Παρά την πρόοδο, το χάσμα στη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό μεταξύ ανδρών και γυναικών παραμένει μεγάλο. Για να αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα, καμία προηγμένη ή μεσαία οικονομία δεν έχει μειώσει το χάσμα των φύλων κάτω από 7 ποσοστιαίες μονάδες.

Αυτό το άνισο σκηνικό μεταξύ γυναικών και ανδρών παρουσιάζει σημαντικό οικονομικό κόστος, καθώς εμποδίζει την παραγωγικότητα και επιβραδύνει την ανάπτυξη. Μια πρόσφατη μελέτη από στελέχη του ΔΝΤ διαπιστώνει ότι οι φραγμοί για τις γυναίκες που εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό – σκεφτείτε τις φορολογικές στρεβλώσεις, τις διακρίσεις και τους κοινωνικούς και πολιτιστικούς παράγοντες – είναι δαπανηρότεροι από ό, τι εκτιμώνταν κατά την προηγούμενη έρευνα και τα οφέλη από το κλείσιμο των χασμάτων μεταξύ των φύλων είναι ακόμη μεγαλύτερα από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως. Επομένως, οι φορείς χάραξης πολιτικής πρέπει να επικεντρωθούν στην επείγουσα άρση των φραγμών.

Η ποικιλομορφία των φύλων έχει σημασία

Η ανάλυσή μας προέρχεται από την παρατήρηση – υποστηριζόμενη από σημαντικά μικροοικονομικά στοιχεία – ότι οι γυναίκες και οι άνδρες φέρνουν διαφορετικές δεξιότητες και οπτικές γωνίες στο χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένων διαφορετικών στάσεων απέναντι στον κίνδυνο και τη συνεργασία. Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι η οικονομική απόδοση των επιχειρήσεων βελτιώνεται με εταιρικά συμβούλια στα οποία εκπροσωπούνται εξίσου τα δύο φύλα.

Παραδόξως, προηγούμενες μελέτες δεν εξέτασαν τις μακροοικονομικές επιπτώσεις αυτών των μικροοικονομικών στοιχείων.

Σύμφωνα με την τυπική ανάλυση, το εργατικό δυναμικό είναι το άθροισμα των εργαζομένων ανδρών και γυναικών. Επειδή η αντικατάσταση ενός άνδρα από μια γυναίκα σε αυτό το άθροισμα δεν επηρεάζει το εργατικό δυναμικό, δεν υπάρχουν κέρδη από την ποικιλομορφία των φύλων: οι άνδρες και οι γυναίκες υποτίθεται ότι είναι τέλεια αντικαταστήσιμοι μεταξύ τους.

Τα οφέλη από το κλείσιμο των χασμάτων μεταξύ των φύλων είναι ακόμη μεγαλύτερα από ό, τι πιστεύαμε προηγουμένως.

Ωστόσο, τα στοιχεία μας – από μακροοικονομικά, τομεακά και εταιρικά στοιχεία – δείχνουν ότι οι γυναίκες και οι άνδρες αλληλοσυμπληρώνονται στην παραγωγική διαδικασία, δημιουργώντας ένα πρόσθετο όφελος από την αύξηση της απασχόλησης των γυναικών για την ανάπτυξη. Με άλλα λόγια, η προσθήκη περισσότερων γυναικών στο εργατικό δυναμικό θα αποφέρει μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη από την ισόποση αύξηση των ανδρών εργαζομένων (γεγονός που αντανακλά το γεγονός ότι η ελαστικότητα της υποκατάστασης γυναικών και ανδρών στην παραγωγή είναι χαμηλή, στη φρασεολογία των οικονομολόγων).

Βασικά οφέλη από τη μείωση των κενών μεταξύ των φύλων

Οι επιπτώσεις αυτού του ευρήματος είναι σημαντικές.

Μεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη: Επειδή οι γυναίκες φέρνουν νέες δεξιότητες στον εργασιακό χώρο, η αύξηση της παραγωγικότητας και της ανάπτυξης από την προσθήκη γυναικών στο εργατικό δυναμικό (με τη μείωση των φραγμών στη συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό) είναι μεγαλύτερη από ό,τι είχε προηγουμένως θεωρηθεί. Πράγματι, η άσκηση βαθμονόμησης μας δείχνει ότι, για το κάτω μισό των χωρών στο δείγμα μας από την άποψη της ανισότητας των φύλων, το κλείσιμο του χάσματος μεταξύ των φύλων θα μπορούσε να αυξήσει το ΑΕΠ κατά μέσο όρο κατά 35%. Τα τέσσερα πέμπτα των κερδών αυτών προέρχονται από την προσθήκη εργαζομένων στο εργατικό δυναμικό, αλλά το ένα πέμπτο των κερδών οφείλεται στην επίδραση της διαφορετικότητας των φύλων στην παραγωγικότητα.

