Αλεξάνδρα Οικονόμου: Η Συλλογή Οικονόμου, το μεγάλο άνοιγμα

Σε ιδιαίτερα ζεστό κλίμα, η Αλεξάνδρα Οικονόμου εγκαινίασε το νέο κεφάλαιο για τη Συλλογή Γιώργου Οικονόμου. Περισσότερη, ευρύτερη εξωστρέφεια. Στον εκθεσιακό της χώρο στο Μαρούσι, όπου περιοδικά οργανώνονται τμηματικές εκθέσεις συγκεκριμένων καλλιτεχνών της. Διότι η περίφημη Συλλογή Γιώργου Οικονόμου δεν μπορεί να παρουσιαστεί en masse πουθενά.

Για το σκοπό αυτό, κάλεσε τον υπεύθυνο προγράμματος επιμέλειας εκθέσεων στο Sotheby’s Institute στο Λονδίνο Βασίλειο Ντούπα να εκπονήσει το νέο, δημόσιο πρόγραμμα ομιλιών (σε συνεργασία με τη διευθύντρια της Συλλογής Σκάρλετ Σματάνα).

Γέφυρα

Η ανακοίνωση του δημόσιου προγράμματος πραγματοποιήθηκε σε χαλαρή, οικεία ατμόσφαιρα, στους εκθεσιακούς χώρους της Συλλογής στο Μαρούσι, παρουσία των επιμελητών και της Αλεξάνδρας Οικονόμου. Ανάμεσα στα εξαίσια έργα της έκθεσης Sleep, Death’s Own Brother (έως 15 Μαρτίου) του σπουδαίου καναδού καλλιτέχνη Steven Shearer -Στίβεν Σίρερ.

Οι ομιλίες θα παρουσιάζονται στον ίδιο χώρο. Σημαντικοί διευθυντές μουσείων, επιμελητές, ακαδημαϊκοί και διανοητές έχουν προσκληθεί τις προσεχείς εβδομάδες να τοποθετηθούν σε καίρια καλλιτεχνικά και κοινωνικά ζητήματα που προκύπτουν από την παρούσα έκθεση.

Αλλά οι θεματικές των ομιλιών δεν εξαντλούνται σε αυτήν -στον Στίβεν Σίρερ ή στα πολυσήμαντα έργα του. Η έκθεση αποτελεί τη γέφυρα για τον προβληματισμό, το έναυσμα. Πήραν όμως τη γνώμη του καλλιτέχνη για να βεβαιωθούν ότι συμφωνεί με τη θεματολόγια που θίγουν, όπως επισήμανε η Αλεξάνδρα Οικονόμου.

Η πρώτη ομιλία πραγματοποιείται αύριο. Με ομιλήτρια την διευθύντρια του σημαντικότερου μουσείου στην Ελβετία Κunsthaus Zürich Αν Ντεμεέστερ, που θα αναρωτηθεί για τη θέση του πορτρέτου στη σύγχρονη εποχή. Και τα πορτρέτα του Σίρερ παραμένουν εντυπωσιακά πολυεπίπεδα, με πλήθος «συνηχήσεις».

Άνοιγμα επωφελές για τη σύγχρονη τέχνη

Κάθε ομιλία σχεδιάστηκε ώστε να ανοίγει ορίζοντες αισθητικούς, φιλοσοφικούς, κοινωνιολογικούς. Ή απλά για να μορφοποιήσει καθημερινά, απλά ερωτήματα του μέσου ανθρώπου για τη σύγχρονη ζωή. Για να τα καταστήσει πιο απτά, πιο ευκρινή, μέσα από την τέχνη.

Έτσι λοιπόν οι διαλέξεις απευθύνονται τόσο στους ειδικούς και στους φιλότεχνους, όσο και στους ανήσυχους πολίτες. Τη νέα σειρά διαλέξεων στη Συλλογή Γιώργου Οικονόμου θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι τη διακρίνει ο λαϊκός χαρακτήρας, με την έννοια της ευρείας απήχησης που διεκδικεί. Και που τόσο πολύ χρειάζεται στη σύγχρονη τέχνη. Ένας χώρος που θεωρείται ακριβοθώρητος, αστρονομικής αξίας, αντικείμενο χρηματιστηριακής εκμετάλλευσης για μεγάλους συλλέκτες.

