Αλλάζει η Αστυπάλαια;

Δυο χρόνια μετά τις επίσημες ανακοινώσεις βρεθήκαμε στην πεταλούδα των Δωδεκανήσων για να δούμε πως προχωρά το εγχείρημα.

Η πρόκληση ήταν από την Kosmocar που συμβάλλει στην προσπάθεια της Ελλάδας στο εγχείρημα μετατροπής του νησιού σε «έξυπνο» και αειφόρο. Ο αντιπρόσωπος της VW στη χώρα μας στηρίζει με προσωπικό και οχήματα την προσπάθεια να μετατραπεί το νησί σε βιώσιμη περιοχή. Ένα εγχείρημα της δημοτικής αρχής, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου αλλά και της κεντρικής κυβέρνησης. Αν πετύχει θα ακολουθήσουν πολλά μέρη στην Ελλάδα. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: Η Αστυπάλαια σήμερα παράγει ρεύμα καίγοντας πετρέλαιο. Όπως και άλλα 44 μη διασυνδεδεμένα νησιά. Αυτός είναι ένα πανάκριβος τρόπος προφανώς το κόστος επιμερίζεται μέσω των ΥΚΩ στους λογαριασμούς όλων μας.

Είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε την γεννήτρια πετρελαίου. Λειτουργεί με 3 μηχανές πετρελαίου της Mitsubishi, V16 που καταναλώνουν ημερησίως 5000lt πετρελαίου. Το κόστος της κατανάλωσης σε ετήσια βάση είναι 2.1εκ ευρώ και εκπέμπονται από την καύση του πετρελαίου 4700 τόνοι CO₂. Για την υποστήριξη λειτουργίας των, τη συντήρησή τους και την διασφάλιση της σταθερότητας του δικτύου δουλεύουν δεκάδες τεχνικοί και μηχανικοί στην εγκατάσταση. Αξιολογώντας τα παραπάνω νούμερα βλέπεις με άλλο μάτι το χάρτινο καλαμάκι να λιώνει ανάμεσα στα παγάκια του φρέντο. Συγχωρήστε με αλλά το μυαλό μου πάει στο πετρέλαιο που κάηκε για να παγώσουν τα παγάκια και το γάλα, να δουλέψει η μηχανή του εσπρέσσο και όχι στο καλαμάκι.

Για να σβήσει η γεννήτρια πετρελαίου στην Αστυπάλαια πρέπει να αντικατασταθεί από ΑΠΕ. Το σχετικό διαγωνισμό κέρδισε και ξεκινά να υλοποιήσει η ιδιωτική εταιρεία ΔΕΗ Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Θα στηθεί ένα υβριδικό σύστημα με ισχύ 3.5MW. Θα αποτελείται από φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτρια και μπαταρία χωρητικότητας 9.1Mwh. Το νησί χρειάζεται περίπου 7000mwh ενέργειας ετησίως. Άρα 20mwh το 24ωρο μέση τιμή γιατί το καλοκαίρι είναι τριπλάσιες οι ανάγκες από το χειμώνα λόγω τουρισμού. Προφανώς η μεγάλη μπαταρία μπορεί να καλύψει τις νυχτερινές ανάγκες ακόμη και το καλοκαίρι. Προφανώς το χειμώνα πιο εύκολα ακόμη κι αν όλοι βάλουν αντλία θερμότητας στα σπίτια τους. Όταν δεν επαρκεί θα παίρνει ξανά μπροστά ο μουτζούρης ( πετρελαιογεννήτρια).  Βέβαια στη διάθεση του συστήματος θα τεθούν σε δεύτερο χρόνο και οι μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων ως χώρος αποθήκευσης ενέργειας.

Σήμερα στην Αστυπάλαια υπάρχουν 53 ηλεκτρικά αυτοκίνητα και περιμένουν να παραλάβουν άλλα τόσα τις επόμενες βδομάδες. Ο αριθμός αυτός θα αυξάνεται με τα χρόνια. Όταν ο διαχειριστής θα μπορεί να αποθηκεύσει ή να τραβήξει ενέργεια από τις μπαταρίες των οχημάτων τότε θα είναι πιο εύκολο να σταθεροποιεί το σύστημα χωρίς να ενεργοποιεί την γεννήτρια πετρελαίου. Για να γίνει αυτό βέβαια θα πρέπει η VW να κάνει τις απαραίτητες αναβαθμίσεις στο λογισμικό των αυτοκινήτων της και να υπάρχει η επικοινωνία (Vehicle to Grid).

