Άλμα στο κενό φαίνεται να επιδιώκει ο Ελληνας πρωθυπουργός στο θέμα της περικοπής των συντάξεων.   Εχθές, 28 Σεπτεμβρίου, από την Νέα Υόρκη όπου βρίσκεται ο Άλέξης Τσίπρας,  δήλωσε ότι «είναι λογικό» να μην κοπούν οι συντάξεις, παρότι ουδείς εκπρόσωπος των δανειστών έχει ενθαρρύνει δημόσια την κυβέρνηση για κάτι τέτοιο ενώ, αντιθέτως, τα μηνύματα από τα ΔΝΤ και τον Οίκο Moody’s είναι αρνητικά στα σενάρια για μονομερή ακύρωση των περικοπών. Λίγο αργότερα –αλλά αφού πρώτα είχαν κλείσει οι διεθνείς αγορές για Σαββατοκύριακο- «κυβερνητικές πηγές» από το περιβάλλον του Μαξίμου έλεγαν ότι το Προσχέδιο Προϋπολογισμού που θα κατατεθεί την Δευτέρα, δεν θα περιλαμβάνει τις μειώσεις των συντάξεων για το 2019.

Το σκηνικό επαναλαμβάνεται σχεδόν όπως και πριν ακριβώς 3 μήνες: στις 29 Ιουνίου, ο Πρωθυπουργός είχε ανακοινώσει από τις Βρυξέλλες μετά την Σύνοδο Κορυφής ότι η κυβέρνηση αναστέλλει για 6 μήνες την αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά, με αποτέλεσμα να επιβληθεί «πέναλτι» στην Ελλάδα και διπλάσιες περικοπές δαπανών από όσο ήταν το κόστος του μέτρου (28 εκατομμύρια ευρώ περικοπές αμυντικών δαπανών για φοροελάφρυνση που στο Μεσοπρόθεσμο κοστολογείτο 16 εκατομμύρια ευρώ).

«Θολό» παρέμενε πάντως αν θα κοπούν και πόσο τα θετικά «αντίμετρα», εκτός τουλάχιστον της επιδότησης ενοικίου που εξήγγειλε από την ΔΕΘ για 300.000 νοικοκυριά ο Πρωθυπουργός –που όμως έτσι «ψαλιδίστηκε» κι αυτό ήδη στο μισό καθώς ο νόμος που ισχύει ήδη προέβλεπε επίδομα στέγασης για 600.000 νοικοκυριά μαζί με τους δανειολήπτες.

Ποια κανονικότητα; 

Η διαφορά με τον Ιούνιο όμως είναι ότι πλέον τα «νταούλια» των αγορών ηχούν πάλι για τη χώρα μας μετά την έξοδο από τα Μνημόνια και αντί να επιστρέψει η «κανονικότητα» και η ασφάλεια για την χώρα, επιστρέφει η αβεβαιότητα, καθώς οι Οίκοι Αξιολόγησης τής δείχνουν ξανά «κίτρινες κάρτες», προειδοποιώντας ότι εκτός από τους ευρωπαίους δανειστές, την Ελλάδα έχουν βάλει στο μικροσκόπιο πια και οι αγορές.

Από τον Αύγουστο και λίγο πριν την έξοδο από τα Μνημόνια, τα επιτόκια στο 10ετές ομόλογο δεν πέφτει με τίποτα κάτω από το 4%, δείχνοντας πόσο ευπαθής παραμένει η χώρα. Οι δηλώσεις αξιωματούχων της κυβέρνησης στο Bloomberg τον Αύγουστο ότι «ο Σεπτέμβριος μπορεί να είναι η ευκαιρία» για έκδοση ομολόγου, διαψεύστηκαν. Ο Οίκος αξιολόγησης Moody’s (σε ρόλο … Σόιμπλε) ζήτησε να μην ακυρωθούν νομοθετημένα μέτρα και, αντί αναβάθμισης που αναμένετο την περασμένη Παρασκευή, προειδοποιεί πλέον για αρνητικές αξιολογήσεις ή και νέα υποβάθμιση στο μέλλον.

Ακόμα και ο Προϋπολογισμός της χώρας είναι στον αέρα, καθώς και μια σειρά συμφωνημένων μέτρων και ψηφισμένων νόμων, ενώ οι συνταξιούχοι δεν ξέρουν τι συντάξεις θα πάρουν και με τι χρήματα θα ζουν σε 2,5 μήνες από τώρα.

Για έγκριση στην Κομισιόν

Αν τελικώς επικρατήσει η «γραμμή Μαξίμου» ότι πάση θυσία δεν πρέπει να φανεί στο Προσχέδιο που θα κατατεθεί την Δευτέρα στη Βουλή η περικοπή των συντάξεων, δεν αποτελεί «μονομερή ενέργεια», γιατί το Προσχέδιο δεν ψηφίζεται στην Βουλή, αλλά μόνον το τελικό Σχέδιο Προϋπολογισμού. Είναι ένα μήνυμα προθέσεων μεν προς τα μέσα, αλλά προς έξω έχει μεγαλύτερη σημασία το Προσχέδιο που θα σταλεί στις 15 Οκτωβρίου για έγκριση στην Κομισιόν.

Όπως παραδέχτηκε και η ίδια «κυβερνητική πηγή» από την Νέα Υόρκη, πρέπει να τα δεχτούν αυτά και οι δανειστές, λέγοντας ότι «για μένα το κρίσιμο δεν είναι το σχέδιο του προϋπολογισμού αλλά η διεργασία που θα γίνει στην Κομισιόν, οι απαντήσεις που θα λάβουμε, η οριστική μας απόφαση που θα αφορά την κατάθεση του κανονικού σχεδίου του προϋπολογισμού περί το δεύτερο δεκαήμερο του Νοεμβρίου».

Στην κυβέρνηση επιμένουν ότι το θέμα είναι δημοσιονομικό και δεν διαταράσσονται οι στόχοι του Προϋπολογισμού για τα πλεονάσματα (κόβοντας λεφτά που θα δίνονταν για επιδόματα σε φτωχά νοικοκυριά και δίνοντάς τα σε συνταξιούχους).

Το κακό είναι όμως ότι οι αποφάσεις θα αργήσουν να ληφθούν (τουλάχιστον 1,5-2 μήνες ακόμη) και ο νέος Προϋπολογισμός (καθώς και το μέλλον των συντάξεων που είναι προς το παρόν νόμος εν ισχύι) θα βρίσκεται στον αέρα, προκαλώντας νέα αβεβαιότητα για την τύχη της ελληνικής Οικονομίας. Για να καθησυχάσει τις αγορές και το ΔΝΤ, την σκυτάλη θα πάρει την ερχόμενη εβδομάδα από τον Πρωθυπουργό, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, μεταβαίνοντας στην σύνοδο του ΔΝΤ στο Μαλί και στην Άπω Ανατολή προς άγραν επενδυτών.

Τα εντυπωσιακά βήματα της Κύπρου

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Κύπρος (με την οποία η κυβέρνηση θέλει να συγκρίνει την χώρα μας όταν μιλά για μεταμνημονιακή εποπτεία) έχει καταθέσει ήδη Προϋπολογισμό για το 2018. Μόλις εχθές τέλειωσε ο μεταμνημονιακός έλεγχος και οι θεσμοί (με το ΔΝΤ) εξέδωσαν μια εξαιρετικά θερμή ανακοίνωση όπου χαιρετίζουν τις επιδόσεις της κυπριακής Οικονομίας και τον διάλογο που είχαν με την κυβέρνηση. Στην ανακοίνωσή τους μιλάνε με αριθμούς, για «εντυπωσιακή Ανάπτυξη 4,2% το 2017, ενώ ο νέος Προϋπολογισμός προβλέπει (για την Κύπρο) ότι το αναπτυξιακό σερί θα συνεχιστεί και για 5ο έτος μετά το 2015 (με 4% φέτος και 3,8% το 2019) και με πρωτογενές πλεόνασμα 3%, με χρέος που πέσει στο 99,5% του ΑΕΠ, με ανεργία στο 7,3% κλπ. Και με αυτά τα δημοσιονομικά περιθώρια, περιελήφθησαν και μέτρα στήριξης για τους δανειολήπτες με στεγαστικό δάνειο, αλλά και η προώθηση επιλεκτικών ελαφρύνσεων, με μείωση του φορολογικού συντελεστή επί των τόκων (“Έκτακτη Αμυντική Εισφορά”) από το 30% στο 17% από 1/1/2019.

Κάνοντας αυτά, η Κύπρος εξέδωσε την περασμένη εβδομάδα και νέο 10ετές ομόλογο με επιτόκιο 2,375%, χωρίς να έχει αναλάβει υποχρεώσεις για άλλα νέα μέτρα μετά το Μνημόνιο, και χωρίς να περιμένει μέτρα στήριξης και ελάφρυνσης χρέους μετά το Μνημόνιο από τους δανειστές, όπως η Ελλάδα.