Το κορυφαίο επίπεδο αγώνων μηχανοκίνητου αθλητισμού απαιτεί όχι μόνο καλή φυσική κατάσταση, αλλά και εξαιρετική σωματική και ψυχική δύναμη. Για αυτό το λόγο, υπάρχει μια ομάδα εξειδικευμένων ατόμων όπου σε συνεργασία με τους οδηγούς συντονίζουν το πρόγραμμα των σκληρών προπονήσεων, τις θεραπείες αποκατάστασης ενώ συνεχώς παρακολουθούν την υγεία τους γενικότερα, ξεκινώντας από τη διατροφή τους.
Ο Andrea Ferrari συνεργάζεται με τον Charles Leclerc και ο Pierluigi Della Bona με τον Carlos Sainz βοηθώντας τους να αποδώσουν στο βέλτιστο επίπεδο καθ’ όλη τη διάρκεια της σεζόν, ειδικά στους πιο «σκληρούς» αγώνες, όπως οι τελευταίοι της σεζόν. Πέρυσι στο Κατάρ οι οδηγοί βρέθηκαν στα όρια τους λόγω της ζέστης. Η συνεργασία με έναν νέο σε ηλικία οδηγό είναι πρόκληση, ειδικά όσον αφορά την προσαρμογή στις συμπεριφορές και τις ψυχικές συνήθειές τους. Είναι σημαντικό να βρεις την κατάλληλη προσέγγιση για κάθε αθλητή, ανακαλύπτοντας πώς μπορείς καλύτερα να κατανοήσεις τη νοοτροπία και τον χαρακτήρα τους.
Ο 45χρονος Andrea Ferrari γεννήθηκε στη Βιαρέτζιο της Ιταλίας. Αποφοίτησε από τη Γυμναστική Ακαδημία στη Φλωρεντία και έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στην κλινική ορθοπεδική.
Το 2000, άρχισε να εργάζεται σε ένα κέντρο εκπαίδευσης οδηγών στη Βιαρέτζιο, με νέους σε junior αγωνιστικές κατηγορίες, ακολουθώντας τους στην αγωνιστική τους πορεία και τελικά δουλεύοντας στη Formula 1. Ένα κρίσιμο σημείο στην καριέρα του ήταν όταν άρχισε να συνεργάζεται με τον αείμνηστο Jules Bianchi, γεγονός που τον οδήγησε να ενταχθεί στη Ferrari το 2010, δουλεύοντας με τους μαθητές στην Ακαδημία Οδηγών της Scuderia Ferrari. Εκτός από αυτή τη δουλειά, ο Andrea Ferrari διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Πάβια.
Γνώρισε τον Charles Leclerc όταν ο Μονεγάσκος ήταν μόλις 11 ετών και άρχισε να συνεργάζεται μαζί του το 2015, όταν ήταν στη Formula 3. Τον επόμενο χρόνο, ο Leclerc εντάχθηκε στην Ακαδημία Οδηγών της Scuderia Ferrari. Με την πάροδο των ετών, η συνεργασία του Αντρέα με τον Leclerc έχει εξελιχθεί καθώς οι ανάγκες του οδηγού έχουν αλλάξει.
Ο 31χρονος Pierluigi Della Bona ζει στο Τσεπράνο της Ιταλίας. Έχει πτυχίο γυμναστή, με ειδικότητα στις προληπτικές και προσαρμοσμένες κινητικές δραστηριότητες, καθώς και δίπλωμα φυσικοθεραπείας. Το 2014 εργάστηκε στον τομέα του ποδοσφαίρου, και το 2018, εντάχθηκε στην Med-Ex, τον ιατρικό συνεργάτη της Scuderia Ferrari HP. Στην αρχή εργάστηκε ως κλινικός στην εργαστηριακή μονάδα απόδοσης και άρχισε να συνεργάζεται με την ομάδα της Formula 1, υποστηρίζοντας τους συναδέλφους του στα ιατρικά ραντεβού των υπαλλήλων, ενώ ταυτόχρονα δούλευε πάνω στις δεξιότητές του στη φυσικοθεραπεία. Το 2019, άρχισε να εργάζεται στην Ακαδημία Οδηγών της Scuderia Ferrari για τους νεαρούς οδηγούς και το 2021 παρακολούθησε αγώνες για να δουλέψει με τους οδηγούς της, συμπεριλαμβανομένων των Arthur Leclerc, Oliver Bearman and Dino Beganovic. Το 2021, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο τότε προπονητής του Carlos Sainz δεν μπόρεσε να φύγει από το Ηνωμένο Βασίλειο και έτσι, μέσω της MedEx, ανατέθηκε στον Della Bona να επιβλέπει την προετοιμασία του Sainz πριν από την αγωνιστική σεζόν. Συνεργάζεται με τον Ισπανό από την πρώτη του χρονιά στη Ferrari.
