Όταν η Ελλάδα, η οποία είναι παραδοσιακά από τους στενότερους «φίλους» της Ρωσίας στην Ευρώπη, προχώρησε τον περασμένο μήνα στην απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών επειδή επιχείρησαν να ρίξουν στα… βράχια τη συμφωνία με τη γειτονική πΓΔΜ, αποκαλύφθηκε καθαρά η όλο και εντονότερη δυσαρέσκεια της Μόσχας για το γεγονός ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν χάνει την επιρροή που είχε σε μια κρίσιμη στρατηγική περιφέρεια.

Όπως γράφει το πρακτορείο Bloomberg, η Ρωσία χάνει σταδιακά την επιρροή της στα Βαλκάνια με την επέκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου, περιορίζοντας τη σφαίρα επιρροής του Κρεμλίνου στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Και οι πιθανότητες να αντιστραφεί αυτή η τάση είναι λίγες, σύμφωνα με τέσσερα άτομα στη Μόσχα που γνωρίζουν καλά την πολιτική της για τα Βαλκάνια.

«Η συμμετοχή στο NATO είναι, φυσικά, κακή για εμάς», δήλωσε ο Λεονίντ Ρεσέτνικοφ, πρώην επικεφαλής των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών που υπηρέτησε επίσης ως πράκτορας στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια. «Τι μπορούμε να κάνουμε; Καθαρίζουν αυτήν την επικράτεια» από την επιρροή ανταγωνιστικών δυνάμεων», συμπληρώνει.

Οι βαθιοί ιστορικοί και πολιτιστικοί δεσμοί της Ρωσίας με τα Βαλκάνια ήταν ο λόγος που για πάρα πολλά χρόνια επικρατούσε στην περιοχή θετικό κλίμα απέναντι στη Μόσχα, με αποτέλεσμα οι σχέσεις της με τη Ρωσία να είναι πολύ πιο θερμές απ’ ό,τι σε ένα μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Ευρώπης. Σήμερα, όμως, τα κράτη της Βαλκανικής δένονται όλο και περισσότερο με τη Δύση, καθώς έλκονται όλο και περισσότερο από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Μια τάση που οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στην υπόσχεση βελτίωσης των εμπορικών σχέσεων και του βιοτικού επιπέδου, ενίσχυσης του κράτους δικαίου και της ασφάλειας. Και η συρρίκνωση της γεωπολιτικής επιρροής της Ρωσίας είναι ένα αρνητικό γεγονός ιστορικής σημασίας για τον ίδιο τον Πούτιν.

«Η Ρωσία ενεργεί πολύ παθητικά», λέει ο εθνικιστής Αλεξάντερ Ντούγκιν, ο οποίος υπήρξε κάποτε σύμβουλος του Κρεμλίνου και συνεχίζει να είναι υπέρμαχος του οράματος μιας ρωσικής κυριαρχίας στην Ευρώπη και την Ευρασία. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ρωσία χρειάζεται ένα σχέδιο δράσης.

Οι ελληνικές απελάσεις

Η Ελλάδα αποφάσισε να απελάσει τους Ρώσους διπλωμάτες κατηγορώντας τους ότι δωροδόκησαν αξιωματούχους σε μια προσπάθεια να μπλοκάρουν τη συμφωνία για το ονοματολογικό των Σκοπίων και την έναρξη των συνομιλιών για την ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, γεγονός που πυροδότησε την αντίδραση της Μόσχας.

Όμως, η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να κυρώσει τη συμφωνία, δήλωσε ο Κώστας Δουζίνας, μέλος του ΣΥΡΙΖΑ και πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής. «Αν οι Ρώσοι συνεχίσουν να επιχειρούν να την εκτροχιάσουν, η αντίδραση θα είναι ισχυρή».

Ακόμα και οι φιλορώσοι Ανεξάρτητοι Ελληνες κατηγορούν τη Μόσχα για εμπλοκή, παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι αντιτίθενται στη συμφωνία. Υπάρχουν «πληροφορίες από πρώτο χέρι πως υπήρξε Ρωσική παρέμβαση στα Ελληνικά ζητήματα», δήλωσε στο Bloomberg ο αντιπρόεδρος του κόμματος, Πάνος Σγουρίδης. «Είναι κρίσιμης σημασίας να προστατευθεί η εθνική κυριαρχία της Ελλάδας».

«Εχθροί της Ρωσίας»

Η ΠΓΔΜ «θα είναι στο ΝΑΤΟ», δήλωσε ο Φραντς Κλίντσεβιτς, μέλος της επιτροπής Άμυνας και Ασφάλειας της άνω βουλής της Ρωσίας. Η Μόσχα θεωρεί πως η επέκταση του ΝΑΤΟ ενισχύει «τον κύκλο εχθρών γύρω από τη Ρωσία», σημείωσε.

Οι εντάσεις έρχονται μετά τις κατηγορίες του Μαυροβουνίου ότι η Ρωσία ήταν πίσω από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2016, σε μια προσπάθεια να εκτροχιάσει την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ πέρυσι. Δυο ρώσοι πράκτορες ήταν μεταξύ των 14 ατόμων στους οποίους απαγγέλθηκαν κατηγορίες από τους εισαγγελείς του Μαυροβουνίου για την απόπειρα, ωστόσο η Ρωσία αρνείται την οποιαδήποτε εμπλοκή της.

Ο Κονσταντίν Μαλόφεεφ, ένας πλούσιος Ρώσος επιχειρηματίας και σύμμαχος του Πούτιν, στον οποίον η ΕΕ έχει επιβάλει κυρώσεις για στήριξη αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία και ο οποίος έχει καλλιεργήσει δεσμούς με ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη, προειδοποίησε για βίαιες αντιδράσεις στην περίπτωση της Ελλάδας. Δημοσκόπηση τον Ιούνιο στην Ελλάδα έδειξε πως σχεδόν το 70% των Ελλήνων τάσσονται κατά της συμφωνίας με την ΠΓΔΜ.

Οι άγαρμπες κάποιες φορές προσπάθειες της Ρωσίας να αποσοβήσει την αυξανόμενη επιρροή της Δύσης, έχουν προκαλέσει ανησυχία, ιδιαίτερα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την στήριξη που δόθηκε σε αντάρτες που πολεμούν στην ανατολική Ουκρανία. Ο φόβος της Μόσχας είναι ότι μπορεί να καταλήξει χωρίς εταίρους στην περιοχή.

Απέναντι στη Ρωσία, βρίσκονται οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαϊκοί σύμμαχοι, γράφει το Bloomberg. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Αλέξη Τσίπρα και τον Ζόραν Ζάεφ στις 5 Ιουλίου, γράφοντας αργότερα στον λογαριασμό του στο twitter ότι η «επιτυχής εφαρμογή» της συμφωνίας «θα ανοίξει την πόρτα στην ευρωπαϊκή ενοποίηση» για την ΠΓΔΜ. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας δήλωσε στις 30 Ιουλίου πως είναι προς το «στρατηγικό συμφέρον» της ΕΕ να επεκταθεί στα δυτικά Βαλκάνια.

«Θα είναι ένα πολύ μεγάλο πλήγμα» για τη Ρωσία αν η Σερβία, την οποία βομβάρδισαν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ το 1999 κατά την κρίση του Κοσόβου, στο τέλος ενταχθεί στη συμμαχία, σύμφωνα με τον Νικίτα Μποντάρεφ, ειδικό σε θέματα Βαλκανίων του Ρωσικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, που παρέχει συμβουλές στο Κρεμλίνο: «Θα μείνουμε σχεδόν χωρίς φίλους στην νοτιοανατολική Ευρώπη».