Ήταν σαν χθες, πριν από 19 χρόνια. Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου του 1999. Η «D-day» της μεγαλύτερης «φούσκας» που έχει γνωρίσει ποτέ το ελληνικό χρηματιστήριο. Όταν στη 1.30 μετά το μεσημέρι, εκείνης της μέρας, ολοκληρώθηκαν οι τρίωρες συναλλαγές στην ιστορική αίθουσα του τριώροφο νεοκλασικού, επί της οδού Σοφοκλέους 10, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις 6.355,04 μονάδες. Κατακτώντας την υψηλότερη κορυφή του. Σε αυτήν τη συνεδρίαση που έγινε μόλις δέκα μέρες μετά το φονικό σεισμό στην Αθήνα, ο τζίρος των συναλλαγών έφτασε στα θηριώδη επίπεδα των 612,9 δισ. δραχμών τότε, που ισοδυναμούν με 1,8 δισ. ευρώ. Η συναλλακτική δραστηριότητα «έτρεχε» με 10 εκατ. ευρώ ανά λεπτό της ώρας, καθώς μια στρατιά ολόκληρη από αφιονισμένους παίκτες, επιζητούσε μετά μανίας να κάνει πράξη το «απόλυτο όνειρο» του εύκολου και γρήγορου πλουτισμού. Πάρα πολλοί μάλιστα είχαν πιστέψει ότι τα κατάφεραν, αφού οι μετοχές κάλπαζαν ακατάπαυστα επί μήνες και έδιναν αστρονομικά κέρδη, πέραν κάθε λογικής. Άλλωστε, το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, ολόκληρη η χώρα έδειχνε να ζει στον «πυρετό της δόξας» του χρηματιστηρίου.

Όμως είναι άλλο ο… χάρτινος πλούτος των μετοχών και άλλος ο πραγματικός. Αυτό άρχισε να γίνεται κατανοητό με οδυνηρό τρόπο, όταν αμέσως μετά τις 17 Σεπτεμβρίου του ’99, οι μετοχές πήραν την κάτω βόλτα για να βρεθούν μετέπειτα στα τάρταρα. Οι χρηματιστηριακές αξίες έγιναν φτερό στο άνεμο της απαξίωσης, καθώς η «φούσκα» αναπόφευκτα έσκασε. Μια «φούσκα» που έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη ως» το μέγα σκάνδαλο του χρηματιστηρίου», για το οποίο όμως δεν προέκυψε κανένας ένοχος. Προ μηνών μάλιστα η δικαιοσύνη έκλεισε αθωωτικά και τον τελευταίο φάκελο, πριν συμπληρωθεί η 20ετία της παραγραφής των υποθέσεων. Το συμπέρασμα είναι ότι για το «βρώμικο ’99 του χρηματιστηρίου», όπου τα λεφτά των πολλών κατέληξαν τεχνηέντως χειραγωγούμενα στις τσέπες των ολίγων, έφταιγε μόνο η εν πολλαίς αμαρτίες περιπεσούσα ανακρίτρια Κωνσταντίνα Μπουρμπούλια, που έμεινε στη φυλακή για περίπου μια εξαετία.

Η πτώση από την κορυφή των 212,9 δισ.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι τη μέρα της ιστορικής κορύφωσης των τιμών, η κεφαλαιοποίηση του χρηματιστηρίου είχε φτάσει να αντιστοιχεί σε 212,9 δις ευρώ. Δηλαδή στο 182% του τότε ΑΕΠ της χώρας. Τώρα, η χρηματιστηριακή αξία των εισηγμένων εταιρειών αποτιμάται στα 49,2 δις (στο 26,7% του ΑΕΠ), ενώ ο Γενικός Δείκτης βρίσκεται 89,5% χαμηλότερα…

Σε χρονικό ορίζοντα 19 ετών έχουν εξαερωθεί χρηματιστηριακές αξίες συνολικού ύψους 163,8 δις ευρώ. Μέγεθος γιγαντιαίο αν αναλογιστεί κανείς ότι οι λογιστικά αποτυπωμένες ζημιές, ισοδυναμούν με… 20 φορές το κόστος των ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας. Χωρίς να περιλαμβάνονται στα συγκριτικά στοιχεία οι κεφαλαιακές αυξήσεις και τα διανεμηθέντα μερίσματα στην πορεία των χρόνων.

Τον Σεπτέμβριο του 1999 στο «ταμπλό» της Σοφοκλέους 10, ήταν 265 μετοχές εταιρειών. Σήμερα μόνο 86 εξ αυτών συνεχίζουν να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, στην νέα έδρα του χρηματιστηρίου που βρίσκεται στη λεωφόρο Αθηνών 110. Όλες οι άλλες μετοχές έχουν σβήσει από το χάρτη. Οι περισσότερες από τις τότε εισηγμένες χρεοκόπησαν, ενώ άλλες απορροφήθηκαν κι άλλες επέλεξαν να αποχωρήσουν από την αγορά. Στην οποία έχουν προστεθεί 77 νέες εταιρείες.

Από τις 86 μετοχές της «παλιάς φρουράς» μόνο τέσσερις είναι εκείνες των οποίων οι τρέχουσες τιμές, είναι πάνω από αυτές που είχαν διαμορφωθεί στις 17 Σεπτεμβρίου του ’99.

Η «χρυσή» μετοχή του Βακάκη και οι άλλοι τρεις

Ο επιχειρηματίας Απόστολος Βακάκης είναι αυτός που κερδίζει κατά κράτος τη μάχη των εντυπώσεων, αλλά και της ουσίας. Η μετοχή της εταιρείας Jumbo, που ο ίδιος δημιούργησε πριν από 32 χρόνια, είναι τώρα… 453,5% ψηλότερα από τα προ 19 ετών επίπεδά της. Στα τέλη του 1998 η χρηματιστηριακή αξία της Jumbo ισοδυναμούσε με 35,2 εκατ. ευρώ και στις 17 Σεπτεμβρίου του ’99 είχε φτάσει να αποτιμάται στα 239,6 εκατ. ευρώ, κάνοντας ανοδικό άλμα 580,7%. Τώρα η κεφαλαιοποίηση της Jumbo ανέρχεται στα 1,7 δις ευρώ.

Η μετοχή της καπνοβιομηχανίας Καρέλια (των… διχασμένων κληρονόμων της φερώνυμης οικογένειας) σημειώνει άνοδο 164,8%. Στα τέλη του ’98 η εταιρεία έχει κεφαλαιοποίηση 53,6 εκατ. ευρώ και μετά από εννέα μήνες ενισχύθηκε κατά 428,9% και έφτασε στα 283,5 εκατ. ενώ σήμερα αποτιμάται στα 750,7 εκατ. ευρώ.

Η πολυεθνική Coca Cola, συμφερόντων της οικογένειας του Γιώργου Δαυίδ, η οποία έχει πλέον μεταφέρει την έδρα της εκτός Ελλάδος, βρίσκεται κι αυτή ψηλότερα κατά 69,8%. Με την αναπροσαρμοσμένη τιμή της μετοχής να έχει κινηθεί σε 19ετή ορίζοντα, από τα 17,1915 στα 29,04 ευρώ. Σήμερα η κεφαλαιοποίηση της Coca Cola ανέρχεται στα 10,8 δις ευρώ και είναι 1,8 φορές μεγαλύτερη από τη συνολική χρηματιστηριακή αξία και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών…

Το «καρέ» των ανοδικών μετοχών συμπληρώνεται με τα Πλαστικά Κρήτης, συμφερόντων της οικογένειας Λεμπιδάκη, με το «χαρτί» να κινείται οριακά πάνω, κατά 0,16%. Η αναπροσαρμοσμένη τιμή της μετοχής της εταιρείας (που μπήκε στο χρηματιστήριο τον Μάιο του ΄99) από τα 12,9788 ευρώ είναι τώρα στα 13 ευρώ. Με την τρέχουσα κεφαλαιοποίηση της εισηγμένης να βρίσκεται στα 355,9 εκατ. ευρώ, όταν πριν από 19 χρόνια ήταν στα 355,3 εκατ.

Από τις υπόλοιπες 82 μετοχές που είναι «στο κόκκινο» οι 71 καταγράφουν απώλειες από 80% μέχρι και 99,9% με τις τράπεζες να βρίσκονται σε θέση ουραγού. Οι μετοχές των εταιρειών Lamda, Τιτάνα, Σαράντη και Μυτιληναίου έχουν συγκριτικά την μικρότερη πτώση, η οποία ξεκινά κατά σειράν από το -33,7% και φτάνει μέχρι το -45%. Ακολουθεί ο ΟΤΕ με απώλειες 52,4% και έπονται τα ΕΛΠΕ με πτώση 57,9%.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία οι 86 μετοχές που ανήκουν στην «παλιά φρουρά» της αγοράς, είχαν χρηματιστηριακή αξία 96 δισ. ευρώ στις 17 Σεπτεμβρίου του ’99, ενώ τώρα η συνολική τους αποτίμηση ανέρχεται στα 36 δισ., με τις απώλειες να φτάνουν στα 60 δισ. ευρώ. Εκ των οποίων τα περίπου 24 δισ. αφορούν τις τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες.

Σήμερα το ελληνικό χρηματιστήριο κινείται ακριβώς στον αντίποδα του ’99, καθώς η τότε ακραία υπερβολή για την αχαλίνωτη άνοδο έχει δώσει τη θέση της στην επίσης ακραία περιθωριοποίηση του επενδυτικό ενδιαφέροντος. Μέσα στη φρενίτιδα του Σεπτεμβρίου του 1999, συνολικά 585.000 «κωδικοί» Ελλήνων ιδιωτών, είχαν κάνει τουλάχιστον μία χρηματιστηριακή κίνηση το μήνα. Τώρα οι Έλληνες που κάνουν έστω μία πράξη το μήνα, είναι το πολύ 15.000. Μάλιστα από την αρχή της εφετινής χρονιάς ο συναλλακτικός τζίρος είναι στα 57 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο ημερησίως.

Πριν από 19 χρόνια, οι ιδιώτες Έλληνες είχαν 1.150.000 «κωδικούς» με μετοχές, ενώ τώρα ο αριθμός τους έχει περιοριστεί σε 632.000. Το 82% εξ αυτών έχει μετοχικό χαρτοφυλάκιο του οποίου η αγοραία αξία είναι μικρότερη από 3.000 ευρώ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Γιώργος Βαρθαλίτης: Το «αγαπημένο λαγωνικό» της Μπουρμπούλια που δεν οσμίστηκε τίποτα για τα Folli Follie

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Έρχονται μηνύσεις και αγωγές κατά Κουτσολιούτσου για το «παράπλευρο σκάνδαλο» με τα Παράγωγα της Folli Follie

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Η σύγκρουση στον «Καρέλια»: Τα εκατομμύρια που ζαλίζουν