Το μεγάλο ενδιαφέρον του κοινού, μετά από δύο χρόνια πανδημίας μεταφράστηκε  σε μεγάλη συμμετοχή στελεχών για τη παρακολούθηση με φυσική παρουσία του 12th Annual Capital Link Sustainability Forum με τίτλο «Μπορεί η βιωσιμότητα να υπερισχύσει της γεωπολιτικής;», που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία  , υπό την Αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής, στο Grand Hyatt Athens Hotel.

Στη τόσο δυσμενή διεθνή συγκυρία τόσο σε γεωπολιτικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο, με τον κόσμο να διακατέχεται από ανησυχία και ερωτηματικά σε πολλά επίπεδα, το Συνέδριο έδωσε την ευκαιρία σε ευρύ κοινό να ακούσει τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις/παρουσιάσεις των εξαιρετικών ομιλητών και να έρθει σ επαφή μαζί τους αποκομίζοντας ως συμπέρασμα και απάντηση στο ερώτημα του τίτλου του Συνεδρίου «Μπορεί η βιωσιμότητα να υπερισχύσει της γεωπολιτικής;» ότι «Η βιωσιμότητα, ακριβώς κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι πιο αναγκαία από ποτέ».

1

Η ενεργειακή κρίση καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη υιοθέτησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στις στρατηγικές των επενδυτών ισοδυναμεί με επιχειρηματική ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην πορεία ανάπτυξης τους. Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι πλέον προϋπόθεση εξέλιξης και όχι απλώς ένας νέος συμπληρωματικός ρόλος.

Μέσα από τις ακόλουθες 10 διαφορετικές ενότητες εξετάστηκαν από 43 ομιλητές όλα τα καίρια ζητήματα και πρωτοβουλίες που συντελούν στη Βιώσιμη Ανάπτυξη και τον Κοινωνικό και Οικονομικό Μετασχηματισμό, τον τρόπο με τον οποίο ο ιδιωτικός τομέας και το Κράτος μπορούν να ενισχύσουν αποτελεσματικά τις δυνατότητες και τους πόρους τους με σκοπό την επίτευξη του κοινού στόχου, που δεν είναι άλλος από την Βιωσιμότητα.

  • Η Ενίσχυση της Επιχειρηματικότητας Για Μια Βιώσιμη Ανάκαμψη
  • Η Ελλάδα Μπροστά στις Προκλήσεις της Ενεργειακής Κρίσης
  • Kαινοτόμες Επενδυτικές Επιλογές & Βιώσιμη Ανάπτυξη
  • Οικονομία & Επενδύσεις: Η συμβολή των Ελλήνων & Ξένων Επενδυτών
  • Ενεργειακή Αυτονομία & Ασφάλεια
  • Υγεία: Ψηφιακές Τεχνολογίες & Μετασχηματισμός – Προκλήσεις στο σύγχρονο  Γεωπολιτικό Περιβάλλον
  • Επιχειρηματικότητα, Ανάπτυξη & Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα
  • Η Συμβολή της Ομογένειας

 «Η Συμβολή της Ομογένειας» τονίστηκε με τη συμμετοχή από την Αμερική του  Senator κ. Λεωνίδα Ραπτάκη, Πολιτειακού Γερουσιαστή του Rhode Island των ΗΠΑ; Προέδρου της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού (ΠΑΔΕΕ) και από την Αυστραλία του κ. Bill Papastergiadis, Melbourne Managing Partner – Moray & Agnew Lawyers; President – Greek Community of Melbourne & Victoria, Australia και είχε ως έναυσμα τη δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην ιστορική ομιλία του στην Κοινή Σύνοδο του Κογκρέσου των ΗΠΑ κατά την επίσκεψη του στην Ουάσιγκτον. Με το τρόπο αυτό δόθηκε η ευκαιρία να υπογραμμιστεί η εξαιρετική συμβολή της ελληνικής διασποράς στην εκπροσώπηση της χώρας μας στο εξωτερικό και στην υπεράσπιση των ελληνικών σκοπών, τονίζοντας ταυτόχρονα τη σημασία της Ελλάδας ως βασικό παράγοντα στην περιοχή καθώς και ως επενδυτικό προορισμό.

Το Συνέδριο έκλεισε με την απονομή του «Capital Link Sustainability Leadership Award» στην

PRODEA Investments, για τη δέσμευσή της για Βιώσιμη Ανάπτυξη και την ευαισθησία της σε περιβαλλοντικά

ζητήματα. Πρόκειται για μια εταιρική αντίληψη που αντικατοπτρίζεται σε όλες τις δραστηριότητές της, χάρη στην

υλοποίηση του σημαντικού επενδυτικού της προγράμματος σε πράσινα και ενεργειακά αποδοτικά κτήρια κορυφαίων προδιαγραφών. H συμβολή στη βιωσιμότητα δεν περιορίζεται μόνο στα αειφόρα κτήρια της, αλλά διέπει όλο το εύρος της ανάπτυξής της, τόσο επιχειρηματικά όσο και στο πλαίσιο της κοινωνικής της προσφοράς, έτσι ώστε -εδώ και χρόνια- να βρίσκεται στην πρώτη θέση ανάμεσα στις επενδυτικές εταιρείες.

Το βραβείο για την PRODEA Investments παρέλαβε ο Διευθύνων Σύμβουλος, κ. Αριστοτέλης Καρυτινός από τον Περιφερειάρχη Αττικής κ. Γιώργο Πατούλη που τα τελευταία χρόνια θέτει το Annual Capital Link Sustainability

Forum υπό την Αιγίδα της Περιφέρειας, η οποία, μέσα από την αξιοποίηση πληθώρας προγραμμάτων, εθνικών και ευρωπαϊκών και σημαντικών έργων σε πολλούς τομείς, κάνει πράξη τη βιώσιμη ανάπτυξη αναδεικνύοντας έτσι ταυτόχρονα και την κοινωνική συνιστώσα της Υπεύθυνης Έρευνας και Καινοτομίας.

Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, το Συνέδριο έδωσε και πάλι την δυνατότητα σ’ένα μικρό αριθμό ΜΚΟ, να

παρουσιάσουν το έργο, τις δραστηριότητες, τις ανάγκες και τις πρωτοβουλίες τους με το δικό τους ενημερωτικό

υλικό στο ευρύ κοινό ώστε να καλλιεργήσουν επαφή και γνωριμία τόσο με τους ομιλητές, όσο και με τους

συμμετέχοντες στο Συνέδριο επιτυγχάνοντας νέες συνεργασίες και συμπράξεις.

Το 12o Annual Capital Link Sustainability Forum υποστήριξαν πληθώρα οργανισμών και φορέων που ενστερνίζονται την ανάγκη να επιταχύνει η χώρα τη μετάβασή της στην πράσινη οικονομία προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης στο διαρκώς μεταβαλλόμενο από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης περιβάλλον.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του Annual Capital Link Sustainability Forum εκδόθηκε πολυσέλιδο ειδικό Ψηφιακό Λεύκωμα με άρθρα επιχειρηματιών, στελεχών και φορέων της αγοράς, ομιλητών στο Συνέδριο και άλλων προσωπικοτήτων, άρθρα τα οποία αναφέρονται στις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο της Βιωσιμότητας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό & στις πρωτοβουλίες, δυνατότητες και προγράμματα Στήριξης της Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης.

 Δημήτρης Κουτσόπουλος, CEO –  Deloitte Greece

Μια σειρά περιβαλλοντικών ζητημάτων, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι σπάνιοι πόροι, η αύξηση του πληθυσμού, η ασφάλεια των προϊόντων, οι σχέσεις με τις ρυθμιστικές αρχές και με τις κοινότητες, μαζί με τις επιπτώσεις έκτακτων γεωπολιτικών γεγονότων, όπως η ουκρανική κρίση, αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για τη βιωσιμότητα, ένα από τα κυρίαρχα ζητήματα των ημερών μας. Από τους τρεις βασικούς πυλώνες της βιωσιμότητας, ο πυλώνας People πλήττεται περισσότερο αυτή τη στιγμή, ακολουθούμενος από τους άλλους δυο, Planet και Profit, ενώ και οι στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης κλονίζονται επίσης.

