O ένας κοιμόταν με ένα όπλο στην αγκαλιά γιατί φοβόταν για τη ζωή του και ο άλλος ανήκει σε μία αμφιλεγόμενη κατηγορία της Wall Street, τους ακτιβιστές short-sellers. O Χάρι Μαρκόπολος, Έλληνας στην καταγωγή, τράβηξε όλα τα βλέμματα πάνω του το 2008, όταν αποκαλύφθηκε η μεγαλύτερη πυραμιδική απάτη στην ιστορία της Wall Street, η υπόθεση Μέιντοφ. Με κίνδυνο της ζωής του, προσπαθούσε να ξεσκεπάσει το κύκλωμα για μία δεκαετία. Δεκαπέντε χρόνια μετά, ένας θαυμαστής του, που είχε την τύχη να συνεργαστεί μαζί του στο παρελθόν, ο Νέιθαν Άντερσον, επιτέθηκε στον μέχρι πρότινος 3ο πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου, τον Ινδό tycoon, Γκαουτάμ Αντάνι, κατηγορώντας τον για λογιστική απάτη και χειραγώγηση της αγοράς και σορτάροντας τις μετοχές του.

Σε μία πρώτη ανάγνωση, οι δύο άνδρες έχουν κοινό το πάθος τους να ξεσκεπάζουν απάτες. Ο Μαρκόπολος και ο Άντερσον και στις δύο περιπτώσεις αναζήτησαν το «colpo grosso» πίσω από την επιτυχία κάποιων εταιρειών και δικαιώθηκαν. Ο Μαρκόπολος με τη σύλληψη του Μπέρνι Μέιντοφ, ενώ ο Άντερσον, η διαμάχη του οποίου ακόμα μαίνεται με τον Αντάνι, έχει επιβεβαιωθεί σε παλαιότερη υπόθεση εναντίον της εταιρείας Nicola.

1

Ένας εκκεντρικός ερευνητής

O Χάρι Μαρκόπολος εργαζόταν στην Rampart Investment Management, όταν κάποια στιγμή ο εργοδότης του τού ζήτησε να φτιάξει ένα σύστημα για την εταιρεία που να πετυχαίνει σταθερά υψηλές αποδόσεις, όπως ακριβώς αυτό της εταιρείας Madoff Investment Securities, για να κερδίσει έναν πελάτη από τον ανταγωνιστή του, Μπέρνι Μέιντοφ.

O Harry Markopolos έδωσε αγώνα για να ξεσκεπάσει την απάτη του Μπέρνι Μέιντοφ.

«Κατάλαβα μέσα σε πέντε λεπτά ότι τα νούμερα δεν έβγαιναν», φέρεται να δήλωσε κάποια χρόνια αργότερα. Η επενδυτική στρατηγική του Μέιντοφ, όπως την περιέγραφε στους πελάτες του, δεν έβγαζε κανένα νόημα στον Μαρκόπολος, ο οποίος εντόπισε σημαντικά κενά, με το μεγαλύτερο πρόβλημα να είναι οι σταθερές αποδόσεις, ασχέτως της πορείας της αγοράς. Έτσι κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είτε ο Μέιντοφ είναι ο εγκέφαλος πίσω από μία τεράστια πυραμιδική απάτη είτε κάνει trading  περιουσιακών στοιχείων με χρήση εσωτερικής εμπιστευτικής πληροφόρησης (front running).

Από τότε ξεκίνησε ένας αγώνας του Μαρκόπολος να ξεσκεπάσει τον Μέιντοφ, τον άνθρωπο που έκανε τη μεγαλύτερη πυραμιδική απάτη στην ιστορία της Wall Street, αξίας άνω των 60 δις δολαρίων.

Ο Μαρκόπολος είχε απευθυνθεί στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) πολλές φορές για να ενημερώσει για τα στοιχεία που συγκέντρωσε, με τις απόπειρές του να πέφτουν στο κενό. Έφτασε στο σημείο το 2005 να στείλει έναν φάκελο με τίτλο «Το μεγαλύτερο hedge fund του κόσμου είναι μια απάτη».

Κανείς δεν έδωσε σημασία στον Μαρκόπολος, ο οποίος απευθύνθηκε παράλληλα σε πολιτικούς και δημοσιογράφους, ενώ κατηγόρησε τη SEC για ανικανότητα, την ώρα που τα διεθνή μέσα τον χαρακτήριζαν από «εκκεντρικό» ως «λίγο τρελό», θεωρώντας ότι επιτίθεται στον Μέιντοφ για την προσωπική του προβολή.

