Γιώργος Μπαμπινιώτης. Καθηγητής
Η απόλυτη παράνοια χαρακτηρίζει τον διαγωνισμό για την παραχώρηση της εμπορικής Στοάς του Αρσάκειου Μεγάρου, στο κέντρο της Αθήνας δοκιμάζοντας τις αντοχές των επενδυτών που αποφάσισαν να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο χειρισμός της υπόθεσης από το διοικητικό συμβούλιο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, το ίδρυμα που κατέχει το ακίνητο κρίνεται επιεικώς ως ερασιτεχνικός, στέλνοντας τα λάθος μηνύματα στους υποψήφιους επενδυτές. Το γεγονός αυτό, προκαλεί τεράστια εντύπωση γιατί στις θέσεις του προέδρου και του αντιπροέδρου βρίσκονται εξέχουσες προσωπικότητες όπως ο καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υπουργός Παιδείας, Γιώργος Μπαμπινιώτης και ο 80 χρονος επίτιμος αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου Στυλιανός Πατεράκης.
H πέτρα του σκανδάλου
Ειδικά ο τελευταίος φέρεται να είναι η «πέτρα του σκανδάλου». Ο άνθρωπος που με την ευθυνοφοβία του και την τυφλή προσήλωση στο γράμμα του νόμου ευθύνεται για την κατάρρευση του διαγωνισμού (κηρύχθηκε άγονος), ενώ υπήρχε μια πολύ σοβαρή πρόταση από την πλευρά των ομίλων Φάις και Bluehouse για την αξιοποίηση του ταλαιπωρημένου ακινήτου (λέγεται πως έχει να συντηρηθεί πάνω από δεκαπέντε χρόνια!).
«Τέτοιες συμπεριφορές σίγουρα δεν ταιριάζουν και δεν αρμόζουν σε ανθρώπους που κατέχουν τέτοιες θέσεις», επισημαίνουν χαρακτηριστικά πηγές που γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Στις αρχές του έτους η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία ανακοίνωσε τη διενέργεια διαγωνισμού για την μακροχρόνια μίσθωση της εμπορικής στοάς του Αρσακείου Μεγάρου, ορίζοντας ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών την 18η Απριλίου.
Συμμετοχή στο διαγωνισμό εκδήλωσαν τρία επενδυτικά σχήματα: ο όμιλος Φάις από κοινού με την επενδυτική εταιρεία ακινήτων Bluehouse, ο Ελληνοσουηδός εργολάβος Ηλίας Γεωργιάδης και ο Άρης Κεφαλογιάννης της Γαία Τρόφιμα με την χρηματοδοτική στήριξη των Folli Follie!
H Folli Follie σε ρόλο χρηματοδότη!
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αποσφράγιση των προσφορών έγινε παρουσία του Καθηγητή Γιώργου Μπαμπινιώτη και διήρκησε σχεδόν 4 ώρες. Το παρών έδωσαν το σχήμα Φάις – Bluehouse και ο Άρης Κεφαλογιάννης, ο οποίος ενημέρωσε ότι βρίσκεται σε αναζήτηση νέου χρηματοδότη μιας και στο μεταξύ έσκασε η «βόμβα» με την Folli Follie και τις κατηγορίες για οικονομικές ατασθαλίες. Ο Ελληνοσουηδός επιχειρηματίας εκπροσωπήθηκε από τους δικηγόρους του.
Στη διάρκεια της αποσφράγισης των προσφορών και αφού έγινε ο πρώτος οικονομικός και τεχνικός έλεγχος, οι υπεύθυνοι του ιδρύματος αναφέρουν στους εκπροσώπους του σχήματος Φάις- Bluehouse πως η εγγυητική που έχουν καταθέσει δεν πληροί τις τυπικές προϋποθέσεις, καθώς σε αυτήν δεν αναγράφεται το όνομα της Bluehouse παρά μόνο της One Outlet, θυγατρικής του ομίλου Φάις.