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι επιχειρήσεις καλούμαστε πλέον να υιοθετήσουμε τις καταλληλότερες πρακτικές βιωσιμότητας οι οποίες θα μπορoύν να επηρεάσουν την απόδοση και την εικόνα των οργανισμών, δημιουργώντας ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε εμείς στη σφαίρα επιρροής μας είναι αφενός να περιορίζουμε τις προκλήσεις αυτές, κάτι που στην πράξη είναι πολύ δύσκολο και αφετέρου, να τις «αντισταθμίζουμε».

Είναι λοιπόν χρέος μας να δημιουργήσουμε νέα, καινοτόμα και “scalable” επιχειρηματικά μοντέλα που θα οδηγήσουν στη βιωσιμότητα καταφέρνοντας σε έναν βαθμό να αντισταθμίσουν τη ζημιά που δεν μπορούμε να αποτρέψουμε.

Βασιλική Λαζαράκου Διδ. Νομικής, Πρόεδρος – Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς; Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA)

Tα σημαντικά και επίκαιρα θέματα της Βιώσιμης Χρηματοδότησης (Sustainable Finance) αποτελούν σήμερα προτεραιότητα για το σύνολο της οικονομίας αλλά και τον χρηματοπιστωτικό τομέα ειδικότερα.

Τα τελευταία χρόνια η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει προβεί σε ευρείες ενημερώσεις για τα θέματα της βιώσιμης χρηματοδότησης και έχει συμβάλει σημαντικά στην αύξηση της εγρήγορσης ως προς τις νέες απαιτήσεις του κανονιστικού πλαισίου.

Παράλληλα, σε θεσμικό  επίπεδο, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία μετάβασης προς τη βιώσιμη οικονομία στο πλαίσιο των θεμάτων που επιλαμβάνεται η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA), ο Διεθνής Οργανισμός Εποπτικών Αρχών Κεφαλαιαγοράς (IOSCO) αλλά και η Μεικτή Επιτροπή Joint Committee (JC) των 3 Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (ESMA, EBA, EIOPA)  η οποία είναι επιφορτισμένη με την επεξεργασία των σχετικών εφαρμοστικών διατάξεων.

Όπως όλοι γνωρίζουμε, το ευρωπαϊκό πλαίσιο ESG είναι ακόμη υπό διαμόρφωση με σημαντικές πτυχές του ακόμη στο στάδιο διαβουλεύσεων. Αναφέρομαι για παράδειγμα, στο ευρωπαϊκό πρότυπο πράσινων ομολόγων, στην εξειδίκευση των πτυχών S (Κοινωνία) του ESG αλλά και στην G (Διακυβέρνηση) διάστασή του, στις διαβουλεύσεις ως προς το θέμα των αξιολογητών ESG ως οντοτήτων που θα εποπτεύονται κατά το παράδειγμα των Οργανισμών Πιστοληπτικής Αξιολόγησης (CRAς), στην ολοκλήρωση του νομοθετικού πλαισίου για άλλα επιμέρους θέματα (Πρόταση οδηγίας σχετικά με την εταιρική δέουσα επιμέλεια σε σχέση με τη βιωσιμότητα, θεσμικό πλαίσιο για τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση των εταιριών, κλπ).

Η ενσωμάτωση των παραμέτρων βιωσιμότητας με ταυτόχρονο έλεγχο των κινδύνων που απορρέουν από τη μετάβαση αυτή αποτελεί μονόδρομο και για το χρηματοπιστωτικό τομέα προκειμένου να υποστηριχθεί ένα  βιώσιμo μέλλον και να είναι η οικονομία ανθεκτική στις επερχόμενες αλλαγές περιλαμβανομένων των πρόσφατων κρίσεων όπως η κρίση από την πανδημία ή ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Γιώργος Τανισκίδης, Πρόεδρος – Optima bank  

“Ο πρόεδρος της Optima bank, κ. Γεώργιος Τανισκίδης, αναφερόμενος στην επιτυχία της τράπεζας, σημείωσε ότι: “H Optima bank ήρθε να καλύψει ένα κενό. Ένα κενό που είχε να κάνει περισσότερο με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του κλάδου και λιγότερο με τα ποσοτικά. Δεν ανήκουμε στην κατηγορία των τραπεζικών δεινοσαύρων. Δεν απαιτούμε ο κόσμος να έρθει στα μέτρα μας. Δημιουργούμε μια τράπεζα αναφοράς για ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα. Εξελισσόμαστε και αναπτυσσόμαστε έχοντας το βλέμμα μας διαρκώς στραμμένο στο μέλλον, και τα αυτιά μας εκεί έξω. Στην κοινωνία, στις επιχειρήσεις.  Σε όλα αυτά που περιμένουν από μια σύγχρονη τράπεζα”. Ο κ. Τανισκίδης αναφέρθηκε επίσης στη σημασία του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας, τονίζοντας ότι: “Το ΤΑΑ είναι σίγουρα ένα πολύτιμο εργαλείο. Η αρχιτεκτονική του κατευθύνει έναν πακτωλό χρημάτων σε τομείς που πραγματικά θα βοηθήσουν να ξεκλειδώσουμε το αύριο, όπως η ενέργεια και οι νέες τεχνολογίες. Από μόνο του όμως δεν αρκεί για να προστατεύσουμε το πλοίο από τη σημερινή καταιγίδα. Οι τράπεζες διαθέτουν επιπλέον εργαλεία και μηχανισμούς, προκειμένου να τροφοδοτούν τη μηχανή της ανάπτυξης με καύσιμο”. Κατά την τοποθέτησή του ο πρόεδρος της Optima bank υπογράμμισε την ανάγκη να εξαλειφθούν οι χρόνιες παθογένειες της οικονομίας. “Πριν ξεκινήσουμε να κάνουμε την Ελλάδα, τη Silicon Valley της NA Ευρώπης, οφείλουμε να καταπολεμήσουμε την αργή απονομή δικαιοσύνης, τη γραφειοκρατία, την ανισότητα στην ανάπτυξη μεταξύ περιφέρειας και κέντρου. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Δεν είναι -για παράδειγμα- δυνατόν, ενώ είμαστε μια υπερδύναμη της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας, να μην ονειρευόμαστε να έρχονται νέοι από όλο τον κόσμο να σπουδάσουν τουριστικά επαγγέλματα στην πατρίδα μας αλλά να τρέχουν στην Ελβετία, είπε χαρακτηριστικά. Τέλος, ο κ. Τανισκίδης αναφέρθηκε στον ρόλο των τραπεζών, λέγοντας ότι “Ο ρόλος των τραπεζών είναι καθοριστικός. Έχουμε χρέος να βοηθήσουμε την ελληνική επιχειρηματικότητα να γυρίσει σελίδα. Να βάλει γερά θεμέλια στο μέλλον”.

