Στο πρόβλημα της παραβατικότητας στον κλάδο καυσίμων, στον κίνδυνο μεγάλων προστίμων αν δεν καταφέρουν οι εταιρείες να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα  μέχρι το 2030 και την ανάγκη απλοποίησης και διεύρυνσης της επιδότησης καυσίμου, αναφέρθηκε ο κ. Γιάννης Αληγιζάκης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Πετρελαιοειδών Ελλάδος, σε χθεσινή του παρουσίαση του Συνδέσμου.

Όπως τόνισε, «έχουν περάσει ήδη 10 χρόνια κι ακόμη δεν λειτουργεί το σύστημα ελέγχου στα πρατήρια, αφού δεν μπορούν να διασταυρωθούν τα στοιχεία που παρέχουν οι εταιρείες με τα πρατήρια, και σύμφωνα με το νόμο θα μπορεί να λειτουργήσει μετά το 2021.  Κι αυτό γιατί μετατέθηκε ο αρχικός στόχος δέσμευση  της ΑΑΔΕ για την πλήρη λειτουργία των συστημάτων εισροών – εκροών στα πρατήρια και τις φορολογικές αποθήκες από το τέλος του 2018, στο τέλος του 2021».

“Η αγορά δεν αντέχει ως το 2022 χωρίς έλεγχο”, σημείωσε χαρακτηριστικά.

Ο Κλάδος  μαστίζεται από την παραβατικότητα, το λαθρεμπόριο, τη νοθεία, τις πειραγμένες αντλίες, με αντίκτυπο στην Εθνική Οικονομία, τους Έλληνες καταναλωτές τους εργαζόμενους και τις υγιείς επιχειρήσεις του Κλάδου.

Το τελευταίο διάστημα, με τη δραστηριοποίηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα προόδου, αλλά ακόμα υπάρχουν εκκρεμότητες που επιτρέπουν σε επιτήδειους να συνεχίζουν ανεμπόδιστα την παραβατικότητα.

«Είναι επιτακτική ανάγκη να ολοκληρωθεί η εφαρμογή όλων των μέτρων που έχουν νομοθετηθεί – αλλά δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα – και παράλληλα να ενισχυθούν κατάλληλα οι αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες, ώστε να προχωρήσουν σε ουσιαστικούς ελέγχους της αγοράς», σημείωσε.

Όπως είπε, για να εφαρμοστούν και να λειτουργήσουν αποτελεσματικά τα μέτρα για την καταπολέμηση της λαθρεμπορίας – και κάθε παρανομίας – στα καύσιμα (συστήματα εισροών / εκροών, GPS  κλπ.) θεωρείται  απαραίτητο να οριστεί ένας Φορέας που θα έχει όλη την ευθύνη για την ολοκλήρωση του έργου καθώς και ένα Στέλεχος με αποφασιστικές αρμοδιότητες, ως υπεύθυνος Συντονιστής / Διαχειριστής του όλου προγράμματος (Project Manager).

Μεγάλες οι επιβαρύνσεις αν δεν πιαστεί ο στόχος μείωσης εκπομπών

Ο κ. Αληγιζάκης αναφέρθηκε και σε ένα μεγάλο κίνδυνο για τις εταιρείες καυσίμων που θα παρουσιαστεί αν δεν καταφέρουν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων των καυσίμων,καθώς τα πρόστιμα είναι πολύ υψηλά.

Σύμφωνα με την Οδηγία 2015/652/ΕΕ για τον καθορισμό των μεθόδων υπολογισμού και των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων και την Οδηγία 98/70/ΕΚ σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων βενζίνης και ντίζελ, θεσπίζεται η υποχρέωση μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στα οδικά καύσιμα το 2020 κατά 6%, καθώς και η υποχρέωση υποβολής ετήσιας έκθεσης από τις Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών. Σε περίπτωση μη επίτευξης της σημαντικής αυτής μείωσης, επιβάλλεται πρόστιμο.

Τα πρόστιμα φτάνουν στα 100 €/tnCO2eq, δημιουργώντας πολύ μεγάλες εν δυνάμει επιβαρύνσεις για τις Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών. Μάλιστα, όπως διαφαίνεται και από τις απόψεις του συνόλου των εκπροσώπων των αγορών των Ευρωπαϊκών Κρατών, ο στόχος του 6% δεν είναι επιτεύξιμος με τις σημερινές συνθήκες, όταν έναν χρόνο πριν την επίτευξη του στόχου δεν έχει δημιουργηθεί η αγορά των πιστοποιητικών UER (Upstream Reduction Emissions).

Ο Σύνδεσμος προτείνει την ανάπτυξη εναλλακτικών μέτρων από το Κράτος, ώστε να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω οι υπόχρεοι των Καθεστώτων Επιβολής.

Τα μέτρα που προτείνονται, έχουν ήδη εφαρμοστεί και αξιολογηθεί σε άλλα Κράτη – Μέλη, είναι γενικά μέτρα που δεν επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό, ενδεχομένως κάποια να περιλαμβάνονται  ήδη στον σχεδιασμό του ΥΠΕΝ/ΚΑΠΕ, απαιτούν συνεργασία μεταξύ Υπουργείων και κυρίως με το ΥΜΕΤ.

Οι δράσεις που προτείνει για έναν Ενδεικτικό  Συνολικό Στόχο  Ετήσιας Εξοικονόμησης  1.355 Ktoe είναι:

  1. Σύστημα Πιστοποίησης Εξοικονόμησης Ενέργειας: Τα πιστοποιητικά μπορούν να αποκτηθούν από ιδιώτες ή επιχειρήσεις από διαπιστευμένους φορείς, με την εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας. Η αξία των πιστοποιητικών εξαρτάται από την αναμενόμενη εξοικονόμηση ενέργειας και αποτελεί συνάρτηση των τάσεων της αγοράς.  Ενδεικτικός Στόχος Ετήσιας Εξοικονόμησης: 365 Ktoe, Κράτη που εφαρμόζεται: Γαλλία, Ιταλία, Πολωνία.
  2. Συμβουλευτική/Επιδότηση Ελέγχων με ΜμΕ: Ο μηχανισμός παρέχει ενίσχυση σε ΜμΕ, ώστε να ελεγχθούν ενεργειακά και να δεχθούν συμβουλές/μελέτες για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης. Σκοπός των ενεργειακών ελέγχων και της συμβουλευτικής  για τις ΜμΕ είναι να επισημανθούν οι αδυναμίες στη χρήση ενέργειας και να δεχθούν  προτάσεις ή συγκεκριμένα σχέδια δράσης για βελτιώσεις εξοικονόμησης ενέργειας και κόστους. Οι επιδοτήσεις χορηγούνται για ειδικές και ανεξάρτητες μελέτες ενεργειακής απόδοσης στις ΜμΕ. Οι ΜμΕ μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση για αρχική συμβουλευτική  ή / και λεπτομερή συμβουλευτική διάρκειας αρκετών ημερών. Ενδεικτικός Στόχος Ετήσιας Εξοικονόμησης: 50 Ktoe
  3. Οι εθελοντικές συμφωνίες ενεργειακής απόδοσης για το εμπόριο και τη βιομηχανία περιλαμβάνουν  σχέδιο δράσης για τις βιομηχανίες υψηλής έντασης ενέργειας και παράλληλα  τομεακά σχέδια δράσης για μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις (αγροτικός τομέας, τουριστικός, βιομηχανικός και  μεταφορές) και ένα γενικό σχέδιο δράσης για επιχειρήσεις που δεν έχουν ξεχωριστό σχέδιο δράσης για τον δικό τους τομέα. Οι συμφωνίες επιτυγχάνονται μέσω των Κλαδικών Ενώσεων.  Ενδεικτικός Στόχος Ετήσιας Εξοικονόμησης: 265 Ktoe, Κράτη που εφαρμόζεται: Κύπρος
  4. Πράσινη Συνεισφορά: Μέρος των ήδη επιβαλλόμενων  ή μελλοντικών εσόδων από δασμούς και φόρους στα ενεργειακά Προϊόντα θα κατατίθενται στο Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση  δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης ρύπων. Θα υπάρχει άμεση συσχέτιση της τιμής ενεργειακής μονάδας -κατανάλωσης. Το ποσό της συνεισφοράς ανά κιλοβατώρα ενέργειας  καθορίζεται με ΚΥΑ. Οι αντίστοιχοι  συντελεστές δεν θα είναι σταθεροί, αλλά θα αναθεωρούνται και θα τροποποιούνται ετησίως μέσω ενός συστήματος που θα βασίζεται σε δείκτες και θα  λαμβάνει υπόψη τυχόν αλλαγές στον δείκτη τιμών καταναλωτή. Το ύψος του συντελεστή θα εξαρτάται από το χρησιμοποιούμενο ενεργειακό προϊόν.Ενδεικτικός Στόχος Ετήσιας Εξοικονόμησης: 450 Ktoe, Κράτη που εφαρμόζεται: Σουηδία, Φινλανδία.
