Το private banking της Γενεύης έχει έναν ελάχιστα γνωστό κανόνα που σπάνια συζητείται με ξένους.

Οι διαχειριστές περιουσίας στο δεύτερο μεγαλύτερο τραπεζικό κέντρο της Ελβετίας αποθαρρύνουν κατ’ ιδίαν τους υπαλλήλους τους από το να μένουν στην άλλη πλευρά των συνόρων, στη Γαλλία. Σε μια πόλη όπου πάνω από 80.000 άνθρωποι, γνωστοί ως «μεθοριακοί», διασχίζουν καθημερινά τα σύνορα για να πάνε στη δουλειά τους, εταιρείες όπως η Banque Pictet & Cie, η Lombard Odier και η Union Bancaire Privee προτιμούν οι τραπεζίτες τους να αποφεύγουν τις μετακινήσεις. Λένε ότι είναι θέμα υποστήριξης της τοπικής οικονομίας, αλλά κάποιοι επισημαίνουν έναν διαφορετικό λόγο: την ανησυχία ότι τέτοια ταξίδια θα μπορούσαν να εκθέσουν ευαίσθητα δεδομένα στην περιέργεια των γαλλικών φορολογικών αρχών.

«Προφανώς υπάρχουν ορισμένοι λόγοι ασφαλείας», ανέφερε σε συνέντευξή του ο Yves Mirabaud, πρόεδρος της Ένωσης Ελβετικών Ιδιωτικών Τραπεζών: «Όταν διασχίζεις τα σύνορα κάθε μέρα, μπορείτε να βρεθείς υπό κάποια πίεση».

Επιπλέον, οι τράπεζες προτιμούν οι εργαζόμενοι να ξοδεύουν τους μισθούς τους και να πληρώνουν φόρους στην Ελβετία και όχι στο εξωτερικό.

Ο κανόνας πλήττει το συμφέρον των εργαζομένων που αναζητούν πιο προσιτές συνθήκες διαβίωσης κόντρα σε μια βαθιά κουλτούρα ιδιωτικότητας στις ιδιωτικές τράπεζες της Γενεύης που μετρούν αιώνες ζωής. Αν και οι μυστικοί λογαριασμοί στην Ελβετία αποτελούν παρελθόν μετά από μια αμερικανική και ευρωπαϊκή επιχείρηση κατά της φοροδιαφυγής περίπου πριν από μια δεκαετία, οι διασυνοριακές μεταφορές έρχονται ξανά στο προσκήνιο, αφού δικαστήριο του Παρισιού διέταξε φέτος τη UBS Group να καταβάλει πρόστιμο-ρεκόρ επειδή βοηθούσε πελάτες της να φοροδιαφεύγουν.

Η προέλευση του τραπεζικού κώδικα είναι ασαφής. Ο κ. Mirabaud είπε ότι είναι μια πολιτική περισσότερο, παρά κανόνας, και άρχισε να εμφανίζεται μετά το άνοιγμα των αγορών στην Ευρώπη, που διευκόλυνε την πρόσληψη αλλοδαπών. Άλλοι λένε ότι η πρακτική προέκυψε μετά από μια παραβίαση δεδομένων στην ελβετική μονάδα της HSBC πριν από μια δεκαετία. Για τον Luc Thevenoz, διευθυντή του Κέντρου Νομοθεσίας για την Τραπεζική και τα Χρηματοπιστωτικά του Πανεπιστημίου της Γενεύης, είναι μια παράδοση που χρονολογείται από τις πρώτες ημέρες του ελβετικού τραπεζικού απορρήτου.

Τηλέφωνα, laptop

Οι εργαζόμενοι μπορούν να ζητήσουν εξαιρέσεις, αλλά συνήθως θα χρειαστεί οι προϊστάμενοί τους να συναινέσουν εάν θέλουν να ζήσουν πέρα από τα σύνορα. Οι τράπεζες τονίζουν ότι η προτίμηση για αποφυγή διασυνοριακών μετακινήσεων ισχύει για τους εργαζόμενους σε ολόκληρη την Ελβετία, ωστόσο η μοναδική θέση της Γενεύης, ακριβώς στα σύνορα με τη Γαλλία, την καθιστά το μέρος με την πιο αυστηρή εφαρμογή της προτίμησης αυτής.

