Παγκόσμιος πόλεμος στον χάλυβα: Οι δασμοί του Τραμπ, τα αντίμετρα και οι επιπτώσεις

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε σαρωτικούς εισαγωγικούς δασμούς, οι οποίοι, σύμφωνα με τον ίδιο, θα αντιστρέψουν την παρακμή των αμερικανικών πόλεων που παράγουν χάλυβα. Ωστόσο, οι ΗΠΑ δεν είναι η μόνη χώρα που σπεύδει να προστατεύσει τις βιομηχανικές της περιοχές, αναφέρει το bloomberg.

Η παγκόσμια αγορά χάλυβα οδεύει προς έναν πόλεμο σε πολλά μέτωπα, καθώς οι πολιτικοί αναζητούν μέτρα για να ανακόψουν τις εισαγωγές του βιομηχανικού αυτού βασικού προϊόντος. Βιετνάμ και Νότια Κορέα ανακοίνωσαν τον Φεβρουάριο την επιβολή δασμών αντιντάμπινγκ σε ορισμένες χαλυβουργίες της Κίνας, η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει την επιβολή δασμών σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 26 δισ. ευρώ, ενώ τα εργοστάσια στη Λατινική Αμερική ζητούν μεγαλύτερη προστασία.

Τις περισσότερες φορές, ο στόχος είναι η Κίνα που αποτελεί κυρίαρχο παραγωγό – οι εξαγωγές της εκτοξεύτηκαν κοντά σε επίπεδο ρεκόρ πέρυσι. Ο κίνδυνος για τις χαλυβουργίες σε όλο τον κόσμο είναι οι δασμοί του Τραμπ να επιδεινώσουν την υπερπροσφορά, ασκώντας πίεση στους παραγωγούς και τις κυβερνήσεις σε μια εποχή που η ζήτηση για το κράμα υποχωρεί.

«Εάν υπάρχουν εμπόδια στις ΗΠΑ, τότε τουλάχιστον μέρος αυτού του χάλυβα θα κατευθυνθεί αλλού, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα», δήλωσε ο Tomas Gutierrez, αναλυτής της εταιρείας συμβούλων Kallanish Commodities Ltd., ο οποίος παρακολουθεί τον κλάδο για περισσότερα από 15 χρόνια. «Περισσότερα εργοστάσια θα αναζητήσουν άλλες αγορές».

Το γκρίζο μέταλλο αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ τα περισσότερα μεγάλα κράτη φιλοδοξούν να έχουν μια ισχυρή βιομηχανία χάλυβα.

Οι δασμοί 25% του Τραμπ σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα – καθώς και αλουμινίου – τίθενται σε ισχύ την Τετάρτη. Οι τελευταίες κινήσεις ενισχύουν τα εμπορικά μέτρα που εισήχθησαν κατά την πρώτη θητεία του Αμερικανού προέδρου, καταργώντας τις εξαιρέσεις για πολλά κράτη και επεκτείνοντάς τα σε νέες κατηγορίες προϊόντων.

Λίγες ώρες αφότου τέθηκαν σε ισχύ οι δασμοί για τα μέταλλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποσχέθηκε γρήγορα αντίμετρα για τις αμερικανικές εισαγωγές στην Ευρώπη – συμπεριλαμβανομένου του χάλυβα, του αλουμινίου και άλλων βιομηχανικών προϊόντων, σχεδιάζοντας την επιβολή δασμών σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 26 δισ. ευρώ.

Οι τελευταίοι εμπορικοί περιορισμοί είναι οι πιο εκτεταμένα από το 2015-2016 και κινδυνεύουν να αυξήσουν το κόστος σε όλα, από την κατασκευή αυτοκινήτων μέχρι την οικοδόμηση υποδομών, απειλώντας με ανακατατάξεις και απώλειες θέσεων εργασίας προβληματικούς τομείς που εξαρτώνται από τον χάλυβα.

Ενώ οι προηγούμενες κινήσεις ήταν στοχευμένες, σήμερα τα μέτρα είναι οριζόντια, επηρεάζοντας μεγαλύτερους όγκους και βασικές εμπορικές διαδρομές.

Οι παραγωγοί χάλυβα φοβούνται ότι το αποτέλεσμα θα είναι να ανακατευθυνθεί ακόμη μεγαλύτερη πλεονάζουσα προσφορά από την Κίνα και αλλού σε ήδη πληγείσες αγορές.

Αυτό είναι που ανησυχεί τις ευρωπαϊκές χαλυβουργίες. Υπό την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, για κάθε τρεις τόνους που δεν κατέληγαν στις ΗΠΑ, οι δύο έφταναν στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Eurofer, την οργάνωση που εκπροσωπεί τους παραγωγούς χάλυβα της ΕΕ.

«Οι 18 εκατομμύρια τόνοι, τους οποίους οι ΗΠΑ εισάγουν σήμερα με εξαιρέσεις, θα πρέπει να κατευθυνθούν σε άλλο μέρος. Αναζητούν μια ανοιχτή αγορά, η οποία είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε ο γενικός διευθυντής της Eurofer, Axel Eggert στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα.