Οι φόβοι για τη ζωή του και η δικαίωση

«Ονομάζομαι Χάρι Μαρκόπουλος. Είναι ελληνικό όνομα. Είμαι οικονομικός αναλυτής και πιστοποιημένος ερευνητής για θέματα απάτης, κάτι που με κάνει έναν περήφανο Έλληνα σπασίκλα. Και αυτή, λοιπόν, είναι όλη η  ιστορία του πώς η ομάδα μου απέτυχε να σταματήσει το μεγαλύτερο οικονομικό έγκλημα στην ιστορία, το σχέδιο Ponzi του Μπέρνι Μέιντοφ», γράφει στο βιβλίο του «Κανένας δεν θα ακούσει: Ένα αληθινό οικονομικό θρίλερ», το 2010, ένα χρόνο μετά την ομολογία της ενοχής του από τον Μέιντοφ.

Ο Μπέρνι Μάντοφ
O Μπέρνι Μέιντοφ έμεινε στην ιστορία ως ο άνθρωπος που ενορχήστρωσε τη μεγαλύτερη πυραμιδική απάτη στη Wall Street.

Και η αλήθεια είναι ότι παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειές του, ο Μέιντοφ, ύστερα από σχεδόν 20 χρόνια συστηματικής απάτης, έπεσε στα χέρια των αρχών, επειδή τον κατέδωσαν οι δύο γιοί του.

Μέχρι τότε, ο Μαρκόπολος ζούσε υπό τον φόβο ότι κινδυνεύει η ζωή του. «Για πολλά χρόνια ζούσα υπό την απειλή μιας θανατικής ποινής. Τρομοκρατημένος ότι ο Μέιντοφ θα μπορούσε να βάλει σε κίνδυνο εμένα και την οικογένειά μου. Διακυβεύονταν δισεκατομμύρια δολάρια και όπως όλα έδειχναν κάποια από αυτά τα χρήματα ανήκαν στη ρωσική μαφία και τα καρτέλ ναρκωτικών. Σε ανθρώπους που θα σκότωναν για να προστατεύσουν τις επενδύσεις τους», αναφέρει στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του.

Σε περιγραφές του αναφέρει ότι πριν βάλει μπροστά το αυτοκίνητο, ήλεγχε πάντα από κάτω αν υπάρχει κάτι, απέφευγε τα σκοτεινά σημεία και κοιμόταν με ένα όπλο δίπλα του. Είχε τρομοκρατηθεί από τον άγριο ξυλοδαρμό ενός πληροφοριοδότη, του Πίτερ Σκάνελ, τον οποίο είχαν ξυλοκοπήσει άγρια, όταν διαμαρτυρήθηκε για μία απάτη εκατομμυρίων.

Η σύλληψη του Μπέρνι Μέιντοφ, όπως παραδέχτηκε ο ίδιος, τον ανακούφισε.

Ο ακτιβιστής short seller

Ο 38χρονος Νέιθαν Άντερσον έχει συνδέσει τα τελευταία χρόνια το όνομά του με το να βυθίζει μετοχές. Το 2017 ίδρυσε την εταιρεία Hindenburg Research, η οποία ειδικεύεται στο short selling.

Όπως και στην περίπτωση του Μαρκόπολος, ο Άντερσον έθεσε τον πήχη πολύ ψηλά, κάνοντας επίθεση στον πιο ισχυρό άνδρα της Ινδίας και τον μέχρι πρότινος 3ο πλουσιότερο άνδρα παγκοσμίως.

O Ινδός μεγιστάνας Γκαουτάμ Αντάνι δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τον ακτιβιστή short-seller Νέιθαν Άντερσον

Σε μία εκτενή έκθεση του το Ινστιτούτο Hinderburg, που ειδικεύεται στο short selling κατηγόρησε τον δισεκατομμυριούχο Αντάνι για απάτη.

«Μετά από εκτεταμένη έρευνα, πήραμε θέση short στις εταιρείες του Ομίλου Adani μέσω ομολόγων που διαπραγματεύονται στις ΗΠΑ», ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα η Hindenburg.

«Σήμερα αποκαλύπτουμε τα ευρήματα μιας διετούς έρευνάς μας, παρουσιάζοντας στοιχεία ότι ο ινδικός όμιλος Andani Group, αξίας 218 δις δολαρίων, έχει εμπλακεί σε χειραγώγηση μετοχών και σύστημα λογιστικής απάτης εδώ και δεκαετίες», αναφέρεται στην έκθεση.