 Φώτης Κουρμούσης, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. – Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ)

H Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί την αειφόρο ανάπτυξη, η οποία περικλείει ένα τρίπτυχο διακυβέρνησης, κοινωνίας και περιβάλλοντος (ESG). Έτσι, έχει ενσωματώσει κριτήρια ESG στις Ευρωπαϊκές επιδοτήσεις (βλέπε ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης κλπ). Παράλληλα, οι τράπεζες ενσωματώνουν κριτήρια ESG κατά την αξιολόγηση πελατών τους για δανεισμό. Συνεπώς αν μια επιχείρηση επιθυμεί να λαμβάνει χρηματοδοτήσεις (είτε επιδοτήσεις ή δάνεια), τότε θα πρέπει να υιοθετήσει στρατηγική και υλοποιήσει δράσεις ενίσχυσης της εταιρικής διακυβέρνησης (διαφάνεια, αποφυγή δωροδοκίας κλπ), υποστήριξης της κοινωνίας (ισότητα φύλων, αποφυγή διακρίσεων εργαζομένων, ισορροπία εργασιακής – προσωπικής ζωής κλπ), καθώς και προστασίας του περιβάλλοντος (ανακύκλωση, εξοικονόμηση ενέργειας, κλιματική αλλαγή κλπ). Στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) προωθούμε την αειφόρο οικονομία και χρηματοδότηση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, υποστηρίζοντας τις διεθνείς αρχές και στόχους των Ηνωμένων Εθνών (Global Compact, UNEP FI), καθώς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Taxonomy, CSRD). Πρόσφατα αξιολογήθηκε η ετοιμότητα των συστημικών τραπεζών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και επισημάνθηκε η πρόοδος που έχει επιτευχθεί κατά τα τελευταία έτη, υπό την καθοδήγηση του ΤΧΣ, ως μετόχου τους. Περισσότερα για τις συναφείς δράσεις μας περιλαμβάνονται στην ετήσια Έκθεση Αειφορίας: www.hfsf.gr

 Κωνσταντίνος Β. Κόλλιας, Πρόεδρος – Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος

Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις και όμιλοι της χώρας έχουν υιοθετήσει κριτήρια βιωσιμότητας στο μοντέλο λειτουργίας τους.Προσλαμβάνοντας και τους κατάλληλους ανθρώπους για να υλοποιούν αυτές τις πολιτικές.Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η βιωσιμότητα αφορά μόνο τους μεγάλους ομίλους.Αφορά κάθε επιχείρηση και τις μικρομεσαίες.

Διότι είναι ένας βιώσιμος και ολοένα πιο δημοφιλής τρόπος να αξιολογούν οι επενδυτές και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί μια εταιρεία, δεδομένου ότι οι σχετικοί δείκτες τεκμηριώνουν την οικονομική σταθερότητά της και την κάνουν πιο ελκυστική στους επενδυτές.

Στην ουσία, μιλάμε για ένα σύνολο προτύπων για τις δραστηριότητες μιας επιχείρησης, το οποίο οδηγεί σε μια καλύτερη και πιο συγκροτημένη εικόνα των επιδόσεων μιας επιχείρησης, συμβάλλοντας στην εξωτερική αξιολόγησή της.

Αξιολόγηση από τρεις πλευρές:

Και από τους επενδυτές, οι οποίοι αναζητούν επιχειρήσεις με βέλτιστες πρακτικές, ώστε να βάλουν τα χρήματά τους…Και από τις τράπεζες, που θέλουν να χορηγούν ρευστότητα σε εταιρείες με σωστές δομές και εταιρική διακυβέρνηση…Και από τους καταναλωτές και τους εργαζομένους, οι οποίοι ζητούν, έως και απαιτούν από τις επιχειρήσεις να:

  • Δημιουργούν μακροπρόθεσμη αξία, δηλαδή περιβαλλοντικά οφέλη, κοινωνική ευθύνη και εταιρική ηθική.
  • Συμβάλλουν ενεργά στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
  • Λογοδοτούν για τις δράσεις τους με διαφάνεια.

Με ρωτάτε πώς η βιώσιμη επιχειρηματικότητα μπορεί να επηρεάσει το μακροοικονομικό περιβάλλον της χώρας μας, και με βάση ποιες αλλαγές;

Η απάντηση βρίσκεται σε ένα ακριβώς σημείο:Στο νέο παραγωγικό μοντέλο, το οποίο χτίζεται αυτή την περίοδο στη χώρα, με βάση το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Ελλάδα 2.0.

Διότι, μπορεί να καθυστερήσαμε πολύ ως χώρα σε αυτό, όμως τώρα, η συγκυρία είναι η καλύτερη δυνατή, ώστε να δούμε ένα πρότυπο παραγωγής, που θα είναι βιώσιμο, ανταγωνιστικό και κοινωνικά συνεκτικό.

Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Μέσα από την υιοθέτηση πολιτικών βιωσιμότητας, που σημαίνει πρακτικά ότι το μοντέλο αυτό:

Πρώτον, δεν θα είναι κρατικοδίαιτο.

 Δεύτερον, θα δίνει έμφαση στην καινοτομία, στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των ψηφιακών λειτουργιών, στην επένδυση στην πράσινη και μπλε οικονομία.

Τρίτον, θα δημιουργεί θέσεις εργασίας, οι οποίες θα υπηρετούν ταυτόχρονα δύο σκοπούς: Τόσο την απασχόληση και ταυτόχρονα την κατάρτιση ανειδίκευτων εργατών, όσο και την πρόσληψη υψηλών προσόντων στελεχών, νέας ηλικίας.

Τέταρτον, θα ελέγχει επιμελώς και με αυστηρούς όρους τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης.

 Virginia Murray, Partner, Project & Structured Finance group – Watson Farley & Williams

Η κα. Virginia Murray, Εταίρος και Επικεφαλής της ομάδας Project & Structured Finance του γραφείου της Αθήνας στην ομιλία της υπογράμμισε: “Η περιβαλλοντική και κοινωνική ευθύνη δεν είναι πλέον θέμα επιλογής ή του σκεπτικού ‘καλό θα ήταν να..’ αλλά αποτελεί μέρος του τρόπου με τον οποίο κάθε επιχείρηση οφείλει να λειτουργεί, συμπεριλαμβανομένων και των δικηγορικών εταιρειών.

Όταν μιλάμε για περιβαλλοντική ευθύνη δεν εννοούμε απλώς να ποστάρουμε δυο τρεις λήψεις από τη δράση μας για δενδροφύτευση αλλά να υιοθετούμε μια αληθινή και ουσιαστική αλλαγή στον τρόπο που λειτουργούμε.

Η κοινωνική ευθύνη είναι μια ενδεχομένως πιο πολύπλοκη υποχρέωση αλλά καταρχάς πρέπει να συμπεριλαμβάνει την εξασφάλιση ότι προσφέρουμε ένα δίκαιο χώρο εργασίας για το προσωπικό μας – σεβόμενοι την διαφορετικότητα, μαχόμενοι για τη ψυχική και σωματική ευημερία και βεβαιώνοντας ότι όλοι οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν τις καλύτερες υπηρεσίες τους. Δεν είναι μόνο ευγένεια, είναι και καλή επιχειρησιακή πρακτική.

Το ίδιο ισχύει και για την εταιρική διακυβέρνηση (the “G” in ESG)  – μόνο έτσι πετυχαίνει μια επιχείρηση την ανοιχτή, διαφανής και αποτελεσματική διοίκηση.

Η κοινωνική ευθύνη με τη ευρεία έννοια, ενσωματώνει μια πλατιά γκάμα ζητημάτων που μπορεί σε συγκεκριμένες περιπτώσεις να αντικρούονται με την περιβαλλοντική ευθύνη (σκεφτείτε την επαναλειτουργία των ορυχείων λιγνίτη). Για αυτό λοιπόν τον λόγο καθίσταται σημαντική η διαρκής επανεξέταση των ζητημάτων ESG για κάθε εταιρεία αλλά και ως κοινότητα στο σύνολο της – η σημασία των διαφορετικών συστατικών με τα οποία επιτυγχάνεται η ισορροπία στη φιλοσοφία ESG, αλλάζει συνέχεια με την πάροδο του χρόνου, και ως εκ τούτου συνέδρια σαν το παρόν θα κρατάνε πάντα την αξία τους.”

