Σε ένα περιβάλλον  συνεχών αυξήσεων στις τιμές ενέργειας λόγω του ράλλι στο φυσικό αέριο, απρόβλεπτες επιπτώσεις αναμένεται να έχουν οι μεγάλες αλλαγές στην αγορά ενέργειας που φέρνει ο νέος μηχανισμός πλαφόν στην παραγωγή ενέργειας σε συνδυασμό με την υποχρέωση πρόβλεψης τιμών στην προμήθεια δύο μήνες πριν.

Οι δύο αυτές ρυθμίσεις, θα αποδειχθεί -σημειώνουν πηγές- ότι έχουν περισσότερο  στόχο να αυξήσει και να αναδείξει το υπουργείο Ενέργειας το ποσό της επιδότησης κάθε μήνα, παρά πραγματικά να μειώσει τις τιμές ενέργειας και παρεμβαίνοντας στη λειτουργία της αγοράς, τονίζεται ότι το νέο σύστημα μπορεί να καταλήξει σε υψηλότερες τιμές από ότι θα είχαμε χωρίς αυτό.

Το συνολικό κονδύλι για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου το 2022 μπορεί να ξεπεράσει τα 6 δισ. ευρώ από τα οποία 2,4 δισ. ευρώ δόθηκαν στο πρώτο εξάμηνο και 3,6 δισ. ευρώ προϋπολογίζονται για το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Ωστόσο, είναι απρόβλεπτο που θα φτάσουν οι τιμές ενέργειας στο δεύτερο εξάμηνο και αν θα χρειαστεί το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης πρόσθετη χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό και πόση για να επιτευχθεί ο στόχος τιμών στα επίπεδα των 0,20 λεπτών ανά κιλοβατώρα…(μαζί με ΦΠΑ και λοιπές μη ανταγωνιστικές χρεώσεις) .

Με τις τιμές που θα ανακοινωθούν σε μια εβδομάδα να αναμένονται στα 45-50 λεπτά /κιλοβατώρα θα απαιτηθούν  επιδοτήσεις της τάξης των 25-30 λεπτών / κιλοβατώρα, δηλαδή άνω των 450 εκατ. ευρώ το μήνα, σημαντικό   βάρος για τον προϋπολογισμό.

 Σημειώνεται ότι ο Ιούλιος ξεκινά με τη χονδρεμπορική να κινείται σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα, κάνοντας «ποδαρικό» με 351,7 ευρώ ανά MWh την Παρασκευή, 1η Ιουλίου,  από 240 που ήταν η μέση τιμή τον Ιούνιο.

Πηγές χρηματοδότησης των επιδοτήσεων είναι τα έσοδα από την αγορά (διαφορά χρηματιστηριακής τιμής από τις τιμές αποζημίωσης των ηλεκτροπαραγωγών), από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, από τη φορολόγηση των επιπλέον εσόδων των ηλεκτροπαραγωγών με συντελεστή 90% και από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Διπλή παγίδα ο Μηχανισμός και η πρόβλεψη τιμών

Από την Παρασκευή 1η Ιουλίου τέθηκε σε εφαρμογή ο νέος μηχανισμός λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του οποίου τίθεται πλαφόν στα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών, διαφορετικό ανάλογα με την τεχνολογία (λιγνίτες, φυσικό αέριο, ανανεώσιμες πηγές κλπ.)

Το πλαφόν διαμορφώνεται κατά πληροφορίες στα 112 ευρώ/MWh για τα νερά, 85 ευρώ / MWh για τις ΑΠΕ, ενώ για τις μονάδες αερίου και λιγνίτη, τα ποσά είναι αντίστοιχα 253,98 ευρώ/MWh και 206,71 ευρώ/MWh, για τον πρώτο μήνα εφαρμογής του μέτρου.

Η διαφορά του πλαφόν από την τιμή που διαμορφώνεται καθημερινά στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, στην οποία θα εξακολουθήσουν να αγοράζουν την ενέργεια οι προμηθευτές, θα μεταφέρεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για να χρηματοδοτεί τις επιδοτήσεις στο κόστος της ενέργειας.

Πλέον το σύνολο των επιδοτήσεων θα κατανέμεται με απόφαση της Πολιτείας. Ως τώρα κάθε εταιρεία ενέργειας αξιοποιούσε τα αυξημένα έσοδα από την ηλεκτροπαραγωγή για να χρηματοδοτεί επιδοτήσεις προς τους πελάτες της στην προμήθεια. Στο εξής τα έσοδα θα συλλέγονται και θα κατανέμονται από το κράτος.

