Σε μια χειμαρρώδη συνέντευξη, που παραχώρησε σε τέσσερις ευρωπαϊκές εφημερίδες, ο επικεφαλής της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, μιλά για όλα όσα θέλουμε να γνωρίζουμε για τον νέο κορονοϊό, το εμβόλιο και την πανδημία, για τη μετοχή της Pfizer, αλλά και για την ελληνική και εβραϊκή καταγωγή του, δηλώνοντας: «Είμαι πραγματικά Έλληνας».

Ο πρόεδρος και CEO της Pfizer μίλησε στην ιταλική Corriere della Sera, στην ισπανική El Mundo, στη γαλλική Les Echos και στη γερμανική Handelsblatt, δηλώνοντας, μεταξύ άλλων, ότι του λείπει η Ευρώπη, αφού η πανδημία τον έχει κρατήσει μακριά, στις ΗΠΑ, από τον περασμένο Αύγουστο.

«Τους ζήτησα να κάνουν τα αδύνατα δυνατά – Η αποτυχία δεν ήταν στο τραπέζι»

Ξεκινώντας από τα της Pfizer και αναφερόμενος στο γεγονός ότι η εταιρεία του απέρριψε μεγάλες επιχορηγήσεις και, παρόλα αυτά, ήταν η πρώτη που πήρε έγκριση για εμβόλιο κατά της COVID, ο κ. Μπουρλά τόνισε ότι η Pfizer κατάφερε να κινηθεί πολύ γρήγορα, παρά το μεγάλο μέγεθός της. Ο επικεφαλής της φαρμακοβιομηχανίας αποδίδει την επιτυχία αυτή αφενός στην απόλυτη αφοσίωση της εταιρείας του στον σκοπό της και αφετέρου στο γεγονός ότι ο ίδιος προσπάθησε να προστατεύσει τους επιστήμονες της εταιρείας από τη γραφειοκρατία που συνεπάγεται οποιαδήποτε κρατική επιχορήγηση.

«Ήθελα να είμαι σίγουρος ότι οι επιστήμονές μας έχουν στη διάθεσή τους όλους τους πόρους που υπήρχαν, καθώς τους ζητούσα να κάνουν το αδύνατο δυνατό. Δεν μπορούσα να τους ζητήσω να κάνουν μέσα σε εννέα μήνες κάτι που παίρνει συνήθως δέκα χρόνια, αν είχαν να ανησυχούν για πόρους και χρήματα. Δεν θα ήταν δυνατό. Έτσι, διακινδυνεύσαμε περίπου δύο δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό ήταν το μέγεθος της επένδυσης – όχι μικρό ποσό», λέει.

«Ήξερα ότι αν αποτυγχάναμε, το οικονομικό πλήγμα θα ήταν αισθητό για την Pfizer. Αλλά ήξερα επίσης ότι, λόγω του μεγέθους μας, μια αποτυχία δεν θα διέλυε την εταιρεία. […] Ήξερα ακόμη ότι εάν αποτυγχάναμε, θα καλούμασταν να αντιμετωπίσουμε πολύ μεγαλύτερα προβλήματα. Όχι μόνο εμείς – ολόκληρος ο κόσμος. Οπότε, δεν ήθελα ούτε καν να σκεφτώ ότι υπήρχε πιθανότητα να αποτύχουμε», προσθέτει.

Πότε βλέπει ο Άλμπερτ Μπουρλά να επιστρέφουμε στην κανονικότητα;

Η Pfizer σχεδιάζει, όπως είπε, να αυξήσει κατακόρυφα τις ποσότητες των εμβολίων για τα κράτη μέλη της ΕΕ μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

«Αυτό το τρίμηνο θα παραδώσουμε υπερτετραπλάσια εμβόλια από εκείνα που παραδώσαμε στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους – 250 εκατομμύρια δόσεις στο δεύτερο τρίμηνο, από 62 εκατομμύρια στο πρώτο. Και συζητάμε να κάνουμε περισσότερα […] Φυσικά, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να συμβεί κάτι, όπως μπορούμε να δούμε και από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν άλλες εταιρείες. Όταν ασχολείται κανείς με μια πολύ σύνθετη παραγωγή βιολογικών προϊόντων, μπορεί πάντα να προκύψουν προβλήματα. Αλλά είμαι αισιόδοξος, και σίγουρος, γιατί μέχρι στιγμής έχουμε παράγει τόσες δόσεις, με σχεδόν 100% επιτυχία. Δεν είχαμε αποτυχημένες παρτίδες. Η διαδικασία παραγωγής μας έχει αποδειχθεί πολύ σταθερή και αξιόπιστη. Χάρη στα μέτρα που εφαρμόζουμε, αποφεύγουμε εκπλήξεις στην παραγωγή», λέει.

Πόσο ρεαλιστική είναι η προσδοκία επιστροφής στην κανονική ζωή μέσα στο φθινόπωρο;

Ο ίδιος τη θεωρεί, όντως, ρεαλιστική και παραπέμπει στο παράδειγμα του Ισραήλ. Φυσικά, όπως λέει, το Ισραήλ είναι μια μικρή χώρα, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αφού είναι αρκετά απομονωμένο σε ό,τι αφορά τα σύνορά του και την κινητικότητα του κόσμου από και προς το εξωτερικό. Επιπλέον, το Ισραήλ είναι μια χώρα που ξέρει να αντιδρά ταχύτατα στις κρίσεις.

Αλλά τα καλά νέα είναι, συμπληρώνει, ότι μπορούμε να δείξουμε στον κόσμο ότι υπάρχει ελπίδα. Αυτό ήταν το όλο νόημα της μελέτης που έκανε η Pfizer με δεδομένα από την πραγματική ζωή στο Ισραήλ.

«Στο Ισραήλ είδαμε τα πραγματικά αποτελέσματα – μόλις εμβολιαστεί μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού, είναι πια πιθανό να επιστρέψεις στην κανονική σου ζωή, όπως πρώτα», τονίζει.

Πόσο πίσω έχει μείνει η ΕΕ σε σχέση με χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, το Ισραήλ ή η Χιλή;

Ο ίδιος δεν πιστεύει πως η ΕΕ έχει καθυστερήσει σε σύγκριση με άλλες μεγάλες χώρες που παρουσιάζουν κάποιο βαθμό πολυπλοκότητας. Η προμήθεια και χορήγηση δόσεων για 447 εκατ. άτομα, όσος είναι ο πληθυσμός της ΕΕ, σε 27 κράτη μέλη, είναι μνημειώδης άθλος, λέει χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, από τη σκοπιά της Pfizer, όλα δουλεύουν «σαν καλολαδωμένη μηχανή».

«Θεωρώ πως σε έναν-δυο μήνες οι όγκοι [σ.σ. των παραδόσεων] δεν θα είναι πια θέμα. Οι ποσότητες θα είναι αρκετές. Είμαι αισιόδοξος ότι το φως που βλέπουμε στην άκρη του τούνελ θα αρχίσει να γίνεται όλο και πιο έντονο», λέει.

Τι γνωρίζουμε για την πιθανότητα τα άτομα που εμβολιάζονται να μολυνθούν ξανά ή να μεταφέρουν τον ιό και να τον μεταδώσουν σε άλλους;