Τι αποτελεί τη βάση προετοιμασίας ενός οδηγού;
Andrea Ferrari: Όπως σε κάθε άθλημα, η προετοιμασία βασίζεται στην φυσική κατάσταση και στις δεξιότητες συντονισμού. Στη συνέχεια, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή σε τομείς που αφορούν συγκεκριμένα στους αγώνες αυτοκινήτου και στις ειδικές ανάγκες του κάθε οδηγού ξεχωριστά. Δίνεται ιδιαίτερο βάρος σε ασκήσεις όπως η επιτάχυνση των χρόνων αντίδρασης και η διαχείριση του αποδοτικού άγχους.
Pierluigi Della Bona: Δουλεύουμε πάνω στη φυσική κατάσταση και στις νοητικές δεξιότητες. Πραγματοποιούμε ασκήσεις ενδυνάμωσης, αντίστασης και κινητικότητας ή ευλυγισίας των αρθρώσεων. Οι νοητικές δεξιότητες είναι λίγο πιο δύσκολο να εκπαιδευτούν και να βελτιωθούν, αλλά δουλεύονται συνεχώς κατά την προετοιμασία του οδηγού. Αφορούν στην ταχύτητα αντανακλαστικών, στην ταχύτητα εκτέλεσης και στην προσαρμογή σε οποιοδήποτε εξωτερικό ερέθισμα. Όταν το μονοθέσιο κινείται με ταχύτητα, αυτά τα στοιχεία μπορούν να κάνουν τη διαφορά και να παίξουν σημαντικό ρόλο ώστε ένας οδηγός να έχει την ικανότητα να αντιδράσει γρηγορότερα από έναν άλλο. Η συγκέντρωση μπορεί να βελτιωθεί συνδυάζοντας αυτούς τους δύο τύπους δεξιοτήτων. Η κεντρική ιδέα είναι να πιεστεί ο οδηγός, κάνοντάς τον να τρέξει, ενώ ταυτόχρονα να κάνει ασκήσεις που διεγείρουν τα αντανακλαστικά, τη γρήγορη σκέψη και τη συγκέντρωση.
Ποιες είναι οι διαφορές στον τρόπο με τον οποίο ένας οδηγός προπονείται πριν και κατά τη διάρκεια των αγώνων;
Andrea Ferrari: Το μεγαλύτερο μέρος της προετοιμασίας γίνεται μακριά από τους αγώνες, όταν υπάρχει περισσότερος χρόνος για πιο στοχευμένη προπόνηση. Αυτή η προσέγγιση εστιάζει λεπτομερώς σε όλους τους τομείς απόδοσης του οδηγού. Στην πίστα, γίνεται η βελτιστοποίηση, δηλαδή προπονήσεις μεγάλης ακρίβειας που έχουν ως στόχο την μείωση τυχόν περισπασμών, ώστε να επιτραπεί στον οδηγό να επικεντρωθεί πλήρως στην οδήγηση. Εκτός από αυτό, στην πίστα προσφέρονται εξειδικευμένα μαθήματα που επικεντρώνονται στην οδήγηση, με ασκήσεις σωματικής και νοητικής ενεργοποίησης καθώς και συνεδρίες αποκατάστασης που περιλαμβάνουν μασάζ, κρυοθεραπεία πριν βγουν στην πίστα και προγράμματα αποκατάστασης.
Pierluigi Della Bona: Στην πίστα, υπάρχει συνήθως ένα 30λεπτο που περιλαμβάνει διατάσεις, ασκήσεις κινητικότητας και ελαφριά ενεργοποίηση των κοιλιακών, ακολουθούμενη από 10 έως 12 λεπτά πλήρους προθέρμανσης πριν από κάθε προπόνηση, όπου συνδυάζει τα πάντα: μυϊκή και νοητική προετοιμασία και αφύπνιση των αντανακλαστικών. Εκτός πίστας, η προπόνηση είναι πιο εντατική και περιλαμβάνει αρκετές ώρες στο γυμναστήριο, ποδηλασία, ασκήσεις αντίστασης για τη δύναμη και το καρδιαγγειακό σύστημα, καθώς και ειδικές ασκήσεις για τον αυχένα και τους κοιλιακούς. Στην περίπτωση του Carlos, για παράδειγμα, η δουλειά που έγινε στον κορμό του αποδείχτηκε πολύτιμη κατά την επέμβασή του για σκωληκοειδίτιδα νωρίτερα φέτος. Εκτός από το χρόνο που αφιερώνεται στον προσομοιωτή, γίνεται πάντα ήπια προπόνηση για την κινητικότητα, τις μυϊκές διατάσεις και ασκήσεις που στοχεύουν στα αντανακλαστικά, την ταχύτητα και διάφορες νοητικές δεξιότητες.
