Επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στην ψηφιοποίηση σχεδιάζει η ΔΕΗ, καθώς έως το 2023 κλείνει όλους -εκτός από έναν- τους λιγνιτικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και τον τελευταίο το 2028.

Η εταιρεία βρίσκεται σε διαδικασία ολικής μεταστροφής προς την τεχνολογία, καθώς η αύξηση του ανταγωνισμού στις παραδοσιακές της δραστηριότητες, όπως η διανομή ηλεκτρικού ρεύματος, επιβάλλουν την αλλαγή, η οποία είχε ήδη καθυστερήσει, επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Γιώργος Στάσσης, σε συνέντευξή του στο Bloomberg.

«Πρέπει να αδράξουμε την ευκαιρία για να κάνουμε τη ΔΕΗ μία τεχνολογική εταιρεία στην αγορά ενέργειας», τόνισε. «Δεν μπορώ να πω ότι η απελευθέρωση του ενεργειακού τομέα στην Ελλάδα αυτά τα χρόνια συνέβη με τον σωστό τρόπο ή αρκετά γρήγορα. Το αποδίδω αυτό κυρίως στο γεγονός ότι η Ελλάδα αντιμετώπισε ευρύτερες δυσκολίες και οι προσπάθειές της επικεντρώθηκαν κατά κύριο λόγο σε άλλα ζητήματα όπως οι τράπεζες, οι συντάξεις και η φούσκα των ακινήτων», προσθέτει ο κ. Στάσσης.

Ο νέος επικεφαλής της ΔΕΗ ανέλαβε τη ηνία της εταιρείας πριν από περίπου 18 μήνες, αφού εργάστηκε σε διάφορα τμήματα του κλάδου της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της θέσης που κατείχε στην Enel Green Power, στην Ανατολική Ευρώπη. Η ΔΕΗ αναμένει ότι το μερίδιο αγοράς της θα μειωθεί περίπου στο 50% από 70% που ήταν πριν από λίγα χρόνια, καθώς κλείνει τη παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη και επαναχαράσσει τη στρατηγική της, αλλά ο Γιώργος Στάσσης υποστηρίζει ότι οι ζημιογόνες δραστηριότητες θα αντικατασταθούν από άλλες, πιο κερδοφόρες και αποδοτικές.

«Οραματιζόμαστε τη ΔΕΗ ως μία μικρότερη εταιρεία, αλλά αποτελεσματικότερη, με υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών και λιγότερο ρίσκο», τονίζει. «Αυτήν τη στιγμή βρισκόμαστε στη διαδικασία της απολιγνιτοποίησης (κλείσιμο συγκεκριμένων μονάδων) και έτσι το αποτύπωμα CO2 θα μειωθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια, γεγονός που θα μειώσει πολύ το ρίσκο», προσθέτει ο κ. Στάσσης.

Η μετάβαση της ΔΕΗ βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ για μερικά χρόνια, αλλά ήταν αργή και αναποτελεσματική, είπε. Στις περιοχές λιγνιτοπαραγωγής θα γίνουν νέες επενδύσεις και θα επωφεληθούν από την υποστήριξη της ΕΕ και της ελληνικής κυβέρνησης από τα ευρωπαϊκά κονδύλια «Just Transition». Η ΔΕΗ έχει ζητήσει άδειες για εγκατάσταση ηλιακής ενέργειας σε τοποθεσίες όπου πραγματοποιούνταν εξόρυξη, για παράδειγμα, και θα υποστηρίξει τις τοπικές κοινότητες μέσω της μετάβασης.

Οι προκλήσεις είναι σημαντικές, κυρίως οι αλλαγές για το ίδιο το προσωπικό της ΔΕΗ. «Έχουμε βάλει πολλούς ανθρώπους στον κλάδο διανομής για να ενισχύσουν αυτήν τη δραστηριότητα και τώρα αναπτύσσουμε ένα νέο σχέδιο κεφαλαιακών δαπανών», δήλωσε ο Στάσης. «Είναι ένα πολύ κερδοφόρο κομμάτι της επιχείρησης. Εξετάζουμε τη δημιουργία εσόδων από ένα μέρος, αλλά δεν σκοπεύουμε να χάσουμε τη διαχείριση και τον έλεγχό του. Είναι ένα βασικό μέρος της δραστηριότητάς μας και θα συνεχίσει να είναι έτσι”.

