Οι τράπεζες και τα hedge funds της Wall Street που συγκεντρώθηκαν στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη Τετάρτη για να ακούσουν έναν κορυφαίο Τούρκο οικονομολόγο, ήταν προετοιμασμένοι να ακούσουν για τη βελτίωση της σταθερότητας της Τουρκίας. Τότε κοίταξαν τα τηλέφωνά τους.

Η τουρκική λίρα σημείωνε βουτιά έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, τροφοδοτούμενη από την πρωινή σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, του μεγαλύτερου αντιπάλου του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η ομάδα, που συγκεντρώθηκε από την Deutsche Bank και στην οποία συμμετείχαν πελάτες όπως η Millennium Partners και η Gramercy Funds Management, σοκαρίστηκε και δεν μπορούσε να πάρει τα μάτια της από τις οθόνες των κινητών της, ανέφεραν πηγές.

1

Ενώ ο οικονομολόγος συνέχιζε την παρουσίαση, οι καλεσμένοι περίμεναν ότι οι κρατικοί δανειστές της χώρας θα άρχιζαν να πωλούν περισσότερα δολάρια – μια τυπική μέθοδος της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας για τη στήριξη της λίρας. Αυτό όμως δεν συνέβη.

Μέσα σε περίπου μισή ώρα, οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο είχαν πουλήσει τεράστιες ποσότητες τουρκικών λιρών, μειώνοντας την αξία της κατά 10% σε χαμηλό ρεκόρ. Ένας συμμετέχων στην αγορά σε μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Wall Street εκτίμησε ότι η αξία του νομίσματος είχε αλλάξει χέρια περίπου 5 δισ. δολαρίων μέχρι τις 9 π.μ. στο Λονδίνο, περίπου δεκαπλάσια του πρωινού μέσου όρου. Ένας άλλος εκτίμησε ότι οι συνολικές εκροές κατά τη διάρκεια της ημέρας πλησίασαν τα 10 δισ. δολάρια.

Η αναταραχή σύντομα μεταδόθηκε στις ευρύτερες αγορές, με ένα δείκτη των τουρκικών τραπεζικών μετοχών να σημειώνει τη μεγαλύτερη πτώση από το 2013 και τις αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων να ξεπερνούν το 33%.

Η περασμένη εβδομάδα αποτέλεσε πλήγμα για τους οικονομικούς αξιωματούχους της Τουρκίας, οι οποίοι πέρασαν τα τελευταία δύο χρόνια προσπαθώντας να ενισχύσουν την οικονομική ηρεμία, πείθοντας τους επενδυτές της Wall Street να ξεπεράσουν τις προηγούμενες εποχές αστάθειας και να ποντάρουν στο νόμισμα και το δημόσιο χρέος της χώρας.

Αλλά μετά από αυτό το χαοτικό μισάωρο, μεγάλο μέρος αυτής της δουλειάς είχε διαγραφεί. «Μόλις έχεις μια κίνηση αυτού του μεγέθους, χρειάζεται χρόνος για να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη», δήλωσε ο Μπραντ Μπεχτέλ, επικεφαλής συναλλάγματος στην Jefferies Financial Group στη Νέα Υόρκη. «Θα εξαρτηθεί από το πώς θα αντιδράσει η κεντρική τράπεζα και αν ο Ερντογάν θα προσπαθήσει να το ελέγξει. Αυτό θα ήταν άσχημα νέα και ελπίζουμε ότι αυτό θα αποφευχθεί». Εκπρόσωποι της Deutsche Bank, της Millennium και της Gramercy αρνήθηκαν να σχολιάσουν τη συνάντηση.

Η σύλληψη Ιμάμογλου ήταν η «τελευταία σταγόνα»

Μετά την επίσημη σύλληψη του Ιμάμογλου το Σαββατοκύριακο, οι τουρκικές αγορές ξεκίνησαν αυτή την εβδομάδα και πάλι με νευρικότητα, με τη λίρα να συνεχίζει την πτώση της.

