Δημοψηφίσματα, πολλά δημοψηφίσματα για τοπικά ή εθνικά ζητήματα προβλέπει η πρόταση στην οποία προσανατολίζεται η κυβέρνηση για την Συνταγματική Αναθεώρηση. Περιλαμβάνει επίσης εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη Βουλή με 200 ψήφους και στην περίπτωση δύο αποτυχημένων ψηφοφοριών άμεση ανάδειξή του από τον λαό με ενισχυμένες αρμοδιότητες σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα. Πρωθυπουργός δεν θα μπορεί να ορκίζεται κάποιος «τεχνοκράτης» με εξαίρεση τους υπηρεσιακούς, παρά μόνο εκλεγμένος βουλευτής. Επίσης δεν προβλέπεται καμία αλλαγή στο άρθρο 16 για την δημόσια παιδεία, ενώ καταργείται ο θρησκευτικός όρκος για όλους τους αιρετούς.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές η Επιτροπή Διαλόγου για το Σύνταγμα θα παραδώσει τις προτάσεις της σε επιτροπή διακεκριμένων ακαδημαϊκών περί τα τέλη του ερχόμενου Σεπτεμβρίου ούτως ώστε εκείνη ακολούθως να τις στείλει στα κόμματα για να καταθέσουν τις δικές τους ιδέες. Με στόχο αρχές του 2018 να ξεκινήσει η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος από τη Βουλή.
Το σχέδιο που έχει συντάξει επιτροπή συνταγματολόγων και που απηχεί γενικότερα τις απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει πέντε βασικούς άξονες στην αναθεωρητική διαδικασία. Ο πρώτος άξονας στηρίζεται σε μία νέα αρχιτεκτονική του πολιτεύματος και προτείνει καθιέρωση της απλής αναλογικής και εποικοδομητική ψήφο δυσπιστίας κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι η πρόταση μομφής εναντίον της κυβέρνησης θα πρέπει να συνοδεύεται και από πρόταση για ανάδειξη νέας κυβέρνησης (άρθρο 84).
Η ίδια πρόταση προβλέπει λελογισμένη ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας δίνοντας την δυνατότητα στον Πρόεδρο να απευθύνεται στη Βουλή για σπουδαίο λόγο, να συγκαλεί το Συμβούλιο των Πολιτικών αρχηγών , αλλά και να παραπέμπει ψηφισμένο Νόμο σε ειδικό γνωμοδοτικό όργανο αποτελούμενο αποκλειστικά από δικαστές για να κρίνει επί της συνταγματικότητάς του. Προτείνεται επίσης η προσθήκη νέων αρμοδιοτήτων, όπως ο διορισμός μέρους της ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων, των μελών του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου και των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών, η παραπομπή προς το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου που έχει ψηφιστεί από τη Βουλή και η έκδοση διαγγελμάτων. Ακόμη προβλέπεται και η δυνατότητα ανάκλησης του Προέδρου της Δημοκρατίας από ενυπόγραφες αιτήσεις τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου πολιτών και σχετική προκήρυξη δημοψηφίσματος. (άρθρο 49 &5). Η πρόταση στην οποία προσανατολίζεται το κυβερνών κόμμα προβλέπει επίσης μέγιστο αριθμό θητειών για βουλευτές ώστε κανένας να μην μπορεί να εκλέγεται για περισσότερες από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη. Επίσης πρωθυπουργός μπορεί να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός, δηλαδή εν ενεργεία βουλευτής.
Στην ίδια πρόταση εμπεριέχεται πρόβλεψη για την ψήφο των εκτός Επικρατείας Ελλήνων για την οποία νόμος μπορεί να ορίζει ότι έως 5 βουλευτές εκλέγονται αποκλειστικά μεταξύ των Ελλήνων που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια με βάση γεωγραφικά κριτήρια.
Επιπλέον προτείνεται η ριζική αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης των κομμάτων. Ειδικότερα, το κράτος δεν θα χρηματοδοτεί πλέον τα κόμματα. Όμως θα αποζημιώνει μέρος των πραγματοποιημένων και αποδεδειγμένων δαπανών στις οποίες έχουν προβεί. Η κρατική αποζημίωση λαμβάνει αναδιανεμητικό χαρακτήρα και τα μικρότερα κόμματα αποζημιώνονται με μεγαλύτερο συντελεστή απ’ ότι τα μεγαλύτερα.
Επίσης, διευκολύνεται ο σχηματισμός κυβερνήσεων συνεργασίας καθώς για την ψήφο εμπιστοσύνης θα αρκούν 120 ψήφοι εφόσον απέχουν από την ψηφοφορία περισσότεροι από 61 βουλευτές.
Η πρόταση των συνταγματολόγων του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει επίσης ενίσχυση της Βουλής. Ειδικότερα προτείνεται η δυνατότητα σε κάθε βουλευτική περίοδο σύστασης εξεταστικών επιτροπών με πρόταση 120 βουλευτών. Επίσης σε κάθε περίπτωση πρόωρης διάλυσης της Βουλής η επόμενη εκλέγεται για θητεία ίση προς την θητεία της Βουλής που έληξε πρόωρα.
Ακόμη προτείνεται η ενίσχυση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της Βουλής και της νομοθετικής της πρωτοβουλίας. Για παράδειγμα οι πρόεδροι των διαρκών επιτροπών προέρχονται υποχρεωτικά από τα κόμματα της αντιπολίτευσης αναλογικά με την κοινοβουλευτική τους δύναμη.
Ο δεύτερος άξονας της πρότασης των συνταγματολόγων του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται στην καθιέρωση των θεσμών άμεσης δημοκρατίας. Ως εκ τούτου ενισχύεται η λαϊκή πρωτοβουλία με δημοψηφίσματα και προτάσεις νόμου, όπως επίσης και προωθημένες μορφές λογοδοσίας. Για παράδειγμα προτείνεται η υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους. ΛαΪκή πρωτοβουλία για διενέργεια δημοψηφίσματος για εθνικά θέματα με 500.000 υπογραφές , ένα εκατομμύριο υπογραφές για ψηφισμένο νόμο (εκτός δημοσιονομικών ζητημάτων) και 100.000 υπογραφές για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.
Καθιέρωση δυνατότητας τοπικών δημοψηφισμάτων και θεσμοθέτηση λαϊκών συνελεύσεων για κρίσιμα ζητήματα και δεσμευτικό για τις τοπικές αρχές χαρακτήρα.
Προτείνονται επίσης η αναθεωρητική πρόταση να τίθεται σε ισχύ μετά την έγκρισή της από το εκλογικό σώμα μετά από δημοψήφισμα που προκηρύσσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ο τρίτος άξονας για την αναθεώρηση αφορά την διακριτότητα Κράτους-Εκκλησίας. Καθιερώνεται πλήρως η διακριτότητα με πλήρη σεβασμό στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Κατοχυρώνεται ρητώς η θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους με αναγνώριση της Ορθοδοξίας ως ιστορικά επικρατούσας θρησκείας.
Κατοχυρώνεται η υποχρεωτικότητα μόνο πολιτικού όρκου στις ορκωμοσίες των αιρετών του πολιτεύματος, των δικαστών και των υπολοίπων δημοσίων λειτουργών.
Ο τέταρτος άξονας αφορά στην ισχυροποίηση του κράτους δικαίου.
Ενισχύεται το έργο των ανεξάρτητων αρχών και της δικαιοσύνης με διεύρυνση των αρμοδιοτήτων συνταγματικού ελέγχου του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου. Τίθεται τέρμα στην ασυλία του πολιτικού προσωπικού για κοινά εγκλήματα. Ειδικότερα, προτείνεται η θεσμοθέτηση προληπτικού συνταγματικού ελέγχου με πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας ή της κυβέρνησης ή 120 βουλευτών. Σύμφωνα με την πρόταση το ΑΕΔ θα γνωμοδοτεί επί της συνταγματικότητας ψηφισμένου νομοσχεδίου εντός συντομότατης προθεσμίας. Καταργείται η βουλευτική ασυλία για κοινά εγκλήματα , εκτός αν η Βουλή κρίνει ότι η δίωξη έχει πολιτικά κίνητρα. Τροποποιείται ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Καταργείται το ευνοΪκό ποινικό καθεστώς του πολιτικού προσωπικού. Προτείνεται η επιλογή των μελών των ανεξάρτητων αρχών να γίνεται με την πλειοψηφία των 3/5 αντί των 4/5 και ως ultimum remedium σε περίπτωση αποτυχίας ο ορισμός τους να γίνεται από τον Πρόεδρο. Προτείνεται η κατάργηση της επιλογής των κορυφών της δικαιοσύνης από το υπουργικό συμβούλιο και η επιλογή τους από τον Πρόεδρο, από κατάλογο με τριπλάσιο αριθμό από τις προς κατάληψη θέσεις που προτείνονται από τις Ολομέλειες των Ανώτατων Δικαστηρίων. Για τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων ενισχύεται το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Όταν οποιοδήποτε δικαστήριο κρίνει διάταξη νόμου αντισυνταγματική, υποχρεώνεται να αναστέλει την έκδοση οριστικής απόφασης και να παραπέμπει το ζήτημα στο ΑΕΔ το οποίο θα αποφαίνεται με δεσμευτική δύναμή για όλα τα δικαστήρια (άρθρο 100 παρ 5). Προτει΄νεται ο δικαστικός έλεγχο της συνδρομής περιπτώσεων εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης που οδηγούν σε έκδοση Πράξεων ΝΟμοοθετικού Περιεχομένου λόγω της κατάχρησής τους κατά την μνημονιακή περίοδο.
Διασαφήνιση του τρόπου ελέγχου των δημοσίων οικονομικών από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Νέες ρυθμίσεις για τις ανεξάρτητες αρχές ώστε να είναι δυνατή η συγκρότησή τους και διαφανής στον κοινοβουλευτικό έλεγχο η λειτουργία τους.
Ο πέμπτος άξονας της πρότασης των συνταγματολόγων του ΣΥΡΙΖΑ αφορά τα κοινωνικά δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες. Ειδικότερα απαγορεύεται ρητά η άρση του δημοσίου ελέγχου του νερού και της ενέργειας. Κατοχυρώνονται οι συλλογικές διαπραγματεύσεις ως το μοναδικό μέσο καθορισμού του μισθού και η υποχρεωτικότητα της διαιτησίας. Προβλέπεται νέο άρθρο για την προστασία της δημόσιας περιουσίας. Ενώ προτείνεται η αναλυτικότερη διατύπωση των άρθρων για την προστασία της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης.