Οι κίνδυνοι για την οικονομία όπως τους αναλύουν οι τέσσερις συστημικοί τραπεζίτες

Το καθοριστικό «στοίχημα» της επιστροφής στην κανονικότητα, είναι αυτό που…. τροφοδοτεί το μεγάλο «ράλι» ανόδου των τραπεζικών μετοχών. Οι περισσότεροι από τους δραστήριους «παίκτες» στη χρηματιστηριακή αγορά «ψηφίζουν» καθημερινά τον τελευταίο καιρό με «φρέσκο χρήμα» ,την αισιόδοξη πορεία των εξελίξεων. Πλέον, η συνολική, αγοραία αξία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών έχει ενισχυθεί κατά 82,3%, αφού από πρόσφατα χαμηλά των 3,4 δισ. ευρώ, βρίσκεται τώρα στα επίπεδα των 6,2 δισ. ευρώ.

Η επενδυτική κοινότητα είδε μισογεμάτο το ποτήρι των …οικονομικών αποτελεσμάτων για την περσινή χρήση, τα οποία και υπογράφονται από τους τέσσερις CEO των μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας: Χρήστο Μεγάλου της Πειραιώς, Παύλο Μυλωνά της Εθνικής, Βασίλη Ψάλτη της Alpha Bank και Φωκίων Καραβία της Eurobank.

Από τη δική τους πλευρά και οι τέσσερις τραπεζίτες εμφανίζονται αισιόδοξοι για την «επόμενη μέρα». Κάτι το οποίο «αναδύεται» και μέσα από τις πολυσέλιδες οικονομικές καταστάσεις. Στις οποίες πέραν των αμιγώς τραπεζικών επιδόσεων, επιχειρείται να χαρτογραφηθεί και η πορεία της ελληνικής οικονομίας για την εφετινή χρονιά. Έτσι, απέναντι στις θετικές εκτιμήσεις που διατυπώνονται και αποτελούν τη ρεαλιστική εκδοχή των εξελίξεων, καταγράφονται και οι κίνδυνοι, όπως επίσης και οι αβεβαιότητες για την Ελλάδα. Που ναι μεν δεν οριοθετούν το βασικό σενάριο για την οικονομία, αλλά δεν παύουν να συνιστούν αιωρούμενες απειλές.

Η προεκλογική…. εστία κινδύνων

Συγκριτικά με τις άλλες τράπεζες, η πιο λιτή στις διατυπώσεις της είναι η Πειραιώς, από πλευράς της οποίας επισημαίνεται ότι:

«’Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας για το 2019 παραμένουν θετικές, καθώς η ανάκαμψη αναμένεται να διατηρήσει τη δυναμική της παρά την αυξημένη αβεβαιότητα που προέρχεται κυρίως από το εξωτερικό περιβάλλον. Οι περισσότεροι διεθνείς οργανισμοί προβλέπουν ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα ενισχυθεί μεταξύ 2,0% και 2,5% το 2019, με βασικούς άξονες τις επιχειρηματικές επενδύσεις, τις εξαγωγές και την ιδιωτική κατανάλωση.

Εντούτοις, οι κίνδυνοι για την οικονομία δεν έχουν εξαλειφθεί και οι προκλήσεις παραμένουν. Η προεκλογική περίοδος ενέχει κινδύνους που συνδέονται με την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν με τους Ευρωπαίους πιστωτές. Παρ’ όλα αυτά, είναι γεγονός ότι τώρα υπάρχει αυξημένη συναίνεση για τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, συνεπώς η συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων
πιστωτών της έχει βελτιωθεί σημαντικά.»

Στο χρηματιστηριακό σκηνικό η Πειραιώς διαδραματίζει το τελευταίο τρίμηνο πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς η τιμή της μετοχής έχει καταγράψει άνοδο 185,8%. Κινούμενη από τα χαμηλά των 0,57 ευρώ, στο χθεσινό κλείσιμο των 1,629 ευρώ.

Η χρηματιστηριακή αξία της τράπεζας είναι πλέον στα 711 εκατ. ευρώ, αλλά παραμένει ακόμη 41,8% χαμηλότερα, σε σχέση με τα επίπεδα όπου βρισκόταν, πριν από 12 μήνες.