Ευάγγελος Καλαμάκης, Ανώτερος Διευθυντής Διεύθυνσης Επενδυτικής Τραπεζικής – Alpha Bank

Ο κ. Ευάγγελος Καλαμάκης, Ανώτερος Διευθυντής Επενδυτικής Τραπεζικής στην Alpha Bank, τόνισε ότι «η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία μη διαπραγματεύσιμη πρόκληση για τις επιχειρήσεις. Οι εταιρείες που αντιμετωπίζουν σοβαρά τη βιώσιμη ανάπτυξη και τα περιβαλλοντικά θέματα και λαμβάνουν προληπτική δράση με την ανάπτυξη και εκτέλεση σχεδίων αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων, εξασφαλίζουν σε σημαντικό βαθμό τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους. Οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύσουν στη μετάβαση των λειτουργιών τους σε χαμηλότερες εκπομπές ρύπων, καθώς είναι πλέον υποχρεωμένες εκ της νομοθεσίας, του κανονιστικού περιβάλλοντος, αλλά και των προτιμήσεων των πελατών. Όσοι όμως δράσουν γρήγορα θα καταφέρουν να αντλήσουν αξία από τέτοιες επενδύσεις, ιδίως ως προς την εκμετάλλευση των παρεχόμενων σήμερα κινήτρων.»

«Προκειμένου να υποστηρίξουμε τις επιχειρήσεις σε αυτή την μετάβαση», συνέχισε ο κ. Καλαμάκης, «αλλά και να ανταποκριθούμε στις κανονιστικές απαιτήσεις, στην Alpha Bank έχουμε υιοθετήσει στην πιστοδοτική διαδικασία το Πλαίσιο Βιώσιμης Χρηματοδότησης. Δεν είμαστε όμως μονοθεματικοί στις χρηματοδοτήσεις μας. Η Τράπεζα εκπληρώνει τον θεσμικό της ρόλο και είναι έτοιμη να υποστηρίξει κάθε επένδυση που δημιουργεί αξία, προάγει την οικονομική σταθερότητα και εξασφαλίζει την ενεργειακή επάρκεια. Όπως και οι ρύποι άνθρακα προκάλεσαν αρνητικές εξωτερικές οικονομίες (negative externalities) που αντιμετωπίζει το κανονιστικό πλαίσιο πράσινης μετάβασης, έτσι πρόσφατα συνειδητοποιήσαμε ότι και οι γεωπολιτικές εξαρτήσεις κρύβουν άλλες, κρυφές αρνητικές οικονομίες. Οφείλουμε να ισορροπήσουμε μεταξύ της αμεσότερης ανάγκης για ενεργειακή και εργασιακή ασφάλεια και της μακροχρόνιας βιωσιμότητας των επιχειρήσεων που χρηματοδοτούμε. Εν τέλει, η πράσινη μετάβαση θα καταλήξει σε ενεργειακή ασφάλεια. Δύσκολο έργο, αλλά είναι η δουλειά μας. Το απαιτούν, τόσο ο επόπτης μας όσο και οι Μέτοχοί μας».

Αργυρώ Μπανίλα, Επικεφαλής Διεύθυνσης Ειδικών Πιστοδοτήσεων – Εθνική Τράπεζα

H Βιώσιμη Μετάβαση αποτελεί ήδη πραγματικότητα στην Τραπεζική και βεβαίως πρόκληση για τη λειτουργία της μέλλον.

To αίτημα για Βιώσιμη Μετάβαση είναι καθολικό. Προέρχεται από πελάτες ή διεθνείς συνεργαζόμενες τράπεζες, αλλά και από υφιστάμενους μετόχους και εν γένει πιθανούς επενδυτές. Η υιοθέτηση ενός συμβατού με τα ΕSG κριτήρια λειτουργικού μοντέλου, αποτελεί πλέον βασικό κριτήριο στις επενδυτικές αποφάσεις ως κρίσιμος παράγοντας δημιουργίας μακροπρόθεσμης επενδυτικής αξίας.

Η υποστήριξη Βιώσιμων Επενδύσεων με ποικίλα χρηματοδοτικά εργαλεία (Sustainable Debt Instruments) είναι παγκοσμίως διαδομένη, με το 2021 να αποτελεί νέο έτος ρεκόρ εκδόσεων οι οποίες άγγιξαν το $1,1τρις, εκ των οποίων περίπου 50% σε Πράσινα Ομόλογα και 75% από Ευρωπαίους Εκδότες, στοιχεία που αποδεικνύουν τον αντίκτυπο των ESG κριτηρίων στις επενδυτικές αποφάσεις.

Από το 2021 και με γνώμονα τις εποπτικές κατευθύνσεις, η ΕΤΕ ξεκίνησε της εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου ESG για τη σταδιακή εναρμόνιση, τόσο του λειτουργικού μοντέλου όσο και των προϊόντων της, με το EU Taxonomy.

Έτσι  έχουμε επικαιροποιήσει ένα σύνολο πολιτικών και κανονισμών που ενισχύουν την Εταιρική Διακυβέρνηση και τη Διαχείριση Κινδύνων για τη διασφάλιση της διαύγειας και της αποτελεσματικότητας. Επίσης, έχουμε ενσωματώσει τις κανονιστικές διατάξεις στην εγκριτική διαδικασία, οπότε συναλλαγές και πιστούχοι αξιολογούνται με βάση το ESG αποτύπωμά τους και στο βαθμό που προκύπτει αποτύπωμα μετρίου ή υψηλού ρίσκου, καταρτίζεται σχετικό πλάνο αποκατάστασης και παρακολουθείται η υλοποίησή του.

Η Εθνική Τράπεζα φιλοδοξεί να διατηρήσει την ηγετική της θέση ιδιαίτερα στη χρηματοδότηση επενδύσεων Ενέργειας που προάγουν την Ενεργειακή Μετάβαση και Υποδομών που ενισχύουν την Κοινωνική Σύγκληση. Η συμμόρφωση με τα ESG  κριτήρια αποτελεί μεταξύ άλλων και βασικό άξονα φήμης και εταιρικής ταυτότητας.

Για την υλοποίηση της ESG στρατηγικής έχουμε εμπλακεί σε ένα σύνολο σχετικών δράσεων ενδεικτικά:

  • Αποτελέσαμε τον 1ο Έλληνα Εκδότη Πράσινου Ευρωομόλογου ύψους €500εκατ. 6-ετους διάρκειας για τη διοχέτευσή τους σε  «Πράσινες» χρηματοδοτήσεις
  • Διατηρούμε το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο της αγοράς σε χρηματοδοτήσεις ΑΠΕ όλων των τεχνολογιών με συνολικά εγκεκριμένα όρια ύψους που ξεπερνούν τα €1,3δις για τη κατασκευή και λειτουργία έργων ισχύος μεγαλύτερης των 2,1 GW
  • Ολοκληρώσαμε ως Συντονίστρια κ Αποκλειστική Χρηματοδότρια συναλλαγή περίπου €300εκατ για την κατασκευή Σταθμού Παραγωγής Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Αλεξανδρούπολη και την ενίσχυση της χρήσης του ως ενδιάμεσο καύσιμο
  • Την τελευταία 3-ετία, ηγηθήκαμε συμβουλευτικά ως Συντονιστής κ Κύριος Ανάδοχος συναλλαγών έκδοσης Πράσινων Ομολόγων εντός της επικράτειας πού άγγιξαν συνολικά το €1δις
  • Προωθούμε την ενεργοποίηση κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης σε σχετικές επενδύσεις μέσω του εξειδικευμένου προγράμματος «ΕΘΝΙΚΗ 2.0»

Στη σημερινή συγκυρία της γεωπολιτικής αστάθειας, της ενεργειακής κρίσης και του αυξανόμενου πληθωρισμού, αναδεικνύεται επιτακτικά η ανάγκη για υιοθέτηση του ESG πλαισίου προς μια Βιώσιμη Οικονομία. Επιταχύνθηκε ενδεικτικά η οριστικοποίηση του πλαισίου κατασκευής και λειτουργίας πλωτών αιολικών πάρκων, ενώ οριστικοποιήθηκε από την Κομισιόν το σχέδιο στήριξης επενδύσεων αποθήκευσης, με τους πρώτους διαγωνισμούς να αναμένονται εντός του 2023, για την ενίσχυση της διεισδυτικότητάς των ΑΠΕ και την διαφοροποίηση του Ενεργειακού μίγματος. Παρά τις προβληματισμούς για την τυχόν αρνητική επίπτωση της Βιώσιμής Μετάβασης πρωτίστως στη κερδοφορία, οι σχετικές προσπάθειες θα πρέπει να εντατικοποιηθούν από όλους τους εμπλεκόμενους.

 Τερέζα Μεσσάρη, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών & Εργασιών – PRODEA Investments

Η βιωσιμότητα αποτελεί βασικό άξονα για την PRODEA. Ήμασταν από τους πρώτους που επενδύσαμε στο πράσινο real estate. Η ενεργειακή εξοικονόμηση στα κτίρια ήταν τότε κάτι πρωτόγνωρο, τώρα όμως αποτελεί προτεραιότητα. Για ένα διάστημα η αειφορία στην Ελλάδα είχε παγώσει, μέχρι το 2018 όταν και αυξήθηκε σημαντικά το ενδιαφέρον. Τα έργα που εξετάζουμε αφορούν σε ποσοστό άνω του 80% πράσινα ακίνητα, που αντιστοιχούν σε χαρτοφυλάκιο μισού δισεκατομμυρίου, ενώ και οι μισθωτές πλέον είναι πιο ενημερωμένοι και το ζητάνε, αντιλαμβανόμενοι τα οφέλη για το περιβάλλον αλλά και την υγεία. Τέλος, μας ενδιαφέρουν έργα αστικής ανάπλασης στα οποία παλιά αναξιοποίητα κτήρια αναβαθμίζονται, αποκτώντας νέα αισθητική πνοή και συμβάλλοντας στην ενεργειακή μετάβαση.

Χαράλαμπος Γκορίτσας, Chief Financial Officer – LAMDA Development

«Στη LAMDA Development η Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι συνυφασμένη με το όραμα, την επιχειρηματική στρατηγική και τις αξίες μας, καθώς πιστεύουμε ότι αποτελεί το εργαλείο δημιουργίας ενός βιώσιμου μέλλοντος για την εταιρεία, αλλά και ευρύτερα για την οικονομία, την κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον.

Η εταιρεία δημοσιεύει κάθε χρόνο την Πολιτική Βιώσιμης Ανάπτυξης, συνοψίζοντας τη δέσμευσή της LAMDA Development για υπεύθυνη διαχείριση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιδράσεων που προκύπτουν από το σύνολο των δραστηριοτήτων της. Έχουμε αναγνωρίσει ότι η Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι ο μονόδρομος για να αντιμετωπιστούν όλες οι μεγάλες προκλήσεις με τις οποίες έρχεται κατά καιρούς αντιμέτωπη ευρύτερα η κοινωνία και κατ’ επέκταση και η επιχειρηματική κοινότητα. Ενσωματώνοντας λοιπόν τις αρχές και τις αξίες της Βιώσιμης Ανάπτυξης σε κάθε έκφανση των δραστηριοτήτων μας, συνεχίζουμε σταθερά την πορεία μας, επιδιώκοντας τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας για όλους.

Το όραμα μας για Βιώσιμη Ανάπτυξη διέπει και το έργο του Ελληνικού, την μεγαλύτερη αστική ανάπλαση στην Ευρώπη με κυρίαρχο στοιχείο τη δημιουργία ενός Μητροπολιτικού Πάρκου. Ακολουθούμε τις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης σε όλο τον κύκλο ζωής του έργου, από τον σχεδιασμό και την κατασκευή, μέχρι τη λειτουργία. Στο πλαίσιο αυτό, η Εταιρεία έχει διαμορφώσει Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης για το έργο του Ελληνικού με κύριους πυλώνες (α) την Απανθρακοποίηση, με στόχο τη μετάβαση σε μία οικονομία μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα, (β) την Κυκλικότητα, όπου δέσμευση μας αποτελούν οι καθαρά μηδενικές επιπτώσεις σχετικά με την κατανάλωση νερού και τη διαχείριση απορριμμάτων και (γ) τους Ανθρώπους και την Ευημερία τους, όπου στόχο αποτελεί η δημιουργία οικονομικής αξίας, η επιτάχυνση της κοινωνικής ευημερίας και η συμμετοχικότητα των ανθρώπων.»

Saplegal – Α.Σ. Παπαδημητρίου & Συνεργάτες Δικηγορική Εταιρία

Η συζήτηση του πάνελ πραγματεύτηκε τόσο το γενικότερο επενδυτικό περιβάλλον και το τρίπτυχο ESG στην Ελλάδα, όσο και το ζήτημα της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης και την επίδραση της στην ελληνική οικονομία. Οι ομιλητές εξέφρασαν εκτιμήσεις για την ανοδική πορεία της χώρας στον τομέα των επενδύσεων και της οικονομίας στο προσεχές μέλλον. Παρουσίασαν το υφιστάμενο επενδυτικό περιβάλλον, καθώς και το στρατηγικό σχέδιο της Ελλάδας για την επίτευξη των στόχων κλιματικής μετάβασης. Η συζήτηση στράφηκε στη συμβολή των funds ως προς τη βιωσιμότητα των νεοφυών επιχειρήσεων και οι επενδυτές μοιράστηκαν τις απόψεις τους ως προς τα κίνητρα για τη διενέργεια ESG επενδύσεων, τις βασικές προκλήσεις του ESG μοντέλου και τη γενικότερη προώθηση για υιοθέτηση των κριτηρίων ESG στο χώρο της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Ταυτόχρονα εξέφρασαν τη σημασία της στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης των επιχειρήσεων και το συσχετισμό με την οικονομική στρατηγική. Στη συνέχεια συζητήθηκε το αναπτυξιακό αντίκτυπο της χρηματοδότησης νεοφυών επιχειρήσεων στην ελληνική πραγματικότητα. Τέλος, οι ομιλητές αναφέρθηκαν στον πόλεμο και την παγκόσμια ενεργειακή κρίση και την επίδραση τους τόσο στην πορεία των επενδύσεων, όσο και στη γενικότερη εικόνα της ελληνικής οικονομίας.

Αλέξης Πατέλης, Προϊστάμενος στο Οικονομικό Γραφείο της Γενικής Γραμματείας Πρωθυπουργού, Ελληνική Δημοκρατία

Ο κ Πατέλης τόνισε το ρεκόρ άμεσων ξένων επενδύσεων στην χώρα μας το τελευταίο δωδεκάμηνο, προσθέτοντας ότι μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει κάποια ακύρωση λόγω της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης. Η ζήτηση για τα δάνεια του Ελλάδα 2.0 –που συμπεριλαμβάνουν την πράσινη διάσταση ως ένα κριτήριο επιλεξιμότητας– είναι τεράστια, και ο στόχος για το τέλος του έτους φαίνεται να επιτυγχάνεται νωρίτερα. Οι επιχειρήσεις έχουν κομβικό ρόλο να παίξουν στην κλιματική μετάβαση, αλλά και συμφέρον να προσαρμοστούν για την δικιά τους επιβίωση. Το Ελλάδα 2.0 έχει μία πληθώρα επενδύσεων που θα βοηθήσουν στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας και την εκπλήρωση των στόχων του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα.

Κωστής Ρόκας,  Διευθύνων Σύμβουλος, CVC

Ο πόλεμος στην Ουκρανία πέρα από την ανθρωπιστική κρίση που έχει επιφέρει σε συνδυασμό και με τον κορονοϊό, έχει φέρει στο προσκήνιο διάφορα άλλα θέματα όπως η ενεργειακή κρίση, η έλλειψη ειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, τα προβλήματα στις ανεφοδιάστηκες αλυσίδες, ο υψηλός πληθωρισμός και το αυξανόμενο κόστος δανεισμού μεταξύ άλλων.