Τη θεωρούν δυσνόητη; Απρόσωπη; αναρωτήθηκε δημοσίως και ο Βασίλειος Ντούπας. Έτσι, η θεματολογία των ομιλιών επιλέχθηκε έτσι ώστε να εμπίπτει στο μεταίχμιο ανάμεσα στην Τέχνη, την κοινωνία και τον πολιτισμό. Δεν συνιστούν ομιλίες αμιγώς σύγχρονης τέχνης.

Διάλογος

Και έτσι ώστε να επιτευχθεί και το ζητούμενο της περαιτέρω εξωστρέφειας.

Η γλώσσα των ομιλιών θα ακολουθήσει απλή γλώσσα, όχι τόσο την αφηρημένη ορολογία της σύγχρονης θεωρίας της τέχνης. Και οι θεατές καλούνται να μην διστάσουν να εκφράσουν άποψη ή ερωτήματα, διευκρίνησε ο Βασίλειος Ντούπας.

Στόχος παραμένει ο διάλογος.

«Ας δούμε ότι ο διάλογος αγγίζει τον κόσμο, έστω σαράντα, πενήντα ανθρώπους, έχει σημασία. Ειδικά επειδή δεν δείχνουμε έργα που παρουσιάζονται συχνά σε άλλους χώρους στην Αθήνα», εξήγησε η Αλεξάνδρα Οικονόμου.

Σχετικά με την ποπ κουλτούρα

Για παράδειγμα, η ομιλία New Encounters in Found Photography, αντλεί έμπνευση από το μνημειώδες κολάζ του Σίρερ, μια σύνθεση φωτογραφιών με φωτογραφίες που βρήκε από το ίντερνετ. Απεικονίζουν ανθρώπους που κοιμούνται και είναι άλλοτε αστείες και ανίερες άλλοτε μπανάλ, άλλοτε τρομακτικές γιατί θυμίζουν θάνατο, όπως παρατήρησε ο επιμελητής.

Και η Αλεξάνδρα Οικονόμου θυμήθηκε έναν ξένο εκθεσιακό χώρο που σε άλλο αφιέρωμα δεν είχε συμπεριλάβει το συγκεκριμένο έργο διότι δεν είχαν εξασφαλιστεί τα δικαιώματα από τα πρόσωπα που απεικονίζονται. Και έτσι υπάρχει μεγάλη συζήτηση γύρω από τη δημοφιλή πρακτική της found photography.

Άλλο θέμα που προκύπτει από τη σύγχρονη κουλτούρα και το διαδίκτυο και θίγεται στην αυριανή διάλεξη με τίτλο Face Value: Issues in Portraiture αφορά το κατά πόσο το πορτρέτο στη σημερινή εποχή αποτελεί ένα κόνσεπτ ή ένα πρόσωπο.

Ύπνος και θάνατος

Ειρήσθω εν παρόδω, η ζωγραφική tour de force του Στίβεν Σίρερ όπως παρουσιάζεται στη συγκεκριμένη έκθεση διατρέχει το ζήτημα της συγγένειας ανάμεσα στον ύπνο και το θάνατο. Ζήτημα φιλοσοφικό όσο και ψυχαναλυτικό, που έχει τεθεί από την αρχαιότητα και την ελληνική μυθολογία (την επική Θεογονία του Ησίοδου). Ενώ τίθεται εκ νέου και στην έκθεση Νοήματα στο Μουσείο Ακρόπολης που η Αλεξάνδρα Οικονόμου προτείνει στους φιλότεχνους να επισκεφτούν.

Κουλτούρα και κοινωνία

Βέβαια, όπως περαιτέρω εξήγησε ο Βασίλειος Ντούπας, η Συλλογή Γιώργου Οικονόμου υπήρξε ανέκαθεν εξωστρεφής. «Δεν έδειξαν ποτέ μόνο γλυπτά ή μόνο συγκεκριμένες περιόδους. Όπως με αυτήν την έκθεση, όπου μπορεί κανείς να παρατηρήσει το σχέδιο του Στίβεν Σίρερ με την πανκ μπάντα δίπλα σε έργα από την New Objectivity. Υπήρχε πάντα διάθεση εξωστρέφειας, δεν βλέπουν την τέχνη μέσα από κουτάκια».

