Ακόμα κι όταν το ξεχνάμε, η πραγματικότητα μας θυμίζει έναν νόμο, που δεν έχει εξαιρέσεις: Η πολιτική είναι μαραθώνιος, όχι αγώνας ταχύτητας. Ασφαλώς, χρειάζονται και τα σπριντ, απαραίτητα είναι και τα ντεμαράζ. Αλλά πρέπει να έχεις από πριν σχεδιάσει τι θα κάνεις δυο, πέντε, είκοσι χιλιόμετρα μετά. Γιατί αλλιώς, κινδυνεύεις να μείνεις από δυνάμεις και να μην φτάσεις ποτέ στο τέρμα, ή να φτάσεις πολύ καθυστερημένα.
Η Νέα Δημοκρατία, πέτυχε με την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη, το ακατόρθωτο: Ενώ ως τότε η εικόνα του κόμματος ήταν μάλλον αποκρουστική, άλλων εποχών, όταν ο κατά τα άλλα σεβαστός κύριος Τραγάκης αδυνατούσε να εκδώσει τα αποτελέσματα που είχαν έλθει με e-mails (μηχανήματα του διαβόλου!) και περίμενε τα πατροπαράδοτα φαξ, εν τούτοις μέσα σε λίγες εβδομάδες ο νέος αρχηγός έδωσε αέρα νίκης στο κόμμα του και δημοσκοπική υπεροχή έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία μεγάλωνε με τον καιρό, έφτασε σε διψήφια νούμερα και διατηρείται σημαντική, ακόμα και τώρα.
Η πολιτική, όμως, είναι χάος. Αρκεί μια εβδομάδα για να αλλάξουν τα πάντα, έλεγε ο Χ. Ουίλσον, πολλώ δε μάλλον τρία ολόκληρα χρόνια. Το πρόωρο αίτημα Μητσοτάκη για διενέργεια εκλογών όταν δημοσκοπικά η Νέα Δημοκρατία σταθεροποιήθηκε στην πρώτη θέση, πέρασε χωρίς να γίνει δεκτό. Και σιωπηλά, αποσύρθηκε.
Δομικές αλλαγές στην οικονομία, δεν έγιναν. Διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, δεν επιχειρήθηκε καν από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ. Για μείωση του τεράστιου δημοσίου τομέα, ούτε λόγος. Για ποιοτική βελτίωση της λειτουργικότητας του ελληνικού δημοσίου, καλύτερα να μην το συζητάμε. Κοντολογίς, καμία ουσιαστική προσπάθεια αλλαγής των δομών της παραγωγής και της οικονομικής δράσης, που μας έφεραν το χείλος της χρεοκοπίας δεν επιχειρήθηκε από καμία πολιτική δύναμη, εντός των τελευταίων οκτώ ετών, από την ημέρα του Καστελόριζου, ως σήμερα.
Στην πραγματικότητα, το μόνο που συνέβη είναι αυτό που συμβαίνει πάντοτε στην οικονομία: Τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων, γίνονται αντιληπτά και αισθητά όταν ωριμάσουν. Η πρωτοφανής μείωση του βιοτικού επιπέδου του Έλληνα πολίτη, που συνεχώς χάνει εισοδήματα, βαρύνεται με όλο και περισσότερους, άδικους και οριζόντιους φόρους, λεηλατείται από ένα κράτος που ζει –σαν εξαρτημένος ζητιάνος- με το άγχος της «δόσης» που θα έλθει απ’ έξω για να κρατηθεί στη ζωή, είναι η μεγαλύτερη που συνέβη σε κοινωνία της Δύσης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτή, όμως, η μείωση του επιπέδου ζωής, που ξεκίνησε το 2010 και συνεχίζεται αδιάπτωτη ως σήμερα, παράγει πλέον αποτελέσματα, τα οποία ευφυώς επιχειρεί να αξιοποιήσει προς ίδιον όφελος ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας.
Ήδη η χώρα, ξαναλέω χωρίς καμία δομικού τύπου παρέμβαση στον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας της, με κατακερματισμένο και σε ψυχική απόσταση το πολιτικό της προσωπικό, είναι σε θέση να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα. Ήδη μετά από τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις, το τραπεζικό σύστημα παρουσιάζει εμφανή σημάδια αντοχής στην κρίση, με την εξαίρεση, φυσικά, των «κόκκινων» δανείων. Ο Αύγουστος του 2018 φαίνεται, πλέον, ως μια ημερομηνία- ορόσημο για τη έξοδο της χώρας από τα μνημόνια. Στην ατζέντα του Eurogroup αυτού του μήνα, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια δεν περιλαμβάνεται στα θέματα κάτι που να αφορά στο «πρόβλημα Ελλάδα».
Σε αυτά λειτούργησε προσθετικά η συγκυρία, ότι από τον Σεπτέμβριο του 2015 μέχρι το 2019, το πολιτικό σύστημα δεν υποχρεούται να στήσει κάλπες. Η εκλογολογία, ο λαϊκισμός και η αφορμή για στείρες κοκορομαχίες των πολιτικών, πάντα έβλαψαν προσπάθειες όπως αυτή που κάνει με στερήσεις και ιδρώτα ο Έλληνας κι η Ελληνίδα. Ακόμα και εμφανή «αγκάθια» στις σχέσεις μας με τους δανειστές, όπως τη διευθέτηση του χρέους, μπαίνουν σε μια οδό συνδιαλλαγής, συνεννόησης, άρα δυνητικά και ρύθμισης.
