Γιάννης Στουρνάρας . Διοικητής ΤτΕ
Μπορεί ο Γιάννης Στουρνάρας να είναι το πιο αγαπημένο… «κόκκινο πανί» για τους περισσότερους αξιωματούχους της κυβέρνησης, αλλά ο Διοικητής της κεντρικής τράπεζας της χώρας κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του προκειμένου να ενισχύσει τα κρατικά ταμεία. Στα οποία και θα καταλήξουν, την πρώτη βδομάδα του ερχομένου Μαρτίου, 934 εκατ. ευρώ. Αυτό είναι το πλουσιοπάροχο μερίδιο από τα αναλογούντα κέρδη και τους φόρους επί των μερισμάτων που θα εισπράξει το Δημόσιο από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι η περσινή χρήση έκρυβε ζητήματα ειδικού χειρισμού, τα οποία θα μπορούσαν να απομειώσουν αισθητά τα οικονομικά οφέλη του Δημοσίου. Κατ’ αρχήν η ΤτΕ χρειάστηκε να επικαιροποιήσει την αγοραία αξία των ακινήτων της. Κατόπιν εντολής Ντράγκι που αφορούσε το σύνολο των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης και όχι μόνον την Ελληνική. Χωρίς όμως να κινδυνεύουν να «μολυνθούν» από τη συγκεκριμένη εντολή της ΕΚΤ και οι άλλες εμπορικές τράπεζες, οι οποίες κατά κανόνα φροντίζουν να αποτυπώνουν άμεσα αυτού του είδους τις αποτιμήσεις.
Για την Τράπεζα της Ελλάδος, η αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων δημιούργησε μια «τρύπα» 221,8 εκατ. ευρώ, καθώς είχε επτά χρόνια να αποτιμηθεί η ακίνητη περιουσία. Διάστημα κατά το οποίο οι τιμές είχαν καταγράψει σοβαρή πτώση. Ωστόσο η μεγάλη αυτή «τρύπα» δε φάνηκε στην τελική γραμμή του ισολογισμού, ούτε και «χτύπησε» στην κερδοφορία της περσινής χρήσης. Η απορρόφηση των ζημιών έγινε από το ειδικό αποθεματικό στο οποίο υπήρχαν εγγεγραμμένα 507,2 εκατ. ευρώ από τις αναπροσαρμογές της αγοραίας αξίας των ακινήτων, που για τελευταία φορά είχαν γίνει το 2010.
Πέραν τούτων η κερδοφορία της περσινής χρήσης, δεν υπέστη πλήγμα από τις προβλέψεις, οι οποίες ήταν κατά 195,8 εκατ. ευρώ λιγότερες από εκείνες που είχαν σχηματιστεί το 2016. Τότε, οι ετήσιες προβλέψεις είχαν ανέλθει στα 304,4 εκατ. ενώ πέρυσι διαμορφώθηκαν στα 108,6 εκατ. ευρώ.
Άλλη μια δυσκολία για τις οικονομικές επιδόσεις της Τραπέζης της Ελλάδος ήταν η πτώση των εσόδων της κατά 16,6% στη διάρκεια του 2017. Πτώση η οποία οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στη ραγδαία μείωση της έκτακτης χορήγησης ρευστότητας (ELA) προς τις ελληνικές τράπεζες, απ’ όπου και αντλούνται έσοδα από τους τόκους.
Εν τέλει, εκείνο που προέκυψε ως τελικό αποτέλεσμα ήταν τα καθαρά κέρδη να διαμορφωθούν στα 941,8 εκατ. ευρώ, έναντι των 1,09 δισ. του 2016. Βάση του καταστατικού της, η κεντρική τράπεζα της χώρας, που είναι και εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Αθήνας, αποδίδει τη «μερίδα του λέοντος» στο Δημόσιο, αφήνοντας μόνο λίγα ψίχουλα από τα κέρδη της στους μετόχους. Έτσι, από τη συνολική, καθαρή της κερδοφορία, το 98,6%, δηλαδή τα 928,45 εκατ. ευρώ θα πάνε απ’ ευθείας στα κρατικά ταμεία. Προς διανομή στους μετόχους είναι τα υπόλοιπα 13, 34 εκατ. ευρώ. Καταφανώς πολύ λιγότερα από όσα ορίζει το καταστατικό της ΤτΕ, που επιτρέπει τη διανομή μερισμάτων, μέχρι το 12% των κερδών.