Το σχήμα παρότι τυπικό το θέμα δεσμεύεται να καταθέσει άμεσα νέα εγγυητική επιστολή, όπου θα αναγράφονται και οι δυο. Έτσι και έγινε. Την επόμενη μέρα, προσκομίζει στο ίδρυμα νέα εγγυητική επιστολή ύψους 50.000 ευρώ στην οποία αναγράφονται τα ονόματα και των δυο εταιρειών –όπως ακριβώς είχε ζητηθεί-.
Λίγες μέρες αργότερα, το σχήμα Φάις – Bluehouse γίνεται αποδέκτης μιας επιστολής από την Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, η οποία τους ζητάει να αποστείλουν μεταφρασμένες κάποιες οικονομικές χρήσεις παρελθόντων ετών που κατέθεσαν στα αγγλικά. Σε απόλυτη συνεννόηση με τους υπεύθυνους του διαγωνισμού, στέλνουν άμεσα πίσω τις οικονομικές καταστάσεις που τους ζητήθηκαν μεταφρασμένες στα ελληνικά.
Η ψυχρολουσία
Μέχρι εκείνη τη στιγμή, το σχήμα Φάις- Bluehouse αισθάνεται απόλυτα σίγουρο πως είναι καθ’ όλα εντάξει. Έχει κάνει ότι της ζητήθηκε και όσον αφορά στην εγγυητική αλλά και στις οικονομικές καταστάσεις.
Επιπλέον, αισθάνεται πως έχει το προβάδισμα στο διαγωνισμό, μιας και είχε τον πληρέστερο και πιο ολοκληρωμένο φάκελο απ’ όλους, τόσο σε οικονομικό όσο και τεχνικό επίπεδο ενώ θεωρεί πως πλεονεκτεί σε επίπεδο τεχνογνωσίας και εμπειρίας στην αξιοποίηση ακινήτων από τους άλλους δυο υποψήφιους επενδυτές
Από εδώ και πέρα ξεκινάει το τραγελαφικό της όλης υπόθεσης, και συνάμα εξόχως προβληματικό για την εικόνα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού.
Αφού πέρασαν δυο ολόκληροι μήνες για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των προσφορών και ενώ περίμεναν να κληθούν να βελτιώσουν τις προφορές τους, για να ανακηρυχθεί ο προτιμητέος ανάδοχος, ενημερώνονται ότι ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος και πως την εγγυητική που κατέθεσαν θα την κρατήσει το ίδρυμα γιατί δεν ήταν τυπικά σωστή!
Η απόλυτη ψυχρολουσία κυρίευσε το σχήμα Φάις – Bluehouse, το οποίο έβλεπε να μετατρέπεται από τη μια στιγμή στην άλλη από καλοδεχούμενο σε ανεπιθύμητο επενδυτή.
Ο ρόλος του Αρεοπαγίτη
Αφού συμβουλεύθηκε το νομικό του επιτελείο, το σχήμα διαμηνύει στο ίδρυμα να μην προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, η οποία είναι παράνομο και καταχρηστικό. Και έχει ποινικές ευθύνες. Το ίδρυμα ανταπαντά, πως δεν ευσταθούν οι ισχυρισμοί περί ποινικών ευθυνών, και πως παρότι έγιναν οι διορθώσεις που ζητήθηκαν τελικά δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές.
Για αυτή την άτεγκτη και αλλοπρόσαλλη στάση του ιδρύματος υπεύθυνος, σύμφωνα με πληροφορίες είναι ο κ. Πατεράκης, ο οποίος ως Αρεοπαγίτης δεν μπορεί να αποδεχθεί παρεκκλίσεις στην τήρηση των διαδικασιών, ακόμη και αν αυτές δεν είναι παράτυπες. Και αυτό για να μην κατηγορήσει κάποιος το ίδρυμα για τη μη τήρηση των τύπων.
Την ίδια στιγμή, οι σύμβουλοι του διαγωνισμού (εταιρεία Pepper) σπεύδουν να διασκεδάσουν τις αλγεινές εντυπώσεις, διαβεβαιώνοντας το σχήμα Φάις – Bluehouse πως παραμένουν καλοδεχούμενοι και τους καλούν να καταθέσουν νέα πρόταση στις απευθείας διαπραγματεύσεις που σκοπεύουν να ξεκινήσουν στις 25 Ιουλίου για την εξεύρεση επενδυτή για το παραπαίον ακίνητο. Και να ενσωματώσουν σε αυτή την πρόταση, το ποσό των 50.000 ευρώ της εγγυητικής που κατακράτησε το ίδρυμα.
Πηγές που πρόσκεινται στην πλευρά Φάις – Bluehouse δεν κρύβουν την απογοήτευσή τους για την τροπή που πήρε ο διαγωνισμός, κάνοντας λόγο για παρανοϊκές καταστάσεις ενώ τονίζουν πως δεν περίμεναν ποτέ να εξελιχθούν έτσι τα πράγματα. Και αυτό γιατί πέρα από την ελκυστικότητα του ακινήτου (λένε πως μπορεί να μετατραπεί σε μια αγορά κόσμημα για την Αθήνα, στα πρότυπα της Στοάς Μοδιάνο), στο διαγωνισμό αποφάσισαν να συμμετέχουν λόγω των σοβαρών ιδιοκτητών του ακινήτου.
Το λάθος μήνυμα στους επενδυτές….
Οι ίδιες πηγές τονίζουν πως εξετάζουν όλα τα ενδεχόμενα αναφορικά με τον τρόπο που θα κινηθούν από εδώ και πέρα εάν δηλαδή κινηθούν νομικά εναντίον του ιδρύματος ή λάβουν μέρος στη νέα διαδικασία ανάδειξης προτιμητέου επενδυτή.
Όπως λένε εάν κάποιος πραγματικά ενδιαφέρεται να συνεργαστεί με κάποιον, δεν του παίρνει παρανόμως την εγγυητική επιστολή και μετά τον καλείς σε διαπραγμάτευση για μια παραχώρηση που έχει χρονικό ορίζοντα 35 χρόνων. «Δεν ξεκινάς έτσι μια σχέση. Είναι σαν να πυροβολείς τα πόδια σου», σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Τα ερωτήματα που γεννιούνται για την στάση του ιδρύματος είναι πολλά και αμείλικτα. Ωστόσο δυο είναι τα κυρίαρχα: πρώτον, γιατί προτίμησε να πάει σε απευθείας διαπραγματεύσεις και δεν προχώρησε στη φάση της πλειοδοσίας, ώστε να εξασφαλίσει μεγαλύτερο τίμημα από τον ανταγωνισμό των υποψήφιων επενδυτών και δεύτερον γιατί κράτησε την εγγυητική, γνωρίζοντας πως θα σταλεί λάθος μήνυμα στην επενδυτική κοινότητα για το ίδρυμα, τη στιγμή που όπως λέγεται «καίγεται» να εκμισθώσει το Αρσάκειο Μέγαρο, αφού δεν έχει πλέον τους πόρους να το συντηρεί.
Η ιστορία
Να σημειωθεί πως το τμήμα του Αρσακείου Μεγάρου στο κέντρο της Αθήνας που διατίθεται είναι οι εμπορικές στοές «Αρσακείου – Ορφέως» και «Βιβλίου», συνολικής επιφανείας 10.000 τ.μ. Η εμπορική στοά βρίσκεται στο οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Πανεπιστημίου, Αρσάκη, Σταδίου και Πεσμαζόγλου του Δήμου Αθηναίων
Το 1900 αποφασίστηκε η ανέγερση κτηρίου σε όλο το μήκος τού οικοπέδου επί τής οδού Σταδίου, με ισόγεια καταστήματα και δύο ορόφους για τα εξωτερικά σχολεία τής Εταιρείας.
Ως αρχιτέκτων επελέγει ο Κωνσταντίνος Μαρούδης. Τα έργα επεκτάθηκαν προς την πλευρά των οδών Αρσάκη και Πανεπιστημίου και περιέλαβαν και τη στοά που βρισκόταν στην προέκταση τής τότε οδού Πινακωτών (σήμερα Χαρ. Τρικούπη), δηλαδή τη γνωστή στοά Αρσακείου.
