Σημαντικές αλλαγές στον κοινωνικό ιστό των απομακρυσμένων περιοχών που εντάχθηκαν πρώτες στο πρόγραμμα της Αστικής ΜΚΟ HOPEgenesis, είναι ήδη εμφανείς, τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη των δράσεών της, όπως τόνισε ο ιδρυτής της, Δρ. Στέφανος Χανδακάς, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με αφορμή τη γέννηση του 100ού μωρού της.

Οι αλλαγές που έχουν επιφέρει οι γεννήσεις παιδιών σε κοινωνικό – οικονομικό επίπεδο, σε νησιά όπως η Τήλος, η Κάσος, οι Φούρνοι, η Σύκινος, η Κύθνος, τα Θύμαινα κ.ά,,  έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται, προδιαγράφοντας ένα καλύτερο αύριο για τις περιοχές και τους κατοίκους τους αλλά και για όλη τη χώρα, η οποία μαστίζεται από την υπογεννητικότητα.

«Τρανταχτό» παράδειγμα αποτελεί το νησί των Φούρνων, όπου δεν υπήρχαν γεννήσεις τα τελευταία πέντε χρόνια πριν την έναρξη των δράσεων της HOPEgenesis. Στο σχολείο έκλειναν τάξεις με ορατό τον κίνδυνο να σταματήσει η εκπαίδευση, να ελαττωθούν τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια, να απομονωθεί το νησί και σιγά σιγά να αφανιστεί.

Σήμερα, και ενώ μέσω του προγράμματος της HOPEgenesis έχουν γεννηθεί 16 μωρά, η κοινωνία έχει αρχίσει και μπαίνει σιγά σιγά σε κανονικούς ρυθμούς.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο δημοτικό σχολείο λείπουν 3 τάξεις, ενώ τα παιδιά είναι περισσότερα στο νηπιαγωγείο (υπάρχουν 11 παιδιά αντί για 1-2 που υπήρχαν παλιότερα) και την πρώτη δημοτικού, πολλά εκ των οποίων γεννήθηκαν μέσω του προγράμματος.

«Το δημογραφικό είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στη μεταπολεμική Ελλάδα. Τα ποσοστά υπογεννητικότητας έχουν καταρρεύσει και η χώρα γερνάει.  Θεωρείται πια το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη», σημείωσε ο κος Χανδακάς.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα προηγούμενης έρευνας της HOPEgenesis, η επιβάρυνση του δημογραφικού ζητήματος στην Ελλάδα είναι στενά συνδεδεμένη με την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης, από το 2010 και μετά. Την ίδια στιγμή, η υπογεννητικότητα αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη, καθώς στερεί από τη χώρα τον ενεργό πληθυσμό που μπορεί να προσφέρει ποικιλοτρόπως.

«Η αύξηση των γεννήσεων κατά 1% σημαίνει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,5 %. Η συσχέτιση είναι τεράστια, αλλά είναι ακόμα πιο σημαντική η συσχέτιση των γεννήσεων με την διατήρηση του ασφαλιστικού συστήματος και του κοινωνικού κράτους», ανέφερε ο κος Χανδακάς, τονίζοντας ότι στόχος είναι πλέον να γεννηθεί το δεύτερο παιδί στις οικογένειες.

Έρευνα για την υπογεννητικότητα

Ο Πρόεδρος τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και μέντορας της HOPEgenesis, Αθανάσιος Κυριαζής, ανακοίνωσε την διεξαγωγή έρευνας, η οποία επιχειρεί να υπολογίσει το κόστος της υπογεννητικότητας σε νούμερα και χρήματα. «Η υπογεννητικότητα στο σύγχρονο κόσμο και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, είναι ένα φαινόμενο πολυδιάστατο, το οποίο χρίζει ολικής προσέγγισης. Με την έρευνα την οποία διεξάγουμε και σύντομα θα παρουσιάσουμε και τα αποτελέσματά της, καταγράφονται τα αίτια που το δημιουργούν τα οποία ποικίλλουν βάσει εξωτερικών παραγόντων, όπως η πρόσβαση στο σύστημα υγείας (δημόσιο και ιδιωτικό), το   οικογενειακό εισόδημα, η επαγγελματική σχέση των εν δυνάμει γονέων με τους εργοδότες, η γεωγραφική θέση του νοικοκυριού, οι θρησκευτικές και κοινωνικές πεποιθήσεις. Εξαιρετική σημασία έχει η μελέτη της επίδρασης του φαινομένου της υπογεννητικότητας σε παράλληλα υποσυστήματα, όπως η εκπαίδευση,  η εθνική άμυνα και η κοινωνική ασφάλιση.

Όπως εξήγησε ο κος Κυριαζής, το πρώτο κομμάτι της έρευνας θα αφορά τα στοιχεία που θα συλλεχθούν και τις προτάσεις που μπορούν να γίνουν με βάση αυτά, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο. Στο δεύτερο, επιλέγεται ένα από τα υποσυστήματα στα οποία έχει άμεση επίδραση προκειμένου να διερευνηθούν οι επιπτώσεις.

Η επόμενη μέρα

Έχοντας προσφέρει σημαντικό έργο στα χρόνια της λειτουργίας της, με 100 μωρά να έχουν ήδη γεννηθεί μέσω του προγράμματός της και άλλα 86 να βρίσκονται «καθ’ οδόν», η HOPEgenesis, συνεχίζει, θέτοντας νέους στόχους. 

Βασικός στόχος για το για το 2019 είναι ο πολλαπλασιασμός των ωφελούμενων γυναικών και η επέκταση του προγράμματος σε περισσότερες περιοχές που το έχουν ανάγκη.

Επίσης, τη συνεχή διεξαγωγή ερευνών, ημερίδων και παρουσιάσεων για την υπογεννητικότητα, ώστε να διατηρηθεί το ζήτημα στην πρώτη γραμμή και να αντιμετωπιστεί ολοκληρωτικά.

Το φθινόπωρο του 2019, μάλιστα, θα διεξαχθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα το Economist Forum, ένα συνέδριο με την αμέριστη συνεργασία του Economist, αφιερωμένο στο δημογραφικό, με εκλεκτούς ομιλητές και προσκεκλημένους από Ελλάδα και εξωτερικό.

Η απομακρυσμένη ιατρική παρακολούθηση, μέσω εξελιγμένων προγραμμάτων που ετοιμάζονται σε συνεργασία με ελληνικές εταιρείες και start ups, είναι άλλος ένας στόχος που συμπεριλαμβάνεται στα σχέδιά της για το τρέχον έτος.

Η διασύνδεση θα γίνεται μέσω ιατρικών συσκευών Bluetooth και ειδικά διαμορφωμένη ηλεκτρονική πλατφόρμα, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των γυναικών και του μωρού τους ανά πάσα στιγμή, μέσω της άμεσης επικοινωνίας με την ιατρική ομάδα.

Στο πλαίσιο τον δράσεών της, η HOPEgenesis, στοχεύει να συμπεριλάβει πιλοτικά προγράμματα κέντρων απασχόλησης παιδιών προσχολικής ηλικίας σε περιοχές δράσης της, οι οποίες δεν διαθέτουν ή έχουν δύσκολη πρόσβαση σε παιδικό σταθμό, ώστε να διευκολυνθούν οι γονείς να συνδυάσουν την μητρότητα/πατρότητα με την εργασία τους.

Η HOPEgenesis ιδρύθηκε το 2015 από τον Δρ. Στέφανο Χανδακά, με στόχο τη μεταβολή του κλίματος της υπογεννητικότητας που μαστίζει την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, αναλαμβάνοντας την οικονομική στήριξη των γυναικών που κατοικούν σε ακριτικά νησιά κι απομονωμένα ηπειρωτικά χωριά της χώρας κι επιθυμούν να τεκνοποιήσουν ή κυοφορούν ήδη. Από το 2015 έχει υποστηρίξει πάνω από 180 οικογένειες, κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών. Στο πρόγραμμα της HOPEgenesis έχουν ενταχθεί 354 περιοχές, εκ των οποίων τα 317 είναι απομακρυσμένα ηπειρωτικά χωριά και τα 37 είναι ακριτικά νησιά της Ελλάδας.

Μέσω του προγράμματός της έχουν γεννηθεί 100 μωρά, ενώ αναμένονται να γεννηθούν άλλα 86 τους προσεχείς μήνες.