Από τι αποτελούνται οι συνεδρίες αποκατάστασης;
Andrea Ferrari: Αυτές στοχεύουν κυρίως στην ταχεία αποκατάσταση της φυσικής κατάστασης του οδηγού μετά από έντονη προσπάθεια, με στόχο τη μείωση του χρόνου ανάρρωσης όσο το δυνατόν περισσότερο. Περιλαμβάνουν διάφορα βασικά στοιχεία, όπως συνεδρίες μασάζ για την ανακούφιση της μυϊκής έντασης και την προώθηση της κυκλοφορίας, μια ισορροπημένη διατροφή για την αναπλήρωση της χαμένης ενέργειας, καθώς και επαρκή βραδινό ύπνο για την προαγωγή της σωματικής και πνευματικής αναγέννησης. Επιπλέον, περιλαμβάνονται συνεδρίες φυσικοθεραπείας και ασκήσεις χαμηλής έντασης, ειδικά σχεδιασμένες για τη διατήρηση της φυσικής δραστηριότητας χωρίς επιπλέον επιβάρυνση του σώματος. Όλες αυτές οι μέθοδοι μαζί διασφαλίζουν ότι ο οδηγός αναρρώνει σωστά και είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις.
Pierluigi Della Bona: Υπάρχουν διάφοροι τύποι αποκατάστασης: διατροφική, ενυδάτωσης και σωματική. Όσον αφορά τη διατροφή, ο οδηγός πρέπει να μάθει πώς να πίνει επαρκείς ποσότητες υγρών για την αναπλήρωση των χαμένων υγρών, ενώ χρειάζεται και πρόσληψη πρωτεϊνών με τη μορφή σακχάρων, αναμεμιγμένων με γάλα ή γιαούρτι, μετά από κάθε προπόνηση. Το μασάζ επικεντρώνεται κυρίως στην περιοχή του αυχένα και της οσφυϊκής μοίρας, ενώ μετά ακολουθούν ασκήσεις κινητικότητας και διατάσεων, καθώς η ευλυγισία και η προσαρμοστικότητα των μυών μειώνουν τον πόνο. Σε αγώνες με έντονη ζέστη, οι συνεδρίες αποκατάστασης περιλαμβάνουν λουτρά με πάγο, καθώς η ψύξη είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για τη βελτίωση της αιμάτωσης των μυών και του καρδιαγγειακού συστήματος.
Η διατροφή ενός οδηγού είναι πολύ σημαντική: πώς είναι δομημένη και πόσο αυστηρή είναι όσον αφορά στη διατήρηση του ιδανικού βάρους;
Andrea Ferrari: Η διατροφή είναι κρίσιμη για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης και την επιτάχυνση της αποκατάστασης. Είναι σημαντικό ο οδηγός να διατηρεί σταθερό βάρος κατά τη διάρκεια της σεζόν και σε ένα αγωνιστικό σαββατοκύριακο, χωρίς διακυμάνσεις. Το διατροφικό πλάνο διαμορφώνεται σε συνεργασία με βιολόγο-διατροφολόγο. Πρέπει να υπάρχει συνεχής επικοινωνία μεταξύ του οδηγού και της ομάδας του, γιατί, ενώ προσπαθούμε να λαμβάνουμε υπόψη τις προτιμήσεις και τις γεύσεις του οδηγού, το πλάνο πρέπει να βασίζεται στις ενεργειακές ανάγκες και στον περιορισμό των διακυμάνσεων του βάρους. Έτσι, ενώ παρέχουμε στον οδηγό όλη την απαραίτητη ενέργεια, πρέπει παράλληλα να ελέγχουμε την ποσότητα και τον τύπο των τροφών, ώστε να τον βοηθήσουμε να διατηρήσει και να ελέγξει το βάρος του.
