Η απόδοση των ευθυνών είναι εύκολη υπόθεση, η οργάνωση ώστε να μην ξανασυμβεί είναι το δύσκολο κομμάτι.
Δεν έχω καμία ψευδαίσθηση ότι θα αλλάξει κάτι. Δεν έχω καμία αμφιβολία πως όταν χιονίσει ξανά θα γίνουν τα ίδια. Επιχειρώ την περιγραφή του προβλήματος και τον καταμερισμό των ευθυνών ώστε όλοι όσοι ενδιαφέρονται να έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα. Επίσης προτείνω τη λύση του προβλήματος, που απαιτεί πολιτική βούληση για να εφαρμοστεί.
Πρόβλημα
Θεμέλιος λίθος του προβλήματος είναι ότι δεν επαρκεί το οδικό δίκτυο της Αττικής για να κινηθούν τα οχήματα που υπάρχουν στο Λεκανοπέδιο. Για να το πω απλά αν όλοι συντονισμένα αποφασίσουμε μια συγκεκριμένη ώρα να μπούμε στο αυτοκίνητο και να ξεκινήσουμε, δε θα μπορεί να κινηθεί κανείς, ούτε να ξεπαρκάρουμε δε θα μπορούμε.
Όταν δόθηκε η Αττική Οδός στην κυκλοφορία οι συγκοινωνιολόγοι έλεγαν πως αν ποτέ δημιουργηθεί μποτιλιάρισμα εντός της, θα είναι δείγμα πως έχει κορεσθεί το οδικό δίκτυο της Αθήνας.
Πλέον η Αττική Οδός έχει μποτιλιάρισμα μόνιμα και η Αθήνα είναι μη βιώσιμη πόλη. Όταν λοιπόν την Δευτέρα το πρωί με την έλευση της Ελπίδας, έκλεισε η Αττική Οδός ήταν νομοτελειακό πως θα μπλοκάρουν όλες οι κεντρικές οδοί που συνδέονται μ’ αυτή. Αν μπλοκάρει η καρδιά πεθαίνει το σώμα.
Ευθύνες
- Ατομική ευθύνη
Ο δρόμος έκλεισε γιατί κάποιος ανεκπαίδευτος οδηγός, χωρίς κατάλληλο εξοπλισμό (λάστιχα, βοηθήματα πρόσφυσης) προσπάθησε ν’ ανέβει μια ανηφόρα ή να κατέβει μια κατηφόρα. Γλίστρησε και σταμάτησε. Πίσω του άρχισαν να συσσωρεύονται αυτοκίνητα. Μην έχετε καμία ψευδαίσθηση αν σ’ έναν κλειστό αυτοκινητόδρομο σταματήσουν τα οχήματα γύρω σου τότε είσαι εγκλωβισμένος. Κάποιος μπήκε στη ΛΕΑ (Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης) και τόμπολα. Αν δεν είχε μπει κανείς στη ΛΕΑ ίσως ήταν διαχειρίσιμη η κατάσταση.
- Ευθύνη της Αττικής Οδού
Ενώ έβλεπαν από το κέντρο διαχείρισης της κυκλοφορίας το πρόβλημα από τις 10 το πρωί, δεν ενημέρωσαν τους οδηγούς να μην μπουν στον αυτοκινητόδρομο. Είναι αλήθεια πως η αναστροφή δεν θα ήταν εύκολη στα διόδια, όμως θα είχαν αποφευχθεί τα χειρότερα. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί πως ο παραχωρησιούχος δεν έχει δικαίωμα να κάνει ανάσχεση κυκλοφορίας, αυτό είναι αρμοδιότητα της Τροχαίας.
Μπορούσε όμως η Αττική Οδός να ενημερώνει! Επιπλέον είναι ξεκάθαρο πως δεν υπήρχε σχέδιο απεγκλωβισμού των οχημάτων. Αν είχε φτάσει γρήγορα στο σημείο του προβλήματος βοήθεια (κινούμενη ανάποδα), ίσως είχαν αποφευχθεί τα χειρότερα.
Για να γίνει αυτό θα πρέπει ο αυτοκινητόδρομος των 70km να χωριστεί σε 7 τμήματα ευθύνης. Καθένα απ’ αυτά να έχει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό για να παρεμβαίνει σε τέτοιες καταστάσεις.
Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό λοιπόν για τους κυβερνώντες, αντί για διχίλιαρα πρόστιμα και ευθύνες, υποχρεώστε τους να οργανωθούν. Από το 2004 ήταν ξεκάθαρο πως δεν έχουν τον εξοπλισμό, ας μείωναν λίγο τα κέρδη τους για να τον αποκτήσουν.
Τεράστιες ευθύνες έχει η Αττική Οδός και όσον αφορά στην ενημέρωση των εγκλωβισμένων. Θα μπορούσαν αμέσως από τα ραδιόφωνα να εξηγήσουν στον κόσμο τι συμβαίνει.
Να μιλήσουν στους εγκλωβισμένους. Να τους προτείνουν να κάνουν ψαροκόκαλο ώστε να δημιουργηθεί ένα πέρασμα ανάμεσα στα οχήματα.