«Αυτή είναι μια ιδιαιτερότητα της Γενεύης, δεδομένου ότι είναι ένα μικρό έδαφος που περιβάλλεται από ένα μεγάλο εργατικό δυναμικό στη Γαλλία», δήλωσε ο Thevenoz.

Για πολλούς ανθρώπους που εργάζονται στη Γενεύη, η Γαλλία προσφέρει φθηνότερα ενοίκια και έξοδα διαμονής, με μόνο κόστος μια σχετικά σύντομη μετακίνηση. Ωστόσο, για τις τράπεζες, τα πλεονεκτήματα αυτά αντισταθμίζονται από τον κίνδυνο οι εργαζόμενοι να λαμβάνουν δεδομένα πελατών στο κινητό τους τηλέφωνο ή σε φορητούς υπολογιστές πέρα από τα σύνορα.

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί. Η Γαλλία άρχισε να ελέγχει την ελβετική ιδιωτική τραπεζική μονάδα της HSBC Holdings αφού ο Herve Falciani, πρώην εργαζόμενος στην επιχείρηση, υπέκλεψε στοιχεία λογαριασμών πελατών από το γραφείο της Γενεύης το 2008 και τα μεταβίβασε στη γαλλική κυβέρνηση. Η HSBC συμφώνησε αργότερα να καταβάλει περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ για τη διευθέτηση μιας ποινικής έρευνας από τη γαλλική κυβέρνηση, αναφορικά με κατηγορίες ότι βοήθησε τους πελάτες της να αποφύγουν τους φόρους.

Φέτος, η UBS υποχρεώθηκε να πληρώσει 5 δισεκατομμύρια δολάρια σε μία παρόμοια υπόθεση που βρισκόταν σε εκκρεμότητα επί οκτώ χρόνια. Και οι δύο περιπτώσεις αποτελούν μέρος μιας γαλλικής εκστρατείας κατά της φοροδιαφυγής που διενεργείται μέσω της Ελβετίας, στο πλαίσιο της οποίας έχει καταδικαστεί και ένας πρώην υπουργός.

Οι ελβετικές τράπεζες προσέλκυσαν πάνω από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια σε διασυνοριακούς λογαριασμούς κατά τη διάρκεια μιας εποχής αδήλωτων χρημάτων. Αν και η Ελβετία επιδιώκει να αποβάλει την εικόνα της ως φορολογικού παραδείσου, η ιδιωτικότητα παραμένει ένα ισχυρό πλεονέκτημα των ελβετικών ιδρυμάτων.

Η Pictet, η μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα της Γενεύης με περιουσιακά στοιχεία πελατών ύψους 496 δισ. ελβετικών φράγκων, αναμένει ότι οι εργαζόμενοι που δουλεύουν στην Ελβετία θα διαμένουν στην Ελβετία και θα πληρώνουν τους φόρους τους εκεί, σύμφωνα με τον εκπρόσωπό της Simon Roth. Στην UBP, οι πολιτικές δεν απαγορεύουν ρητά στους υπαλλήλους της Γενεύης να ζουν στο εξωτερικό, αν και ο εκπρόσωπός της Bernard Schuster δήλωσε ότι υπάρχει προτίμηση οι άνθρωποι να ζουν στην Ελβετία. Η Lombard Odier, η οποία είχε περιουσιακά στοιχεία πελατών ύψους 259 δισεκατομμυρίων φράγκων στο τέλος Δεκεμβρίου, έχει παρόμοια πολιτική.

Η HSBC δεν έχει πολιτική σχετικά με το πού ζουν οι τραπεζίτες της, αν και προτιμά τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη της ελβετικής μονάδας διαχείρισης περιουσίας να βασίζονται εκεί, σύμφωνα με ένα πρόσωπο εξοικειωμένο με το θέμα.

Για τον Sebastien Mena, ανώτερο λέκτορα διοίκησης επιχειρήσεων στο Cass Business School στο Λονδίνο, ο κανόνας αφορά περισσότερο στην ελβετική τραπεζική κουλτούρα και τη συνεχιζόμενη έμφαση στο απόρρητο, που εξακολουθεί να μετράει.

«Οι πελάτες με μεγάλο πλούτο εξακολουθούν πιθανότατα να αναζητούν κάποιο βαθμό διακριτικότητας, και αυτό είναι που οι τράπεζες στη Γενεύη έχουν καταφέρει να κάνουν αρκετά καλά», δήλωσε ο Mena.