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, και η ενεργειακή κρίση συγκεκριμένα, έχουν κάνει τις κυβερνήσεις σε πανευρωπαϊκό, αν όχι παγκόσμιο, επίπεδο να αναθεωρήσουν τις προτεραιότητες τους. Συνεπώς, όχι μόνο η βιωσιμότητα μπορεί να υπερισχύσει της γεωπολιτικής, αλλά η γεωπολιτική υπαγορεύει τη στροφή προς την βιωσιμότητα, και κατ’επέκταση την ενεργειακή ανεξαρτησία. Η επίτευξη της έχει γίνει αναγκαιότητα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και η πράσινη ενεργειακή μετάβαση αποτελεί τον στρατηγικό οδικό χάρτη. Ως εκ τούτου, αναμένουμε έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον σε αυτούς τους κλάδους της οικονομίας. Τα Ευρωπαϊκά κονδύλια που θα διοχετευτούν στα πλαίσια του RRF θα το επιταχύνουν περαιτέρω ενώ η χώρα μας μπορεί να έχει πρωταγωνιστικό, καταλυτικό ρόλο σε αυτή την μετάβαση.

Όσον αφορά τη δραστηριότητα μας στην Ελλάδα, ως «παντός καιρού», προσαρμόσιμοι επενδυτές με μακροπρόθεσμη άποψη θα συνεχίσουμε να βοηθούμε τους επιχειρηματίες και τις ομάδες τους να δημιουργήσουν καλύτερες εταιρείες προωθώντας μια κουλτούρα συνεχούς λειτουργικής βελτίωσης, επενδύοντας σε σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης.

Δημήτρης Χατζηιακώβου, Principal Banker, European Bank for Reconstruction and Development (EBRD)

O κ. Δημήτρης Χατζηιακώβου, Principal Banker – Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), ανέφερε:

Είναι προφανές πως η οικονομία της χώρας είναι σε διαφορετική τροχιά συγκριτικά με επτά χρόνια πριν, όταν και ξεκίνησε η δραστηριοποίηση της EBRD στην Ελλάδα, με τη βελτίωση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας, ήτοι από CCC σε απόσταση αναπνοής από την επενδυτική βαθμίδα, να αποτελεί την πιο απτή απόδειξη.

Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει σταθερή αυξητική πορεία στις άμεσες ξένες επενδύσεις – εν μέσω ανάκαμψης της εγχώριας κεφαλαιαγοράς και ανάκτησης της πρόσβασης τραπεζών και επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου – ενός καλύτερα θωρακισμένου τραπεζικού κλάδου και ενός περισσότερο ώριμου οικοσυστήματος private equity και venture capital funds με ενεργή συμμετοχή σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και start-ups. Οι επιχειρήσεις είναι περισσότερο ανταγωνιστικές ενώ οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών έχουν ενδυναμωθεί.

Η συμβολή της EBRD είναι σημαντική, έχοντας επενδύσει πάνω από 6 δισεκατομμύρια ευρώ σε περισσότερα από 100 έργα από τον Νοέμβριο του 2015 και έχοντας κινητοποιήσει επιπλέον κεφάλαια άλλων επενδυτών.

Έχουν λοιπόν μπει οι βάσεις, ενώ χάρη στην ώθηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και του αποτελεσματικού σχεδιασμού του Ελλάδα 2.0 αναμένεται περεταίρω ενίσχυση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου. Από την πλευρά της η  EBRD έχει ενεργό ρόλο και στη διάθεση των πόρων αυτών καθώς έχει υπογράψει σύμβαση με το υπουργείο οικονομικών για τη διαχείριση ποσού 500 εκ. ευρώ, έχοντας ήδη πραγματοποιήσει τις πρώτες δανειοδοτήσεις.

Η αρχιτεκτονική του ΤΑΑ είναι συμβατή με τη γενικότερη στρατηγική της EBRD, καθώς η Τράπεζα έχει δεσμευτεί να ευθυγραμμίσει το σύνολο των χρηματοδοτήσεών της με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού από το 2023 και έπειτα, ενώ έχει θέσει επιπλέον στόχο για τουλάχιστον το 50% των επενδύσεων της να εμπίπτει στην προσέγγιση της για Μετάβαση στην Πράσινη Οικονομία, δηλαδή, είτε να έχουν οφέλη για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, είτε να βοηθούν στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή ή να έχουν σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη.

Ελένη Μπαθιανάκη, Partner, EOS Capital Partners

Η ενσωμάτωση της βιώσιμης ανάπτυξης στην στρατηγική των σύγχρονων επιχειρήσεων καθώς και  η αποτελεσματική εφαρμογή των κριτηρίων ESG ως κεντρικού  μοχλού του επιχειρηματικού μετασχηματισμού τους, είναι απαραίτητες έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις που διαμορφώνει το νέο πλαίσιο αναφοράς για τις επενδυτικές και επιχειρηματικές αποφάσεις.

Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί σήμερα μεγάλη πρόκληση αλλά και μία ολοκληρωμένη επιχειρηματική προσέγγιση, στόχος της οποίας είναι η δημιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (μετόχους, εργαζόμενους, πελάτες, προμηθευτές, τοπική κοινωνία, κράτος-αρχές) με ταυτόχρονη δημιουργία καινοτόμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Ως υπεύθυνος επενδυτής, πιστεύουμε πως η διαχείριση περιβαλλοντικών, κοινωνικών καθώς και θεμάτων εταιρικής διακυβέρνησης είναι κρίσιμη και κομβικής σημασίας τόσο για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων όσο για την αντιμετώπιση όλων των προκλήσεων σε αυτό το ραγδαία και συχνά απροειδοποίητα μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Κύριοι δείκτες που οφείλουμε να παρακολουθούμε τακτικά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την υπεύθυνη επιχειρηματική διακυβέρνηση, την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, τη θεμελίωση ενός σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος, την επιχειρηματική ηθική.

Η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG και η μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον είναι σχεδόν επιβεβλημένη για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Η Ελλάδα ακολουθεί τις διεθνείς τάσεις και ενσωματώνει ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως αυτά ορίζονται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ωστόσο, η ωριμότητα των εταιρειών όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από την ύπαρξη και δημοσιοποίηση ποσοτικών και ποιοτικών στόχων βρίσκεται ακόμη σε χαμηλά επίπεδα ιδιαίτερα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τις ελληνικές ΜΜΕ η εφαρμογή σχετικών πρακτικών ESG καθώς εκτός των άλλων, συνεπάγεται και μια ριζική αλλαγή του «παραδοσιακού» τρόπου λειτουργίας και κουλτούρας κάθε εταιρείας. Από την άλλη πλευρά ωστόσο, ο μετασχηματισμός των εταιρειών αυτών, η βιώσιμη ανάπτυξη και τα συνεπαγόμενα ESG κριτήρια θα διασφαλίσουν την ανταγωνιστικότητά τους σε διεθνές επίπεδο προσελκύοντας επίσης επενδυτικό ενδιαφέρον. Η βιωσιμότητα, ως πλέον προϋπόθεση επιτυχίας, οφείλει να βρίσκεται στον πυρήνα των επιχειρήσεων και ως θεσμικός υπεύθυνος επενδυτής οφείλουμε να βοηθήσουμε τις εταιρείες στην ενσωμάτωση και την αποτελεσματική εφαρμογή της .

 Τάκης Σολωμός,  Partner, Elikonos Capital

Για εμάς είναι πολύ σημαντική η αξιολόγηση και η αποτίμηση της ποιότητας της υφιστάμενης διοίκησης της εταιρείας που καλούμαστε να υποστηρίξουμε. Το κατά πόσο δηλαδή η ίδια η επιχείρηση κατανοεί τη σημασία των κριτηρίων ESG για τη βιωσιμότητα της. Δεν νοείται σήμερα επιχείρηση που δεν αντιλαμβάνεται πόσο την επηρεάζει το περιβάλλον και πόσο το επηρεάζει η ίδια με τη σειρά της. Είναι σημαντικό να υπάρξει από κοινού σχεδιασμός για την προετοιμασία της επιχείρησης. Άλλωστε εμείς ως επενδυτές ενδιαφερόμαστε για την αποτίμηση της μπαίνοντας σε αυτή αλλά και κατά την αποεπένδυση. Απαιτείται κοινή αντίληψη με την επιχείρηση και η ορθή βούληση για το αποτύπωμα αυτής στην κοινωνία. Τότε θα επενδύσουμε κι εμείς περισσότερα χρήματα.