Να περάσει το έκτακτο ν’ ανοίξει ο δρόμος. Να μεριμνήσουν για τα είδη πρώτης ανάγκης. Αντ’ αυτού κρύφτηκαν!
- Ευθύνη του κράτους
Η σχέση του πολίτη με την Αττική Οδό τελειώνει στα 2.80 ευρώ. Με το κράτος όμως είναι διαρκής. Όφειλε το κράτος να παρέμβει άμεσα για να προστατέψει τους πολίτες όχι μετά από 12 ώρες.
Ίδια εικόνα και στους άλλους δρόμους, Μεσογείων, περιφερειακός Κατεχάκη, Μαραθώνος, Κηφισίας. Παντού εγκλωβισμένοι οδηγοί. Ακόμη και σήμερα τρεις μέρες μετά οι δρόμοι στους δήμους δεν έχουν ανοίξει.
Αυτό συμβαίνει γιατί όπου λαλούν πολλά κοκόρια αργεί να ξημερώσει. Δείτε για παράδειγμα στις πολυκατοικίες, φιλοτιμήθηκε κανείς να κατέβει να καθαρίσει τη ράμπα ή την είσοδο; Σιγά και να μην… Αυτή η νοοτροπία πρέπει ν’ αλλάξει!
Έχει λέει το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας τον συντονισμό. Σοβαρά τώρα ε; Θα συντονίσω δηλαδή εγώ τα μηχανήματα του άλλου. Θα δίνει εντολές ένας επιλεγμένος άνθρωπος σε αιρετούς ή στα σώματα ασφαλείας. Θα τον ακούν; Ή μήπως όχι; Μήπως ο καθένας έχει το δικό του καπετανάτο; Κρύβει τα προβλήματα που προέκυψαν από επιλογές του κάτω από το χάλι; Δεν γίνονται έτσι αυτά πουθενά στον κόσμο.
Στους κεντρικούς δρόμους η Περιφέρεια, στους δημοτικούς δρόμους ο Δήμος, στον αυτοκινητόδρομο ο παραχωρησιούχος, αλλά κανείς απ’ αυτούς δεν μπορεί να ελέγξει τους οδηγούς μόνο η Τροχαία, που την ελέγχει ο αρχηγός της Αστυνομίας, που τον ελέγχει ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, ο οποίος πρέπει να συντονιστεί με τον υπουργό Πολιτικής Προστασίας.
Μέχρι να μιλήσουν όλοι αυτοί νύχτωσε. Δεν είναι λοιπόν θέμα προσώπων, αλλά συστήματος.
Λύση
Πρέπει να υπάρξει ένα κέντρο επιχειρήσεων που να συντονίζει όλα τα μέσα. Επίγεια, εναέρια, νοσοκομεία, στρατό, αστυνομία, Περιφέρεια, Δήμους. Να έχει το γενικό πρόσταγμα ένα κέντρο ένας άνθρωπος και όλοι να υποχρεούνται να συνεργαστούν – συντονιστούν.
Να υπάρχει τμήμα ενημέρωσης, μέσα σ’ αυτό το κέντρο, σε συνεχή σύνδεση με τα ΜΜΕ για να ενημερώνει το κόσμο για τα χρηστικά. Το κέντρο αυτό θα αναλαμβάνει το γενικό πρόσταγμα με εντολή Πρωθυπουργού σε κάθε ακραίο καιρικό φαινόμενο.
Ξαναλέω αν μέσω ραδιοφώνου η Αττική Οδός είχε προτρέψει τους οδηγούς να κάνουν ψαροκόκαλο (αριστερά δεξιά στην άκρη) θα είχε δημιουργηθεί πέρασμα στα συνεργεία ώστε να γίνει γρήγορα ο απεγκλωβισμός
Πρέπει τα βασικά μέσα που διαθέτει το κράτος να είναι όλα υπό την ευθύνη ενός και μόνο φορέα. Να συντηρούνται, να είναι διαθέσιμα να είναι εκπαιδευμένοι οι οδηγοί. Να μην επιδεικνύονται αλλά να είναι ετοιμοπόλεμα. Να υπάρχουν επαρκή εκχιονιστικά, καλά συντηρημένα, να υπάρχουν αλυσίδες για λεωφορεία, φορτηγά, περιπολικά να υπάρχει εξοπλισμός, ενημέρωση και εκπαίδευση των πληρωμάτων.
Θα μπορούσα να προσθέτω επιμέρους στοιχεία για πολλές σελίδες ακόμη αλλά το νόημα παραμένει ίδιο. Όποιος κι αν κυβερνάει όσο υπάρχει κατακερματισμός ευθυνών ο πύργος της Βαβέλ θα επαναλαμβάνετε.
Όταν αποφασιστεί (αυτό είναι κεντρική πολιτική απόφαση) να συγκεντρωθεί η ευθύνη όλων σ’ έναν φορέα, αρθούν τα καπετανάτα και υποχρεωθούν όλοι σε συγκεκριμένο βηματισμό, τότε και μόνο τότε υπάρχει ελπίδα να μην ξαναζήσουμε «Ελπίδα».