Pierluigi Della Bona: Κατά τη γνώμη μου, η διατροφή είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική και ψυχική δύναμη και ίσως να ξεπερνά ακόμη και την φυσική προπόνηση. Πιστεύω ότι είναι ζωτικής σημασίας να συνηθίσει ένας οδηγός να τρέφεται σωστά. Η διατροφή του είναι παρόμοια με αυτήν κάθε άλλου αθλητή, με την πρόσληψη πρωτεϊνών να είναι το κύριο στοιχείο, χωρίς να παραβλέπουμε όλα τα άλλα διατροφικά στοιχεία, όπως η ζάχαρη, οι υδατάνθρακες και τα κορεσμένα λιπαρά. Αυτή η διατροφή δίνει επίσης μεγάλη προσοχή στα μεταλλικά άλατα και τις βιταμίνες με τη χρήση συμπληρωμάτων. Συνεργαζόμαστε με μια ομάδα επαγγελματιών στον τομέα της διατροφής. Ο Carlos και εγώ συνεργαζόμαστε με τη διατροφολόγο Andrea Masullo με την οποία συμφωνούμε σε ένα διατροφικό πλάνο στην αρχή της χρονιάς, βασισμένο στις προτιμήσεις και στις ανάγκες του οδηγού, το οποίο στη συνέχεια τηρούμε στους αγώνες και στο Μαρανέλο.
Ποιοι είναι οι πιο δύσκολοι αγώνες και γιατί;
Andrea Ferrari: Χωρίς αμφιβολία, οι πιο δύσκολοι αγώνες είναι αυτοί όπου ο καιρός έχει σημαντική επίδραση στην απόδοση του οδηγού, δηλαδή όταν είναι πολύ ζεστά και υγρά, όπως στη Σιγκαπούρη ή πέρυσι στο Κατάρ. Μια άλλη περιοχή δυσκολίας, κατά τη γνώμη μου, είναι οι αγώνες σε ζώνες ώρας πολύ διαφορετικές από την Ευρώπη. Εδώ η διαχείριση του ύπνου είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η στέρηση ύπνου μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην απόδοση του οδηγού και έτσι προσπαθούμε να προετοιμαστούμε όσο το δυνατόν περισσότερο για να προσαρμοστούμε σε αυτή την πρόκληση.
Pierluigi Della Bona: Πιστεύω ότι κάθε αγώνας έχει το δικό του σύνολο προκλήσεων και δυσκολιών. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε ό,τι μας επιφυλάσσει η κάθε πίστα. Ο οδηγός είναι συνηθισμένος να οδηγεί για μέγιστο διάστημα δύο ωρών. Πέρα από αυτό, κάποιες πίστες είναι μεγάλες και άλλες μικρές, κάποιες είναι πιο ζεστές και υγρές από άλλες. Σε πολύ μεγάλες πίστες, όπου δεν υπάρχουν πολλές επίπονες φορτίσεις λόγω του μικρότερου αριθμού γύρων του αγώνα, η συγκέντρωση είναι πολύ πιο σημαντική από τις σωματικές ικανότητες και τη δύναμη. Σε μικρότερες πίστες, όπου ο οδηγός κάνει περισσότερους γύρους και κατά συνέπεια περισσότερες στροφές, οι φορτίσεις στο κέντρο του σώματος και στην κοιλιά είναι υψηλότερες, οπότε εκτός από τη συγκέντρωση, μπαίνει στο παιχνίδι και η μυϊκή δύναμη.
Πώς βοηθάτε τους οδηγούς να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες αλλαγές ζώνης ώρας;
Andrea Ferrari: Η διαφορά ζώνης ώρας μπορεί να κάνει κάποιους αγώνες πιο δύσκολους στην διαχείριση και πρέπει να οργανώσουμε τα πράγματα ώστε ο οδηγός να ξεκουραστεί κατάλληλα. Πριν από την έναρξη της σεζόν, συνεργαζόμαστε προσεκτικά με το τμήμα ταξιδιών της Scuderia Ferrari για να επιλέξουμε τις πιο κατάλληλες πτήσεις. Στις πτήσεις μεγάλης διάρκειας δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή και στην ενυδάτωση, αποφεύγοντας επίσης την υπερβολική έκθεση σε πηγές φωτός από υπολογιστές και άλλες συσκευές.
Pierluigi Della Bona: Το κύριο πράγμα είναι να ξεκουραστεί κανείς πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την είσοδό του σε διαφορετική ζώνη ώρας. Ευτυχώς, συνεργαζόμαστε με την Med-Ex, τον υγειονομικό συνεργάτη της ομάδας, και έτσι μπορούμε να βασιστούμε στην μεγάλη και καλά προετοιμασμένη ομάδα τους, που περιλαμβάνει επίσης έναν νευρολόγο, ο οποίος είναι πολύ χρήσιμος σε αυτό το θέμα. Υπάρχουν κάποιες τεχνικές για να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες πτήσεις και το jet lag, όπως η έκθεση στον ήλιο, η προσαρμογή στη νέα ζώνη ώρας κατά τη διάρκεια της πτήσης, η ανάγνωση ενός βιβλίου αντί για την παρακολούθηση της μπλε οθόνης από συσκευές και κινητά τηλέφωνα, η κατανάλωση γευμάτων στις ώρες των γευμάτων της χώρας προορισμού όσο το δυνατόν περισσότερο, καθώς και η χρήση συμπληρωμάτων όπως η μελατονίνη καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, ώστε να προσαρμοστούν στη ζώνη ώρας και να επανέλθουν στον κανονικό ρυθμό τους στο σπίτι.
Πόσο συχνά ανανεώνετε τις μεθόδους σας;
Andrea Ferrari: Είναι πάντα σημαντικό να παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Νέες έρευνες και μελέτες δημοσιεύονται συνεχώς και οδηγούν σε νέες μεθοδολογίες. Η τεχνολογία που χρησιμοποιούμε εξελίσσεται επίσης συνεχώς και πρέπει να ενημερώνεσαι. Καθώς διδάσκω και σε πανεπιστήμιο, έχω πρόσβαση σε μια ευρεία γκάμα πληροφοριών, μελετών και τεχνολογίας, τις οποίες μπορώ να αξιοποιήσω στην επαγγελματική μου πρακτική.
Pierluigi Della Bona: Σε κάθε επαγγελματικό τομέα, είναι σημαντικό να παρακολουθείς τις εξελίξεις. Στην Med-Ex, έχουμε καθορισμένες ημέρες εκπαίδευσης και συνεργαζόμαστε με εξειδικευμένους γιατρούς όπως ο Fred Fernando και ο Alessandro Biffi, μπορώ να συνεργαστώ με πολλούς αθλίατρους που ειδικεύονται σε διάφορες ειδικότητες, καρδιολόγους, καθώς και άλλους φυσικοθεραπευτές και προπονητές αθλητών. Θεωρώ επίσης ότι είναι σημαντικό να ενδιαφερόμαστε για τον τύπο προπόνησης που κάνει ο οδηγός, απομακρυνόμενοι από τη συνηθισμένη ρουτίνα, έτσι ώστε ακόμη και το περπάτημα στην πόλη όπου διεξάγεται ο αγώνας ή το παιχνίδι padel, τένις ή ποδοσφαίρου 7×7 να είναι χρήσιμα, με το τελευταίο να λειτουργεί και ως άσκηση ομαδικής συνεργασίας.
Προσωπικά τι κάνετε για να κρατηθείτε σε φόρμα;
Andrea Ferrari: Σίγουρα ξεκίνησα αυτές τις σπουδές γιατί αγαπώ τον αθλητισμό και έτσι χαίρομαι να γυμνάζομαι και δεν το θεωρώ βάρος. Για παράδειγμα, χρησιμοποιώ την προπόνησή μου για να τροφοδοτήσω την αγάπη μου για το τρίαθλο με μη ανταγωνιστικές προπονήσεις, καθώς και συμμετοχές σε πραγματικούς αγώνες.
Pierluigi Della Bona: Πάντα πίστευα, ειδικά όταν συνεργάζομαι με νεότερους οδηγούς, ότι αν θέλω να κάνουν ό,τι λέω, πρέπει να δίνω το καλό παράδειγμα, γι’ αυτό γυμνάζομαι όσο και αυτοί, αν όχι λίγο περισσότερο. Το κάνω αυτό γιατί ο Carlos και οι άλλοι οδηγοί ανταγωνίζονται σε ένα άθλημα με πολύ άγχος, βιώνοντας πιέσεις που ξεπερνούν αυτές που αντιμετωπίζουν στην καθημερινή ζωή, επομένως γενικά είναι πιο δυνατοί από εμάς. Πώς γυμνάζομαι; Λίγο τρίαθλο, κρόσφιτ, κάποια προπόνηση μεγάλης απόστασης και λίγο καταδύσεις. Στην πραγματικότητα, ασχολούμαι με πολλά αθλήματα, αλλά αυτά είναι τα αγαπημένα μου, αυτά και το ποδόσφαιρο, το οποίο παίζω εδώ και 26 χρόνια.
Διαβάστε επίσης:
F1 Μεξικό: Εμφατική νίκη Σάινθ!