Τα ανοικτά ‘’μέτωπα’’ της αβεβαιότητας

Με τον δικό της τρόπο, η Εθνική τράπεζα, χαρτογραφεί κι εκείνη τους κινδύνους για την
Ελλάδα, επισημαίνοντας ανάμεσα στα άλλα:

«Οι επίσημες προβλέψεις συνηγορούν σε συνέχιση της υγιούς ανάκαμψης της οικονομίας το 2019 Ωστόσο, αυτές οι προβλέψεις συνεχίζουν να υπόκεινται σε κινδύνους που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με το ρυθμό βελτίωσης της χρηματοοικονομικής θέσης του ιδιωτικού τομέα, τις συνθήκες ρευστότητας και άλλους μακροοικονομικούς παράγοντες, τη βιωσιμότητα της δημοσιονομικής επίδοσης της χώρας μακροχρόνια, καθώς και εξωτερικούς παράγοντες, όπως μια μελλοντική επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας το 2019 και την αυξημένη
μεταβλητότητα στις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές…

H εκτιμώμενη επιτάχυνση της εγχώριας δαπάνης το 2019 είναι πιθανό να συνοδευτεί από αύξηση των εισαγωγών, οι οποίες πιθανότατα θα αφαιρέσουν δυναμική από την αύξηση του ΑΕΠ. Επιπρόσθετα, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα συνεχίζει να αντιμετωπίζει προκλήσεις, με υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και περιορισμένη ακόμη ικανότητα χρηματοδότησης της οικονομίας, επιβαρύνοντας έτσι περαιτέρω τις χρηματοοικονομικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά και ένας σημαντικός αριθμός λιγότερο ανταγωνιστικών επιχειρηματικών μονάδων.

Ακόμη, παρά τη βελτίωση στις εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων, ειδικά την περίοδο
2017-2018, οι εισροές παραμένουν σχετικά περιορισμένες, συγκριτικά με άλλες οικονομίες που εξήλθαν από περίοδο οικονομικών κλυδωνισμών, και διοχετεύονται πρωτίστως στους κλάδους του τουρισμού, των μεταφορών και της ακίνητης περιουσίας που τυπικά περιλαμβάνουν σχετικά χαμηλό επίπεδο μεταφερόμενης τεχνολογίας και
γνώσεων/μεθόδων παραγωγής…

Επιπροσθέτως, ενδέχεται να επανεμφανιστούν εκ νέου παράγοντες πολιτικής αβεβαιότητας το 2019, καθώς προγραμματίζεται σειρά εκλογών κατά τη διάρκεια του έτους (εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση, εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και εγχώριες βουλευτικές εκλογές), γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ασθενέστερη συμμόρφωση και σε ενδεχόμενη πίεση για αναστροφή υφιστάμενων μεταρρυθμίσεων, καθώς και σε πιθανές καθυστερήσεις και κινδύνους σε τομείς όπως οι ιδιωτικοποιήσεις, ο ρυθμός αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος και το επιχειρηματικό
περιβάλλον.

Επιπλέον, οι αυξημένοι κίνδυνοι που συνδέονται με εξωτερικούς παράγοντες, όπως ο αυξανόμενος προστατευτισμός στο διεθνές εμπόριο και ο αντίκτυπός του στην παγκόσμια ανάπτυξη, καθώς και η συνεχιζόμενη επιβράδυνση των οικονομιών της Ευρωζώνης, οι εύθραυστες οικονομικές συνθήκες στην Ιταλία και η αβεβαιότητα αναφορικά με το Brexit, σε συνδυασμό με τη μεταβλητότητα στις αγορές διεθνώς, θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τις
συνθήκες στην ελληνική αγορά ομολόγων και μετοχών και, ως εκ τούτου, να δημιουργήσουν πιέσεις στις εξαγωγικές επιδόσεις της Ελλάδας, τις εγχώριες δαπάνες και τις αποτιμήσεις των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων, επηρεάζοντας δυσμενώς τις οικονομικές επιδόσεις της Ελλάδας και τις συνθήκες στον χρηματοπιστωτικό τομέα…

Σε αυτό το πλαίσιο, οι αξιολογήσεις του ιδιωτικού και του δημοσίου χρέους της χώρας, καθώς και οι οικονομικές συνθήκες, εν γένει, είναι πιθανό να επηρεαστούν από μια ενδεχόμενη σημαντική διόρθωση στις διεθνείς αγορές ή/και από μια παρατεταμένη αύξηση της μεταβλητότητας παγκοσμίως, παρά τον υποστηρικτικό ρόλο της βελτιωμένης
μακροοικονομικής σταθερότητας εγχωρίως.»

Στο χρηματιστηριακό «ταμπλό» η Εθνική αποτιμάται στα 1,73 δισ. ευρώ. Με την αξία της μετοχής να βρίσκεται τώρα στα 1,891 ευρώ. Ενισχυμένη κατά 105,5% σε σχέση με τα
τελευταία χαμηλά των 0,92 ευρώ. Ωστόσο ,σε χρονικό ορίζοντα 12μηνου το «χαρτί’’ της Εθνικής» είναι 33,1% πιο κάτω.

