Μπορεί η ελληνική οικονομία να παρουσιάζει βελτίωση μετά τη βαθιά οικονομική κρίση που βίωσε, αλλά η Ελλάδα έχει ακόμη μπροστά της ένα “βουνό” να ανέβει το 2019 για να ολοκληρώσει την ανάκαμψή της, πετυχαίνοντας μία σταθερή επιστροφή στις αγορές ομολόγων.

 

Η κυβέρνηση σχεδιάζει να προχωρήσει στην έκδοση ομολόγων αξίας 7 δισ. ευρώ φέτος, χρησιμοποιώντας μέρος του ταμειακού της αποθεματικού για να αποπληρώσει τα δάνεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου νωρίς. Το υπουργείο Οικονομικών θα μπορούσε να επιχειρήσει μια δοκιμαστική έξοδο στις αγορές με βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα γραμμάτια από αυτόν το μήνα, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες της αγοράς, σύμφωνα πληροφορίες.

Αυτό βέβαια θα είναι μεγάλο ρίσκο. Την ώρα που οι προοπτικές διεθνώς στις αγορές παραμένουν απαισιόδοξες, η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει τρεις εσωτερικούς κινδύνους την πρώτη χρονιά μετά την έξοδο της από το πρόγραμμα διάσωσης.

1. Φορολογικός εκτροχιασμός

Η ανάκαμψη της Ελλάδας και η δυνατότητά της να εμφανίζει πλέον σταθερά πλεονάσματα του προϋπολογισμού ήταν ο βασικός παράγοντας που της επέτρεψε να ξεφύγει από τα δεσμά του μνημονίου. Αυτή η εξέλιξη απειλείται τώρα από το ανώτατο δικαστήριο, το οποίο θα αποφασίσει για τη συνταγματικότητα των περικοπών των συντάξεων που θεσπίστηκαν το 2013.

Αν οι δικαστές καταλήξουν ότι αυτές οι συντάξεις θα πρέπει να επιστραφούν, το πλήγμα για τα οικονομικά του κράτους θα μπορούσε να ανέλθει στα 15 δισεκατομμύρια ευρώ ή στο 8% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, σύμφωνα με γνώστες του θέματος. Οι ίδιες πηγές λένε ότι θα υπάρξει ένα πρόσθετο ετήσιο κόστος στον προϋπολογισμό ύψους έως και 4 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Εκτός από το παραπάνω ρίσκο, θα πρέπει να αναφερθεί και το γεγονός ότι οι πολιτικοί, για μία ακόμη φορά, έχουν ξεκινήσει τις προεκλογικές υποσχέσεις. Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ανακοίνωσε ένα επεκτατικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει 25.000 νέες θέσεις εργασίας στον δημόσιο τομέα, ενώ ο αρχηγός του κόμματος της αντιπολίτευσης, Κυριάκος Μητσοτάκης, υποσχέθηκε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα περικοπής των φόρων.

2. Οι “λαβωμένες” τράπεζες

Παρά το γεγονός ότι η οικονομική ανάκαμψη στην Ελλάδα επιταχύνεται, με το ΑΕΠ να αυξάνεται 1% κατά το τρίτο τρίμηνο, η χώρα δεν έχει ακόμη επανέλθει πλήρως από την καταστροφική ύφεση που βίωσε. Ένας από τους μεγαλύτερους περιορισμούς για τη μελλοντική ανάπτυξή της είναι η ικανότητα των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία.

Η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα μοντέλο ιταλικού τύπου προκειμένου να βοηθήσει τις τράπεζες να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα κόκκινα δάνεια, τα οποία ανέρχονταν στα 88,6 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του Ιουνίου. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αναμένεται αυτό το μήνα να ζητήσει την έγκριση του σχεδίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφέρει πηγή που γνωρίζει τις διαδικασίες.

Στο μεταξύ, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει καταθέσει το δικό της σχέδιο, το οποίο πρέπει να εγκριθεί από την κυβέρνηση και θα μπορούσε να τρέξει παράλληλα με αυτό του Υπουργείου Οικονομικών. Ωστόσο, οι τραπεζικές μετοχές παραμένουν κοντά στα ιστορικά χαμηλά τους, κάτι που δείχνει ότι οι επενδυτές δεν πιστεύουν ότι τελικά θα αποτραπεί η ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης.

3. Πολιτικές εξελίξεις

Οι εκλογές στην Ελλάδα, οι οποίες πρέπει να πραγματοποιηθούν το αργότερο τον Οκτώβριο, δεν απειλούν μόνο τα οικονομικά της κυβέρνησης.

Παρόλο που οι επενδυτές δεν φοβούνται την αντιπολίτευση, όπως είχε συμβεί το 2015 με το ΣΥΡΙΖΑ, μία αλλαγή στον εκλογικό νόμο σημαίνει ότι ένα αβέβαιο αποτέλεσμα μπορεί τώρα να οδηγήσει σε μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας. Αυτές οι εκλογές θα είναι οι τελευταίες στις οποίες το πρώτο κόμμα θα έχει 50 επιπλέον έδρες στη Βουλή των 300 μελών.

Ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη θα κερδίσει τις εκλογές, δεν είναι σαφές αν θα έχει αρκετές έδρες για να σχηματίσει κυβέρνηση ή εάν θα χρειαστεί να προχωρήσει σε συνεργασία με άλλα κόμματα. Εάν δεν καταφέρει να επαναφέρει το bonus των επιπλέον εδρών για το πρώτο κόμμα, τότε θα είναι πολύ δύσκολο για κάθε κυβέρνηση να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες ψήφους για να συνεχίσει το πρόγραμμα της οικονομικής μεταρρύθμισης.