Όμως με την τωρινή δημιουργία δημόσιου προγράμματος, η Συλλογή Γιώργου Οικονόμου προχωράει ένα βήμα περαιτέρω. Εμπλουτίζει τον δημόσιο διάλογο για τη σύγχρονη τέχνη, εντάσσοντάς την στον ευρύτερο χώρο της κουλτούρας και του πολιτισμού.

«Εστιάζοντας λοιπόν στο σημείο όπου τέμνονται τέχνη και πολιτισμός στην παρούσα συγκυρία, το πρόγραμμα ομιλιών φιλοδοξεί να προσεγγίσει σειρά ζητημάτων με ρηξικέλευθο λόγο και να αποτελέσει αφορμή για προβληματισμό, με έμφαση στην ιστορική και κοινωνική διάσταση της τέχνης», όπως παρατήρησαν οι επιμελητές στο σημείωμά τους.

Και στην ξενάγηση, ο Βασίλειος Ντούπας επισήμανε ότι η Ιστορία είναι μία, ενιαία. «Η Τέχνη δεν είναι κάτι ξεχωριστό. Η θέση μας είναι ότι η Ιστορία της Τέχνης δεν μπορεί να υπάρξει. Υπάρχει Ιστορία και ιστορίες. Και η τέχνη είναι μέρος αυτής της ιστορίας».

Η Τέχνη ως ζωή

Το να αναφέρεται κανείς στην Ιστορία της Τέχνης, θεωρείται πλέον passé. Η Τέχνη προκύπτει μέσα από την ζωή και έτσι μόνο μπορεί να γίνει αντιληπτή, με βαθύτερο τρόπο.

Η ίδια η Αλεξάνδρα Οικονόμου εξήγησε ότι η Τέχνη την έχει βοηθήσει να κατανοήσει την πραγματικότητα.

Έχει εξελιχθεί per se σε σημαντική συλλέκτρια σύγχρονης τέχνης. Κάτι λιγότερο γνωστό στο ευρύτερο κοινό, η διάσημη Συλλογή Γιώργου Οικονόμου εμπλουτίζεται από τον πατέρα της όσο και από την ίδια. Άρχισε να συλλέγει λίγο μετά το πανεπιστήμιο. «Φυσικά βοήθησε ότι υπήρχε στην οικογένεια ένας συλλέκτης που καταλάβαινε τι σημαίνει να συλλέγεις, διότι δεν το καταλαβαίνουν όλοι, δεν καταλαβαίνουν ότι είναι η ίδια η ζωή. Εγώ μέσα από την τέχνη κατανόησα την ιστορία. Είναι ένας διαφορετικός τρόπος να εξερευνείς τον κόσμο», παρατήρησε.

Η Αλεξάνδρα Οικονόμου επενδύει περισσότερο τους νεότερους και ανερχόμενους καλλιτέχνες, ενώ ο πατέρας της δίνει έμφαση στα πιο εδραιωμένα ονόματα. Χωρίς να υπάρχει επίσημα αυτή η τομή. Για παράδειγμα, έργα του Στίβεν Σίρερ ανήκουν τόσο στην ίδια όσο και στον Γιώργο Οικονόμου. Και τα έργα που παρουσιάζονται στη συγκεκριμένη έκθεση ανήκουν σε αμφότερους τους συλλέκτες.

Η Αλεξάνδρα Οικονόμου σπούδασε στη Νέα Υόρκη και ύστερα έμεινε εκεί για να εργαστεί στο χώρο της τέχνης. Επέστρεψε στην Αθήνα στις αρχές του 2019 για να αναλάβει έναν πιο ενεργό ρόλο στην εταιρεία. Αλλά την τέχνη ποτέ δεν την εγκατέλειψε.

Η προσφορά

Εδώ και δέκα χρόνια τουλάχιστον, η Συλλογή Γιώργου Οικονόμου παρουσιάζει εκθέσεις ανοιχτές στο
κοινό, πέντε ημέρες την εβδομάδα, με ελεύθερη είσοδο.