Τρεις προκλήσεις για την οικονομία

Με τη σειρά της η Alpha Bank, καταγράφει κι εκείνη στις οικονομικές της καταστάσεις, τις πιθανές εστίες κινδύνων. Αναφέροντας, μεταξύ των άλλων ότι:

«Το 2019 οι προοπτικές της Ελληνικής Οικονομίας διαφαίνονται θετικές. Η οικονομική ανάκαμψη εκτιμάται ότι θα στηριχθεί στην ενίσχυση των εξαγωγών, των επενδύσεων και στην αύξηση της ιδιωτικής καταναλώσεως. Επιπλέον, η ανάπτυξη αναμένεται να προέλθει από την περαιτέρω ενίσχυση του κλίματος εμπιστοσύνης, τη χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα και την άνοδο του διαθέσιμου εισοδήματος.

Οι εκτιμήσεις ωστόσο για τις προοπτικές της Ελληνικής Οικονομίας περιλαμβάνουν επίσης μία σειρά κινδύνων και προκλήσεων. Σε ότι αφορά το εσωτερικό περιβάλλον, η υπέρμετρη φορολόγηση και η καθυστέρηση στην υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων ή η ανάκλησή τους ενδέχεται να λειτουργήσουν αποτρεπτικά στην προσέλκυση νέων επενδυτικών κεφαλαίων.

Επιπροσθέτως, το διεθνές οικονομικό περιβάλλον έχει γίνει λιγότερο ευνοϊκό και περισσότερο ευμετάβλητο. Η αύξηση του εμπορικού προστατευτισμού, οι αναταράξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, καθώς και το ενδεχόμενο αποχωρήσεως του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Brexit) χωρίς συγκεκριμένο πλαίσιο συμφωνίας ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την Ελληνική Οικονομία. Επιπλέον, η Ελληνική Οικονομία πρέπει τα επόμενα έτη να αντιμετωπίσει προκλήσεις οι οποίες είναι απόρροια της μακρόχρονης οικονομικής κρίσεως στη χώρα. Οι κυριότερες είναι: το υψηλό δημόσιο
χρέος ως προς το ΑΕΠ, το υψηλό ποσοστό ανεργίας, ιδιαίτερα της μακροχρόνιας ανεργίας, η μετανάστευση εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, η διαχείριση του αποθέματος των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων του τραπεζικού συστήματος, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η επιστροφή του Ελληνικού Δημοσίου στις χρηματοπιστωτικές αγορές με βιώσιμους όρους.

Σημειώνεται ότι, παρά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής τον Αύγουστο του 2018, τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου δεν έχουν αποκτήσει ακόμα επενδυτική βαθμίδα και οι αποδόσεις τους παραμένουν σχετικώς υψηλές. Προκειμένου να επιταχυνθεί ο ρυθμός μεγεθύνσεως της οικονομίας και να αυξηθεί η ανθεκτικότητά της σε εξωτερικούς κινδύνους, πρέπει αυτή να αντεπεξέλθει στις
ανωτέρω προκλήσεις.

Αρωγοί στην προσπάθεια αυτή μπορούν να είναι: (i) η διαμόρφωση ενός φιλικότερου προς την ανάπτυξη μείγματος πολιτικής, που συνεπάγεται αφ’ ενός την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων αφ’ ετέρου τη μείωση των φορολογικών συντελεστών στο κεφάλαιο και στην εργασία, (ii) η αναβάθμιση της λειτουργίας της δημόσιας διοικήσεως και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο θεσμικό πλαίσιο, που θα λειτουργήσουν θετικά ως προς τη διαμόρφωση ενός σταθερού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση ως προς την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων και (iii) η θεσμοθέτηση κινήτρων για την προαγωγή της Έρευνας και της Αναπτύξεως που θα ενισχύσουν την
επιχειρηματικότητα.»

Χρηματιστηριακά, η Alpha Bank είναι εκείνη που ηγείται των κεφαλαιοποιήσεων με την αγοραία αξία της να έχει διαμορφωθεί στα 2,16 δισ. ευρώ. Από τα πρόσφατα χαμηλά των 0,87 ευρώ, η μετοχή έχει ανέβει 60,8% καθώς χθες έκλεισε στα 1,399 ευρώ. Σε 12μηνη όμως βάση σύγκρισης, η μετοχή κινείται 25,2% χαμηλότερα.

