Ένα χρυσό νόμισμα, το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς και μια δημοπρασία

Προέρχεται άραγε από το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς στον Παρθενώνα ο χρυσός ενός αθηναϊκού στατήρα που κόπηκε το 296 π.Χ.; Η ιστορία κάνει κύκλους, όπως λένε, και επιφυλάσσει εκπλήξεις.

Έτσι αυτό το αρχαίο νόμισμα, που βγαίνει σε δημοπρασία από τον έγκυρο οίκο Numismatica Ars Classica ως μέρος μιας εντυπωσιακής σε αριθμό και αξία συλλογής μπορεί να συνδέεται με το μεγαλειώδες έργο του Φειδία. Μαζί όμως και με μία ταραγμένη εποχή για την αρχαία Αθήνα, που μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλέξανδρου βρέθηκε κι αυτή στην δύνη της αντιπαλότητας των επιγόνων και στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή μεταξύ του Δημήτριου Πολιορκητή και του Κάσσανδρου.

Η ιστορία συνοπτικά, έχει ως εξής: Ο τύραννος Λαχάρης, ένας δημαγωγός, που είχε καταλάβει την Αθήνα με την υποστήριξη του Κάσσανδρου προσπαθούσε να κρατήσει μακριά τον άλλον διεκδικητής της πόλης, τον Δημήτριο Πολιορκητή, ο οποίος και την πολιορκούσε στενά με αποτέλεσμα ο κόσμος να λιμοκτονεί. Επιπλέον, χρήματα δεν υπήρχαν για να πληρωθεί ο στρατός, έτσι ο Λαχάρης προέβη στην πράξη για την οποία θα έμενε στην ιστορία. Αφαίρεσε φύλλα χρυσού από το άγαλμα της Αθηνάς και έκοψε νομίσματα. Βρισκόμαστε στο 296 π.Χ. και ακριβώς αυτή είναι και η χρονολογία κοπής του συγκριμένου νομίσματος, όπως αναφέρεται από την Numismatica Ars Classica.

Ματαίως όμως, η απονενοημένη πράξη, καθώς βλέποντας ότι σωτηρία δεν υπήρχε, ο Λαχάρης το έσκασε κρυφά από την Αθήνα μεταμφιεσμένος και η πόλη, δύο χρόνια αργότερα, θα ήταν στα χέρια του Δημήτριου. Όσο για το άγαλμα οι πηγές λένε, ότι τα «κενά» καλύφθηκαν σύντομα. Αλλά αν τα ίχνη του χάθηκαν κάπου στον 5ο μ.Χ. αιώνα, στην προκειμένη περίπτωση ενδέχεται ένα ψήγμα του έστω, να βρίσκεται σ’ αυτό το νόμισμα.

Ιστορία ενός αιώνα

Από ασήμι ήταν κατά κύριο λόγο τα νομίσματα της αρχαίας Αθήνας αλλά και των άλλων πόλεων. Το συγκεκριμένο, με τον σχεδιασμό και την κοπή του να είναι αδρά διασώζεται σε μέτρια κατάσταση, καθώς φαίνεται να έχει πολλές αποκρούσεις. Η τιμή εκτίμησης στην δημοπρασία ανέρχεται έτσι, στις 142.000 δολάρια.

Να σημειωθεί όμως, ότι αποτελεί ένα μόνον από τα κομμάτια της τεράστιας συλλογής, της λεγόμενης «Traveller Collection» με 15.000 νομίσματα, που έχουν ασφαλιστεί για πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια. Αλλά και η ηλικία της μετράει περί τον έναν αιώνα. Πρόκειται δηλαδή για μία από τις πολυτιμότερες συλλογές νομισμάτων που δημιουργήθηκαν ποτέ και φθάνουν σε πώληση ενώ έχει πίσω της μια ιστορία, που δικαιολογεί την υψηλή τιμή της. Τόσο ο δημιουργός της όσο και ο σημερινός κάτοχος –ή κάτοχοι- ωστόσο, παραμένουν ανώνυμοι.

Σύμφωνα με την Numismatica Ars Classica στη δεκαετία του 1930 ο νεαρός κληρονόμος μιας ευρωπαϊκής οικογενειακής επιχείρησης είχε μεγάλη εμμονή με τα νομίσματα. Αφετηρία για την δημιουργία της συλλογής του ήταν το κραχ του αμερικανικού χρηματιστηρίου, το 1929, ένα γεγονός, που τον ώθησε στην αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων για την αποθήκευση πλούτου, έτσι πρώτα άρχισε να συλλέγει χρυσόβουλα και μετά τα νομίσματα. Πέρασε μάλιστα, όλη τη δεκαετία του ’30 ταξιδεύοντας σε Ευρώπη και Αμερική με τη νεαρή σύζυγό του και αποκτώντας «καθ΄οδόν» σπάνια νομίσματα.