Έχουν παρουσιαστεί στους εκθεσιακούς χώρους της στο Μαρούσι ορισμένοι από τους σημαντικότερους διεθνείς καλλιτέχνες: Ντέιβιντ Χάμονς (David Hammons), Τσαρλς Ρέι (Charles Ray), Καταρίνα Φριτς (Katharina Fritsch), μεταξύ άλλων. Τις εκθέσεις πλαισιώνουν κατάλογοι με κείμενα που προσεγγίζουν το καλλιτεχνικό έργο των δημιουργών από διαφορετικές σκοπιές.

Με την ίδια διάθεση εξωστρέφειας και πολυσυλλεκτικότητας προέκυψε και ο νεοσύστατος κύκλος ομιλιών. Ιδού πώς διαμορφώνεται το πρόγραμμα:

Αναλυτικό Πρόγραμμα Ομιλιών

Face Value: Issues in Portraiture

Με την Ann Demeester (Αν Ντεμεέστερ), Διευθύντρια του Κunsthaus Zürich.

Σάββατο 20 Ιανουαρίου 2024 στις 19:00

Το πορτρέτο παραμένει από τα πιο δημοφιλή είδη ζωγραφικής από την Αρχαία Αίγυπτο έως σήμερα.

Η διευθύντρια του μεγαλύτερου μουσείου της Ελβετίας Κunsthaus Zürich Αnn Demeester (Αν Ντεμεέστερ), θα μιλήσει για το πορτρέτο στις συλλογές του σημαντικού μουσείου καθώς και για τα κοινωνικά και υπαρξιακά θέματα που απορρέουν από τις διάφορες πτυχές του.

Θα αναφερθεί και στις «selfies», το σύγχρονο πορτρέτο στην εποχή της κοινωνικής δικτύωσης.

New Objectivity and Photography: Documentary in Dispute

Με τους Christiane Lange, Jorge Ribalta και Jeff Wall

Πέμπτη 1 Φεβρουαρίου 2024 στις 19:00

Εκλεκτό πάνελ που απαρτίζεται από:

Τη διευθύντρια της σημαντικής γερμανικής πινακοθήκης Staatsgalerie Κριστιάν Λανζ (Prof. Dr. Christiane Lange, και καθηγήτρια στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου).

Τον Ισπανό επιμελητή Χόρχε Ριμπάλτα (Jorge Ribalta -έχει επιμεληθεί τρεις καινοτόμες εκθέσεις πάνω στο ίδιο θέμα στο Museo Nacional Reina Sofia της Μαδρίτης ενώ υπήρξε Επικεφαλής Δημόσιων Προγραμμάτων στο MACBA της Βαρκελώνης).

Τον σημαντικό φωτογράφο Τζεφ Γουόλ (Jeff Wall), που θεωρείται ο ιδρυτής της «σκηνικής φωτογραφίας». Αυτήν την περίοδο το Fondation Beyeler παρουσιάζει μεγάλη ατομική του έκθεση (ως 21 Απριλίου 2024).

Θα ανιχνεύσουν τους συσχετισμούς του κινήματος του New Objectivity (αναδύθηκε στη Γερμανία μετά το τέλος του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου) με την αποκαλούμενη ως documentary photography (φωτογραφία τεκμηρίωσης).

Subculture as Paradigm

Με τον Diedrich Diederichsen

Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου 2024 στις 19:00

Τι σημαίνει άραγε υποκουλτούρα ή αντικουλτούρα;

Πόσο διαφέρει από την εποχή του πανκ και των τεντιμπόυς;

Πρόκειται για τάση ηλικιακή ή κοινωνική ή μήπως αποτελεί συνειδητή επιλογή;

Σε ποιο βαθμό μπορεί ένας επαγγελματίας καλλιτέχνης να επικαλείται συνειδητή ανυπακοή και πώς ένα καλλιτεχνικό ίδρυμα μπορεί να αποτελεί πλατφόρμα αντικομφορμισμού;

Τι ρόλο παίζει η μουσική σε μια τέτοια εξίσωση;

Μερικά από τα ζητήματα που θα θέσει ο συγγραφέας και καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βιέννης Ντίτριχ Ντιτριχσεν (Diedrich Diederichsen).