Εκατοντάδες χιλιάδες Τούρκοι διαμαρτυρήθηκαν για την κράτηση του Ιμάμογλου το Σαββατοκύριακο, αψηφώντας τις απαγορεύσεις που εξέδωσαν οι κυβερνήτες της Κωνσταντινούπολης, της Άγκυρας και της Σμύρνης. Ο Ερντογάν απάντησε προειδοποιώντας την αξιωματική αντιπολίτευση, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), ότι τέτοιες διαδηλώσεις δεν θα γίνουν ανεκτές.

Οι επενδυτές ανέμεναν ότι η λίρα θα έπεφτε αν ο Ιμάμογλου κρατούνταν, δήλωσαν οι πηγές. Λίγοι είναι πιο δημοφιλείς από τον 54χρονο, ο οποίος εκλέχθηκε υποψήφιος του CHP για τις προεδρικές εκλογές την Κυριακή. Οι επόμενες προεδρικές εκλογές στην Τουρκία είναι προγραμματισμένες για το 2028, αν και σύμφωνα με το σύνταγμα ο Ερντογάν, 71 ετών, απαγορεύεται να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα.

Το νόμισμα είχε ήδη διολισθήσει τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι τουρκικές αρχές διεύρυναν την καταστολή κατά των στελεχών της αντιπολίτευσης και η ένταση αυξανόταν.

«Είναι τόσο ορατός και τόσο προβεβλημένος στην πολιτική σκηνή και σαφώς ένα από τα φαβορί για να νικήσει» τον Ερντογάν, δήλωσε ο Μπεχτέλ. «Ήταν κατά κάποιο τρόπο η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι».

Η σοκαριστική ταχύτητα της πτώσης 

Ωστόσο, αυτό που τους αιφνιδίασε ήταν ο ξαφνικός χαρακτήρας της πτώσης, ανέφεραν οι πηγές.

Για χρόνια, τα hedge funds και άλλοι θεσμικοί επενδυτές είχαν πιστέψει ότι, αν ποτέ ξεσπούσε κρίση στην Τουρκία, υπήρχαν αρκετά αποθέματα δολαρίων στη χώρα, τα οποία οι τοπικές τράπεζες θα μπορούσαν να πουλήσουν για να αποτρέψουν μια βουτιά της λίρας.

Αυτό ήταν που περίμεναν οι επενδυτές το πρωί της Τετάρτης.

Αλλά οι κρατικές τράπεζες της Τουρκίας είχαν ήδη εξαντλήσει τα ημερήσια πιστωτικά τους όρια με τους υπεράκτιους δανειστές – αφήνοντας τη λίρα ευάλωτη για εκείνη τη μοιραία μισή ώρα, είπαν οι άνθρωποι.

Τα hedge funds ώθησαν τις πωλήσεις, ανταλλάσσοντας τις λίρες τους με δολάρια σε αυξανόμενο όγκο από τις 7 π.μ. και μετά στο Λονδίνο, δήλωσαν οι πηγές. Ένας υπάλληλος σε ένα hedge fund αναδυόμενων αγορών στη βρετανική πρωτεύουσα, ο οποίος ζήτησε να τηρηθεί η ανωνυμία του, επιβιβάστηκε σε ένα τρένο του μετρό περίπου εκείνη την ώρα, όταν η συναλλαγματική ισοτιμία αποτιμούσε ένα μόνο δολάριο λίγο πάνω από 36 λίρες. Όταν επέστρεψε στην επιφάνεια της γης, η ισοτιμία είχε εκτοξευθεί σε πάνω από 40 λίρες.

Μια έντονη μεταστροφή

Το selloff ήταν μια έντονη μεταστροφή σε σχέση με τα τελευταία δύο χρόνια. Οι τράπεζες της Wall Street, τα hedge funds και άλλοι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων είχαν αρχίσει να αποφεύγουν την Τουρκία μετά από χρόνια αστάθειας που προκλήθηκε από τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές της χώρας και τις περιόδους πολιτικής αναταραχής.

Ωστόσο, δελεασμένοι από τον υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ και την εστίασή του στην καταπολέμηση του πληθωρισμού και τη διατήρηση της λίρας σταθερής με υψηλά επιτόκια, οι ξένοι επενδυτές είχαν επιστρέψει σταδιακά, αγοράζοντας περίπου 30 δισεκατομμύρια δολάρια σε τουρκικές μετοχές και ομόλογα από το 2023, όπως δείχνουν τα στοιχεία.

Συγκεκριμένα, οι επενδυτές είχαν συρρεύσει σε μια συναλλαγή γνωστή ως carry trade, η οποία τους αναγκάζει να δανείζονται σε νομίσματα με χαμηλά επιτόκια και στη συνέχεια να επενδύουν σε περιουσιακά στοιχεία με υψηλότερη απόδοση σε άλλο νόμισμα. Η στρατηγική αποδίδει εφόσον το δεύτερο νόμισμα δεν αρχίσει να καταρρέει. Η συναλλαγή αυτή απέδωσε πάνω από 30% για την τουρκική λίρα πέρυσι, μία από τις καλύτερες του είδους της στον κόσμο.

Αυτού του είδους τα κέρδη ώθησαν τους επενδυτές να επισκέπτονται την Τουρκία συχνότερα. Ο Greg Coffey, ιδρυτής του hedge fund Kirkoswald Asset Management, πραγματοποίησε συναντήσεις με τραπεζίτες και οικονομολόγους στη χώρα τον Σεπτέμβριο για να δοκιμάσει επενδυτικές ιδέες, όπως ανέφερε τότε το Bloomberg.

Το carry trade είχε εκτιναχθεί σε μέγεθος άνω των 30 δισ. δολαρίων πριν από το selloff της Τετάρτης, σύμφωνα με αναλυτές της JP Morgan Chase & Co Οι εκροές από τη συναλλαγή ξεπέρασαν τα 10 δισ. δολάρια εκείνη την ημέρα, γεγονός που πιθανότατα ανήλθε σε απώλειες εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων για τους επενδυτές, δήλωσαν ορισμένοι από τους ανθρώπους αυτούς.

Το carry trade φαινόταν «σταθερό επιφανειακά», αλλά συνοδεύονταν από υψηλό κίνδυνο, δήλωσε ο Carlos de Sousa, διαχειριστής χαρτοφυλακίου χρέους αναδυόμενων αγορών στη Vontobel Asset Management

«Οποιοσδήποτε συμμετέχει σε ένα carry trade με υψηλό διψήφιο ποσοστό θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για μεταβλητότητα», δήλωσε ο de Sousa. «Το υψηλό carry είναι πάντα μια αντανάκλαση του υψηλού κινδύνου, ποτέ δεν είναι ένα δωρεάν γεύμα».

Παρέκκλιση ή πτώση;

Ορισμένοι επενδυτές θεωρούν το selloff αυτής της εβδομάδας ως μια παρέκκλιση. Όσο ο Ερντογάν συνεχίζει να στηρίζει την ομάδα του Simsek και την πιο ορθόδοξη προσέγγισή τους στην οικονομία της Τουρκίας, η σταθερότητα θα παραμείνει.

«Βλέπουμε την τρέχουσα κατάσταση στην Τουρκία ως μια προσωρινή οπισθοδρόμηση», δήλωσε ο Anders Faergemann, συν-επικεφαλής του τμήματος παγκόσμιου σταθερού εισοδήματος αναδυόμενων αγορών της Pinebridge Investments. «Χρειάστηκε χρόνος για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη με τους επενδυτές και θα ήταν πολύ δαπανηρό να επιτρέψουμε σε μερικά πολιτικά λάθη να τα διαλύσουν όλα».

Άλλοι δεν είναι τόσο σίγουροι. «Υπάρχει σίγουρα βραχυπρόθεσμος αντίκτυπος», δήλωσε ο Kit Juckes, επικεφαλής της στρατηγικής συναλλαγματικών ισοτιμιών στη Societe Generale SA στο Παρίσι. «Αυτή ήταν μια πολύ δημοφιλής συναλλαγή. Ο κόσμος αιφνιδιάστηκε πολύ και δεν θα επιστρέψει γρήγορα».

Διαβάστε επίσης:

Hyundai: Επενδύει σε νέο εργοστάσιο στις ΗΠΑ για να αποφύγει τους δασμούς

ΗΠΑ: Βουτιά στη μεταποίηση από τους δασμούς Τραμπ – Στα ύψη οι τιμές των υλικών

HSBC: Σενάριο «κινδύνου» η μείωση των επιτοκίων από την BoE