«Σε ό,τι αφορά την πρόληψη της νόσου, έχουμε δει από τις μελέτες μας ότι η αποτελεσματικότητα σε επίπεδο πρόληψης είναι πολύ υψηλή. Αυτό το έχουμε επιβεβαιώσει και από τα δεδομένα από την πραγματική ζωή που δημοσιεύθηκαν, ιδίως στο Ισραήλ. Το Ισραήλ έχει χρησιμοποιήσει μόνο το εμβόλιό μας και η αναφερόμενη αποτελεσματικότητα σε εκατομμύρια ανθρώπους ήταν 97% – ακόμη υψηλότερη από εκείνη που αναφέρθηκε στη μελέτη μας. Τα στοιχεία από το Ισραήλ δείχνουν επίσης αποτελεσματικότητα πάνω από 90% σε ασυμπτωματικούς ανθρώπους. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, επειδή οι ασυμπτωματικοί φορείς είναι συνήθως και εκείνοι που μεταδίδουν περισσότερο τη νόσο. […] Επιπλέον, στο ισραηλινό δείγμα, το 85% των περιπτώσεων προέρχονταν από την βρετανική μετάλλαξη, η οποία είναι η πιο μεταδοτική και αυτή που επικρατεί στον κόσμο. Επιπλέον, ολοκληρώσαμε τη μελέτη μας σε 46.000 άτομα και είμαστε έτοιμοι να την υποβάλουμε με τα τελικά αποτελέσματα. Στο δείγμα 800 άτομα βρίσκονταν στη Νότια Αφρική, όπου εντοπίζεται μία από τις χειρότερες μεταλλάξεις, αλλά ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση η αποτελεσματικότητα ήταν 100%. […] Με λίγα λόγια, είδαμε ότι μία από τις πιο μεταδοτικές μεταλλάξεις και μια δεύτερη που μπορεί να ξεφύγει από την προστασία – η λεγόμενη νοτιοαφρικανική- καλύπτονται και οι δύο από το εμβόλιό μας. Έχουμε ένα αποτελεσματικό εμβόλιο στο 97% και αυτό είναι πολύ καλό νέο».

«Ο κορονοϊός θα γίνει σαν τη γρίπη»

Πόσο μόνιμη πιστεύει όμως ότι θα είναι η πανδημία;

«Πιστεύω πως το πιθανότερο σενάριο είναι να πάμε σε ενδημική κατάσταση», τονίζει, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι θεωρεί πως θα είναι απόλυτα ελεγχόμενη.

«Δεν είμαι αισιόδοξος λόγω του «μεσογειακού ταμπεραμέντου» μου – έχω δεδομένα μπροστά μου. Γνωρίζω ότι έχουμε ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία που έχουμε καταφέρει ποτέ να αναπτύξουμε στην Ιατρική, το οποίο είναι ένα εμβόλιο με αποτελεσματικότητα 95%. Αυτό είναι εξαιρετικά ισχυρό. Έχουμε τεχνολογία mRNA που μπορεί να προσαρμόζεται πολύ γρήγορα εάν εμφανιστεί κάποια μετάλλαξη. […] Με την τεχνολογία mRNA […] όλα πολύ ψηφιοποιημένα, πολύ αυτοματοποιημένα. Γι’ αυτό τα ανθρώπινα λάθη είναι σπάνια. Έχοντας αυτό κατά νου, γνωρίζοντας ότι μπορούμε πολύ γρήγορα να είμαστε μπροστά από οποιαδήποτε μετάλλαξη και ότι έχουμε να κάνουμε με μια αποτελεσματικότητα εμβολίου 95%, νομίζω ότι αυτό θα γίνει σαν γρίπη. Θα κάνουμε τους εμβολιασμούς μας και θα ζούμε πλήρως τη ζωή μας. Φυσικά, αυτή είναι μόνο η εκτίμησή μου. Τα πράγματα θα μπορούσαν να εξελιχθούν διαφορετικά. Αλλά με βάση όσα έχω δει, αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο», λέει.

Μετά από πόσο καιρό πρέπει να εμβολιαστεί ξανά ο κόσμος πριν σταματήσει η προστασία των πρώτων δύο δόσεων;

«Αυτό είναι κάτι που εξετάζουμε και έχουμε τα πρώτα στοιχεία έξι μήνες μετά τον εμβολιασμό. Σε αυτό το σημείο, η προστασία είναι ακόμη πολύ, πολύ υψηλή. Δεν είναι τόσο υψηλή όσο το πρώτο δίμηνο, δηλαδή 95%. Μειώνεται μέσα στους επόμενους δύο μήνες και μειώνεται και πάλι, αλλά εξακολουθεί να παραμένει πολύ πάνω από ένα 80%. Αυτά είναι καλά νέα. Φαίνεται ότι θα υπάρξει ανάγκη για αναμνηστική δόση, αλλά δεν μπορούμε να μιλήσουμε πριν δούμε τα δεδομένα και αυτήν τη στιγμή τα έχουμε μόνο για ένα εξάμηνο μετά τη δόση. Θα συνεχίσουμε να το εξετάζουμε», τονίζει.

«Σε ό,τι αφορά την τιμή της μετοχής, δεν είναι ποτέ σπριντ, είναι πάντα μαραθώνιος»

Πουλάτε πιθανότατα 2,5 δισεκατομμύρια δόσεις φέτος. Ο κόσμος ρωτά πόσα κερδίζετε εσείς και πόσο θα είναι το κέρδος… Βλέπουμε τη μετοχή να είναι σχεδόν αμετάβλητη σε αντίθεση με άλλες εταιρείες όπως η Moderna, ρωτούν στη συνέχεια οι δημοσιογράφοι.

«Ο προκάτοχός μου μού είπε κάποτε: “Άλμπερτ, σε ό,τι αφορά την τιμή της μετοχής, δεν είναι ποτέ σπριντ, είναι πάντα μαραθώνιος”. Δεν έχει λοιπόν να κάνει με το πόσο γρήγορα ή πόσο ψηλά πηγαίνουμε, αλλά με το πόσο θα διαρκέσει. Ήμουν κι εγώ απογοητευμένος με την τιμή της μετοχής μας, γιατί νομίζω ότι είναι πολύ υποτιμημένη αυτή τη στιγμή. Αλλά όταν ρώτησα έναν από τους μεγαλύτερους μετόχους μας αν πίστευε ότι υπάρχει κάτι που θα έπρεπε να κάνουμε διαφορετικά, αυτός μου είπε: “Ναι! Μην κοιτάτε την τιμή της μετοχής συχνότερα από κάθε 6 μήνες”. Πιστεύω ακράδαντα ότι στη βιομηχανία της υγείας αυτό που κάνει τη διαφορά για όλους είναι ότι δημιουργείς αξία για τους ασθενείς. Αν το κάνεις, όλοι θα δουν αξία. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Οι εργαζόμενοί μας θα δουν αξία. Οι προμηθευτές μας θα δουν αξία. Οι μέτοχοι μας θα δουν αξία. Και επειδή κάνουμε ανακαλύψεις που αλλάζουν τη ζωή τόσων πολλών ανθρώπων, δεν ανησυχώ πραγματικά για την τιμή της μετοχής. Θα έρθει στη θέση της», απαντά.

«Είμαι πραγματικά Έλληνας»

Η ερώτηση περί της καταγωγής του και της συνεργασίας του με τους Τούρκους της BioNTech αναπόφευκτη…

«Έρχεστε από τη Θεσσαλονίκη και είστε εβραϊκής καταγωγής. Οι πιθανότητες να ευημερήσει η οικογένειά σας ήταν εναντίον της στη μεταπολεμική εποχή στη Θεσσαλονίκη. Κι όμως, είστε εδώ, έχοντας κάνει μια τεράστια πορεία. Τι σημαίνει αυτό για εσάς; Τώρα συνεργάζεστε με Τούρκους επιστήμονες στη Γερμανία. Λέει κάτι αυτό για την παγκοσμιοποίηση;», ρωτούν οι δημοσιογράφοι.

«Νομίζω ότι είναι ένα τόσο υπέροχο μήνυμα για τον κόσμο». Ποιος είναι το υπέροχο μήνυμα; «Ότι ένας Έλληνας Εβραίος και Τούρκοι Μουσουλμάνοι, όλοι τους μετανάστες σε διαφορετικές χώρες, συνεργάζονται και καταβάλλουν προσπάθειες χωρίς καν να υπογράψουν συμβόλαιο, απλά και μόνο για να σώσουν τον κόσμο. Νομίζω ότι είναι ένα υπέροχο μήνυμα για τον κόσμο», λέει.

«Το δεύτερο είναι ότι είναι η ελληνική κληρονομιά μου, είναι πολύ, πολύ δυνατή για μένα», προσθέτει.

«Για όσους δεν γνωρίζουν, είμαι πραγματικά Έλληνας. Δεν είμαι ο Ζορμπάς, αλλά είμαι πραγματικά Έλληνας – ο τρόπος που μιλάω, ο τρόπος που συμπεριφέρομαι και πιστεύω ότι αυτό έκανε τη διαφορά στην καριέρα μου. Τηρούσα τις αρχές, αλλά έλεγα τα πράγματα ανοιχτά, δυνατά, όπως κάνουν οι Έλληνες. Και αυτό με βοήθησε. Το γεγονός ότι ήμουν επίσης Εβραίος με έσωσε με διαφορετικό τρόπο. Ήμουν Εβραίος σε μια χώρα όπου οι Εβραίοι ήταν μια μικρή μειονότητα. Ήταν μια ακμάζουσα μειονότητα, αλλά μικρή. Ως μειονότητα, μαθαίνεις να είσαι ανθεκτικός. Θα υπάρξουν απογοητεύσεις στην πορεία, γιατί κάποιος, όταν είσαι παιδί και γίνεται κάποιος καυγάς, θα πει «φύγε από εδώ, Εβραίε». Αλλά μαθαίνεις ότι πρέπει να αγκαλιάσεις την ταυτότητά σου, τη διαφορετικότητά σου, και να μπορέσεις να συνεργαστείς με άλλους. Το γεγονός ότι είμαι μετανάστης νομίζω ότι είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό απ’ όλα. Όντας στην Pfizer, έχω μετακομίσει με την οικογένειά μου 8 φορές. Ζήσαμε σε 8 διαφορετικές πόλεις σε 5 διαφορετικές χώρες, πολλές από αυτές στην Ευρώπη. Αυτό έδωσε σε μένα και στα παιδιά μου το καλύτερο δώρο: τη δυνατότητα έκθεσης σε διαφορετικές κουλτούρες», τονίζει.

Θα μπορούσε να κάνει, όμως, την ίδια καριέρα αν έμενε στην Ευρώπη;

«Αυτή είναι η πιο δύσκολη ερώτηση. Φοβάμαι ότι η απάντηση είναι ότι θα ήταν δυνατό, αλλά λιγότερο πιθανό. Στην Αμερική, με όλα τα αμφιλεγόμενα που μπορεί να έχει αυτή η χώρα, έχουν κάτι υπέροχο – σε αγκαλιάζουν αν πας εκεί. Όπως είπε κάποτε ο Πρόεδρος Ρέιγκαν, σε αντίθεση με άλλες χώρες, εάν πας στην Αμερική, γίνεσαι Αμερικανός. Αυτό βοηθά. Εκλέχτηκα Διευθύνων Σύμβουλος αυτής της εταιρείας από το διοικητικό συμβούλιο αν και γνώριζε το ταπεινό μου ξεκίνημα από μια μικρή χώρα, ότι έχω πολύ βαριά προφορά και ότι πετάω λάθος λέξεις εδώ και εκεί στα Αγγλικά. Παρόλα αυτά με έκαναν Διευθύνοντα Σύμβουλο μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες. Όταν μου είπαν τα νέα, ξέρετε τι τους είπα; «Μόνο στην Αμερική». Νομίζω ότι αυτό απαντά στην ερώτησή σας», καταλήγει ο κ. Μπουρλά.