Οι επιτυχίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων στην πάταξη της φοροδιαφυγής, με μπαράζ λουκέτων και προστίμων σε καταστήματα που δεν κόβουν αποδείξεις, είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Στην άλλη πλευρά κρύβεται μία μεγάλη αποτυχία: η αποτυχία της κυβέρνησης να δημιουργήσει ένα βιώσιμο φορολογικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις.
Είναι αξιοσημείωτο αυτό που λένε οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις που διαπιστώνουν ότι σε καταστήματα δεν κόβονται αποδείξεις, η δικαιολογία που ακούνε από τους μαγαζάτορες είναι σχεδόν η ίδια: αν έκοβα όλες τις αποδείξεις, τους λένε, θα το έκλεινα μόνος μου το μαγαζί. Γιατί η φορολογική επιβάρυνση την οποία καλούνται να επωμιστούν είναι τόσο δυσβάσταχτη, που σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι και μεγαλύτερη από τα έσοδά τους. Και ειδικά όταν μιλάμε για καταστήματα σε τουριστικές περιοχές, που ουσιαστικά πρέπει σε τρεις μήνες να βγάλουν τα έσοδα όλης της χρονιάς, κάθε ευρώ που μπορούν να γλιτώσουν μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο.
Κακά τα ψέματα: είναι πολύ ελκυστική η φοροδιαφυγή όταν η εναλλακτική επιλογή είναι να δώσεις το 70% του τζίρου σου στο κράτος. Είναι βέβαια παράνομο και πάντα υπάρχει το ρίσκο του να πιαστείς στα “δίχτυα” των ελεγκτών της ΑΑΔΕ, ειδικά φέτος που οι έλεγχοι είναι εκτεταμένοι. Όμως πολλοί σχολιάζουν ότι βρίσκονται σε… νόμιμη άμυνα απέναντι στην επίθεση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού του κράτους.
Οι αδιόρθωτοι και η λύση
Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι μπορούν όλοι να δικαιολογηθούν με αυτό το επιχείρημα. Για παράδειγμα, η απίστευτη υπόθεση με τις καντίνες στο Γαϊδουρονήσι που δεν είχαν κόψει πάνω από 20.000 αποδείξεις, συνδέοντας τις ταμειακές μηχανές τους με “νεκρό” ΑΦΜ ψησταριάς που έχει κλείσει εδώ και χρόνια, προκαλεί κατακραυγή και αναδεικνύει τη στρεβλή νοοτροπία που έχουν ορισμένοι ιδιοκτήτες καταστημάτων – είναι προφανές ότι ακόμα και αν οι φόροι που καλούνταν να πληρώσουν ήταν λογικοί, αυτοί και πάλι θα προσπαθούσαν να κλέψουν και την τελευταία δεκάρα.
Αυτοί όμως δεν είναι η πλειοψηφία. Η πλειοψηφία είναι οι τίμιοι άνθρωποι που αν τους δινόταν η δυνατότητα να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους χωρίς να καταστραφούν οικονομικά, θα το έκαναν χωρίς δεύτερη σκέψη και θα πλήρωναν κανονικά τους φόρους τους. Το πρόβλημα είναι ότι το υπουργείο Οικονομικών όχι μόνο επιμένει στην υψηλή φορολογία, αλλά πιστεύει πως πρώτα πρέπει να γίνει κανόνας η φορολογική συμμόρφωση και μετά μπορεί να μειωθούν οι συντελεστές, εφόσον αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα, ποντάροντας και στην υποχρεωτική εγκατάσταση συστημάτων POS στα καταστήματα.
Δεν είναι όμως αυτή η λύση. Η λύση είναι να μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές σε λογικά, βιώσιμα επίπεδα, και παράλληλα να συνεχιστούν με την ίδια θέρμη οι έλεγχοι, ώστε να πιαστούν οι… αδιόρθωτοι που ακόμα και τότε θα συνεχίσουν να φοροδιαφεύγουν, αλλά και να καταστεί ασύμφορο για τους υπόλοιπους να ρισκάρουν να μην κόβουν αποδείξεις, υπό τον φόβο των προστίμων. Και όσο η λύση αυτή δεν έρχεται, τόσο θα συνεχίζονται αυτές οι καθημερινές επιτυχίες της ΑΑΔΕ – αποτυχίες του υπουργείου Οικονομικών.