Βέβαια, τα προς διανομή μερίσματα έχουν δύο ειδών φόρους. Αρχικά βαρύνονται με την εταιρική φορολογία του 29% που σημαίνει ότι το Δημόσιο θα πάρει κι άλλα 3,34 εκατ. ευρώ. Από τα απομένοντα 9,47 εκατ. θα πάρει επιπλέον 1,42 εκατ. ευρώ, από τη φορολογία του 15% που βαρύνει τη λήψη μερισμάτων. Όμως τα έσοδα για το Δημόσιο, δε σταματούν εδώ. Θα εισπράξει κι άλλα 0,83 εκατ. ευρώ, αφού μαζί με τα κληροδοτήματα ελέγχει το 10,32% των μετοχών της ΤτΕ και φυσικά δικαιούται να λάβει και το αντίστοιχο ποσοστό από τα καθαρά μερίσματα, αυτήν τη φορά. Στην πράξη το Δημόσιο ελέγχει το 42,01%, καθώς εκείνο είναι που διαχειρίζεται και το επιπλέον 31,69% των μετοχών, που κατέχουν τα ασφαλιστικά ταμεία, μαζί με τα νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.
Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι κρατικά ταμεία θα ενισχυθούν μέσα από τις δαιδαλώδεις αυτές διαδικασίες, με 934 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, σχεδόν όσα απαιτούνται με βάση τον προϋπολογισμό του 2018, για να καλυφθούν τα λειτουργικά κόστη για την Πολεμική μας Αεροπορία (698,7 εκατ. ευρώ), μαζί με τις ανάγκες για τη λειτουργία των… φυλακών (123,3 εκατ.) αλλά και τις ετήσιες δαπάνες που αφορούν τη Βουλή των Ελλήνων (134 εκατ. ευρώ).
Το αθόρυβο «ναι» στην κυβερνητική πολιτική…
Ανεξαρτήτων όλων αυτών, ο Διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας, έκανε πριν από λίγο χρονικό διάστημα, μια αθόρυβη, αλλά ουσιαστική κίνηση στήριξης των επιλογών της κυβέρνησης. Πρόκειται για το ζήτημα της εφαρμογής της απόφασης του ΣτΕ που έχει κρίνει παράνομες τις συνταξιοδοτικές κρατήσεις, όπως αυτές ορίστηκαν από τα μνημονιακά νομοθετήματα του 2012. Τα δύο σωματεία, προσωπικού και συνταξιούχων, έθεσαν θέμα άμεσης παύσης των κρατήσεων και επιστροφής των παρακρατηθέντων ποσών. Ωστόσο ο Γιάννης Στουρνάρας σε συμφωνία με τον υποδιοικητή Θόδωρο Μητράκο, αποφάσισαν να μην προχωρήσουν το θέμα προς συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφάλισης της τράπεζας. Καθώς αυτό θα ερχόταν σε αντίθεση με την κυβερνητική πολιτική, μετά και από την αρνητική στάση που είχε τηρήσει ο Επίτροπος του Δημοσίου στο Γενικό Συμβούλιο της ΤτΕ. Πάντως, για το ζήτημα αυτό των αντισυνταγματικών κρατήσεων, το σωματείο των συνταξιούχων, αποφάσισε να κινηθεί δικαστικά.
Σε ό,τι αφορά τη γενικότερη πολιτική του Γιάννη Στουρνάρα, είναι αλήθεια ότι συχνά-πυκνά οι παρεμβάσεις του προκαλούν μεγάλες εντάσεις στο κυβερνητικό στρατόπεδο, που με τη σειρά του δεν παύει να εξακοντίζει ιοβόλα εναντίον του, σε κάθε «ευκαιρία».