 Σωτήρης Παπαντωνόπουλος – Μαντόπουλος, Partner – Uni.fund

O Σωτήρης Παπαντωνόπουλος, Partner του Uni.Fund, αναφέρθηκε στον αναπτυξιακό αντίκτυπο που έχουν στην κοινωνία και την οικονομία τα early-stage funds που δραστηριοποιούνται στην επιχειρηματική αξιοποίηση της ελληνικής έρευνας. Σημείωσε ότι αυτά βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας χρηματοδότησης και συνεπώς επωμίζονται υψηλότερο ρίσκο, όμως επιτελούν σημαντικό έργο, αφού φέρνουν στην αγορά τον ανεκμετάλλευτο εθνικό πλούτο που μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας της χώρας και της οικονομίας. Ο κ. Παπαντωνόπουλος τόνισε τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων (κράτους, εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων, οικοσυστήματος επιχειρηματικότητας) για την επιτάχυνση και την ενίσχυση της μεταφοράς τεχνολογίας από το εργαστήριο στην αγορά. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στα οφέλη που προκύπτουν από αυτή για τη διατήρηση ανθρώπινου κεφαλαίου υψηλής ειδίκευσης και αξίας και για την εισροή ξένων επενδυτικών κεφαλαίων στη χώρα.

Ο κ. Παπαντωνόπουλος αναφέρθηκε επίσης στην επίδραση των σύγχρονων γεωπολιτικών συνθηκών στα valuations των εταιρειών και στην πρόσβαση σε επενδυτικά κεφάλαια. Φέρνοντας παραδείγματα εταιρειών που έχει χρηματοδοτήσει το Uni.Fund, ανέδειξε τη σημασία της ενσωμάτωσης κριτηρίων ESG στη λειτουργία των επιχειρήσεων και τόνισε ότι πλέον πρόσβαση σε διεθνή επενδυτικά κεφάλαια έχουν αυτές οι εταιρείες που έχουν αποδείξει ότι έχουν βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα και χαρακτηρίζονται από προσαρμοστικότητα σε αντίξοες συνθήκες.

 Πάνος Παπάζογλου, Διευθύνων Σύμβουλος – EY Ελλάδος

O κος Παναγιώτης Παπάζογλου, Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥ Ελλάδος, στην εισαγωγή του ως συντονιστής του πάνελ, τόνισε ότι: «Διανύουμε την ισχυρότερη ενεργειακή κρίση που έχει γνωρίσει η γενιά μας, η οποία, παρότι κλιμακώθηκε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ξεκίνησε πολύ νωρίτερα, στα μέσα του 2021, και πιθανότατα θα διαρκέσει για αρκετό ακόμη διάστημα. Δεν πρέπει να χάσουμε τη βασική μας στόχευση, που είναι η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία. Και πιστεύω ότι η παρούσα κρίση ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας. Σύμφωνα με τη φετινή έκδοση της ετήσιας έρευνας Attractiveness Survey Europe της ΕΥ, οι πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη βιώσιμη ανάπτυξη μιας χώρας είναι το δεύτερο σημαντικότερο κριτήριο των επιχειρήσεων κατά τη λήψη αποφάσεων για τον προορισμό των επενδύσεών τους. Πριν από ένα χρόνο, το κριτήριο αυτό κατατασσόταν στην προτελευταία θέση. Και είναι λογικό: οι επιχειρήσεις πιέζονται από την κοινωνία να κινητοποιηθούν για την κλιματική αλλαγή και να βελτιώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Αναζητούν, συνεπώς, επενδυτικούς προορισμούς όπου το ρυθμιστικό τοπίο υποστηρίζει πρακτικές βιωσιμότητας, και βέβαια, που θα τους εξασφαλίζουν φθηνή, πράσινη ενέργεια μακροπρόθεσμα».

Η Αλεξάνδρα Σδούκου, Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Υπουργείο Ενέργειας & Περιβάλλοντος ανέφερε τα εξής στην ομιλία της :

Αντιμετωπίζουμε ένα χαοτικό ενεργειακό τοπίο που αποσταθεροποιεί τις ευρωπαϊκές χώρες. Χρειάζεται εγρήγορση. Η Ελλάδα είχε επί χρόνια μια νοοτροπία ότι άλλες χώρες της Ευρώπης τα κάνουν όλα καλυτέρα από εμάς, και εμείς τις αντιγράφουμε εκ των υστέρων. Τελευταία, σε συνεχείς κρίσεις, η Ελλάδα δεν παρακολουθεί απλά τις εξελίξεις αλλά πρωταγωνιστεί. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες που έχουν δώσει το μεγαλύτερο εύρος επιδοτήσεων σε σχέση με το ΑΕΠ της. Δίνονται ταυτόχρονα κίνητρα εξοικονόμησης ενέργειας ενώ τρέχουν προγράμματα όπως το «Εξοικονομώ» ή το πρόγραμμα αντικατάστασης ενεργοβόρων συσκευών για την καλύτερη διαχείριση πόρων. Πρόκειται για πολιτικές με σημαντικά οφέλη μεσοπρόθεσμα. Η Επιτροπή θέτει πλέον υποχρεωτικούς στόχους μείωσης της ζήτησης σε ώρες αιχμής, άρα η κάθε χώρα θα πρέπει να προσαρμοστεί στο ζητούμενο, τη μείωση χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας, με τελικό στόχο τη μείωση των τιμών, χωρίς να διαταράξουμε την καθημερινότητά μας.

 Έλενα Αθουσάκη, – Επικεφαλής ESG, Βιωσιμότητας και Κλιματικής Αλλαγής, Όμιλος Motor Oil  ανέφερε τα εξής : Η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου θα παίξει κυριαρχικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση και στην απανθρακοποίηση. Στη Motor Oil έχουμε εκπονήσει ένα ολιστικό σχέδιο με τέσσερις πυλώνες: Επένδυση στην ενεργειακή απόδοση στο διυλιστήριο, εγκατάσταση φορτιστών για ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης, επένδυση στο πρατήριο του μέλλοντος που θα περιλαμβάνει όλα τα εναλλακτικά καύσιμα, και επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Όλα αυτά εν τη απουσία συγκεκριμένου σχεδίου από τα Κράτη, που δεν προνόησαν ώστε να είναι προετοιμασμένα ενάντια σε απρόβλεπτα γεγονότα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία.

κ. Ιωάννης Μάργαρης Αντιπρόεδρος Δ.Σ. και Γενικός Διευθυντής Τεχνολογίας, Ανάπτυξης Συστήματος & Στρατηγικής, ΑΔΜΗΕ

Την κρισιμότητα των ηλεκτρικών δικτύων για την θωράκιση της ενεργειακής ασφάλειας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο ανέδειξε ο κ. Ιωάννης Μάργαρης, Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής Τεχνολογίας, Ανάπτυξης Συστήματος & Στρατηγικής του ΑΔΜΗΕ. Ο κ. Μάργαρης παρουσίασε την πρόοδο των εγχώριων και διεθνών διασυνδέσεων που υλοποιεί ή προωθεί ο Διαχειριστής, τονίζοντας τη σημαντική συμβολή τους για την περαιτέρω διείσδυση ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα. Αναφερόμενος στην ανάγκη επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης, ο Αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ υπογράμμισε ότι πέραν της ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς, εξίσου απαραίτητες παράμετροι είναι η αξιοποίηση των τεχνολογιών αποθήκευσης, η ωρίμανση του θεσμικού πλαισίου για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, η ταχεία υλοποίηση των έργων μεταφοράς μέσα από τις κατάλληλες ρυθμιστικές παρεμβάσεις και οι νέες διεθνείς διασυνδέσεις μέσα από ευρύτερες πρωτοβουλίες και συνεργασίες στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.

 Αχιλλέας Ιωακειμίδης, Διευθυντής Βιώσιμης Ανάπτυξης, ΔΕΗ

Απαντώντας στο δίλημμα του συνεδρίου εάν η γεωπολιτική υπερισχύει της βιωσιμότητας

Για να απαντήσουμε στο ερώτημα του συνεδρίου, είναι καλό να έχουμε στο μυαλό μας ότι βιωσιμότητα καταρχήν δεν είναι μόνο το green deal που είναι σε εξέλιξη, παρά τις όποιες βραχυπρόθεσμες προτεραιοποιήσεις που γίνονται λόγω των έκτακτων γεωπολιτικών συνθηκών. Βιωσιμότητα είναι και κάτι άλλο, πιο δυνατό, πιο μακροχρόνιο, που κινείται σε διαφορετικά επίπεδα. Η βιωσιμότητα έχει να κάνει με μία ευρεία γκάμα θεμάτων που αγγίζουν τις σύγχρονες επιχειρήσεις αλλά και τις κοινωνίες μας σήμερα. Έχει να κάνει από την αλλαγή κουλτούρας και τη δεκτικότητα στη μετάβαση, από τα ανθρώπινα δικαιώματα, μέχρι το τι θα κάνει μια επιχείρηση με τα νερά της και τις εκπομπές της, πως επιδρά στο περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα. Έχει να κάνει με τη μέριμνα στην κοινωνία και τους εργαζομένους της, μέχρι τα κριτήρια ESG που θα επιλέξει τους προμηθευτές της και θα διαμορφώσει την εφοδιαστική της αλυσίδα. Οι δομικές αλλαγές άλλωστε που συντελούνται σε μια επιχείρηση σήμερα, είναι αυτές που δίνουν και την υπεραξία στη εταιρεία στο μέλλον. Την κάνουν ανταγωνιστική, της γλιτώνουν πόρους, και την φέρνουν κοντά στην Κοινωνία. Δίνουν με άλλα λόγια τη δυνατότητα σε μία επιχείρηση σαν τη ΔΕΗ, να μειώσει τα λειτουργικά της κόστη, με μια σειρά από δράσεις και αλλαγές στο παραγωγικό της μοντέλο, προσφέροντας νέα προϊόντα και υπηρεσίες, ώστε να μπορούμε να χρησιμοποιούμε την ωφέλεια αυτή που προκύπτει, για να απορροφάμε έστω ένα μέρος του κόστους της ενεργειακής κρίσης. Η γεωπολιτική λοιπόν ναι είναι το μεγάλο γήπεδο, που δεν μπορούμε σαν επιχείρηση να επηρεάσουμε, αλλά σίγουρα επηρεαζόμαστε από αυτή. Η μετάβαση όμως σε μία βιώσιμη ψηφιακή σύγχρονη επιχείρηση, είναι στο χέρι μας, θέλει επιμονή και δουλειά, και τα αποτελέσματά αυτής της εν εξελίξει μετάβασης που συντελείται στη ΔΕΗ τα τελευταία χρόνια, είναι ήδη φανερά σε όλους, και θα είναι ακόμα πιο θετικά και εμφανή στο εγγύς μέλλον όταν με το καλό ξεπεράσουμε αυτή τη διεθνή κρίση!

Κωστής Σταμπολής, Πρόεδρος & Εκτελεστικός Διευθυντής – Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ)

Μιλώντας στο 12 ετήσιο Capital Link Sustainability Forum ο Πρόεδρος του ΙΕΝΕ, κος. Κωστής Σταμπολής μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «Τα βασικά αίτια της σημερινής ενεργειακής κρίσης ( ξεκίνησε πολύ πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία) οφείλονται στο έλλειμα ενεργειακής προμήθειας, τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Με το 80% της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης να καλύπτεται σήμερα από ορυκτά καύσιμα,( δηλαδή μόνο 5% λιγότερο από όσο ήταν το 1973) και την ενεργειακή μετάβαση ( βλέπε NetZero 50) να αποτελεί ευσεβή πόθο, είναι προφανές ότι η ακολουθούμενη πολιτική σε επίπεδο ΕΕ δεν ανταποκρίνεται στα δεδομένα της αγοράς».

Συνεχίζοντας την παρέμβασή του ο κ. Σταμπολής υπογράμμισε ότι «προκειμένου να ξεπερασθεί η σημερινή κρίση προέχει να επικεντρωθούμε στην επίτευξη  της ενεργειακής ασφάλειας, την μείωση του πληθωρισμού και την ομαλοποίηση της οικονομίας. Όμως, xωρίς την αύξηση της εγχώριας παραγωγής ενέργειας συνολικά αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί».

Ολοκληρώνοντας τον σχολιασμό του για την τρέχουσα ενεργειακή επικαιρότητα ο πρόεδρος του ΙΕΝΕ ανέφερε ότι, «Η Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων Ελλάδος και Κύπρου, διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου τα οποία  αν αξιοποιηθούν καλύπτουν τις ανάγκες της ΕΕ για 30-40 χρόνια. Τα κοιτάσματα αυτά απαντώνται  σε Βόρεια Θάλασσα, Αδριατική, Μαύρη Θάλασσα, Ιόνιο και Ανατολική Μεσόγειο. Τα κοιτάσματα της περιοχής μας (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ) αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 30-40% των συνολικών δυνητικών κοιτασμάτων της Ευρώπης».

Δρ. Γεώργιος Βελιώτης,  Γενικός Διευθυντής Ζωής & Υγείας – Interamerican; Πρόεδρος – Ευρωπαϊκή Ασφαλιστική Επιτροπή Υγείας; Πρόεδρος – EURAPCO Health Group

Σημαντική τιμή αποτέλεσε η συμμετοχή μου για το συντονισμό του πάνελ «Ψηφιακές Τεχνολογίες & Μετασχηματισμός-Προκλήσεις στο σύγχρονο Γεωπολιτικό Περιβάλλον», στο 12o Ετήσιο Capital Link Sustainability Forum – “Μπορεί η Βιωσιμότητα να υπερισχύσει της Γεωπολιτικής?” μαζί με εξέχοντες συνομιλητές.

Ζώντας σε μια ψηφιακή εποχή, όπου ο ρυθμός αλλαγής είναι ταχύτερος από ποτέ και οι εταιρίες πρέπει να αναπροσαρμόζονται, τόσο και ο κλάδος της υγείας δεν μένει ανεπηρέαστος από αυτές τις εξελίξεις.

Με ποσοστό του ΑΕΠ που αφορά την υγεία στην Ευρώπη να φτάνει το 8% με 12%, είναι σημαντικό η εν λόγω δαπάνη να διαχειρίζεται με αποδοτικό και προσοδοφόρο τρόπο. Με χαρακτηριστικά του συστήματος υγείας που δυσχεραίνουν την αποτελεσματικότητα του, όπως ο κατακερματισμός των εργασιών, το απαρχαιωμένο μοντέλο υγείας με επίκεντρο το νοσοκομείο, η πληθώρα πολλών χειροκίνητων διαδικασιών και η απουσία ψηφιοποιημένης διαδικασίας, υπάρχει μεγάλο περιθώριο ώστε να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές, για να ενισχυθεί και να εξυπηρετήσει τις σύγχρονες ανάγκες του πολίτη αλλά και της κοινωνίας.

Ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών υγείας, που αναμένεται να επηρεάσει ριζικά τον κλάδο. Με εστίαση στον ασθενή, οι υπηρεσίες υγείας θα πρέπει να αναβαθμιστούν, με κύρια χαρακτηριστικά την εξατομίκευση, την άνεση, την ταχύτητα και την αμεσότητα στην παροχή υπηρεσιών, προσφέροντας με αυτό τον τρόπο ένα εργαλείο ελέγχου στον ασθενή για τη διαχείριση της υγείας του.

Είναι σημαντικό να τονιστεί πως, καθώς η υγεία είναι ένα αγαθό που έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο.

Διαβάστε επίσης

Υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής το Συνέδριο 12th ANNUAL CAPITAL LINK SUSTAINABILITY FORUM