Ερ: Η ΔΕΗ, στην οποία αναλάβατε επικεφαλής το 2019, ήταν μονοπώλιο στην ηλεκτρική ενέργεια στην Ελλάδα. Η χώρα και η εταιρεία έχουν περάσει από δύσκολους καιρούς και αντιμετωπίζουν αλλαγές. Ποιες είναι οι ευκαιρίες που βλέπετε για τη ΔΕΗ;

Απ: Όταν μου ζητήθηκε να συμμετάσχω στη ΔΕΗ το καλοκαίρι του 2019, η επιχείρηση βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση. Η χώρα έβγαινε από μέτρα λιτότητας και από ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον. Δεν μπορώ να πω ότι η απελευθέρωση του ενεργειακού τομέα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έγινε με τον σωστό τρόπο ή αρκετά γρήγορα. Το αποδίδω αυτό κυρίως στην Ελλάδα που αντιμετώπιζε ευρύτερες δυσκολίες και οι προσπάθειες εστιάστηκαν κυρίως σε άλλα ζητήματα όπως οι τράπεζες, οι συντάξεις και η φούσκα των ακινήτων.

Η Ελλάδα εξήλθε από αυτή τη δύσκολη περίοδο και ο τομέας της ενέργειας δεν απελευθερώθηκε. Η ΔΕΗ έχασε πολλές ευκαιρίες. Δεν είχε μπει στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στον εκσυγχρονισμό του επιχειρηματικού της μοντέλου τόσο γρήγορα όσο θα έπρεπε. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, τώρα το σύστημα βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο και είναι μια πολύ συναρπαστική αγορά για να ασχοληθεί κάποιος.

Η τεχνολογία έχει φέρει τα πάνω κάτω στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. H ηλεκτροκίνηση έρχεται τα επόμενα χρόνια. Τώρα η ΔΕΗ, ακόμα κι αν έχει πολλά προβλήματα, έχει την ευκαιρία να συμμετάσχει και να οδηγήσει αυτόν τον μετασχηματισμό στην Ελλάδα. Αυτό είναι ένα λαμπρό μέλλον για τη επιχείρηση.

Ερ: Η απελευθέρωση της αγοράς σημαίνει ότι έχετε θέσει ορισμένους στόχους, όσον αφορά το μερίδιο αγοράς, για παράδειγμα. Για οποιοδήποτε πρώην μονοπώλιο, όπως η ΔΕΗ, μπορείτε να πείτε ότι αυτό είναι μια διαχειριζόμενη συρρίκνωση. Με αυτούς τους όρους, πώς μπορεί αυτό να είναι μια θετική προοπτική;

Απ: Αυτοί οι όροι δεν πρέπει να τρομάζουν κανέναν – είναι ένας τυπικός μετασχηματισμός της αγοράς στην οποία απαιτείται περισσότερος ανταγωνισμός, περισσότεροι νέοι παίκτες καθώς και νέες ιδέες και τεχνολογίες. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Και αυτή είναι μια τεράστια ευκαιρία.

Από εκεί που βρισκόμασταν στο 70% του μεριδίου αγοράς στο παρελθόν, τώρα είμαστε χαμηλότερα, στο 64% και πιστεύουμε ότι θα μειωθεί στο 50%. Οραματιζόμαστε τη ΔΕΗ ως μια μικρότερη εταιρεία, αλλά πολύ πιο αποτελεσματική, ενσωματώνοντας νέα τεχνολογία και μικρότερο κίνδυνο. Κάνουμε ένα τεράστιο σχέδιο σταδιακής εξάλειψης του λιγνίτη, για παράδειγμα, ώστε το αποτύπωμα CO2 να μειωθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια, γεγονός που θα μειώσει πολύ τον κίνδυνο.

Ερ: Η ψηφιοποίηση είναι μέρος των αλλαγών που έρχονται στην εταιρεία. Ποια είναι η στρατηγική σας εκεί;

Απ: Πρέπει πρώτα να απαντήσουμε στις ερωτήσεις για το πώς θα είναι το μέλλον. Μέρος του οράματός μας σχετίζεται με την τεχνολογία. Μπορούμε να κάνουμε πολύ καλές βελτιώσεις και να μειώσουμε το κόστος παράγοντας ενέργεια μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Στη συνέχεια, υπάρχουν βελτιώσεις στην ψηφιακή τεχνολογία και στην ανάλυση, στην τεχνητή νοημοσύνη και σε πολλές σχετικές τεχνολογίες. Αυτοί είναι οι δύο μεγάλοι πυλώνες εξελίξεων, οι ανανεώσιμες πηγές και η ψηφιοποίηση, μαζί με τις μπαταρίες και την καλύτερη αποδοτικότητά τους, που θα μεταμορφώσουν τη συνολική δομή της ενέργειας.

