Σκληρούς όρους προκειμένου να συνεχίσει να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα δανειοδότησης θέτει ως προϋπόθεση το ΔΝΤ. Ανατροπές σε συντάξεις, δημόσιο, φορολογία και σκληρή λιτότητα μέχρι το 2020 είναι μερικοί μόνο από του όρους, που “πέφτουν” στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εν αναμονή της σημερινής συνεδρίασής του.
Σύμφωνα με την έκθεση για την Ελλάδα, το ΔΝΤ “δίνει πάσα” στους Ευρωπαίους να διευθετήσουν εκείνοι το ελληνικό “πρόβλημα” αρχής γενομένης από το Euroworking Group της Πέμπτης 9 Φεβρουαρίου.
Τι αναφέρει η έκθεση του ΔΝΤ
– Το ελληνικό χρέος είναι «εξαιρετικά μη βιώσιμο». Επομένως το Ταμείο δε μπορεί να μετάσχει δανειοδοτικά στο ελληνικό πρόγραμμα παρά μόνον υπό όρους: μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους από τους Ευρωπαίους δανειστές ή/και πρόσθετα μέτρα λιτότητας από την χώρα μας.
– Η Ελλάδα δε χρειάζεται πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα, αλλά «μεταρρυθμίσεις»: ανατροπές σε συντάξεις, δημόσιο, φορολογία.
– Οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% από το 2018 και μετά, όπως προβλέπει το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα, «δεν υπάρχουν». Προβλέπει 1%-1,5% μεσο-μακροπρόθεσμα το πολύ.
– Η ελάφρυνση χρέους που πρόσφεραν οι Ευρωπαίοι δεν αρκεί και ζητά μεγαλύτερη, ζητώντας επέκταση των αποπληρωμών ακόμα και έως το 2070.
– Αν η Ελλάδα τελικώς αναλάβει δέσμευση για υψηλά πλεονάσματα μεσοπρόθεσμα (πάνω από 1,5% του ΑΕΠ) τότε θα απαιτούνταν «σκληρές αποφάσεις» (credible reforms) που θα έκλειναν την «τρύπα», επειδή δεν θα καταστεί εφικτή η ανάκαμψη.
Η κύρια σύσταση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι ότι θα πρέπει να υιοθετηθούν πολιτικές ουδέτερες δημοσιονομικά που θα οδηγούν σε μείωση φόρων και διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ο εξορθολογισμός της δαπάνης για συντάξεις και αντιθέτως η εστίαση σε δαπάνες που απευθύνονται στις πλέον ευάλωτες ομάδες βελτιώνοντας ταυτόχρονα τις συνθήκες για επενδύσεις και ανάπτυξη.
Σε ό,τι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPL’s) επισημαίνεται ότι δεν έχουν υιοθετηθεί πλήρως οι κατευθύνσεις για μείωση των λεγόμενων κόκκινων δανείων, με αποτέλεσμα αυτό να οδηγήσει σε περιορισμό της πιστωτικής επέκτασης στον υγιή ιδιωτικό τομέα και σε εξασθένηση της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών.
Τρεις λύσεις για την Ελλάδα
Με τα δεδομένα που ανακύπτουν από την έκθεση, οι λύσεις που διαφαίνονται πλέον, θεωρητικά τουλάχιστον, είναι τρεις για την χώρα μας:
– Κλείνει μέσα στον Φεβρουάριο η συμφωνία όπως την θέλουν οι Ευρωπαίοι δανειστές και η Αθήνα νομοθετεί προληπτικά μέτρα λιτότητας έως και 4,5 δισ. για μετά το 2018 που τυπικά λήγει το 3ο Μνημόνιο, χωρίς να πάρει κάτι σε ελάφρυνση χρέους.
– Η Αθήνα αντιστέκεται στις πιέσεις για νέα μέτρα και παρατείνει την διαπραγμάτευση μέχρι το καλοκαίρι, αλλά καθυστερεί έτσι να επιστρέψει στις αγορές και στην Ανάπτυξη, άρα το 3ο Μνημόνιο δεν προλαβαίνει να ολοκληρωθεί ως τον Μάιο του 2018 και απαιτείται και 4ο Μνημόνιο, που θα γραφτεί ίσως χωρίς την συμμετοχή του ΔΝΤ αλλά και «δια χειρός Σόιμπλε».
– Οι Ευρωπαίοι δανειστές αποδέχονται τους όρους του ΔΝΤ και κλείνουν συμφωνία για να μετάσχει το Ταμείο χωρίς να ζητήσουν προληπτικά μέτρα λιτότητας από τη χώρα μας, ή μετριάζοντάς τα προσφέροντας «χέρι με χέρι» επιπλέον μέτρα ελάφρυνσης και αποδεχόμενοι χαμηλότερους στόχους για πρωτογενές πλεόνασμα (1,5% αντί 3,5%) για μετά το 2018. Έτσι η Ελλάδα μπαίνει τον Μάρτιο στο QE και τον Απρίλιο «βγαίνει» στις αγορές ομολόγων με νέα έκδοση, έχοντας ένα δωδεκάμηνο μπροστά της για να σταθεί μόνη της στα πόδια της.
Οι προκλήσεις
Πρόκληση 1 – ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Η πρώτη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ που αναμένεται να παρουσιαστεί επισήμως αύριο, είναι ότι: Το μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής εναι μη βιώσιμο διότι βασίζεται σε συντάξεις που δεν μπορούμε να αντέξουμε κι αυτό διότι στηρίζονται σε υψηλή φορολογία μιας περιορισμένης φορολογικής βάσης.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση που συνέταξε η ομάδα της Ντέλια Βελκουλέσκου «οι μειώσεις στις συντάξεις ήταν 1% του ΑΕΠ όταν το συνταξιοδοτικό σύστημα έχει έλλειμμα περίπου 11% του ΑΕΠ».
Πρόκληση 2 – ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ: Η φορολογική διοίκηση είναι αναποτελεσματική, τα φορολογικά χρέη είναι διαρκώς αυξανόμενα ενώ η φορολογική συμπεριφορά των πολιτών θεωρείται προβληματική. Συνολικά, τα χρέη των ιδιωτών προς το δημόσιο φτάνουν το 70% του ΑΕΠ της Ελλάδας.
Πρόκληση 3 – ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Αδύναμοι ισολογισμοί τραπεζών και προβλήματα στη διοίκησή τους. Υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο κόκκινων δανείων στην Ευρώπη και τονίζεται ότι παρά τις τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, η ποιότητα των κεφαλαίων είναι χαμηλή και γι’ αυτό συνεχίζουν να τίθενται ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος.
Πρόκληση 4 – ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ: Ευρύτατες διαρθρωτικές δυσλειτουργίες που αποτρέπουν την χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Παρατηρούνται προβλήματα στις αγορές προϊόντων, όπως στον τομέα της ενέργειας που θεωρείται παραδοσιακά η αχίλλειος πτέρνα της ελληνικής οικονομίας.
Τι προτείνει το ΔΝΤ για τη μείωση του χρέους
Οι λύσεις που παρέχουν μόνο συγκυριακές ελαφρύνσεις αλλά δεν οδηγούν σε σταθερά μειούμενη πορεία του χρέους δεν οδηγούν σε βιώσιμα αποτελέσματα, αναφέρει το Ταμείο αντιπροτείνοντας για το χρέος τα εξής:
– Να παραταθεί η περίοδος χάριτος μέχρι το 2040
– Να αποφασιστεί επέκταση της ωρίμανσης μέχρι το 2070
– Να γίνει μεταφορά των πληρωμών τόκων που πρέπει να γίνουν μέχρι το 2040,οι οποίοι προτείνεται να κεφαλαιοποιηθούν και η αποπληρωμή τους να επιμηκυνθεί μέχρι το 2070
– Να σταθεροποιηθούν τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα για 30 χρόνια και να μην ξεπερνούν το 1,5%.
Σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, οι βασικοί κίνδυνοι που δύναται να υποσκάψουν το πρόγραμμα και την ανάκαμψη της χώρας είναι δύο η μεταρρυθμιστική κόπωση και η αναιμική ανάκαμψη της εσωτερικής ζήτησης λόγω των υπερβολικών φόρων και της υπερφορολόγησης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Δίνουν το αφορολόγητο, ψάχνουν ανταλλάγματα (και στο βάθος εκλογές)
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Παρέμβαση «τύπου Ομπάμα» περιμένει από τον Τραμπ το Μαξίμου
ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Λάθη του ΕΣΠΑ