Με την έλευση του νέου έτους, μεγάλες εκτάσεις της Αυστραλίας καίγονταν, η Τζακάρτα ήταν πλημμυρισμένη, ενώ η Νορβηγία κατέγραψε τη θερμότερη ημέρα Ιανουαρίου όλων των εποχών.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν προβλεφθεί από καιρό ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, που προκαλείται από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που παγιδεύουν θερμότητα στην ατμόσφαιρα.

Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι το αποτέλεσμα μιας αύξησης των παγκόσμιων θερμοκρασιών κατά 0,9 βαθμούς Κελσίου που έχει ήδη συμβεί από την προ-βιομηχανική εποχή. Εάν αυτή αυξηθεί στους 2 βαθμούς Κελσίου, όπως προβλέπεται να γίνει αν δεν αναληφθούν άμεσες ενέργειες για τη μείωση των εκπομπών, τα αποτελέσματα θα είναι πολύ χειρότερα. Πρόκειται για μία κλιματική κρίση και κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια κλιματική «αποκάλυψη».

Η «Αποτροπή μιας Κλιματικής Αποκάλυψης» είναι μια από τις κύριες συζητήσεις στην ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ αυτόν το μήνα, όπου οι συμμετέχοντες θα αναζητήσουν τρόπους για να αποτρέψουν μια πλήρη καταστροφή.

Γνωρίζουμε το πρόβλημα. Ποιες είναι οι λύσεις;

Ενεργειακή μετάβαση

Το κύριο αέριο που συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), ένα παραπροϊόν της καύσης ορυκτών καυσίμων – άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο – τα οποία έχουν «κλειδώσει» τεράστιες ποσότητες άνθρακα από την προϊστορική εποχή. Μια απομάκρυνση από αυτά τα καύσιμα έχει ονομαστεί «ενεργειακή μετάβαση» – μια στροφή προς την εξάρτηση από άλλες μορφές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια.

Αλλά με τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για ενέργεια, μπορεί η μετάβαση να συμβεί αρκετά γρήγορα ώστε να αποτραπεί μια κλιματική καταστροφή; Παρά τις ποσότητες-ρεκόρ ανανεώσιμης ενέργειας, οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 αυξήθηκαν κατά 0,6% το 2019 .

Οι απαντήσεις θα περιλαμβάνουν επίσης μία εστίαση στην ενεργειακή απόδοση, τις αλλαγές στον τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης αγαθών και την εξεύρεση τρόπων για την απομάκρυνση του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Μεγάλο μέρος της αλλαγής θα καθοδηγηθεί από πολιτικές αποφάσεις, καθώς οι κυβερνήσεις επιδιώκουν να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Οι υπογράφουσες χώρες θα πρέπει να δείξουν η μία στην άλλη – και τους πολίτες τους – την πρόοδο που έχουν σημειώσει σε μια διάσκεψη για το κλίμα στη Γλασκώβη τον Δεκέμβριο, πέντε χρόνια μετά τη συμφωνία του Παρισιού.

Και παρά την απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να αποχωρήσει από τη συμφωνία, πολλές μεγάλες αμερικανικές εταιρείες λαμβάνουν μέτρα για να περιορίσουν τις εκπομπές τους.

Ακολουθήστε το χρήμα

Γράφοντας για το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η επί χρόνια κλιματική ακτιβίστρια Τζένιφερ Μόργκαν λέει ότι οι κόσμοι των επιχειρήσεων και του χρηματοπιστωτικού τομέα οδεύουν προς μια ακόμα κρίση αν δεν κάνουν μεγάλες αλλαγές για το κλίμα.

«Χρειαζόμαστε 90 τρισεκατομμύρια δολάρια μέσα στα επόμενα 10 χρόνια για να επιτύχουμε τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και της ατζέντας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του 2030. Ωστόσο, τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να προσελκύουν σχεδόν τρεις φορές περισσότερες επιδοτήσεις από τις κλιματικές λύσεις», γράφει η Μόργκαν, εκτελεστική διευθύντρια της Greenpeace.

«Η συνέχιση της χρηματοδότησης της επέκτασης των ορυκτών καυσίμων είναι το σημερινό ισοδύναμο του στοιχηματισμού των τραπεζών – και της παγκόσμιας οικονομίας – σε τίτλους που εξασφαλίζονταν με ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια πριν από μια δεκαετία: τροφοδοτεί μια κρίση που, αν και δημιουργεί βραχυπρόθεσμο κέρδος, θα προκαλέσει αναπόφευκτα οικονομική καταστροφή, παράλληλα με την κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης».

Ένας πιθανός λόγος αισιοδοξίας είναι ο διορισμός του διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας Mark Carney ως Ειδικού Απεσταλμένου του ΟΗΕ για την κλιματική δράση και τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Ο Carney θα βρίσκεται στο Νταβός, μαζί με επικεφαλής βιομηχανιών και κυβερνήσεων, ακαδημαϊκούς και κλιματικούς ακτιβιστές όπως η Γκρέτα Τούνμπεργκ. Η έφηβη ακτιβίστρια είπε στην περσινή συνάντηση ότι ήθελε οι ηγέτες του κόσμου να «πανικοβληθούν» με τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Δεν είναι μόνο το κλίμα

Αν και η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη περιβαλλοντική απειλή για την ανθρωπότητα, υπάρχουν και πολλές άλλες. Το Νταβός 2020 θα αντιμετωπίσει τις μείζονες απειλές για τη βιοποικιλότητα στην ξηρά και στη θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της πλαστικής ρύπανσης, έναν τομέα στον οποίο το Φόρουμ επιδιώκει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε όλες τις συνεδρίες από το Νταβός εδώ και να παρακολουθήσετε τη συνάντηση σε όλα τα social media χρησιμοποιώντας το hashtag #WEF20. Τα κυριότερα σημεία σχετικά με το περιβάλλον θα εμφανιστούν εδώ. Και μπορείτε να υποβάλετε τις δικές σας ιδέες για το πώς θα σώσουμε τον πλανήτη – και έξι άλλους τρόπους για να κάνετε τον κόσμο ένα πιο δίκαιο μέρος – εδώ.

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο world economic forum.org και συγγραφέας είναι o Robin Pomeroy