Αυτό θα αλλάξει από εμάς που έχουμε μεγάλα εργοστάσια μακριά από τις πόλεις και δίκτυα που μεταφέρουν αυτήν την ενέργεια στα κέντρα κατανάλωσης, σε ένα οικοσύστημα με πολλές παραγωγικές μονάδες διάσπαρτες παντού, σε κατοικίες, σε μπαταρίες και σε ηλεκτρικά οχήματα.

Και για να απορροφηθεί η ενέργεια αυτή και να τη διαχειριστούμε χρειάζεται ένα ψηφιακό δίκτυο, μεγάλη ποικιλία προϊόντων, πολλές εφαρμογές και στη συνέχεια ο συνδυασμών όλων αυτών. Έχοντας αυτή τη σαφή ιδέα για το πού πηγαίνουμε, μας βοηθά να προχωρήσουμε.

Ψηφιοποίηση σημαίνει να κάνουμε το δίκτυό μας πολύ πιο ευέλικτο και να μπορούμε να ελισσσόμαστε σε διαφορετικές συνθήκες. Αυτό σημαίνει λοιπόν γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών, αυτόματο έλεγχο, έξυπνους μετρητές, το διαδίκτυο των πραγμάτων.

Σημαίνει επίσης την ψηφιοποίηση του κλάδου προμήθειας, δίνοντας έτσι μια εντελώς διαφορετική πρόταση προϊόντων, όπως διαδικτυακά πορτοφόλια και εφαρμογές στο διαδίκτυο.

Και μπορούμε να κάνουμε εναλλαγή μεταξύ της δικής μας παραγωγής και της παραγωγής από τους καταναλωτές, ενσωματώνοντας ηλεκτρικά οχήματα και ψηφιοποιώντας την παραγωγή μας, έχοντας τη δυνατότητα να προβλέψουμε καλύτερα τον καιρό και να διαχειριστούμε την παραγόμενη ισχύ.

Έτσι, η ψηφιοποίηση επεκτείνεται σε όλους τους επιχειρηματικούς τομείς, οριζόντια και κάθετα, έχοντας πάντα υπόψη το είδος της ευελιξίας που πρέπει να προσφέρουμε στον τελικό πελάτη.

Ερ: Αυτός είναι ένας ακριβός μετασχηματισμός. Πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτό;

Απ: Είναι ακριβό, αλλά πρέπει να το δείτε από τη θέση της ΔΕΗ. Είχαμε ένα συγκεκριμένο μέρος της δραστηριότητάς μας στο λιγνίτη, που είναι ζημιογόνος και έχει αρνητικό Ebitda.

Έχουμε εκπονήσει το ταχύτερο σχέδιο σταδιακής εξάλειψης του λιγνίτη στην Ευρώπη. Το 2020, έχουμε ήδη κλείσει το εργοστάσιο καύσης άνθρακα στο Αμύνταιο και για το 2021 έχουμε σχέδια για άλλες δύο ή τρεις μονάδες, και ούτω καθεξής.

Απαλλασσόμαστε από το αρνητικό Ebitda, οπότε κερδίζουμε δυνατότητες ταμειακών ροών και απελευθερώνουμε πόρους για εναλλαγή σε άλλες δραστηριότητες.

Η ΔΕΗ έχει ήδη 700 εκατομμύρια έως 900 εκατομμύρια ευρώ επαναλαμβανόμενα Ebitda, και αυτό αρκεί για να κάνει μια τέτοια μεταμόρφωση τα επόμενα χρόνια, χρησιμοποιώντας  τις επενδύσεις και τα μετρητά, με το σωστό τρόπο για να γίνει η μεταμόρφωση. Ο στόχος είναι να αυτοχρηματοδοτούμαστε από τις αποδόσεις που θα φέρνει αυτός ο μετασχηματισμός κάθε χρόνο.

Ερ: Με ποιο τρόπο θα μετρήσετε το ποσοστό επιτυχίας αυτού του μετασχηματισμού;

Απ: Πρέπει να εξετάσουμε τα θεμελιώδη στοιχεία. Βρισκόμαστε σε μια τεράστια διαδικασία αλλαγής του κλίματος σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν κίνδυνοι που σχετίζονται με τη ρύπανση και τη δυνατότητα δημιουργίας ενός βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου.

Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε λιγότερη ρύπανση, λιγότερες εκπομπές και καθαρό αποτύπωμα άνθρακα. Αυτό που πρέπει να επιτύχουμε στο τέλος είναι μια βιώσιμη επιχείρηση. Έτσι, το μέτρο στο τέλος θα είναι σε ποιο βαθμό θα καταφέρουμε να τηρήσουμε αυτήν την υπόσχεση. Χρόνο με το χρόνο θα εκπέμπουμε λιγότερο και θα μετατρέπουμε την εταιρεία σε ολοένα και πιο πράσινη, με περισσότερη τεχνολογία και καινοτομία. Το τρέχον πρόγραμμά μας αντικατοπτρίζει αυτήν τη μετάβαση και για αυτή την μετάβαση θα αξιολογούμαστε.

Ερ: Σε ποιες αλλαγές πρέπει να εστιάσετε;

Απ.: Πολλά πρέπει να αλλάξουν. Πρέπει να ακούσουμε περισσότερο τους πελάτες μας, για παράδειγμα. Πρέπει να κατανοήσουμε τα προβλήματά τους και να δούμε πώς θα τα διορθώσουμε. Μετά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ψηφιοποίηση, αυτός είναι ο τρίτος πυλώνας της στρατηγικής μας, οι πελάτες.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξουμε την υπηρεσία, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τους πελάτες στα καταστήματα, τον τρόπο λειτουργίας του ιστότοπου. Μετά από μια εσωτερική διαδικασία προβληματισμού, καταλήξαμε ότι πρέπει να κάνουμε το άλμα για να γίνει η ΔΕΗ εταιρεία τεχνολογίας στην αγορά ενέργειας. Κατά μία έννοια, αυτό περιλαμβάνει πειραματισμό και καινοτομία σε νέες τεχνολογίες, οπότε χωρίς αμφιβολία μέσω μιας μαθησιακής διαδικασίας θα βελτιώσουμε την εταιρεία. Αλλά γενικά υπάρχει μια πολύ ισχυρή αντίληψη ότι αυτός είναι ο δρόμος προς την ανάπτυξη.

Ερ: Το δίκτυο διανομής ήταν μια κερδοφόρα επιχείρηση για εσάς, που τώρα θα ταρακουνηθεί. Πώς θα εξισορροπήσετε την απώλεια της καθώς η αγορά απελευθερώνεται και οι ανταγωνιστές μετακινούνται σε αυτόν τον χώρο;

Απ.: Ο ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής μας είναι η εισαγωγή πολλών νέων τεχνολογιών. Περάσαμε τους πρώτους έξι μήνες του έτους διαπραγματευόμενοι με τη ρυθμιστική αρχή, κοιτάζοντας αυτό το μέλλον. Τέλος, το καλοκαίρι είχαμε ένα νέο ρυθμιστικό καθεστώς, το οποίο επιτρέπει και ενθαρρύνει αυτές τις επενδύσεις, το οποίο μας δίνει μεγάλη χαρά. Μας επιτρέπει να κινηθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Τώρα έχουν καθοριστεί δύο ρυθμιστικές περίοδοι, τεσσάρων συν τεσσάρων ετών, που μας δίνουν διαφάνεια και προβλεψιμότητα για το μέλλον.

Έχουμε επίσης βάλει πολλούς ανθρώπους στη διανομή για να ενισχύσουν αυτήν τη δραστηριότητα και τώρα έχουμε ένα νέο σχέδιο κεφαλαιακών δαπανών, ενώ ήδη απολαμβάνουμε πολλούς από τους καρπούς αυτού του μετασχηματισμού. Είναι ένα πολύ κερδοφόρο κομμάτι της επιχείρησης. Εξετάζουμε τη ρευστοποίηση ενός ποσοστού, αλλά δεν σκοπεύουμε να χάσουμε τη διαχείριση και τον έλεγχό του. Είναι βασικό μέρος της δραστηριότητάς μας και θα συνεχίσει να ισχύει.

Και έχουν εκφράσει  ενδιαφέρον (να μπουν στο ΔΕΔΔΗΕ)   funds που επενδύουν στις υποδομές, και εταιρείες του κλάδου που σκέφτονται να δραστηριοποιηθούν και να συνεργαστούν μαζί μας.

Πιστεύουμε ότι υπάρχουν πολλές καλές αποτιμήσεις αυτή τη στιγμή για επενδύσεις. Μπορεί να μην είναι πάντα έτσι, αλλά τώρα είναι. Να εξασφαλίσουμε όφελος  μέσω της ενοποίησης είναι ένας τρόπος. Υπάρχουν νέοι τομείς όπως η ηλεκτροκίνηση που δεν έχουμε αγγίξει ακόμη. Έχουμε πολλές ιδέες. Εξετάζουμε το ενδεχόμενο συμμετοχής στη δραστηριότητα τηλεπικοινωνιών μέσω του δικτύου μας.