Μια μυθιστορηματική συλλογή

«Ένα εκτεταμένο μήνα του μέλιτος» αποκαλεί αυτήν την περίοδο ο οίκος νομισμάτων ενώ επίσης χαρακτηρίζει την συλλογή ως «Traveller Collection». Στην συνέχεια όμως, και για περισσότερο από μισό αιώνα, αυτή η συλλογή δεν φαίνεται να μετακινήθηκε. Κι αυτό, γιατί κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο συλλέκτης φοβήθηκε, ότι μπορεί να την χάσει, έτσι αποφάσισε να κλείσει τα χρυσά και ασημένια νομίσματά του σε κουτιά πούρων και να τα θάψει στον κήπο του.

Και είχε δίκιο, γιατί οι γερμανικές δυνάμεις όντως εισέβαλαν στην πατρίδα του, ο ίδιος απεβίωσε λίγο αργότερα αλλά τα νομίσματα σώθηκαν. Μόνον η γυναίκα του γνώριζε την τοποθεσία της απόκρυψης των νομισμάτων και επέλεξε να την κρατήσει μυστική μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Περισσότερες πληροφορίες δεν δίνονται, γεγονός όμως είναι, ότι τώρα η συλλογή θα πωληθεί σε μία σειρά 15 δημοπρασιών και σε διάρκεια τριών ετών, αρχίζοντας από τις 20 Μαΐου. «Πρόκειται για ένα ορόσημο στην ιστορία της νομισματικής ενώ οι κατάλογοι της συλλογής θα χρησιμεύσουν ως σημαντική αναφορά για τους μελλοντικούς συλλέκτες και μελετητές», όπως δηλώνει επί του προκειμένου ο Αρτούρο Ρούσο, διευθυντής της εταιρείας νομισμάτων.

Ο ειδικός σύμβουλος της πώλησης εξάλλου, Ντέιβιντ Γκεστ διευκρινίζει, ότι πολλά από τα νομίσματα δεν έχουν προσφερθεί προς πώληση εδώ και 80 χρόνια ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις δεν έχουν καν καταγραφεί. Επιπλέον στοιχεία, που καθιστούν την συλλογή ασυναγώνιστη.

Σπάνια νομίσματα

Σε 200 βρετανικά νομίσματα και μετάλλια θα επικεντρωθεί η πρώτη πώληση κατά την οποία θα προσφερθούν τα πρώτα νομίσματα της βασιλείας του Καρόλου Β’ τον 17ο αιώνα, που κόπηκαν με μηχανή, όπως και ένα σετ που είχε δημιουργηθεί για τη στέψη του Γεωργίου ΣΤ΄, το 1937. Ένα από τα κυριότερα νομίσματα εξάλλου, είναι το Una and the Lion, ένα χρυσό νόμισμα 5 λιρών που σχεδιάστηκε από τον κύριο δημιουργό νομισμάτων Γουίλιαμ Γουάιον, το 1839. Απεικονίζει την νεαρή και δίκαιη βασίλισσα Βικτώρια να περπατά δίπλα σε ένα λιοντάρι και υπολογίζεται, ότι θα πουληθεί για 284.000 δολάρια.

Μια από τις πιο σπάνιες προσφορές όμως, είναι ένα σετ μιας παλιάς περσικής νομισματικής μονάδας, που κόπηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και είναι γνωστό, ότι από αυτό υπάρχουν μόνο πέντε ολοκληρωμένα σύνολα. Η αξία του έτσι, έχει υπολογιστεί στα 2,3 εκατομμύρια δολάρια. Περιλαμβάνεται επίσης ένα νόμισμα 70 δουκάτων του 1621 του πολωνού βασιλιά Σιγισμούνδου Γ΄ Βάσα, ο οποίος είχε επιβάλλει τον καθολικισμό σε όλη την επικράτειά του και είχε μεταφέρει την πρωτεύουσα της χώρας από την Κρακοβία στη Βαρσοβία.

Η εκτίμηση εδώ είναι 511.000 δολάρια. Ακόμη, το αυστραλιανό νόμισμα Port Philip, με την απεικόνιση ενός καγκουρό, προερχόμενο από ένα εκ των παλαιοτέρων νομισματοκοπείων της χώρας, που εκτιμάται στα 284.000 δολάρια.

Διαβάστε επίσης:

Ήταν η σύζυγος του Έλγιν συνένοχος στην λεηλασία των Γλυπτών; Ναι!

Μανόλης Κορρές: Έτσι χτίσθηκε ο Παρθενώνας

Η βαλίτσα που «είδε» πρώτη τον τάφο του Τουταγχαμών – Πωλείται σε δημοπρασία