Όμως, σύμφωνα με πηγές, με την εφαρμογή του Μηχανισμού, οι συνέργειες, τα οικονομικά εργαλεία και η τεχνογνωσία των εταιρειών στη διαμόρφωση κατάλληλων πακέτων προς τους καταναλωτές, δεν έχουν πλέον εφαρμογή. Οι εταιρείες παραγωγής ενέργειας ενώ μέχρι σήμερα αντιστάθμιζαν  με σύνθετα οικονομικά εργαλεία το κόστος των υποδομών ηλεκτροπαραγωγής και διαμόρφωναν προϊόντα χονδρεμπορικής και λιανικής που βελτιστοποιούσαν το όφελος για τον τελικό καταναλωτή, δε θα μπορούν να το κάνουν πια. Ταυτόχρονα δε θα υπάρχουν ποια εκπτώσεις.

 Οι αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αναπόφευκτα επηρεάζουν τη λιανική αγορά δραματικά. Ο νέος σχεδιασμός της χονδρεμπορικής ανατρέπει όλα τα παραπάνω εργαλεία που χρησιμοποιούν οι εταιρείες του κλάδου για τη δημιουργία ανταγωνιστικότερων πακέτων λιανικής. Ο νέος σχεδιασμός, τονίζουν, δημιουργεί άλυτα  ζητήματα  στην υλοποίηση προθεσμιακών συμβολαίων  χονδρικής και λιανικής που σύναπταν οι εταιρείες για το μέρος εκείνο της παραγωγής τους για το οποίο αντιστάθμιζαν τη διακύμανση των τιμών καυσίμου και CO2.

Την ίδια στιγμή, έρχεται και η δεύτερη παρέμβαση που υποχρεώνει την αγορά προμήθειας να προβλέπει τις τιμές ενέργειας δύο μήνες πριν.

Υπενθυμίζεται, ότι από την 1η Αυγούστου καταργείται η ρήτρα αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας. Οι τιμές που θα εφαρμόζουν οι προμηθευτές θα είναι ενιαίες (δεν θα υπάρχει δηλαδή όπως τώρα μια βασική χαμηλή τιμή και ξεχωριστά η ρήτρα αναπροσαρμογής).

Οι τιμές που θα ισχύσουν από την 1η Αυγούστου θα ανακοινωθούν από τους προμηθευτές έως την ερχόμενη Κυριακή 10 Ιουλίου ενώ στο τέλος κάθε μήνα θα ανακοινώνονται οι τιμές του μεθεπόμενου (π.χ. στις 31 Ιουλίου θα ανακοινωθούν τα τιμολόγια του Σεπτεμβρίου κ.ο.κ.).

Δηλαδή, οι εταιρείες προμήθειας πλήρως εκτεθειμένες στην αγορά και με μηδενική δυνατότητα να αντισταθμίσουν οποιοδήποτε κόστος, καλούνται να προβλέψουν τις τιμές του επόμενου διμήνου, σε μια αγορά υψηλών διακυμάνσεων και με ισχυρές ανοδικές τάσεις. Τελικά, οι προμηθευτές θα πρέπει να ενσωματώσουν στις χρεώσεις προμήθειας τον υψηλό αυτό κίνδυνο, δηλαδή θα πρέπει να καταλήξουν σε τιμολόγια πολύ ακριβότερα των τιμολογίων που μέχρι σήμερα διέθεταν.

Που θα κινηθούν τα νέα τιμολόγια που θα ανακοινωθούν την Κυριακή 10 Ιουλίου

Το ερώτημα για το που θα κινηθούν τα νέα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας που θα ανακοινωθούν την ερχόμενη Κυριακή 10 Ιουλίου,  που  θα ισχύσουν από την 1η Αυγούστου, απασχολεί την αγορά και κεντρικός θα είναι ο ρόλος της ΔΕΗ που έχει και δεσπόζουσα θέση στην αγορά.

Οι συνθήκες είναι εκρηκτικές  καθώς το φυσικό αέριο στο TTF κινείται κοντά στα 150 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για τιμές τουλάχιστον στα 45-50 λεπτά ανά κιλοβατώρα.

Στοίχημα για την κυβέρνηση  είναι να μπορέσει να απορροφήσει πάνω από το 70% της αύξησης των τιμών και να «προσγειώσει» το κόστος της κιλοβατώρας κοντά στο επίπεδο του περασμένου φθινοπώρου. Πηγές της αγοράς εκφράζουν επιφυλάξεις για το αποτέλεσμα των παρεμβάσεων, ωστόσο η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι αν χρειαστεί, η δαπάνη του προϋπολογισμού για ενεργειακές επιδοτήσεις θα αυξηθεί.