Ερ: Η εξάλειψη του άνθρακα θα είναι το κλειδί για τους στόχους μείωσης των εκπομπών σας. Υπάρχει και μια κοινωνική πλευρά σε αυτό στην Ελλάδα – πώς μπορείτε να το διαχειριστείτε;

Απ: Η Ελλάδα αναδύεται από μια δεκαετία δυσκολιών πολύ πιο ισχυρή. Αυτή η δεκαετία στασιμότητας ήταν μια ευκαιρία για τους ανθρώπους να ξανασκεφτούν και να καταλάβουν τι λάθη κάναμε και που πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας.

Από τη στιγμή που ανακοινώσαμε το πρόγραμμα σταδιακής εξάλειψης του λιγνίτη, ήταν σαφές σε όλους, ακόμη και στην τοπική κοινωνία, ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή για την εταιρεία.

Σκεφτείτε ότι το 2007 η εταιρεία παρήγαγε 34GWh από τους σταθμούς καύσης άνθρακα και σήμερα παράγει όχι περισσότερο από 6,5GWh. Έχουμε λοιπόν κάποια περιουσιακά στοιχεία που δεν χρησιμοποιούνται επαρκώς. Κατά μία έννοια, αυτό το σχέδιο σταδιακής κατάργησης συμβαίνει εδώ και μια δεκαετία. Δεν αποτελεί έκπληξη για κανέναν.

Το πραγματικό ερώτημα είναι πώς θα αλλάξουν οι τοπικές οικονομίες και τι θα φέρει η επόμενη μέρα. Παίρνουμε πολύ σοβαρό ρόλο σε αυτόν τον μετασχηματισμό. Από τη μία υλοποιούμε το σχέδιο σταδιακής εξάλειψης του λιγνίτη και από την άλλη, επειδή έχουμε ανοιχτά ορυχεία σε αυτές τις περιοχές, θέλουμε να εγκαταστήσουμε ηλιακά.

Έχουμε υποβάλει αίτηση για έως και 3GW ηλιακής ενέργειας σε αυτές τις περιοχές. Επενδύουμε σε υπερσύγχρονα περιουσιακά στοιχεία φυσικού αερίου έτοιμα για χρήση υδρογόνου. Θέλουμε να εισάγουμε τα απόβλητα στην ενέργεια. Έτσι θα παραμείνουμε σε αυτές τις περιοχές εξόρυξης, αλλά με διαφορετικό ρόλο από το παρελθόν, επενδύοντας στην ενέργεια και χρησιμοποιώντας την τοπική τεχνογνωσία.

Ερ: Πόσο εξαρτάται η μετάβαση της οικονομίας σε αυτούς τους τομείς από τα λεγόμενα κονδύλια Just Transition της ΕΕ και από άλλη ευρωπαϊκή ή κυβερνητική υποστήριξη;

Απ: Ο λιγνίτης στην Ελλάδα έχει τη μισή θερμική ισχύ του σκληρού λιγνίτη στη βόρεια Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει ότι ήδη με τις τρέχουσες τιμές CO2 έχουμε μια ζημιογόνο λειτουργία. Είναι μια τεχνική λεπτομέρεια, αλλά δείχνει ότι δεν είναι το ίδιο όπως στη βόρεια Ευρώπη με τον σκληρό άνθρακα, όπου με τις τρέχουσες τιμές CO2 οι σταθμοί άνθρακα δεν είναι ακόμη μια δραστηριότητα με αρνητικό περιθώριο.

Ίσως μπορούν να συνεχίσουν για μερικά χρόνια, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία για εμάς – πρέπει να κλείσουμε το συντομότερο δυνατό. Στην πραγματικότητα, πρέπει να το κάνουμε αμέσως. Αλλά θα το κάνουμε τα επόμενα τρία ή τέσσερα χρόνια για να βεβαιωθούμε ότι υπάρχει ασφάλεια για τον εφοδιασμό ολόκληρου του συστήματος.

Προφανώς, η τοπική οικονομία έχει πληγεί την τελευταία δεκαετία από αυτήν τη μετάβαση. Η αναγνώριση του προβλήματος και η ανάληψη αποφασιστικής δράσης, δημιουργώντας ένα νέο σχέδιο ανάκαμψης για τις περιοχές, μέσω του fund Just Transition της ΕΕ, είναι απαραίτητο – μαζί με το σχέδιο μετασχηματισμού της εταιρείας μας από πλευράς ενέργειας.

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση