Μια χρονιά σημαντικών προκλήσεων στον τομέα της ενέργειας, θα είναι το 2025, καθώς  η γεωπολιτική αστάθεια συνεχίζεται και επηρεάζει τόσο τις τιμές ενέργειας όσο και την υλοποίηση των ευρύτερων ενεργειακών σχεδιασμών.

Έχουν ήδη υλοποιηθεί ή ξεκινήσει σημαντικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), στην αποθήκευση, στην ανάπτυξη δικτύων διανομής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, στις υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου, στις διεθνείς διασυνδέσεις, σε έξυπνους μετρητές, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό και την ενεργειακή ασφάλεια και το 2025 όλα αυτά τα σχέδια συνεχίζονται.

1

Η έναρξη της χρονιάς συμπίπτει με ανοδικές τιμές στο φυσικό αέριο, εν όψει προβλέψεων για χαμηλές θερμοκρασίες στην Ευρώπη και ενώ έχουν διακοπεί οι ροές από Ρωσία σε Ουκρανία. Σήμερα Τριτη, θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες αντιπροσωπείες από τη Σλοβακία και την Ουκρανία για την αντιμετώπιση  του έξτρα κόστους που δημιουργεί στις χώρες αυτές η διακοπή των ροών αερίου από τη Ρωσία, που υπολογίζεται σε 60-70 δισ.επιπλέον ευρώ.

Οι αναταράξεις στις ενεργειακές αγορές ως επακόλουθο mini κρίσεων, πότε περιφερειακών, πότε πανευρωπαϊκών, χαρακτήρισαν το 2024 και θεωρούνται από πολλούς ως το μοτίβο που θα επαναλαμβάνεται στη νέα κανονικότητα. Οι αναταράξεις αυτές έκαναν πιο έντονες τις συζητήσεις για το κόστος της ενεργειακής μετάβασης, την ταχύτητα με την οποία η Ευρώπη προωθεί τις πολιτικές αυτές, αλλά και για την σκοπιμότητα νέων παρεμβάσεων στην αρχιτεκτονική των ενεργειακών αγορών.

Στοίχημα για το ΥΠΕΝ είναι να καταφέρει με τις παρεμβάσεις του να φέρει την ισορροπία στην αγορά ενέργειας, αλλά και να προωθήσει με αποτελεσματικότητα την ατζέντα της ενεργειακής μετάβασης, προωθώντας την διείσδυση των έργων ΑΠΕ με βιώσιμο τρόπο. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη η στρατηγική του υπουργείου στοχεύει στην προώθηση της αποθήκευσης ενέργειας, στην επέκταση των διασυνδέσεων, στην εντατική προετοιμασία του πλαισίου για τα πλωτά αιολικά, και στην προώθηση των διεθνών ενεργειακών υποδομών που σχεδιάζονται για τα επόμενα χρόνια, όπως ο GREGY και Great Sea Intreconnector.

Πρεμιέρα για την Αποθήκευση ενέργειας το 2025

Η ανάπτυξη των ΑΠΕ παραμένει πρωταρχικός στόχος για τη χώρα. Η υλοποίηση επενδύσεων πράσινης μετάβασης (ΑΠΕ, ευέλικτες οντότητες) με ταυτόχρονη δημιουργία επενδυτικής ασφάλειας, μέσω αντιμετώπισης του θέματος των αυξανόμενων περικοπών ηλεκτροπαραγωγής -κυρίως από ΑΠΕ- αποτελούν σημαντικές προκλήσεις.

Στα τέλη του 2025 αναμένεται να είναι έτοιμες να λειτουργήσουν οι πρώτες μονάδες αποθήκευσης που εκτιμάται ότι θα μπουν σε λειτουργία από το 2026. Επίσης, το Μάρτιο του 2025 θα ολοκληρωθεί και ο τρίτος διαγωνισμός για τις μπαταρίες με ενίσχυση,   που είναι ο τελευταίος διαγωνισμός που γίνεται.

Στο πρώτο εξάμηνο, αναμένεται και το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις περικοπές, με στόχο να μειώσει τις επιπτώσεις τους στη βιωσιμότητα των έργων και να μοιράζει το κόστος τους με δίκαιο τρόπο.

Στον τομέα των ΑΠΕ  η εγκατάσταση νέων σταθμών, κυρίως φωτοβολταϊκών, έκανε νέο ρεκόρ, το 2024 και το αμείωτο επενδυτικό ενδιαφέρον αυξάνει συστηματικά την παραγόμενη ενέργεια από ΑΠΕ, η οποία χωρίς αποθήκευση οδηγεί σε περικοπές και συχνότερα μηδενικές ή και αρνητικές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά, καθώς και τις συνεχείς προειδοποιήσεις της κυβέρνησης για το τέλος της επενδυτικής ασφάλειας.

Λύση στο πρόβλημα βρίσκεται στην ενίσχυση του τομέα της αυτοπαραγωγής και της αποθήκευσης ενέργειας, στις επενδύσεις στις διασυνδέσεις και στην αύξηση της ζήτησης.

Προχωρούν οι νέες διεθνείς διασυνδέσεις

Με ένταση προχωρούν τα μεγάλα σχέδια διακρατικών ηλεκτρικών διασυνδέσεων, αλλά και η ενδυνάμωση της χώρας ως εξαγωγέα ενέργειας και ως κόμβου διαμετακόμισης φυσικού αερίου προς τα Βαλκάνια και την κεντρική Ευρώπη, μέσα από νέες και παλιές ισχυρές υποδομές.

Το 2025 σηματοδοτεί την εξέλιξη της Ελλάδας σε μια χώρα που επενδύει στη βιωσιμότητα και την καινοτομία και ενισχύει το ρόλο της ως ενεργειακός κόμβος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.     Στο πλαίσιο αυτό προχωρούν τα σχέδια για μεγάλα έργα διεθνών διασυνδέσεων με στόχο να καταστεί η Ελλάδα εξαγωγέας πράσινης ενέργειας και παράλληλα προωθούν τους στόχους της ΕΕ για επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, περιλαμβάνει το προκαταρκτικό δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση.

Τα έργα των διεθνών διασυνδέσεων που προωθεί ο ΑΔΜΗΕ είναι η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας – Τουρκίας, η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας – Αλβανίας, η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας – Ιταλίας, η διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, η αναβάθμιση της διασύνδεσης Ελλάδας – Β. Μακεδονίας, η διασύνδεση Ελλάδας – Γερμανίας (Green Aegean Interconnector), η διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου και η διασύνδεση Ελλάδας – Σαουδικής Αραβίας (Saudi Greek Interconnector).

Συνολικά, ο ΑΔΜΗΕ, μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης διασύνδεσης με τη Βουλγαρία, ωριμάζει νέες διασυνδέσεις με την Ιταλία (1.000 MW), την Αλβανία (1.600 MVA) και την Τουρκία.

Η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας – Τουρκίας προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2031, η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας – Αλβανίας επίσης το 2031, ενώ την ίδια χρονιά προβλέπεται η ολοκλήρωση της δεύτερης διασύνδεσης Ελλάδας – Ιταλίας. Το νέο σχέδιο προγράμματος ανάπτυξης 2025-2034 αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι το έργο έχει ενσωματωθεί στο ΔΠΑ του ΕΣΜΗΕ καθώς και το 10ετές πλάνο του ENTSO-E (TYNDP), ενώ παράλληλα η TERNA θα εντάξει το έργο στο Πλάνο Ανάπτυξης του Ιταλικού Συστήματος.

Για τη διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου, ο ΑΔΜΗΕ το επόμενο διάστημα θα προχωρήσει στην κατάθεση πρότασης προκειμένου να συμμετάσχει μετοχικά στην εταιρεία Elica του ομίλου Κοπελούζου που αποτελεί τον φορέα υλοποίησης του έργου. Το έργο ήδη έχει μπει στα λεγόμενα “έργα αμοιβαίου ενδιαφέροντος” της Ε.Ε. και είναι υποψήφιο προς χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Πλωτά αιολικά

Με στόχο ο διεθνής διαγωνισμός που θα προκηρυχθεί το 2027 για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα να είναι ο πιο επιτυχημένος στην Ευρώπη, η ΕΔΕΥΕΠ και το υπουργείο Ενέργειας, προχωρούν συστηματικά την προετοιμασία του σε δύο επίπεδα.

Πρώτον σε επίπεδο ΕΔΕΥΕΠ που πρόκειται να ενισχυθεί και να αναδιοργανωθεί ώστε να μπορεί να χρηματοδοτείται και να παίξει τον σημαντικό ρόλο που θα κληθεί να αναλάβει για να φέρει εις πέρας την αποστολή της.

Δεύτερον σε επίπεδο προϋποθέσεων που πρέπει να πληρεί ο διαγωνισμός για να είναι ελκυστικός, να συγκεντρώσει επενδυτικό ενδιαφέρον και να κάνει πράξη τους σχεδιασμούς του υπουργείου. Το μεγάλο στοίχημα της δημιουργίας μιας μεγάλης εγχώριας βιομηχανίας παραγωγής υποδομών για υπεράκτια, όπως και η επιλογή των λιμανιών για τη συναρμολόγησή τους, αποτελεί μια από τις προϋποθέσεις για να μπορέσουν να υλοποιηθούν.

Τα δεδομένα που θα προκύψουν από τις έρευνες που θα  ξεκινήσει η ΕΔΕΥΕΠ το 2025 και θα ολοκληρωθούν στα τέλη του 2026 θα  καθορίσουν την αποδοτικότητα των έργων, όσο και το ύψος της και τη  στήριξη που απαιτούν. Παράλληλα πρέπει να επιλεγούν τα λιμάνια συναρμολόγησης και να δημιουργηθεί η τοπική εφοδιαστική αλυσίδα για την κατασκευή των έργων αλλά και να εξασφαλιστεί η κοινωνική αδειοδότηση, η στήριξη των έργων από τις τοπικές κοινωνίες. Στόχος είναι να γίνει ένας πολύ ανταγωνιστικός διαγωνισμός ώστε και να πέσουν οι τιμές και τα έργα να είναι βιώσιμα.

Σημειώνεται ότι σε  αντιδιαστολή με τα υπεράκτια σταθερής θεμελίωσης (όπως θα είναι τα πιλοτικά που θα γίνουν στην Αλεξανδρούπολη), όπου η συναρμολόγηση γίνεται στο σημείο εγκατάστασης, τα πλωτά αιολικά συναρμολογούνται κατεξοχήν σε λιμάνια, δίνοντας έτσι ώθηση στην προσαρμογή των χερσαίων υποδομών αλλά και την ανάπτυξη νέων, συχνά πλωτών.

Διαβάστε επίσης

Γιατί παραμένω overweight στον ΟΤΕ;

Κερδίζει έδαφος η Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα και το 2025

Γιατί κρύβουν χρυσάφι τα report των ΑΧΙΑ και CITI για τις τράπεζες και η έκπληξη από την Goldman Sachs για δύο μετοχές