Και ξαφνικά, διαφορετικές επιδιώξεις, αντικρουόμενα –ως τώρα- συμφέροντα, αντίπαλα πολιτικά πρόσωπα, εμφανίζονται να επιδιώκουν τα ίδια πράγματα, στο μαραθώνιο της πολιτικής. Ο μέχρι πρότινος «επαναστάτης» εναντίον των αγορών που θα χόρευαν στο ρυθμό του, Αλέξης Τσίπρας, επιδιώκει την ομαλή έξοδο της Ελλάδος από το τρίτο μνημόνιο. Αν και καθυστέρησε πάνω από ένα χρόνο το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, λόγω ακριβώς της αδυναμίας που εμφανίζει η πολιτική ελίτ στην Ελλάδα για αληθινές μεταρρυθμίσεις, πασχίζει να κλείσει την τρίτη αξιολόγηση μέχρι τα τέλη του 2017 (πιο ρεαλιστικό είναι το ορόσημο του τέλος Φεβρουαρίου 2018). Την ίδια επιδίωξη έχουν οι δανειστές, όπως εμφανώς κι εμφατικά έδειξε στην τελευταία του επίσκεψη στην Αθήνα ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, που συνέστησε στους Έλληνες να πάνε σε εκλογές το 2019, προκαλώντας την έντονη ενόχληση και τη δημόσια αντίδραση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο μαραθώνιος της πολιτικής έφερε στην ίδια πλευρά του λόφου τον Αλέξη Τσίπρα και τον Γερούν Ντάισελμπλουμ…
Αλλά η στοίχιση ποικιλώνυμων δυνάμεων πίσω από τον Τσίπρα, δεν περιορίζεται στον «γερά, Γερούν» που έλεγαν κάποτε μερικοί θερμόαιμοι ΝεοΔημοκράτες, όταν προέτρεπαν τον επικεφαλής του Eurogroup να αντιταχθεί σθεναρά στις πολιτικές επιδιώξεις των Τσίπρα- Βαρουφάκη. Ακόμα και ένας από τους θεσμικούς παράγοντες, που η κυβέρνηση δεν κρύβει την αντιπάθειά της (για να το πούμε κομψά…) ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας, δήλωσε προχθές ότι αρκεί ένα «ήπιο reprofiling» του χρέους, προκειμένου να ενεργοποιηθεί ο ενάρετος κύκλος της οικονομίας, με επιστροφή στις αγορές, ενδυνάμωση χρηματοπιστωτικού συστήματος και πραγματική ανάπτυξη. «Μεγάλα λόγια», θα πείτε. Ίσως, αλλά περισσότερο έχει σημασία ποιος λέει τα μεγάλα λόγια. Ο Γιάννης Στουρνάρας!
Συνεχίζουμε την καταμέτρηση δυνάμεων που ο μαραθώνιος της πολιτικής φέρνει στην ίδια πλευρά της μάχης: Η πρόσφατη έκθεση της Goldman Sachs διατύπωσε, ως συνήθως, την ανησυχία της για το ύψος του ελληνικού χρέους (λίγο κάτω από 180% του ΑΕΠ), παρατήρησε ωστόσο ότι η χαμηλή μέση ονοματική του απόδοση, μας επιτρέπει να θεωρήσουμε ότι δεν πρόκειται να ξαναρχίσει τον καλπασμό του, όπως έγινε, για παράδειγμα, μετά το PSI. Άλλωστε, πρόσθεσε η έκθεση, το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους, βρίσκεται σε χέρια που το κάνουν «σιωπηλά διαπραγματεύσιμο», τουτέστιν αφήστε τις δημόσιες μεγαλοστομίες για κουρέματα και σεισάχθειες, αυτά τα πράγματα ρυθμίζονται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, και σήμερα υπάρχουν οι προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο.
Τι λέγαμε; Ότι μια εβδομάδα είναι αρκετή για να αλλάξουν πολλά στην πολιτική. Πολλώ δε μάλλον τρία χρόνια. Σήμερα βλέπουμε δυνάμεις, που στο πρόσφατο παρελθόν θα τις θεωρούσαμε de facto αντίπαλες, να εναρμονίζονται στην επίτευξη των ίδιων στόχων. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί ο Τσίπρας να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Μάλλον όχι. Σημαίνει όμως ότι μπορεί να εμποδίσει το θρίαμβο του Μητσοτάκη, με τον οποίο «κοιμίζουν» τα στελέχη της Συγγρού οι αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις. Και το βράδυ των εκλογών να προκύψουν εκπλήξεις. Ακόμα κι αν οι εκλογές αργούν (που αργούν!), οι συντεταγμένες που θα ορίσουν το μέγεθος και τη πολιτική αξία της νίκης και της ήττας όταν κλείσουν οι κάλπες, διαμορφώνονται από πριν. Δηλαδή από τώρα!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Στον Λευκό Οίκο τον Οκτώβριο ο Αλέξης Τσίπρας
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: Τσίπρας για τα δύο χρόνια συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ: «Οδηγούμε με ασφάλεια τη χώρα»
ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Έρευνα Pulse: Τσίπρας VS Μητσοτάκη-«Ποιος τα πήγε καλύτερα στη ΔΕΘ»