Η στοά Αρσακείου εντυπωσιάζει με τη γυάλινη οροφή της στο κέντρο της οποίας διαμορφώνεται γυάλινος επίσης θόλος, επιτρέποντας έτσι στο φυσικό φως να διαχέεται στον χώρο.
Για την ανέγερση των νέων κτηρίων κατεδαφίστηκε το κτήριο της δωρεάς της Ελένης Τοσίτσα. Το 1907 ανατέθηκαν στον αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ τα σχέδια τής αναμόρφωσης τής πρόσοψης των κτηρίων τής οδού Σταδίου και η επισκευή των προσθηκών των καταστημάτων.
Το 1937 άρχισε να κτίζεται το κινηματοθέατρο “Ορφεύς”, το οποίο κατέλαβε την κεντρική αυλή του τετραγώνου τού μεγάρου, αφού κατεδαφίσθηκαν κάποια κτήρια. Tο κτήριο αυτό ανακαινίσθηκε από την ΔΕΠΟΣ την δεκαετία του ’90 και στεγάζει σήμερα το Συμβούλιο τής Επικρατείας.
Ιστορικό κτήριο
Το Αρσάκειο Μέγαρο κατασκευάστηκε τμηματικά από το 1846 (όταν κτίσθηκε το πρώτο κτήριο στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου σε σχέδια του Λύσανδρου Καυταντζόγλου) έως το έτος 1925, οπότε το όλο κτηριακό συγκρότημα καταλάμβανε πλέον όλο το οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Πανεπιστημίου, Αρσάκη, Σταδίου και Πεσμαζόγλου, σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Μαρούδη, Τσίλλερ και Κριεζή.
Το μέγαρο αυτό στέγαζε τα Αρσάκεια και Τοσίτσεια Σχολεία μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930, οπότε μεταφέρθηκαν στο Ψυχικό. Κατά τα επόμενα χρόνια το μέγαρο στέγασε το Ειρηνοδικείο, την Εισαγγελία και το Εφετείο Αθηνών. Τα δικαστήρια αποχώρησαν από αυτό περί τα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Το έτος 1984 αποφασίστηκε η μίσθωση των χώρων του Καυταντζόγλειου Μεγάρου, των υπογείων, του Α΄ ορόφου και του Β΄ ορόφου του όλου κτηρίου προς το Ελληνικό Δημόσιο για τη στέγαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Για τον σκοπό αυτό ανακαινίστηκε όλο το Αρσάκειο Μέγαρο μαζί με τη Στοά Αρσακείου και τα ισόγεια καταστήματα μετά από μελέτη του αρχιτέκτονα Παύλου Καλλιγά. Η μελέτη αυτή και το όλο έργο έχει βραβευθεί με το διεθνές βραβείο Europa Nostra.
Ας σημειωθεί ότι κατά το έτος 1937 κατεδαφίστηκε μια πτέρυγα του Καυταντζογλείου και στον αίθριο χώρο κτίστηκε το κινηματοθέατρο “Ορφέας”, το οποίο στο δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του 1980, στο πλαίσιο της αποκατάστασης του Μεγάρου, κατεδαφίστηκε και στη θέση του κατασκευάστηκε η Στοά του Βιβλίου, με είσοδο από τη Στοά Αρσακείου και την οδό Πεσμαζόγλου, στο δώμα της οποίας διαμορφώθηκε το αίθριο όπως είναι στη σημερινή του μορφή.
Οι μισθωμένοι στο Ελληνικό Δημόσιο χώροι για τη στέγαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ρητά εξαιρούνται από το αντικείμενο του παρόντος Διαγωνισμού και του Συμβολαίου Μίσθωσης που θα καταρτισθεί, όπως προκύπτει εξάλλου και από τον κάτωθι πίνακα ο οποίος δεν τους περιλαμβάνει. Το όλο οικοδομικό τετράγωνο είναι χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο κτήριο και το Καυταντζόγλειο Μέγαρο ως διατηρητέο μνημείο.