  5. Συγκρότηση Πράσινου Ταμείου:  σε αυτό θα κατατίθενται η Πράσινη Συνεισφορά, ενεργειακά /περιβαλλοντικά πρόσημα και πρόστιμα, έσοδα από μη συμμορφώσεις κτλ.  Από τους πόρους του Ταμείου ενισχύονται άμεσα ή μέσω φοροαπαλλαγών μελέτες και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας επιχειρήσεων, μέσω ενός λεπτομερούς καταλόγου   επιλέξιμων επενδύσεων / δράσεων.Ενδεικτικός Στόχος Ετήσιας Εξοικονόμησης: 70 Ktoe, Κράτη που εφαρμόζεται: Ολλανδία, Πολωνία.
  6. Μείωση των ορίων ταχύτητας : στους αυτοκινητόδρομους από 120 χλμ/ώρα σε 110 χλμ/ώρα και στις πόλεις από 40 χλμ/ώρα σε 30 χλμ/ώρα. H πλήρης τήρηση του ορίου ταχύτητας και ο έλεγχος της ταχύτητας στα 110 χλμ/ώρα  θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης καυσίμου (-12% στην περίπτωση ενός πετρελαιοκίνητου οχήματος και -18% στην περίπτωση βενζινοκίνητου οχήματος).(https://www.eea.europa.eu/themes/transport/speed-limits). Η μείωση των ορίων ταχύτητας πέρα από εξοικονόμηση ενέργειας  προάγουν και την ασφάλεια. Τα πρόστιμα της Τροχαίας από παραβάσεις των ορίων ταχύτητας κατατίθενται στο Πράσινο Ταμείο. Ενδεικτικός Στόχος Ετήσιας Εξοικονόμησης: 55 Ktoe, Κράτη που εφαρμόζεται: Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, ΗΠΑ
  7. Οι πράσινοι διάδρομοι: είναι μια ευρωπαϊκή ιδέα που υποδηλώνει διαδρόμους εμπορευματικών μεταφορών μεγάλων αποστάσεων όπου η προηγμένη τεχνολογία και η συντροπικότητα χρησιμοποιούνται για την επίτευξη ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι πράσινοι διάδρομοι εξετάζουν όλους τους τύπους παραγόντων που δρουν στις αλυσίδες συντροπικότητας από πόρτα σε πόρτα, συμπεριλαμβανομένων των λιμένων. Τα αποτυπώματα άνθρακα (CF) παρέχουν στις εταιρείες, τους πελάτες και άλλους παράγοντες πληροφορίες σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG) από την αλυσίδα εφοδιασμού των προϊόντων, εντοπίζοντας τα βασικά σημεία, τους πιθανούς κινδύνους και τις ευκαιρίες βελτίωσης. https://ec.europa.eu/transport/themes/sustainable/event/green-corridors-conference_pt Ενδεικτικός Στόχος Ετήσιας Εξοικονόμησης: 50 Ktoe, Κράτη που εφαρμόζεται: Σουηδία, Γερμανία, Αυστρία, Σλοβενία, Σλοβακία, Κροατία.
  8.  Δίκτυο Ενεργειακών Καταναλωτών, ως  εθελοντικός φορέας εταιρειών που εργάζονται για τη διατήρηση ισχυρής ενεργειακής διαχείρισης και πρακτικών προστασίας του περιβάλλοντος: Οι εταιρείες που θα συμμετέχουν στο Δίκτυο δεσμεύονται να αναπτύξουν ένα πρόγραμμα διαχείρισης της ενέργειας, καθορίζοντας και αναθεωρώντας τους ενεργειακούς στόχους, πραγματοποιώντας ετήσιο ενεργειακό έλεγχο και δημιουργώντας έναν ετήσιο λογαριασμό ενεργειακής απόδοσης. Τα τακτικά εργαστήρια, τα σεμινάρια και οι επιτόπιες επισκέψεις επιτρέπουν στα μέλη του Δικτύου να μαθαίνουν από εμπειρογνώμονες σε θέματα ενέργειας και άλλους ειδικούς και να μοιράζονται τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους με άλλους διαχειριστές ενέργειας. Ενδεικτικός Στόχος Ετήσιας Εξοικονόμησης: 50 Ktoe, Κράτη που εφαρμόζεται: Σουηδία, Ιρλανδία, Κροατία.