New Encounters in Found Photography

Μια συζήτηση με τον James Lingwood και την Christin Müller

Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2024 στις 19:00

Στον τρίτο όροφο της Συλλογής Οικονόμου εκτίθεται το καταπληκτικό,  μνημειώδες έργο που τιτλοφορείται Sleep (2015).

Πρόκειται για σύνθεση κολλάζ με μικρές φωτογραφίες ανθρώπων που κοιμούνται. Το φωτογραφικό υλικό άντλησε ο ίδιος ο Στίβεν Σίρερ από το διαδίκτυο.

Με αφετηρία το συγκεκριμένο έργο, ο γνωστός Βρετανός επιμελητής Τζέιμις Λίνγκγουντ (James Lingwood -έχει επιμεληθεί εκθέσεις στο διάσημο Turbine Hall της Tate Modern μεταξύ άλλων) θα συνομιλήσει με τη διεθνούς φήμης Γερμανίδα επιμελήτρια φωτογραφίας (καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας και στο Πανεπιστήμιο εφαρμοσμένων επιστημών και τεχνών στο Ανόβερο) Κριστιάν Μίλερ (Christin Müller).

Το θέμα τους αφορά το είδος φωτογραφίας που ονομάζεται found photography. Θα θέσουν ερωτήματα σχετικά με ζητήματα αρχείου, οικειοποίησης, πλαισίωσης και επαναπροσδιορισμού του μηνύματος σε μια εποχή ανοιχτής διακίνησης εικόνων μέσω ίντερνετ και κοινωνικών δικτύων.

Πόσο άραγε ιδιωτικό μπορεί να αποκαλέσει κανείς κάτι που κυκλοφορεί ελεύθερα στο διαδίκτυο;

Ο διεθνής επιμελητής

Ο υπεύθυνος του Προγράμματος Επιμέλειας Εκθέσεων στο Sotheby’s Institute στο Λονδίνο (όπου διδάσκει) Βασίλειος Ντούπας, έχει επιμεληθεί εκθέσεις σε σημαντικά δημόσια ιδρύματα. Πιο πρόσφατα στο Whitechapel Gallery (2019) και το Camberwell Space (2020).

Yπήρξε σύμβουλος έκδοσης και συνεργειών του The Art Newspaper Greece και επιμελητής προγραμμάτος για το Contemporary Art Society στο Λονδίνο, όπου παρουσίασε σειρά φιλόδοξων ομιλιών. Διοργάνωσε μεγάλο συνέδριο για τη σύγχρονη τέχνη για το Courtauld Institute of Art καθώς και το Frieze Curatorial Summit του Λονδίνου το 2019, σε συνεργασία με την κορυφαία Frieze Art Fair.

Περισσότερες πληροφορίες

Το πρόγραμμα επιμελείται ο Βασίλειος Ντούπας, σε συνεργασία με τη διευθύντρια της Συλλογής Γιώργου Οικονόμου Skarlet Smatana.

Oλες οι ομιλίες είναι ανοιχτές και δωρεάν στο κοινό και θα διεξαχθούν στα αγγλικά.

Λόγω περιορισμένου αριθμού θέσεων είναι απαραίτητη η κράτηση θέσης τηλεφωνικά στο 210-8090566 ή ηλεκτρονικά στο [email protected]

Συλλογή Γιώργου Οικονόμου

Λεωφ. Κηφισίας 80, Μαρούσι, 15125 Αθήνα, Ελλάδα T +30 210 8090519

[email protected]

thegeorgeeconomoucollection.com

Διαβάστε επίσης:

Γιώργος Οικονόμου: Η Συλλογή παρουσιάζει Καταρίνα Φριτς με σουρεαλισμό και αγάπη για τη θάλασσα

Σουζάνα Λασκαρίδη: Πώς με την BlueCycle αποκτά διεθνές κοινό

Έρση Σωτηροπούλου: «Η γοητεία σε αυτή την ευθύτητα»