Κακό timing

Μια βασική βάση της επιχειρηματολογίας του Τραμπ για τους δασμούς είναι η Κίνα. Υποστηρίζει ότι ο χάλυβας του Πεκίνου κατακλύζει άλλες χώρες, ωθώντας τες με τη σειρά τους να στέλνουν περισσότερο στις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος έχει επίσης κατηγορήσει άλλα κράτη ότι δεν κάνουν αρκετά για να αντιμετωπίσουν τον διογκωμένο χαλυβουργικό τομέα της Κίνας.

Αυτή η βιομηχανία επισκιάζει το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Επεκτάθηκε επιθετικά κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του αιώνα που διανύουμε για να βοηθήσει στην οικοδόμηση των πόλεων και της κατασκευαστικής δύναμης της χώρας. Αλλά ενώ η ζήτηση έχει εξασθενήσει τα τελευταία πέντε χρόνια, εν μέρει ως συνέπεια της πανδημίας και της κρίσης ακινήτων της χώρας, η ετήσια παραγωγή παρέμεινε πεισματικά πάνω από 1 δισεκατομμύριο τόνους – ωθώντας τις εξαγωγές σε υψηλότερα επίπεδα.

Αυτή η αύξηση των εξαγωγών έχει ήδη προκαλέσει ένα κύμα αντιδράσεων από τους εμπορικούς εταίρους – οι οποίοι τώρα φοβούνται ότι θα πρέπει να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο την προστασία.

Το Βιετνάμ και η Νότια Κορέα, οι δύο μεγαλύτεροι αγοραστές του κινεζικού χάλυβα και οι ίδιοι μεγάλοι εξαγωγείς, έχουν επιβάλει δασμούς στα πηνία θερμής έλασης, ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο προϊόν που εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό στις παγκόσμιες ροές. Η Ταϊβάν έχει επίσης ξεκινήσει την διαδικασία αντιντάμπινγκ. Και η εμπορική αρχή της Ινδίας συνέστησε ευρείς δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα, σύμφωνα με τοπικό δημοσίευμα.

Η ΕΕ, εν τω μεταξύ, επανεξετάζει τους ελέγχους των εισαγωγών της, αφού οι αυξημένες ροές από ασυνήθιστους προορισμούς συνέπεσαν με την πτώση της ευρωπαϊκής ζήτησης.

Σύμφωνα με την Shanghai Metals Market, ο συνολικός όγκος του κινεζικού χάλυβα που έχει υπαχθεί σε διαδικασίες αντιντάμπινγκ εκτιμάται ότι ανερχόταν σε περισσότερους από 30 εκατομμύρια τόνους στα τέλη Φεβρουαρίου – πάνω από το ένα τέταρτο των περσινών εξαγωγών.

Η Κίνα έχει αντιμετωπίσει τις εξαγωγικές πιέσεις και στο παρελθόν, στρεφόμενη σε διαφορετικά προϊόντα χάλυβα ή βρίσκοντας νέους προορισμούς, δήλωσε ο Gutierrez της Kallanish. Αν δεν μπορέσει να το κάνει αυτή τη φορά, θα επιφέρει βαρύ πλήγμα στην εγχώρια βιομηχανία. Ο κίνδυνος είναι ότι «τα πράγματα θα περιοριστούν τόσο πολύ που θα φτάσουν σε ένα σημείο καμπής», είπε.

Περισσότερες από 30 νέες υποθέσεις αντιντάμπινγκ καταγράφηκαν το 2024, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Σχεδιασμού και Έρευνας της Μεταλλουργικής Βιομηχανίας της Κίνας, έναν οργανισμό που συνδέεται με την κυβέρνηση, ο οποίος προειδοποίησε για επιδείνωση των συνθηκών στις εξαγωγές.

Η εταιρεία συμβούλων εμπορευμάτων CRU Group αναμένει ότι οι κινεζικές εξαγωγές χάλυβα θα μειωθούν έως και 17% φέτος, εν μέρει λόγω της παγκόσμιας αντίδρασης.

Όλα αυτά αυξάνουν την πίεση που ασκείται στην κινεζική χαλυβουργία να περιορίσει την υπερπαραγωγή. Στο Πεκίνο την περασμένη εβδομάδα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεσμεύτηκαν να περιορίσουν την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στον χάλυβα και σε άλλους βιομηχανικούς τομείς.

Διαβάστε επίσης:

Η ΕΕ απαντά στις ΗΠΑ: Δασμοί 26 δισ. ευρώ σε αμερικανικά προϊόντα – Ουίσκι, μοτοσικλέτες και σκάφη

Γρίπη των πτηνών: Θα είναι η νέα πανδημία; Οι ενέργειες που έχουν γίνει στην Ελλάδα

Ευάγγελος Μυτιληναίος: Η ελληνική αμυντική βιομηχανία πρέπει να εισέλθει στο «ReArm Europe»