Σήμερα στο νησί υπάρχουν 20 δημόσια προσβάσιμα σημεία φόρτισης (10 διπλοί φορτιστές εναλλασσόμενου ρεύματος), ένας ταχυφορτιστής συνεχούς ρεύματος 50kw για το ηλεκτρικό ασθενοφόρο και 18 ιδιωτικοί φορτιστές. Οι αποστάσεις είναι μικρές οπότε οι φορτίσεις δεν είναι πολύ συχνές καθώς τα id3, id4 που βρίσκονται στο νησί βγάζουν 400km με μια φόρτιση. Αν εξαιρέσει κανείς το ηλεκτρικό ταξί (id4) που έχει βάλει μέσα σε λίγους μήνες 45.000 km όλοι οι υπόλοιποι δεν φορτίζουν συχνά. Μιλήσαμε με τη γυναίκα που οδηγεί το ηλεκτρικό ταξί και ήταν ικανοποιημένη, ειδικά από το διπλασιασμό του μεροκάματου χάρη στην οικονομία ενέργειας και το χαμηλό κόστος ρεύματος. Επίσης στάθηκε στην ευκολία οδήγησης.

Στην Αστυπάλαια σήμερα υπάρχουν περίπου 1500 αυτοκίνητα. Στόχος είναι να μειωθεί μεσοπρόθεσμα ο αριθμός τους στα 1000. Για να γίνει αυτό πρέπει να υπάρχουν κοινόχρηστα αυτοκίνητα που καλύπτουν ανάγκες περισσότερων. Αυτή η συνθήκη έρχεται να καλυφθεί από μια υπηρεσία της VW που δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσεις ένα ηλεκτρικό όχημα (αυτοκίνητο, μηχανάκι, ποδήλατο) μέσω μιας εφαρμογής με χαμηλή χρέωση. Η εφαρμογή είναι το Astymove και μέσω αυτού μπορείς να πάρεις ένα όχημα από συγκεκριμένα σημεία με χρέωση ανά λεπτό ή σε πακέτο 2 ή 6 ωρών. Το δοκίμασα το βρήκα, εύκολο, βολικό. Ξεκλειδώνοντας και λειτουργώντας το αυτοκίνητο με το κινητό είναι κάπως πρέπει να το παραδεχτώ για άνθρωπο της ηλικίας μου, όχι δεν υπάρχει κλειδί.

Υπάρχει όμως και η υπηρεσία AstyBus. Εδώ η VW έχει παραχωρήσει τα οχήματα (id Buzz και id4), η Seat διασφαλίζει τη συνεχή βελτιστοποίηση του λογισμικού εφαρμογής και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου παρέχει τις εγκαταστάσεις και το προσωπικό. Στην κορυφή του κτιρίου έχει τοποθετηθεί ένα μικρό φωτοβολταϊκό που εξασφαλίζει με το παραπάνω τη φόρτιση των μικρών λεωφορείων. Ο χρήστης μπαίνει στην εφαρμογή 15 min πριν τη στιγμή που επιθυμεί να μετακινηθεί και δηλώνει που βρίσκεται και που θέλει να πάει.

Ο τόπος είναι χωρισμένος σε 5 ζώνες και καλύπτεται το μεγαλύτερο μέρος των 115 τ.χμ. του νησιού. Τον προηγούμενο χρόνο διανύθηκαν απ’ αυτά τα οχήματα (6 βαν) 211.400km. Αθόρυβα, ηλεκτρικά, χωρίς ρύπανση, διευκολύνοντας την κυκλοφορία (δεν βγαίνουν πια τα παλιά μεγάλα λεωφορεία που μπλόκαραν την κυκλοφορία) αλλά και τη στάθμευση στη Χώρα καθώς ολοένα και περισσότεροι προτιμούν το AstyBus που είναι αξιόπιστο από το να ψάχνουν εις μάτην για parking με τις ώρες.

Ο δήμαρχος του νησιού, Νικόλας Κομηνέας, είναι μηχανικός, αντιλαμβάνεται στο σύνολό του, τον μετασχηματισμό και όπως δείχνουν οι τελευταίες σφυγμομετρήσεις του πανεπιστημίου Αιγαίου, έχει στο πλευρό του πλέον και την συντριπτική πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας. Βέβαια η αλήθεια θα αποτυπωθεί στις κάλπες των δημοτικών εκλογών το φθινόπωρο. Προβλέπω ότι θα επανεκλεγεί εύκολα. Οι Αστυπαλιώτες δείχνουν να συνειδητοποιούν ότι τους κλήρωσε λαχείο με πολλά τζακ ποτ.

Μιλούσα με μια νεαρή κοπέλα την Ασημίνα, γέννημα θρέμμα του νησιού.

