ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Μείωση κατά 13% σημείωσε ο κύκλος εργασιών του Ομίλου ΑΒΑΞ στο εννεάμηνο του 2020 σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία.
Ειδικότερα, ο κύκλος εργασιών του Ομίλου στο εννεάμηνο του 2020 ανήλθε στα 375,7 εκατ. ευρώ, σε σχέση με 432,1 εκατ. ευρώ στην αντίστοιχη περίοδο του 2019. Η μείωση οφείλεται κυρίως στην πτώση της δραστηριότητας κατά το α’ εξάμηνο του έτους λόγω των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση του COVID‐19.
Στο γ’ τρίμηνο του 2020 ο κύκλος εργασιών του Ομίλου ανήλθε σε 116 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αμελητέα πτώση έναντι 117,0 εκατ. ευρώ στο συγκρίσιμο τρίμηνο του 2019.
Η αυξημένη δραστηριότητα από νέα έργα το 2020, όπως ο ΕλληνοΒουλγαρικός Αγωγός IGB και το έργο “Ston Bypass” στην Κροατία, πρακτικά αντιστάθμισε την επιβράδυνση των εργασιών και τις καθυστερήσεις στην παραλαβή των χρησιμοποιούμενων υλικών και μηχανολογικού εξοπλισμού, κυρίως στο μεγάλο ενεργειακό έργο που εκτελεί η Εταιρεία στο Ιράκ λόγω του lockdown της διεθνούς οικονομίας, αλλά και την ολοκλήρωση έργων, όπως ο αγωγός TAP ο οποίος ολοκληρώθηκε το 2019.
Η μειωμένη δραστηριότητα του εννεαμήνου του 2020 δεν συνοδεύτηκε από μείωση του προσωπικού στα έργα, με αποτέλεσμα τη συμπίεση της μικτής κερδοφορίας του Ομίλου. Το μεικτό αποτέλεσμα ανήλθε σε 28,3 εκατ. ευρώ έναντι 31,9 εκατ. ευρώ στην συγκρίσιμη περίοδο του 2019 (μείωση 11,%).
Η επίδραση της μειωμένης δραστηριότητας στην οικονομία και στις μετακινήσεις & μεταφορές αποτυπώνεται στα μειωμένα κατά 44% έσοδα από τις συμμετοχές του Ομίλου σε παραχωρήσεις αυτοκινητοδρόμων, τα οποία ανήλθαν σε 23,5 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο του 2020 έναντι 41,9 εκατ. ευρώ στην αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Αντίστοιχα, το λειτουργικό κέρδος προ φόρων και χρηματοοικονομικών εξόδων του Ομίλου στο εννεάμηνο του 2020 ανήλθε σε 22,8 εκατ. ευρώ έναντι 35,3 εκατ. ευρώ το 2019 (μείωση 35%), ενώ σε επίπεδο εταιρείας το κέρδος εκμετάλλευσης του εννεαμήνου έφτασε τα 21,3 εκατ. ευρώ έναντι 26,4 εκατ. ευρώ στο συγκρίσιμο εννεάμηνο του 2019.
Σε βάση καθαρού αποτελέσματος μετά από φόρους και μη ελέγχουσες συμμετοχές, στο εννεάμηνο του 2020 το ενοποιημένο καθαρό κέρδος του Ομίλου έφτασε τα 8,9 εκατ. ευρώ έναντι 10,4 εκατ. ευρώ το 2019. Στο γ’ τρίμηνο του 2020, ο Όμιλος παρουσίασε καθαρή ζημία ύψους 1,4 εκατ. ευρώ έναντι κέρδους 1,2 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2019.
Το κέρδος προ φόρων, χρηματοοικονομικών εξόδων και αποσβέσεων (EBITDA) του εννεαμήνου του 2020 για τον Όμιλο ανήλθε σε 34,5 εκατ. ευρώ έναντι 46,7 εκατ. ευρώ στη συγκρίσιμη περίοδο του 2019, ενώ στο γ΄τρίμηνο το EBITDA ανήλθε σε 7,8 εκατ. ευρώ για τον Όμιλο έναντι 10,3 εκατ. ευρώ στο περυσινό τρίμηνο.
Τα ποσά της συγκριτικής προηγούμενης περιόδου έχουν αναμορφωθεί ώστε να είναι συγκρίσιμα με τα κονδύλια της τρέχουσας υπό αναφορά περιόδου, σύμφωνα με τα κατωτέρω: Οι εταιρίες Conspel Qatar WLL και J&P Qatar WLL έπαυσαν να περιλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις της περιόδου 01.01 ‐ 30.09.2020 λόγω της απώλειας ελέγχου και της αδυναμίας άσκησης ουσιώδους επιρροής. Επίσης, το έργο του Education City Stadium στο Κατάρ έπαυσε να περιλαμβάνεται στα έργα του τοπικού υποκαταστήματος της ΑΒΑΞ κατά την ενσωμάτωσή του στις οικονομικές καταστάσεις της ΑΒΑΞ ΑΕ. Αναλυτική αναφορά υπάρχει στις σχετικές σημειώσεις στην Ετήσια Οικονομική Εκθεση της 31.12.2019 και την Ενδιάμεση Οικονομική Εκθεση 30.06.2020 της Εταιρείας.
