Όταν η Μελίνα ρωτούσε: “Γιατί είναι λάθος να επιστραφούν τα Μάρμαρα;”

Το 1960 στα γυρίσματα της ταινίας ΦΑΙΔΡΑ, οι Βρετανοί ζητούν πληρωμή για να αφήσουν το ελληνικό συνεργείο να κινηματογραφήσει τα γλυπτά του Παρθενώνα. Η Μελίνα Mερκούρη, πρωταγωνίστρια της ταινίας, αποφασίζει να κάνει σκοπό της ζωής της την επιστροφή των Μαρμάρων, ύστερα από αυτή την ατιμωτική πράξη των Eγγλέζων.

Μεξικό, Ιούλιος 1982. Διεθνής διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού. Η Μελίνα Μερκούρη θέτει σφοδρά το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων. «Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για εμάς.

Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι ο φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας.

Αν με ρωτήσετε, εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά, κι αν ακόμη δε ζω πια, θα ξαναγεννηθώ».

Η ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΤΥΟ

Η Μερκούρη έκανε την πρώτη της δήλωση για την επιστροφή των Μαρμάρων στην Ελλάδα, τη δεκαετία του 80, σε τηλεοπτική συνέντευξη για το BBC, σε περιοδεία της στην Κρήτη. Φυσικά, γνώριζε από την αρχή πόσο δύσκολος θα ήταν ο αγώνας, που ξεκινούσε ως Υπουργός Πολιτισμού, αλλά και ως διεθνής προσωπικότητα της τέχνης, όμως δεν απελπίστηκε ποτέ, γιατί κατάφερε να συσπειρώσει πλήθος επώνυμου, αλλά και ανώνυμου κόσμου, εντός κι εκτός Ελλάδας.

Η πολιτική ιστορία λέει πως ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν αυτός, που είχε τη σύλληψη να στρέψει προς τα εκεί τη διάσημη ηθοποιό με αποτέλεσμα να πάρει νέα τροπή η διεκδίκηση των Μαρμάρων. Το video, όπου η Μελίνα Μερκούρη στριμώχνει τον διευθυντή του Βρετανικού μουσείου D. M Wilson κάνει το γύρο του κόσμου. Η Μελίνα τον ρωτάει «Υπάρχουν πολλοί Παρθενώνας στον κόσμο;» Και ύστερα με εκείνη την εκπληκτική ματιά της τον κοιτάζει και του λέει δυνατά «Θέλω τα Μάρμαρα μου πίσω».

“ΜΗΝ ΤΑ ΛΕΤΕ ΕΛΓΙΝΕΙΑ”

Η Μελίνα Μερκούρη επίσης δίδαξε Έλληνες και ξένους κάτι πολύ σημαντικό. Να μην ονοματίζει κανείς τα Μάρμαρα « Ελγίνεια». Γιατί απλά ποτέ δεν ανήκαν στον Έλγιν.

Μας έμαθε τα περί «Διαμελισμού του Μνημείου» αφυπνίζοντας έτσι την υφήλιο.

Η περίφημη ομιλία της, στο Oxford Union αρχίζει έτσι :

«Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα. Υπάρχουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Όπως υπάρχει ο Δαυίδ του Μιχαήλ Άγγελου, η Αφροδίτη του Ντα Βίντσι, ο Ερμής του Πραξιτέλη, οι Ψαράδες στη θάλασσα του Terner, η Capella Sixtina. Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα“.

Αυτός ο λόγος έχει γράψει ιστορία γιατί είναι γεμάτος επιχειρήματα κι αποτελεί μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς.

Από τις ερωτήσεις, που έχει θέσει, κάποιες προφανώς δε θα απαντηθούν ποτέ:

«Τα Μάρμαρα πάρθηκαν κακώς;»

« Κι αν κακώς πάρθηκαν, είναι σωστό να κρατούνται;»

«Ακόμα κι αν είναι σωστό το ότι πάρθηκαν, είναι λάθος να επιστραφούν;»

«Πειράζει που το 95% του ελληνικού λαού μπορεί ποτέ να μη δει τα λαμπρότερα έργα της ελληνικής δημιουργίας;»

« Είναι δυνατόν μια ελεύθερη Ελλάδα να είχε επιτρέψει τη μετακίνηση των Μαρμάρων;»

Η Μελίνα Μερκούρη το είχε πει ξεκάθαρα: «Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Αν το χάσουμε αυτό, δεν είμαστε τίποτε. Ο πολιτισμός, η τέχνη και η δημιουργία δεν είναι λιγότερο σημαντικά από το εμπόριο, την οικονομία, την τεχνολογία».

Μελίνα, τα Μάρμαρα δε θα γυρίσουν πίσω. Ούτε θα γίνουν άλλες κινητοποιήσεις. Εσύ μπορεί να μην «ξαναζήσεις», αλλά θα μας στοιχειώνει το πνεύμα σου κάθε φορά, που θα αντικρίζουμε την Ακρόπολη και μια φωνή θα μας ψιθυρίζει ότι οι Καρυάτιδες θα αναζητούν για πάντα τις αδελφές τους.

Δείτε το video: