Ακίνητα: «Δηλώστε και σώστε» – Τι πρέπει να κάνετε για την κατοχύρωση της περιουσίας σας

«Δηλώστε τα ακίνητά σας για να τα κατοχυρώστε», επισημαίνει η εταιρεία του Κτηματολογίου (Ελληνικό Κτηματολόγιο) ειδικά καθώς το μεγαλύτερο μέρος της ακίνητης περιουσίας που δεν έχει κτηματογραφηθεί βρίσκεται στην περιφέρεια (αγροτικές περιοχές) και αρκετοί εκ των ιδιοκτητών ζουν σε αστικές περιοχές. Με άλλα λόγια το επόμενο διάστημα οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε περιοχές που δεν έχουν κτηματογραφηθεί χρειάζεται να βρίσκονται σε επαγρύπνηση ώστε έγκαιρα να ενημερωθούν για τις ημερομηνίες που τους αφορούν ως προς την κτηματογράφηση της περιουσίας τους.

Μέχρι σήμερα, έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση και λειτουργεί Κτηματολόγιο για το 29,2% των συνολικών εμπράγματων δικαιωμάτων της χώρας, ενώ εξελίσσονται 72 συμβάσεις κτηματογράφησης για το 61,8% των δικαιωμάτων. Εκκρεμεί η ανάθεση 5 συμβάσεων για το 7% των δικαιωμάτων για τις οποίες υπάρχουν δικαστικές εμπλοκές μεταξύ των συμμετεχόντων μελετητικών γραφείων.

Το υπόλοιπο της κτηματογράφησης αφορά 13 Διοικητικές Περιφέρειες, 57 Περιφερειακές Ενότητες, 204 Καλλικρατικούς Δήμους, 5.342 ΟΤΑ, 83,5 εκατ. στρ. (63% έκτασης χώρας) και 16,5  εκατ. δικαιώματα εκ των οποίων 6,2 εκατ. δικαιώματα σε αστικές περιοχές και 10,3 δικαιώματα σε αγροτικές.

Η κτηματογράφηση όλων των περιοχών που μέχρι σήμερα δεν έχουν κτηματολόγιο, και είναι αρκετές όπως φαίνεται από τα παραπάνω νούμερα, ξεκινά από τον τρέχοντα μήνα και θα εξελιχθεί σταδιακά τα επόμενα 4 χρόνια.

Έναρξη συλλογής δηλώσεων

Αναλυτικότερα, η έναρξη Συλλογής Δηλώσεων ξεκινά σταδιακά από τον Νοέμβριο 2018 έως τον Φεβρουάριο 2019. Θα λειτουργήσουν συνολικά 42 Γραφεία κτηματογράφησης στις έδρες των Περιφερειακών Ενοτήτων, για τις 27 συμβάσεις που έχουν ήδη ανατεθεί.

Εντός του Νοεμβρίου 2018 θα ξεκινήσει η Συλλογή Δηλώσεων στα δύο πρώτα Γραφεία Κτηματογράφησης:

1. Τη Δευτέρα (19 Νοεμβρίου 2018) ξεκινά η συλλογή δηλώσεων ιδιοκτησίας, για τους ιδιοκτήτες που έχουν δικαιώματα επί των ακινήτων πουβρίσκονται εντός των ορίων των Προκαποδιστριακών Δήμων/Κοινοτήτων: Αγαθονησίου του Καλλικρατικού Δήμου Αγαθονησίου, Αστυπάλαιας του Καλλικρατικού Δήμου Αστυπάλαιας, Καλύμνου του Καλλικρατικού Δήμου Καλύμνου, Λειψών του Καλλικρατικού Δήμου Λειψών, Λέρου (εκτός της περιοχής που έχει ενταχθεί στο Κτηματολόγιο Κω-Λέρου) του Καλλικρατικού Δήμου Λέρου, της Περιφερειακής Ενότητας Καλύμνου, Ολύμπου, Μεσοχωρίου, Σπόων, Βωλάδας, Απερίου, Όθους, Πυλών, Καρπάθου, Μενετών, Αρκάσας του Καλλικρατικού Δήμου Καρπάθου, Κάσου του Καλλικρατικού Δήμου Κάσου, της Περιφερειακής Ενότητας Καρπάθου, Μανδρακίου, Εμπορείου, Νικίων του Καλλικρατικού Δήμου Νισύρου, της Περιφερειακής Ενότητας Κω και Μεγίστης του Καλλικρατικού Δήμου Μεγίστης, Μεγάλου Χωριού, Λιβαδίων του Καλλικρατικού Δήμου Τήλου και Χάλκης του Καλλικρατικού Δήμου Χάλκης, της Περιφερειακής Ενότητας Ρόδου
2. Στη συνέχεια στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας) με έδρα κοντά στο Αγρίνιο, στην Περιφέρεια Ηπείρου (Π.Ε. Ιωαννίνων) με έδρα τα Ιωάννινα, στην Περιφέρειας Ηπείρου (Π.Ε. Πρεβέζης και Άρτας) με έδρα την Πρέβεζα και την Άρτακαι στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων  (Π.Ε. Λευκάδας) με έδρα την Λευκάδα.

Οι φάσεις της κτηματογράφησης 

Η διάρκεια της συλλογής των δηλώσεων είναι τρεις μήνες για τους κατοίκους εσωτερικού και έξι μήνες για τους κατοίκους εξωτερικού. Αυτό σημαίνει ότι για τις περιοχές που η κτηματογράφηση ξεκινά τη Δευτέρα η προθεσμία λήγει στις 19-2-2019 για τους κατοίκους εσωτερικού και στις 20-5-2019 για τους κατοίκους εξωτερικού και το Ελληνικό Δημόσιο. Μετά την επεξεργασία των δηλώσεων διενεργείται η προανάρτηση, η οποία γίνεται κυρίως ηλεκτρονικά και διαρκεί 45 μέρες. Ακολουθεί η προσωρινή ανάρτηση (για διόρθωση τυχόν λαθών) και στη συνέχεια η ανάρτηση που είναι δυο μήνες για τους κατοίκους εσωτερικού και τέσσερις για τους κατοίκους εξωτερικού.

Από τις αρχές 2019 έως την λήξη της συλλογής δηλώσεων θα λειτουργήσει Γραφείο Κτηματογράφησης  στα Ολυμπιακά Ακίνητα Γαλατσίου, το οποίο θα εξυπηρετήσει τις Περιφέρειες  Ηπείρου, Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσων, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.

 Έως το τέλος του έτους θα λειτουργήσει Γραφείο Κτηματογράφησης και στην Θεσσαλονίκη (Καλαμαριά) για τις περιοχές Ξάνθης, Δράμας, Χαλκιδικής, Καστοριάς και Φλώρινας.

Κόστος για τον πολίτη

Στις αστικές περιοχές καταβάλλεται για κάθε δικαίωμα ιδιοκτησίας πάγιο τέλος κτηματογράφησης 35 ευρώ ανά δικαίωμα. Για τους βοηθητικούς χώρους, όπως αποθήκη – θέση στάθμευσης, που αποτελούν αυτοτελείς ιδιοκτησίες, 20 ευρώ ανά δικαίωμα. Στις αγροτικές περιοχές τα φυσικά πρόσωπα που υποβάλουν περισσότερα από 2 δικαιώματα εντός του ίδιου προ – καποδιστριακού Ο.Τ.Α., καταβάλλουν πάγιο τέλος για 2 μόνο δικαιώματα.

Όπως επισημαίνεται από την Ελληνικό Κτηματολόγιο το βασικό που πρέπει να γνωρίζει ο κάθε πολίτης είναι που ακριβώς βρίσκεται το ακίνητό του ώστε να μπορεί να το εντοπίσει στους χάρτες. Ειδικά στις αγροτικές περιοχές παρατηρείται μια καθυστέρηση στην ανταπόκριση των πολιτών η οποία αποδίδεται στο γεγονός ότι στην αγροτική χώρα υπάρχει μεγάλο ποσοστό ακινήτων για τα οποία δεν έχει διευθετηθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς είτε λόγω κληρονομικής διαδοχής χωρίς αποδοχή κληρονομιάς, είτε λόγω αδυναμίας εντοπισμού πολλών αγροτικών ακινήτων από ιδιοκτήτες που έχουν μεταναστεύσει σε άλλες πόλεις ή σε άλλη χώρα, είτε λόγω χρησικτησιών.

Απαραίτητα δικαιολογητικά για την υποβολή δήλωσης ιδιοκτησίας

Εκτός από το έντυπο της δήλωσης (Δήλωση του ν.2308/95) που μπορεί να βρεθεί από τα Γραφεία Κτηματογράφησης ή από το www.ktimatologio.gr, είναι αναγκαία η κατάθεση των εξής:

α) Απλό φωτοαντίγραφο του τίτλου που τεκμηριώνει το δικαίωμά ιδιοκτησίας (π.χ συμβόλαιο).

β) Απλό φωτοαντίγραφο του πιστοποιητικού μεταγραφής του.

γ) Τυχόν τοπογραφικό διάγραμμα του ακινήτου.

δ) Απλό φωτοαντίγραφο δελτίου ταυτότητας ή διαβατηρίου.

Αν εντοπίζουμε τις ιδιοκτησίες μας σε χάρτη για πρώτη φορά

Ο εντοπισμός ενός ακινήτου πάνω σε χάρτη είναι μία εύκολη διαδικασία, όταν πρόκειται για περιοχές δομημένες, δηλ. όπου υπάρχει οδός και αριθμός. Στις αγροτικές περιοχές, όμως, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Για τον εντοπισμό αυτό, βοηθούν πολύ τα σύγχρονα τοπογραφικά διαγράμματα («εξαρτημένα τοπογραφικά»), τα οποία διαθέτουν συντεταγμένες χ και ψ στο Εθνικό Σύστημα συντεταγμένων, που χρησιμοποιεί και το Κτηματολόγιο. Πρόκειται για τον πλέον αξιόπιστο τρόπο εντοπισμού των ακινήτων. Εφόσον υπάρχει τέτοιου τύπου τοπογραφικό η προσκόμισή του είναι υποχρεωτική.

Σε κάθε περίπτωση, είναι υποχρεωτική η επισύναψη οποιουδήποτε τύπου τοπογραφικού διαγράμματος (έστω και παλαιάς χρονολογίας), εφόσον: τοαναφέρειτοσυμβόλαιο,ο πολίτης επικαλείταιχρησικτησία σεαγροτεμάχιο/ οικόπεδο,έχειεκδοθείοικοδομική άδεια και συνεπώςυπάρχειτοπογραφικό και υπάρχει ήδητοπογραφικό γιαοποιαδήποτε άλλη χρήση (π.χ. για αγοραπωλησία).

Εφόσον δεν υπάρχει τοπογραφικό διάγραμμα το ακίνητο μπορεί να εντοπιστεί με τους εξής ανέξοδους τρόπους:

– Μέσω της Υπηρεσίας Θέασης Ορθοφωτογραφιών, που παρέχει δωρεάν η Ελληνικό Κτηματολόγιο από τον ιστότοπο www.ktimatologio.gr. Από την εφαρμογή αυτή είναι δυνατό ο ιδιοκτήτης ακινήτου επιλέγοντας Νομό και ΟΤΑ, να περιηγηθεί στην περιοχή που τον ενδιαφέρει και να εντοπίσειτοακίνητό του, ή νατοποθετήσειστον χάρτη τα όριά του και να σχεδιάσει ένα σκαρίφημα και ακόμα ναμετρήσειτιςδιαστάσειςκαιτοεμβαδόντουκαιναεκτυπώσειτηνεικόναγιανατηνυποβάλει μαζί μετηδήλωσή του. Η εφαρμογή διαθέτει ένα ειδικό εργαλείο info, με το πάτημα του οποίου εμφανίζονται στον χάρτη οδοί, οικισμοί και σημεία ενδιαφέροντος της ευρύτερης περιοχής (π.χ. όνομα εκκλησίας, δημαρχείου, σχολείου). Με τον τρόπο αυτό, η περιήγηση και η αναζήτηση περιοχών γίνονται ευκολότερα.

– Με οποιαδήποτε μετρητική μέθοδο, ακόμα και μικρότερης ακρίβειας, όπως είναι η μέτρηση ενός απλού GPS χειρός, που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο πολίτης για να εντοπίσει σε ένα πρώτο επίπεδο τη θέση του ακινήτου του.

Η Ελληνικό Κτηματολόγιο επισημαίνει ότι οι δύο παραπάνω μετρήσεις δεν μπορούν να υποκαταστήσουν ένα τοπογραφικό διάγραμμα. Η μόνη χρησιμότητα που μπορεί να έχουν είναι για τον καταρχήν εντοπισμό του ακινήτου στους χάρτες του Κτηματολογίου. Είναι σημαντικό, ωστόσο, για τη διαδικασία καταγραφής του ακινήτου ο ιδιοκτήτης να βοηθήσει το ειδικευμένο προσωπικό του Γραφείου Κτηματογράφησης να εντοπίσει τη θέση και τα όριά του.

Τα αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα 

Τα ακίνητα «αγνώστου ιδιοκτήτη» στις περιοχές που έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση και λειτουργεί κτηματολόγιο ανέρχονται σε 170.000. Τα ακίνητα αυτά περιέρχονται σταδιακά στο Δημόσιο όταν συντελείται η οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών της κτηματογράφησης σε κάθε περιοχή, η οποία είναι κατά κανόνα: 14 χρόνια για τις περιοχές της πρώτης γενιάς κτηματογραφήσεων (κτηματογραφήσεις που ξεκίνησαν τη δεκαετία του 90) και 7 χρόνια για τις περιοχές που κτηματογραφήθηκαν από το 2008 και μετά από την ημερομηνία των πρώτων εγγραφών.

«Αγνώστου ιδιοκτήτη» χαρακτηρίζονται όποια ακίνητα δεν δηλωθούν στο Κτηματολόγιο. Οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων θα μπορούν να προσφύγουν δικαστικώς, αλλά μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση για το ακίνητο.

Σχετικά με τη β΄ φάση κτηματογράφησης σε Αθήνα, Βόλο και Λαμία η οποία εκκρεμεί έχει ολοκληρωθεί η υποβολή των παραδοτέων που απεικονίζουν την κτηματολογική κατάσταση με βάση τις υποβληθείσες δηλώσεις και διενεργείται έλεγχος ποιότητας από τις αρμόδιες υπηρεσίες του φορέα. Εφόσον τα παραδοτέα κριθούν αποδεκτά, τότε η διαδικασία της προανάρτησης θα εκκινήσει εντός του επόμενου τριμήνου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Ανατροπή στις αντικειμενικές αξίες ακινήτων: Οι νέοι φόροι που αλλάζουν από το 2019

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Καζίνο Πάρνηθας: Επένδυση άνω των 100 εκ. ευρώ για τη μετεγκατάσταση στο Μαρούσι