Κινδύνους να εξελιχθεί σε ένα ιδιότυπο… κυνήγι μαγισσών ενέχει η επιζητούμενη αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών.

Κάτω από τη βαριά σκιά της υπόθεσης των Folli Follie και υπό την πίεση που ασκείται από τα ξένα funds, οι εποπτικές αρχές και οι φορείς της αγοράς επιχειρούν να βρούν τρόπους, προκειμένου να περιορίσουν το ρήγμα αξιοπιστίας που έχει δημιουργηθεί.

Ήδη, στο «τραπέζι» των διερευνητικού χαρακτήρα συζητήσεων που έχουν ξεκινήσει, η άποψη η οποία «παίρνει κεφάλι» είναι εκείνη που θέλει τις αποκαλούμενες Big Four των διεθνών ελεγκτικών εταιρειών να αναλαμβάνουν τα σκήπτρα της ελληνικής επιχείρησης «καθαροί αριθμοί»…

Πρόκειται για τους τέσσερις γίγαντες του είδους (Deloitte, Price Waterhouse Coopers, Ernst & Young, KPMG) που ελέγχουν σχεδόν το 80% της παγκόσμιας αγοράς και πρόπερσι είχαν συνολικά έσοδα 127,8 δισ. δολάρια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι θιασώτες της άποψης περί Big Four, λένε ότι σε πρώτη φάση οι μεγάλες ελεγκτικές δυνάμεις θα πρέπει να «σφραγίζουν» όλες τις λογιστικές καταστάσεις των εισηγμένων ελληνικών εταιρειών που βρίσκονται στον 25άρη δείκτη FTSE Large cap.

Στις τάξεις του οποίου ανήκε και η Folli, μέχρι την αναστολή της διαπραγμάτευσης.

Οι μετοχές του συγκεκριμένου Δείκτη αποτελούν το «διαβατήριο» για τα διεθνή επενδυτικά χαρτοφυλάκια, ενώ σε αυτές γίνεται περίπου το 85% της καθημερινής αξίας συναλλαγών στο ελληνικό χρηματιστήριο.

Δεύτερο βήμα μετά από τον 25άρη FTSE, είναι να αποκτήσουν ελεγκτική σήμανση «πρώτης διαβάθμισης» οι μετοχές των 60 εταιρειών που είναι στον Γενικό Δείκτη, όπως επίσης και σε όλους τους άλλους χρηματιστηριακούς Δείκτες.

Αν και ακόμη οι συζητήσεις για τα μέτρα ενίσχυσης της αξιοπιστίας είναι σε πρώιμο στάδιο, εν τούτοις διατυπώνονται και ισχυρές ενστάσεις.

Κυρίως διότι αν τελικά προκριθούν τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, θα είναι σαν να «δαιμονοποιούνται» με εύσχημο τρόπο οι υπόλοιπες ελεγκτικές εταιρείες…

Είναι αλήθεια ότι το τελευταίο διάστημα, και με αφορμή την υπόθεση των Folli, πολλά ξένα Funds στέκονται ιδιαίτερα στο ποιος είναι ο ανεξάρτητος ελεγκτής που υπογράφει τους ισολογισμούς των εισηγμένων, μεγάλων ελληνικών εταιριών.

Όπως για παράδειγμα η ΔΕΗ, που προ ημερών επέλεξε την Ernst & Young στη θέση που μέχρι τώρα κατείχε ο ΣΟΛ (Συνεργαζόμενοι Ορκωτοί Λογιστές).

Μάλιστα ορισμένοι στην αγορά λένε, ότι αυτό έγινε ενόψει της αναχρηματοδότησης της ΔΕΗ με νέο ομολογιακό δάνειο και προκειμένου να «ικανοποιηθούν» οι διεθνείς επενδυτές που ήθελαν ελεγκτή κάποιον από τους Big four…

Σε κάθε περίπτωση βέβαια, είναι άλλο να κινείται μια εταιρεία όπως εκείνη κρίνει και άλλο να τις επιβάλλεται θεσμικά να αλλάξει ορκωτό ελεγκτή.

Για λόγους μάλιστα που σηκώνουν πολύ κουβέντα… Αφού πρωτίστως η ίδια η εταιρεία θα πρέπει να πείθει για τις προοπτικές της τους επενδυτές που την εμπιστεύονται. Και όχι όλα να ξεκινούν από το ποιος την ελέγχει.

Οι 17 και οι άλλοι 7 του Δείκτη Large Cap

Ειδικά σε ό,τι αφορά τις μεγάλες εισηγμένες του FTSE Large Cap, οι Big Four ελέγχουν το… 70,8% εξ αυτών. Δηλαδή τις 17 από τις 24 εταιρείες, εξαιρουμένης της Folli. Aπο τις μεγάλες ελεγκτικές δυνάμεις, η Price Waterhouse Coopers (PWC) έχει την πρωτοκαθεδρία.

Με οκτώ μέχρι πρότινος από τις εισηγμένες, οι οποίες όμως θα περιοριστούν σε επτά, μετά από την απόφαση της Eurobank να αλλάξει ελεγκτική και να έχει την KPMG για την πενταετία 2018-2022.

Στη διάρκεια της περσινής χρήσης η PWC ήταν ελεγκτική εταιρεία (πέραν της Eurobank), της Εθνικής τράπεζας, του ΟΤΕ, του Τιτάνα, της Lamda Development, της Grivalia, του ΟΛΠ, όπως επίσης και της Coca Cola, η έδρα της οποίας έχει μεταφερθεί στην Ελβετία.

Η Deloitte έβαλε πέρσι τη σφραγίδα της σε τρείς λογιστικές καταστάσεις, εταιρειών της μεγάλης κεφαλαιοποίησης. Της Τράπεζας Πειραιώς, της Alpha Bank και της Μότορ Όιλ.

Η Ernst & Young ήταν ελεγκτική εταιρεία των ΕΛΠΕ, του Φουρλή και της αεροπορικής εταιρείας Aegean.

Aπό τη δική της πλευρά, η KPMG είχε τον ΟΠΑΠ και τη Βιοχάλκο που εδρεύει στο Βέλγιο.

Πέραν τούτων, ισχυρή παρουσία έχει και η Grand Thornton που είναι η Big 5 στην ευρωπαϊκή κατάταξη και ασκεί ανεξάρτητο έλεγχο σε τέσσερις μεγάλες εισηγμένες ελληνικές εταιρείες.

Τη Μυτιληναίος, τη ΓΕΚ-Τέρνα, την Τέρνα Ενεργειακή και την Jumbo.

Aκόμη ο ΣΟΛ είναι η ελεγκτική εταιρεία, του ΑΔΜΗΕ και της ΕΥΔΑΠ, ενώ η Σαράντης έχει την BDO, που είναι κατά σειράν η έκτη δύναμη του κλάδου στην Ευρώπη.

H ECOVIS και οι τρεις εισηγμένες

Παραμένει άγνωστο, το αν με τις συζητούμενες νέες παρεμβάσεις θα επιβληθεί η ολοκληρωτική κυριαρχία των Big Four στον Δείκτη των εταιρειών μεγάλης κεφαλαιοποίησης, η αν εν τέλει θα υπάρξει μια πιο… φιλελεύθερη αντιμετώπιση.

Άλλωστε από μόνη της μια ελεγκτική εταιρεία δεν είναι ούτε τεκμήριο απόλυτης διαφάνειας, ούτε φυσικά και «γκρίζων» πρακτικών.

Στην περίπτωση των Folli Follie έχει εμπλακεί η Ecovis, μέσω του συνεργαζόμενου ορκωτού λογιστή της.

Αυτό βεβαιότατα δεν σημαίνει απολύτως τίποτα για τους άλλους ορκωτούς της Ecovis που επί σειρά ετών και με απόλυτη συνέπεια προσφέρουν ελεγκτικές υπηρεσίες και σε εισηγμένες επιχειρήσεις.

Όπως για παράδειγμα είναι η Autohellas της επιχειρηματικής οικογένειας Βασιλάκη, η οποία παράγει αδιαλείπτως κέρδη σε όλα τα χρόνια της κρίσης, η «Πετρόπουλος» που πρόσφατα συγκέντρωσε το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για αγορά μετοχικών «πακέτων», αλλά και το «Ιασώ». Και για τις τρείς αυτές εταιρείες, ο ανεξάρτητος έλεγχος έχει γίνει από την Ecovis (με δύο άλλους ορκωτούς) ενώ η εταιρεία έχει και αρκετούς πελάτες από τον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα, αλλά και το Δημόσιο.

Χωρίς να έχει υπάρξει διαχρονικά το παραμικρό πρόβλημα.

Οι δουλειές και τα 12,8 εκατ. από τις τράπεζες

Ανεξαρτήτως αυτών, ο όμιλος του Ελλάκτωρα έχει ελεγκτική εταιρεία την PWC.

Tην ίδια έχει και η θυγατρική «Άνεμος». Με τη μεγάλη των Big four «σφραγίζονται» ακόμη, οι λογιστικές καταστάσεις της ΕΧΑΕ που λειτουργεί το χρηματιστήριο της Αθήνας, της «Πανγαία» αλλά και των Πλαστικών Θράκης.

Η Grand Thornton ελέγχει τις οικονομικές καταστάσεις της ΜIG, του «Υγεία», της «Λάμψα», της «Ιντραλότ» (μαζί με τον ΣΟΛ) της «Καράτζης» αλλά και της «Ικτίνος».

Η KPMG είναι ελεγκτική εταιρεία του «Ιατρικού», του Καρέλια, αλλά και της Attica Bank, ενώ από το ΣΟΛ ελέγχονται η Ιντρακόμ, τα Πλαστικά Κρήτης, η «Έλτον» και η «Κανάκης».

Η BDO ελέγχει την «Άβαξ», το «Πλαίσιο» αλλά και τη «Κλουκίνας-Λάππας». Επίσης η Deloitte είναι εκείνη που ασκεί έλεγχο στις οικονομικές καταστάσεις της Τραπέζης της Ελλάδος.

Οι αμοιβές των ανεξάρτητων ορκωτών, ποικίλουν ανάλογα με το… όνομα της εταιρείες και τις εργασίες που προσφέρει. Δηλαδή τακτικό ελεγκτικό και φορολογικό έλεγχο, αλλά και άλλες υπηρεσίες.

Για παράδειγμα πέρσι η PWC έλαβε συνολικές αμοιβές 86,1 χιλ. ευρώ από την ΕΧΑΕ, αλλά από τον Τιτάνα με τις 45 θυγατρικές εισέπραξε 1,24 εκατ. ευρώ.

Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είναι αναμφίβολα οι μεγάλοι πελάτες για τις ελεγκτικές εταιρείες, οι οποίες πέρσι έλαβαν εν συνόλω για τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους 12,8 εκατ. ευρώ….