Η UniCredit Bank και η Loredana Federico, Chief Italian Economist της ιταλικής τράπεζας, σε ένα σύντομο note εξηγούν πώς η Ελλάδα και η Πορτογαλία μπόρεσαν να αντιστρέψουν την αρνητική μεταβολή στο δείκτη χρέους προς ΑΕΠ που προκλήθηκε από την πανδημία Covid-19.

H Federico επισημαίνει ότι η πανδημία οδήγησε σε απότομη αύξηση του δημόσιου χρέους στις χώρες της Ευρωζώνης ως ποσοστό του ΑΕΠ, τόσο εξαιτίας των ισχυρών δημοσιονομικών μέτρων στήριξης των εισοδημάτων, όσο και εξαιτίας της μείωσης του ΑΕΠ.

1

Ο δείκτης του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες για την Ευρωζώνη το 2020, με την αύξηση να ανέρχεται σε 9 ποσοστιαίες μονάδες για τη Γερμανία, αύξηση που αντανακλά τη συγκριτικά μικρή πτώση του γερμανικού ΑΕΠ κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έως την αύξηση κατά 26 ποσοστιαίες μονάδες στην Ελλάδα, που είχε τη χειρότερη επίδοση μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης λόγω της σημαντικής πτώσης του ΑΕΠ.

Η συνέχεια για την Ελλάδα όμως ήταν εξαιρετική σύμφωνα με τη UniCredit Bank. «Αυτό που έχει συμβεί, δύο χρόνια μετά, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι ότι η Ελλάδα έχει σημειώσει σωρευτική μείωση 35 ποσοστιαίων μονάδων στον δείκτη δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ της, ποσοστό σημαντικά μεγαλύτερο από την αύξηση που προκλήθηκε από την κρίση», σημειώνει.

Την ίδια στιγμή, η Πορτογαλία έχει επίσης αντιστρέψει πλήρως τον αντίκτυπο που είχε η πανδημική κρίση στο δείκτη δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ της, ενώ η Ιταλία το μείωσε σχεδόν στο μισό. Για την Ισπανία, εκτιμάται μείωση κατά περίπου 6 ποσοστιαίες μονάδες σε διάστημα δύο ετών και λιγότερο για τη Γαλλία. Η Γερμανία σημείωσε μόνο οριακή μείωση του δείκτη δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ της τα τελευταία δύο χρόνια, αφού είχε σημειώσει συγκριτικά μικρή αύξηση κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης», επισημαίνει η Federico.

Η Ελλάδα είχε πολύ μεγαλύτερη συμβολή στη μείωση του δείκτη χρέους από την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ από ότι οι άλλες χώρες λόγω της σημαντικής αύξησης της πραγματικής οικονομίας και του πραγματικού ΑΕΠ και του αποπληθωριστή του ΑΕΠ και τα δύο έτη που ακολούθησαν το 2020. Επιπροσθέτως, ένα μικρότερο πρωτογενές έλλειμμα (σε ετήσια βάση) συνέβαλε στην προσαρμογή σε χαμηλότερα επίπεδα. Αντίθετα, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι μειώσεις των δεικτών δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ κατά τα τελευταία δύο έτη οφείλονται κυρίως στην ταχεία αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, εξηγεί η Federico.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η Ιταλία θα παρουσιάσει πρωτογενές έλλειμμα περίπου 1% του ΑΕΠ για το 2022, ενώ για τη Γαλλία, το ποσοστό αυτό προβλέπεται ότι θα ανέλθει λίγο πάνω από το 3% του ΑΕΠ. Αντίθετα, η Πορτογαλία προβλέπεται να επιτύχει ισοσκελισμένο πρωτογενή προϋπολογισμό το 2022, και αυτό αναμένεται να στηρίξει την καθοδική προσαρμογή του λόγου δημόσιου χρέους/ΑΕΠ της.

Τέλος, η ιταλική τράπεζα εκτιμά ότι δεδομένης της αναμενόμενης οικονομικής επιβράδυνσης, της χαλάρωσης του πληθωρισμού και του περιβάλλοντος υψηλότερων επιτοκίων, η διαφορά μεταξύ του μέσου επιτοκίου που καταβάλλεται για το δημόσιο χρέος και της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ είναι πιθανό να μειωθεί σημαντικά, αλλά θα παραμείνει πιθανότατα αρνητική το 2023-2024.

Κατά συνέπεια, προβλέπει ότι οι δείκτες δημόσιου χρέους/ΑΕΠ του ζώνης του ευρώ και των κυριότερων χωρών της ζώνης του ευρώ πιθανόν να μειωθούν ελαφρώς ή να σταθεροποιηθούν σε γενικές γραμμές κατά τη διάρκεια της προβλεπόμενου χρονικού ορίζοντα. Για την Ιταλία, η προσαρμογή αυτή σημαίνει ότι θα είναι πιθανότατα σημαντικό η χώρα να επιτύχει πρωτογενή προϋπολογισμό που είναι κοντά στο μηδέν έως το 2024, κάτι που φαίνεται εφικτό.

H Federico εξηγεί το “φαινόμενο της χιονοστιβάδας” ή snowball effect στο δημόσιο χρέος.

Η σχέση, επί της ουσίας, εξηγεί την επίδραση που έχει στον δείκτη του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, η διαφορά μεταξύ του μέσου επιτοκίου που καταβάλλεται για το δημόσιο χρέος μια χώρα και του ονομαστικού ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ. Εάν το μέσο επιτόκιο που καταβάλλεται για το δημόσιο χρέος είναι χαμηλότερο (υψηλότερο) από τον ονομαστικό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, τότε ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ τείνει να μειώνεται (αυξάνεται).

Στο διάγραμμα που παρατίθεται, ένα θετικό πρόσημο υποδηλώνει αύξηση του λόγου δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ και πρωτογενές έλλειμμα. Ομοίως, ένα αρνητικό πρόσημο υποδηλώνει μείωση του δείκτη δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ και πρωτογενές πλεόνασμα.

Διαβάστε επίσης:

HSBC: Απώλεια δυναμικής για την ελληνική οικονομία το 2023-2024

Ο χρυσός στα 4.000 δολάρια; Οι εκτιμήσεις των αναλυτών για το 2023