Υψηλότερη παραγωγικότητα: Κατά την ερμηνεία παλαιότερων δεδομένων σε καταστάσεις όπου το χάσμα των φύλων έχει μειωθεί με την πάροδο του χρόνου, η συμβολή στην ανάπτυξη από τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας (ή τα συνολικά οφέλη από την παραγωγικότητα) είναι υπερεκτιμημένη. Ένα μέρος του κέρδους που αποδίδεται στην παραγωγικότητα οφείλεται στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών με την πάροδο του χρόνου.

Ανώτερα εισοδήματα ανδρών: Τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι οι μισθοί των ανδρών θα αυξηθούν επίσης ως αποτέλεσμα της μεγαλύτερης ένταξης των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, καθώς η παραγωγικότητα θα αυξηθεί. Αυτό είναι σημαντικό επειδή αυτοί οι υψηλότεροι μισθοί θα να ενισχύσουν τη στήριξη στην άρση των φραγμών που αποτρέπουν τις γυναίκες από την αξιοπρεπή εργασία.

Μια μεγαλύτερη ανταμοιβή για τη μείωση των φραγμών των φύλων κατά μήκος αναπτυξιακών δρόμων: Η άνοδος του τομέα των υπηρεσιών που κατευθύνεται από την οικονομική ανάπτυξη φέρνει περισσότερες γυναίκες στο εργατικό δυναμικό. Ωστόσο, το έργο μας δείχνει ότι τα εμπόδια στην απασχόληση των γυναικών επιβραδύνουν αυτή τη διαδικασία. Αυτοί οι φραγμοί ποικίλλουν μεταξύ περιφερειών και χωρών και είναι πολύ μεγάλοι σε ορισμένα μέρη του κόσμου – ισοδύναμοι με φορολογικούς συντελεστές για την απασχόληση των γυναικών έως 50 τοις εκατό. Και οι αντίστοιχες απώλειες ευημερίας (λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση και τον ελεύθερο χρόνο) είναι μεγάλες, ακόμη και αν αποδεχθούμε το γεγονός ότι η «οικιακή παραγωγή» μειώνεται όταν οι γυναίκες εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό. Για παράδειγμα, διαπιστώνουμε ότι το κόστος της κοινωνικής πρόνοιας υπερβαίνει το 20% στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής και στη Νότια Ασία.

Αξιοποιώντας τα οφέλη

Αν και δεν υπάρχει “ασημένια σφαίρα”, υπάρχουν πολλές πολιτικές που μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των χασμάτων μεταξύ των φύλων. Αυτά περιλαμβάνουν τη θέσπιση νόμων για να διασφαλιστεί ότι οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα στην ιδιοκτησία και την πρόσβαση σε πιστώσεις. Η μεταρρύθμιση των φόρων (για παράδειγμα, αντικαθιστώντας την οικογενειακή φορολογία με την ατομική φορολογία και παρέχοντας φοροελαφρύνσεις) μπορεί να ενθαρρύνει τη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό των ατόμων με χαμηλό εισόδημα. Η αντιμετώπιση της ανισότητας των φύλων στην εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτούμενης από το δημόσιο άδειας μητρότητας και πατρότητας, της διευρυμένης παιδικής μέριμνας και της διαθεσιμότητας φροντίδας ηλικιωμένων, μπορεί να αυξήσει τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Η βελτίωση της πρόσβασης στις υποδομές μεταφορών, ηλεκτρικής ενέργειας και νερού μπορεί επίσης να συμβάλει στην άνοδο της συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό.

Η μεγάλη εικόνα

Αυτές οι ανησυχίες δεν είναι όλες καινούργιες, αλλά υπάρχει μια ανανεωμένη αίσθηση του κατεπείγοντος. Για χρόνια, το ΔΝΤ βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της ανάλυσης πολιτικών που υπογραμμίζει το οικονομικό κόστος της ανισότητας και των πιθανών διορθωτικών μέτρων. Γνωρίζουμε ότι οι άνισοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ γυναικών και ανδρών έχουν σημαντικό οικονομικό κόστος και μπορούν να παρεμποδίσουν την οικονομική υγεία των εθνών. Αυτό που τώρα μαθαίνουμε είναι ότι αυτά τα κόστη είναι ακόμη μεγαλύτερα από όσο νομίζαμε. Τώρα που βλέπουμε την πλήρη εικόνα, το αίτημα για μεγαλύτερη ισότητα των φύλων έχει γίνει ακόμη πιο επιτακτικό.

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο world economic forum.org και συγγραφείς είναι οι:

Christine Lagarde, διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου

Jonathan D. Ostry, αναπληρωτής διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου