σε μια περιοχή όπου πολλοί εξακολουθούν να βασίζονται στη γεωργία για να τα βγάλουν πέρα. Αυτό αποτελεί μέρος της εκστρατείας της Intertidal Melides, μιας τοπικής ομάδας που διατηρεί το τοπικό περιβάλλον και ενθαρρύνει τις «καλές περιβαλλοντικές πρακτικές» των επιχειρήσεων.

Συνιδρύθηκε από τον Louboutin και τη Noemi Marone Cinzano, μια Ιταλίδα της οποίας η οικογένεια είχε κάποτε τη διάσημη μάρκα βερμούτ και η οποία έχει ένα σπίτι στην περιοχή.

Ο δήμος προσπαθεί να αντιδράσει. Θέλει να απαγορεύσει την ανάπτυξη κατά μήκος της ακτής και να μειώσει τον αριθμό των τουριστικών κλινών που έχουν ήδη εγκριθεί κατά 40%.

Ο Μέντες δήλωσε ότι πολλοί εργολάβοι έχουν συμφωνήσει να μειώσουν την κλίμακα των έργων για να τα καταστήσουν πιο βιώσιμα.

Η παραλία στις Μελίδες, ένα από τα τελευταία σχεδόν ανέγγιχτα τμήματα των ακτών του Ατλαντικού στην Πορτογαλία. Φωτογράφος: Ν: Goncalo Fonseca/Bloomberg

Ο Louboutin πιστεύει ότι είναι δυνατόν να διατηρηθεί η ομορφιά του χωριού Μελίδες και ταυτόχρονα να προσελκύσει τουρίστες υψηλού επιπέδου.

«Οι άνθρωποι συγκινούνται από την αυθεντικότητα και πρέπει να το διατηρήσουμε έτσι», δήλωσε. «Μην περιμένετε να γίνει σαν το Σεν Τροπέ. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί».

Διαβάστε επίσης:

Kristina Blahnik: Από την αρχιτεκτονική στην κυριαρχία του Manolo Blahnik και η μυστική συνταγή της επιτυχίας

Βρετανία: Η στέψη του βασιλιά Καρόλου κόστισε 72 εκατ. λίρες

Το διαμέρισμα του Karl Lagerfeld βγαίνει στην αγορά