Ο κύκλος εργασιών που αφορά στην συγκριτική προηγούμενη περίοδο 01.01 – 30.09.2019 ανέρχεται σε 131 εκατ. ευρώ, ενώ τα αντίστοιχα έξοδα ανέρχονται σε 135 εκατ. ευρώ με επίπτωση στο μεικτό αποτέλεσμα ‐4 εκ. ευρώ. Τα μεγέθη αυτά της συγκρίσιμης περιόδου έχουν αναμορφωθεί ώστε να μην περιλαμβάνονται τα ποσά αυτά.
Οι καθαρές απαιτήσεις του Ομίλου από συμβατικά περιουσιακά στοιχεία μειώθηκαν στο γ’ τρίμηνο του 2020 κατά 42,5 εκατ. ευρώ φτάνοντας τα 132,2 εκατ. ευρώ, καθώς ένα σημαντικό μέρος αυτών των απαιτήσεων τιμολογήθηκε και μεταφέρθηκε στο κονδύλι Πελάτες & Λοιπές Απαιτήσεις, το οποίο αυξήθηκε κατά 51,5 εκατ. ευρώ στην ίδια περίοδο φτάνοντας τα 320,9 εκατ. ευρώ.
Τα ταμειακά διαθέσιμα και δεσμευμένες καταθέσεις του Ομίλου μειώθηκαν στη διάρκεια του γ’ τριμήνου του 2020 κατά 18 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω αποπληρωμής βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων και αύξησης των παγίων περιουσιακών στοιχείων και των συμμετοχών σε επιχειρήσεις. Η αντίστοιχη μείωση των ταμειακών διαθεσίμων και δεσμευμένων καταθέσεων της Εταιρείας έφτασε τα 22 εκατ. ευρώ, λόγω εξόφλησης προμηθευτών και λοιπών βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων, καθώς επίσης μείωσης του βραχυπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού.
Το κονδύλι των προμηθευτών και των λοιπών βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων του Ομίλου παρουσιάζει μικρή αύξηση κατά 4,0 εκατ. ευρώ στο γ’ τρίμηνο του 2020, ανερχόμενο σε 405,7 εκατ. ευρώ, ενώ στην Εταιρεία το αντίστοιχο κονδύλι κατά την ίδια περίοδο υποχώρησε κατά 12,5 εκατ. ευρώ φτάνοντας τα 329,0 εκατ. ευρώ.
Ο συνολικός δανεισμός του Ομίλου παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητος στα 617 εκατ. ευρώ κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου του 2020, ενώ στην Εταιρεία σημειώθηκε μικρή μείωση κατά 4 εκατ. ευρώ στα 504 εκατ. ευρώ. Αναλυτικότερα, εκταμιεύθηκαν μακροπρόθεσμα δάνεια ύψους 29 εκατ. ευρώ με εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου ως στήριξη προς πληττόμενες επιχειρήσεις από τον COVID‐19, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στον κατασκευαστικό κλάδο, ενώ παράλληλα συνεχίστηκε η συμβατική αποπληρωμή των ομολογιακών δανείων του Ομίλου.
Τα ίδια κεφάλαια τόσο στον Όμιλο όσο και στην Εταιρεία μειώθηκαν ελαφρά στη διάρκεια του γ΄ τριμήνου, φτάνοντας τα 105,1 εκατ. ευρώ από 108,8 εκατ. ευρώ σε ενοποιημένη βάση, και σε 317,8 εκατ. από 323,8 εκατ. ευρώ για την Εταιρεία, λόγω του ζημιογόνου αποτελέσματος της περιόδου αλλά και της αρνητικής επίδρασης από την προσαρμογή των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Επιπτώσεις Πανδημίας COVID‐19
Τα μέτρα που λαμβάνονται διεθνώς από την άνοιξη του τρέχοντος έτους για την αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID‐19 έχουν επηρεάσει δυσμενώς την ικανότητα εκτέλεσης των υφιστάμενων έργων των εταιρειών του Ομίλου ΑΒΑΞ τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η εφαρμογή πρόσθετων αυστηρών κανόνων υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, αλλά και τα πρωτόγνωρα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα της παραγωγής προκάλεσαν σημαντικές καθυστερήσεις, κυρίως στο β’ τρίμηνο του έτους.