Ενενήντα χρόνια ιστορίας με… ανοικτές και πάλι τις πύλες εισόδου
Τον ερχόμενο Μάιο η Τράπεζα της Ελλάδος θα συμπληρώσει 90 χρόνια λειτουργίας. Νωρίτερα όμως, και όπως όλα δείχνουν, θα έχει σπάσει το… άβατο στην τράπεζα των τραπεζών, από τις κεντρικές της πύλες, στην οδό Πανεπιστημίου. H απόφαση για να σφραγιστεί η βασική είσοδος είχε ληφθεί προ πενταετίας από την τότε «σιδηρά κυρία» της κεντρικής τράπεζας της χώρας Eλένη Λουρή, η οποία μέχρι το 2014 κατείχε θέση υποδιοικητή. Τα δεδομένα άλλαξαν και γι’ αυτό ευθύνονται τα μέλη της… αντιεξουσιαστικής ομάδας του «Pουβίκωνα», τα οποία τον περυσινό Iούλιο έκαναν έφοδο και μπήκαν στην τράπεζα από την πλαϊνή είσοδο της Eδουάρδου Λω.
H κίνηση αυτή στάθηκε η αφορμή να αναθεωρηθούν τα πλάνα ασφαλείας, να κλείσει η πλαϊνή «κερκόπορτα» και να ξανανοίξει η κεντρική είσοδος. Ως υποδιοικητής, η καθηγήτρια Eλένη Λουρή ήταν επικεφαλής και στην επιτροπή ασφαλείας της τράπεζας. Aν και πολλοί νομίζουν ότι η κεντρική είσοδος της TτE «σφραγίστηκε» για να αποφευχθούν βανδαλισμοί από διαδηλωτές και αναρχικές ομάδες, εντούτοις εκείνο που μέτρησε περισσότερο, είναι να θωρακιστεί ο… μουσειακός χώρος του προθαλάμου της τράπεζας. Όπου υπάρχουν τα απαράμιλλα ψηφιδωτά και τα πολιτιστικού χαρακτήρα κειμήλια.
Με την εν εξελίξει αναθεώρηση των μέτρων ασφαλείας (από την επιτροπή στην οποία προΐσταται τώρα ο υποδιοικητής Θόδωρος Mητράκος) η κεντρική είσοδος θα ανοίξει σύντομα, οπότε και προβλέπεται να ολοκληρωθούν τα νέα έργα. Τα οποία θα αφορούν όλα τα σύγχρονα μέσα ελέγχου (ανιχνευτές μετάλλων, ειδικές κάρτες και τα συναφή). Έργα τα οποία αναμένεται να κοστίσουν δεκάδες χιλιάδες ευρώ.
Aπό την κεντρική είσοδο της οδού Πανεπιστημίου 21 θα μπαίνουν στην τράπεζα οι εργαζόμενοι και οι επισκέπτες. H πλαϊνή είσοδος της Eδουάρδου Λω θα κλείσει, ενώ από την είσοδο της οδού Σταδίου θα μπαίνουν οι συναλλασσόμενοι.
Αρχικά, η Τράπεζα της Ελλάδος στεγάστηκε σε κτίριο της Πανεπιστημίου 28. Το σημερινό, θεμελιώθηκε το 1933 από τον τότε Διοικητή Eμμανουήλ Tσουδερό. Ο οποίος φρόντισε μάλιστα να τοποθετήσει στα θεμέλια, ένα κρυστάλλινο δοχείο με χρυσά και αργυρά νομίσματα, μαζί μ’ ένα φλουρί Κωνσταντινάτο… Από το 1989 το κεντρικό κτίριο της ΤτΕ έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο πολιτισμού.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Στην Αθήνα ο Μπομπ Ντάιμοντ: Επαφές με κυβερνητικά στελέχη και Στουρνάρα για την Credicom
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ραγδαίες εξελίξεις στο Banking: Αίτημα για τραπεζική άδεια στην ΤτΕ από τον ΟΤΕ