Εργαζόμενη σε μεγάλη τουριστική επιχείρηση, βοηθά την υπόλοιπη μέρα στην οικογενειακή τουριστική επιχείρηση (ενοικιαζόμενα δωμάτια, οχήματα): «Πήραμε ηλεκτρικά Up και id4, κάναμε καλά;» με ρωτά και βλέπω στα μάτια της, την αγωνία: «Να πάρουμε κι άλλα πριν ακριβύνουν;». Συμφωνήσαμε ότι το επόμενο διάστημα την Αστυπάλαια θα επισκέπτονται άνθρωποι ανώτερου μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου, οι οποίοι θα εκτιμούν την αειφορία, θα χρησιμοποιούν τις έξυπνες εφαρμογές και θα αναζητούν μια μοναδική βιωματική εμπειρία χωρίς να νοιάζονται και πολύ για το κόστος της, οπότε «τι θα τους προσφέρετε Ασημίνα;». Το μυαλό της νεαρής κοπέλας απαρίθμησε μια σειρά ιδεών, θα χαρώ πολύ να τις δω υλοποιημένες σε επόμενη επίσκεψή μου.

Το βράδυ στο δείπνο είμαι εμφανώς προβληματισμένος: Σκέφτομαι πόσα αγαθά απ’ αυτά που μας σερβίρουν στο εστιατόριο παράγονται στο νησί. Το μάτι μου σταματά στο μπουκάλι με το νερό: «Έχουμε σοβαρό πρόβλημα» λέει ο δήμαρχος «πάνω από 1 εκ. πλαστικά μπουκάλια ετησίως, τα στοιβάζω στις νταλίκες που επιστρέφουν άδειες στην Αθήνα, αφού έχουν παραδώσει τα προϊόντα τους». Η Αστυπάλαια είναι αφιλόξενος τόπος, ένας βράχος στη μέση του Αιγαίου, τίποτα δε φυτρώνει γιατί ο αέρας ξεφαντώνει. Παρότι είχε άπνοια χτες, μάντευα την έντασή του βοριά, από την κλίση των λιγοστών δέντρων, την ποώδη βλάστηση, τις σπιλιάδες και το πρασίνισμα στο βάθος των φαραγγιών.

Μπορεί αυτός ο βράχος να μετατραπεί σε ενεργειακά αυτόνομο τόπο που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες φιλοξενίας χιλιάδων ανθρώπων; Θα μου πει κάποιος πως ήταν αυτόνομος ενεργειακά τόπος προτού εφευρεθεί το ρεύμα και η μηχανή εσωτερικής καύσης. Η απάντηση είναι πως τότε ο πλανήτης είχε 4 φορές λιγότερους κατοίκους. Στο παρελθόν η Αστυπάλαια υπήρξε λίκνο πειρατών και Ενετών. Κλείνοντας οφείλω να απαντήσω και στο ερώτημα αν θα πήγαινα ξανά ,ιδιωτικά: «Προφανώς θα πάω να δείξω στην κόρη μου, όσα γίνονται για το μετασχηματισμό της Αστυπάλαιας, αυτό έχει τεράστια ενδιαφέρον.

Επίσης είμαι σίγουρος πως θ’ αρέσει στη γυναίκα μου μια βουτιά στα Καμινάκια και ένα περπάτημα από τους ανεμόμυλους μέχρι το Κάστρο το σούρουπο. Θα ξαναπάω λοιπόν, αλλά μια φορά ακόμη ε;». Στην Αστυπάλαια μπορείς να πας με καράβι αν σου περισσεύει πολύς χρόνος. Λειτουργεί όμως κι ένα μικρό αεροδρόμιο έχει μια πολύ πρωινή πτήση καθημερινά με ATR42. Η απογείωση έχει λίγο τσαμπουκά, καθώς ο διάδρομος τελειώνει γρήγορα. Στα συν ότι με το Astymove μπορείς να μετακινείσαι χωρίς αυτοκίνητο, χωρίς άγχος, χωρίς ταλαιπωρία. Οπότε δε χρειάζεται να πάρεις το δικό σου. Νιώθω ότι το εγχείρημα θα πετύχει. Η τεχνολογία είναι διαθέσιμη η κοινωνία το θέλει. Ο κ. Γιώργος επικεφαλής μηχανικός στην εγκατάσταση της ΔΕΗ μου λέει πως πέρασε εκεί μια ζωή και δεν τον αφήνουν να πάρει σύνταξη παρότι συμπλήρωσε τα χρόνια γιατί δεν έχουν αντικαταστάτη: «Λες να με γλυτώσουν τα φωτοβολταϊκά» με ρωτά με αγωνία. Λέτε;

Διαβάστε επίσης