Η μικρή εταιρεία των μόλις εννέα υπαλλήλων, με πέντε χρόνια παρουσίας, πέτυχε ένα ισχυρό πλήγμα στον Αντάνι. Μέσα σε τρεις ημέρες συναλλαγών, ο όμιλός του υπέστη ένα σοβαρότατο sell off και ο Αντάνι έχασε 34 δις δολάρια από την προσωπική του περιουσία, πάνω από το 80% όσων κέρδισε μέσα στο 2022 και έπεσε από την 3η στην 11η θέση στον Bloomberg Billionaire Index.

Στο πλευρό του Άντερσον στάθηκε και ο μεγαλοεπενδυτής Μπιλ Άκμαν, ο οποίος χαρακτήρισε την έκθεση έγκυρη.

H υπόθεση Μίλτον

Με τη μάχη εναντίον του Αντάνι να μην έχει ολοκληρωθεί ακόμα, ο Άντερσον, έχει ήδη στο βιογραφικό του μία ακόμα νίκη ενάντια σε έναν απατεώνα της Wall Street.

Ο ρόλος του ακτιβιστή short seller, βέβαια, δεν θεωρείται τόσο «αθώος» στον κόσμο της Wall Street.

Τα στελέχη των εταιρειών τείνουν να περιγράφουν τους ακτιβιστές short sellers ως «τιμωρούς» με άθλια κίνητρα ή ακόμη και ως «αντι-Αμερικανούς» που στοιχηματίζουν εναντίον των επιχειρήσεων.

Στο παρελθόν, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχουν ερευνήσει σχεδόν 30 ακτιβιστές short sellers στο πλαίσιο μιας ευρείας έρευνας για πιθανές καταχρήσεις σε συναλλαγές στην αγορά.

Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι σκοπός τους είναι να «μυρίζονται» την εταιρική απάτη. Στην περίπτωση του Άντερσον, η επίθεση που έκανε μέσω της εταιρείας του Hindenburg Research στην κατασκευάστρια εταιρεία ηλεκτρικών οχημάτων Nikola Corp., τον δικαίωσε.

Τον περασμένο Οκτώβριο, ο ιδρυτής της Nikola, Τρέβορ Μίλτον, καταδικάστηκε για εξαπάτηση επενδυτών. Σύμφωνα με το Bloomberg πάντως η εταιρεία του Άντερσον βρίσκεται στη λίστα των ακτιβιστών short sellers που ερευνά η SEC.

Τον Σεπτέμβριο του 2020, η Hindenburg δημοσίευσε μια καυστική ερευνητική έκθεση αποκαλώντας τον EV κατασκευαστή «μια περίπλοκη απάτη» και τον Μίλτον ψεύτη. Οι συνέπειες ήταν άμεσες με τις μετοχές της εταιρείας να καταρρέουν. Ο Μίλτον παραιτήθηκε και οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς τον κυνηγούν λίγο αργότερα για εγκληματική απάτη.

Η “φούσκα” του Τρέβορ Μίλτον αποκαλύφθηκε ύστερα από την έρευνα του Άντερσον

Η SEC, η οποία στην περίπτωση του Μαρκόπολος έκλεισε τα αυτιά της, διάβασε κι αυτή την έκθεση της Hindenburg και ξεκίνησε έρευνα για απάτη. Ο Άντερσον είδε όλα τα φώτα της δημοσιότητας να πέφτουν πάνω του, με την έκταση που έλαβε η υπόθεση στα μέσα ενημέρωσης, για μία εταιρεία που κατέγραψε νωρίτερα μία ιλιγγιώδη πορεία στη Wall Street με την χρηματιστηριακή της αξία να φτάνει κάποια στιγμή τα 34 δις δολάρια.

«Είμαι ευγνώμων που βρήκα ένα επιχειρηματικό μοντέλο, το οποίο υποστηρίζει τον εθισμό μου στην έρευνα για την απάτη», ανέφερε στους New York Times τον περασμένο Οκτώβριο. «Υπάρχει ακόμα πολλή απάτη εκεί έξω. Αν υπάρξει κάποια στιγμή που νιώσω ότι το μεγαλύτερο μέρος της εταιρικής απάτης στην Αμερική έχει εξαλειφθεί, τότε μάλλον θα ανακοινώσω ότι θα πάω να καλλιεργήσω ντομάτες ή κάτι τέτοιο».

Διαβάστε επίσης:

Το “μεγάλο short” του βετεράνου trader που εκτόξευσε τις αποδόσεις του hedge fund του κατά 163%