Κατασκευές
Κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου του έτους, τα διεθνή μέτρα για την αποφυγή της διάδοσης του COVID‐19 χαλάρωσαν ελαφρώς. Όμως οι ρυθμοί δραστηριότητας στα διάφορα εργοτάξια του Ομίλου σε Ελλάδα και εξωτερικό ήταν σαφώς χαμηλότεροι από τον προγραμματισμό των έργων και το ευρύτερο παραγωγικό δυναμικό, καθώς υπήρχαν ελλείψεις σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού και διαθεσιμότητας τεχνικού εξοπλισμού.
Οι προοπτικές του Ομίλου δεν επηρεάζονται, παρά την εκατ. νέου εφαρμογή περιοριστικών μέτρων σε παγκόσμια κλίμακα στο 4ο τρίμηνο του 2020 για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος εξάπλωσης του COVID‐19, πριν καν καταφέρει η οικονομία να ανακάμψει σημαντικά.
Όλες οι καθυστερήσεις στην εκτέλεση κατασκευαστικών έργων καλύπτονται από ειδικούς όρους των συμβάσεων για “λόγους ανώτερης βίας”. Επί της ουσίας, δεν καταγράφεται συμβατική απώλεια εσόδων και δραστηριότητας, αλλά βέβαια χρονική μετάθεσή τους στα επόμενα δύο έτη, όπου αναμένεται ανάκαμψη της δραστηριότητας, ιδίως λόγω της προοπτικής για την ευρεία κυκλοφορία αποτελεσματικών εμβολίων κατά του COVID‐19. Η καθυστέρηση στην εκτέλεση των συμβάσεων επιβαρύνει τόσο το έμμεσο κόστος των έργων όσο και τα γενικά έξοδα του Ομίλου, με επίπτωση στο περιθώριο κέρδους και στη λειτουργική κερδοφορία του κατασκευαστικού κλάδου.
Σημαντικές επιπτώσεις επίσης προκύπτουν στις ταμειακές ροές της Εταιρείας κυρίως ως προς τις κατασκευές, τις οποίες η διοίκηση αντιμετώπισε με τη λήψη μακροπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού με την εγγύηση του Δημοσίου, δεδομένου ότι η ΑΒΑΞ περιλαμβάνεται στις πληττόμενες επιχειρήσεις από τον COVID‐19.
Παραχωρήσεις
Ο τομέας των παραχωρήσεων επηρεάστηκε σημαντικά από την επιβολή των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας του COVID‐19, καθώς υπήρξε ουσιαστική απαγόρευση στην κυκλοφορία οχημάτων, καταγράφοντας σημαντική πτώση της κυκλοφορίας στους αυτοκινητόδρομους στους οποίους συμμετέχει ο Όμιλος. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Αττική Οδό μετά την μείωση 24% που καταγράφηκε στα έσοδα του α’ εξαμήνου, το εννεάμηνο έκλεισε με υποχώρηση των εσόδων 18,2% λόγω της σχετικά καλής πορείας του γ’ τριμήνου όπου τα έσοδα ήταν μόνο 6,8% χαμηλότερα από την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους. Σε κάθε περίπτωση, τα έσοδα του κλάδου παραχωρήσεων του Ομίλου επηρεάζονται άμεσα από την ένταση των περιοριστικών μέτρων που επιβάλλονται στις μετακινήσεις, αλλά έχει ήδη κινηθεί η συμβατική διαδικασία για την αποζημίωση των παραχωρησιούχων από το κράτος για τα διαφυγόντα έσοδα.
Ενέργεια & ΑΠΕ
Η θυγατρική Volterra έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για την διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της όταν ξέσπασε η πανδημία του COVID‐19, συνεχίζοντας να διευρύνει το μερίδιό της στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας με νέους μεγάλους πελάτες, επαγγελματίες και νοικοκυριά. Αντίστοιχα, η δραστηριότητα του Φυσικού Αερίου συνέχισε την αναπτυξιακή της πορεία κερδίζοντας συνεχώς πελάτες και αυξάνοντας το εμπορεύσιμο φορτίο της.
Κυρίως στο β’ τρίμηνο του έτους, καταγράφηκε μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από εμπορικούς πελάτες, ξενοδοχεία κλπ που παρέμειναν εκτός λειτουργίας ή σε αναστολή του προσωπικού τους, και παράλληλα παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις στις πληρωμές τους. Κατά την ίδια περίοδο, στην χονδρική εμπορία (εισαγωγές‐ εξαγωγές) σημειώθηκε μείωση του όγκου συναλλαγών λόγω αστάθειας των αγορών και της εξέλιξης της πανδημίας στην Ιταλία.
Οι επιπτώσεις του νέου lockdown στο δ΄τρίμηνο του έτους συνεχίζουν να είναι σημαντικές για τη δραστηριότητα εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας της Volterra.