Έξι σήμαντρα κινδύνου

Τον κύκλο των εκτιμήσεων για τους κινδύνους στην οικονομία κλείνει η Eurobank, επισημαίνοντας τα ακόλουθα:

«Σε ότι αφορά τις οικονομικές προοπτικές για τους επόμενους 12 μήνες, οι κύριοι μακροοικονομικοί κίνδυνοι και παράγοντες αβεβαιότητας σχετίζονται με: (α) την τήρηση των θεσμοθετημένων μεταρρυθμίσεων και τις πιθανές καθυστερήσεις στην εφαρμογή των ήδη συμφωνηθεισών μεταρρυθμίσεων για να επιτευχθούν οι στόχοι και τα ορόσημα της περιόδου εποπτείας της χώρας μετά τη λήξη του προγράμματος, (β) την επίδραση στην οικονομική
δραστηριότητα και στην προσέλκυση άμεσων επενδύσεων, των δημοσιονομικών και των σχετικών με την κοινωνική ασφάλιση μέτρων, (γ) την δυνατότητα προσέλκυσης νέων επενδύσεων στη χώρα, (δ) το χρονοδιάγραμμα μέχρι την πλήρη άρση των περιορισμών στην ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων στο εξωτερικό και τη συνεπαγόμενη επίδραση στην οικονομική δραστηριότητα, (ε) τον πιθανό αργό ρυθμό εισροής καταθέσεων και/ή τις πιθανές καθυστερήσεις στην αποτελεσματική διαχείριση των NPEs ως αποτέλεσμα των μακροοικονομικών συνθηκών στην Ελλάδα και (στ) τις γεωπολιτικές συνθήκες στην εγγύς ή ευρύτερη περιοχή και τους εξωτερικούς κλυδωνισμούς από μια επιβράδυνση της περιφερειακής, ή και παγκόσμιας οικονομίας.

Πιθανή πραγματοποίηση αυτών των κινδύνων θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες στη ρευστότητα και κεφαλαιακή επάρκεια των Ελληνικών τραπεζών. Η συνέχιση της υποτονικής οικονομικής δραστηριότητας μπορεί να επηρεάσει τις προοπτικές του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος οδηγώντας σε υποβάθμιση της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού, παράταση ή επιστροφή της εξάρτησης από τον μηχανισμό χρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος, ιδίως από την ακριβή χρηματοδότηση που παρέχει ο ELA και σε περαιτέρω πιέσεις στην πλευρά των εσόδων εξαιτίας του αυξημένου κόστους χρηματοδότησης και των χαμηλότερων εσόδων από τόκους και προμήθειες.

Από την άλλη πλευρά, η έγκαιρη επίλυση της αβεβαιότητας για την περίοδο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος θα συμβάλλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταθετών και συνεπώς στην επιτάχυνση της επιστροφής των καταθέσεων και της πλήρης άρσης των περιορισμών στη κίνηση κεφαλαίων και θα επιδράσει θετικά στη
χρηματοδότηση της οικονομίας. Η αποφασιστική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων , η υλοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους σύμφωνα με τις
αποφάσεις του Eurogroup την 21 Ιουνίου 2018, η κινητοποίηση της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη στήριξη των εγχώριων επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, η προσέλκυση διεθνών και εγχώριων κεφαλαίων και η υιοθέτηση ενός εξωστρεφούς οικονομικού αναπτυξιακού προτύπου θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη στις προοπτικές της Ελληνικής οικονομίας και την περαιτέρω σταθεροποίηση του εγχώριου οικονομικού περιβάλλοντος, οι οποίες αποτελούν σημαντικές προϋποθέσεις για την επιστροφή της χώρας σε πορεία ισχυρής και βιώσιμης ανάπτυξης.»

H χρηματιστηριακή αποτίμηση της Εurobank είναι τώρα στα 1,58 δισ. ευρώ. Η μετοχή από τα τελευταία χαμηλά των 0,476 ευρώ έχει ενισχυθεί κατά 50,9% και έχει φτάσει στα
0,7185 ευρώ. Υπολειπόμενη κατά 11,3% από τα προ 12μηνου επίπεδά της.

Αναμφίβολα, οι επισημάνσεις των τεσσάρων τραπεζιτών για τους ελλοχεύοντες κινδύνους στην ελληνική οικονομία, έχουν τη δική τους πιθανολογική σημασία. Η χρηματιστηριακή αγορά όμως, προεξοφλεί ότι η πορεία των τραπεζών προς την κανονικότητα είναι αυτή που θα υπερισχύσει στο «τέλος της ημέρας»…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Το ράλι των 2,4 δισ. και γιατί τα ξένα funds δίνουν «ψήφο εμπιστοσύνης» στους Έλληνες τραπεζίτες
 
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Moody’s: Γιατί οι τράπεζες θα ωφεληθούν από το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Πώς οι τέσσερις τραπεζίτες «κέρδισαν» καταθέσεις 29,6 δισ. ευρώ – Ποιοι οι νικητές