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και όλες οι σχετικές εισπράξεις συνεχίστηκαν κανονικά και στο γ’ τρίμηνο του έτους, καθώς τα μέτρα για την επιδημία δεν επηρεάζουν την δραστηριότητα αυτή. Τέλος, η κατασκευή ενός αιολικού πάρκου και ενός φωτοβολταϊκού πάρκου συνολικής ισχύος 57MW και του Υποσταθμού ανύψωσης τάσης για τη σύνδεσή τους στην περιοχή της Βοιωτίας, προχώρησε με γοργούς ρυθμούς κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, παρά τις δυσκολίες στις μετακινήσεις και στις προμήθειες του εξοπλισμού, με αποτέλεσμα να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα για ηλέκτριση και έναρξη δοκιμαστικής λειτουργίας τον Νοέμβριο του 2020.
Λοιπές Δραστηριότητες
Οι λοιπές δραστηριότητες του Ομίλου, όπως το facility management και η ανάπτυξη ακινήτων, επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τα μέτρα για την ανάσχεση της πανδημίας του COVID‐19. Η αναστολή της χρήσης αρκετών κτηριακών εγκαταστάσεων κυρίως στο β’ τρίμηνο του έτους οδήγησε σε χαμηλότερα έσοδα τον κλάδο της διαχείρισης, ενώ και στην ανάπτυξη ακινήτων παρατηρήθηκε ολιγόμηνη στάση αναμονής από τις εμπλεκόμενες πλευρές, αλλά σε καμμία περίπτωση ακύρωση στην προώθηση διαφόρων επενδυτικών σχεδίων. Σε κάθε περίπτωση, οι λοιπές δραστηριότητες του Ομίλου πέρα από τις κατασκευές, τη διαχείρισης παραχωρήσεων και την ενέργεια εισφέρουν χαμηλό ποσοστό εσόδων και κερδών, με αποτέλεσμα η επίπτωση του COVID‐19 σε επίπεδο ομίλου από τις δραστηριότητες αυτές να μην είναι σημαντική.
Με στόχο την άμβλυνση των επιπτώσεων του COVID‐19 και γενικότερα την ενίσχυση της ταμειακής ρευστότητας σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, οι προωθούμενες επιχειρηματικές κινήσεις περιλαμβάνουν την:
– απο‐επένδυση από χρονικά ώριμες συμβάσεις παραχώρησης / ΣΔΙΤ και μη‐βασικές δραστηριότητες και λοιπά περιουσιακά στοιχεία
– επικέντρωση στη μείωση του εταιρικού δανεισμού, κάνοντας χρήση όλων των διαθέσιμων εσόδων από το χαρτοφυλάκιο των παραχωρήσεων και την πλειονότητα των εσόδων από τις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, με στόχο την έκδοση νέων ομολογιακών δανείων για τη χρηματοδότηση αποκλειστικά της συμμετοχής σε νέες επενδύσεις αυτοχρηματοδοτούμενων έργων / ΣΔΙΤ, χωρίς νέα επιβάρυνση του Ομίλου
– λήψη μακροπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού με την εγγύηση του Δημοσίου, από τα χρηματοδοτικά προγράμματα στήριξης των πληττόμενων επιχειρήσεων τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί και ενδέχεται να αυξηθούν στο μέλλον. Μέρος των κινήσεων αυτών είχε ολοκληρωθεί μέχρι την 30.09.2020.
Ενημέρωση για τα Έργα στο Κατάρ
Σε συνέχεια της σχετικής αναφοράς στην Ενδιάμεση Οικονομική Έκθεση της 30.06.2020, συνεχίζεται και έχει προχωρήσει σημαντικά κατά το τελευταίο τρίμηνο η διαδικασία της πώλησης στον τοπικό εταίρο Fahad Trading WLL των εταιρειών Conspel Qatar WLL και J&P Qatar WLL, καθώς και του έργου του Education City Stadium στο Κατάρ, το οποίο εκτελείται κοινοπρακτικά κατά 76% από τις εν λόγω εταιρείες και κατά 24% από την Εταιρεία. Η τελική συμφωνία, με την οποία καθορίστηκε το χρονοδιάγραμμα πληρωμής, έχει εγκριθεί και από την ARAB Bank η οποία εμπλέκεται στη χρηματοδότηση των έργων των προς πώληση εταιρειών. Η συμφωνία προβλέπει την καταβολή της αποζημίωσης των QAR 120εκατ. (€29,4 εκατ. περίπου) σε μηνιαίες δόσεις οι οποίες εκτείνονται από τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Σεπτέμβριο του 2022. Το τελικό συμβόλαιο για την συναλλαγή βρίσκεται υπό επεξεργασία από τους νομικούς συμβούλους των εμπλεκομένων πλευρών, παρά το γεγονός ότι καθυστερεί λόγω τοπικών διαδικασιών και των μέτρων αντιμετώπισης του COVID‐19.