ράβδοι χρυσού
Απόσταση… 191,3 δολαρίων θα πρέπει να καλύψει ο χρυσός, προκειμένου να ανέβει 11% από τα τρέχοντα επίπεδα του και να φτάσει στο ψηλότερο σημείο όλων των εποχών. Να υπερκεράσει δηλαδή τα 1.923,9 δολάρια ανά ουγκιά, που είχαν κατακτηθεί (ενδοσυνεδριακά) στις 6 Σεπτεμβρίου του 2011. Σχεδόν τρία χρόνια μετά από τη σφοδρή χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Τιμολογούμενος με βάση τη ρέουσα, συναλλαγματική ισοτιμία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, ο «βασιλιάς» των μετάλλων αντίκρισε το ιστορικό του υψηλό, μόλις πρόσφατα. Στις 18 Μαΐου όταν και έφτασε στα 1.633,46 ευρώ ανά ουγκιά. Απ’ όπου έχει υποχωρήσει τώρα κατά 2,7%.
Η άποψη που κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος ανάμεσα στους αναλυτές διεθνών οίκων και τους διαχειριστές χαρτοφυλακίων είναι το πολύτιμο μέταλλο θα συνεχίσει να λάμπει επενδυτικά. Έχοντας μπροστά του έναν ανοδικό μονόδρομο.
Αν και στις αγορές οι τιμές δεν πάνε κατά κανόνα εκεί που πιστεύουν οι πολλοί, εν τούτοις, η παρούσα κατάσταση στο παγκόσμιο σκηνικό φαίνεται να διαμορφώνει ιδανικές συνθήκες για το χρυσό. Ο πακτωλός του νέου χρήματος που «εκτυπώνεται» ψηφιακά από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, προκειμένου να χαλιναγωγήσουν τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, όπως επίσης και τα δυσθεώρητα επίπεδα όπου έχει φτάσει το χρέος των εθνών, θεωρείται ότι προσθέτουν «πόντους» στην αξία του πολύτιμου μετάλλου. Καθώς ο χρυσός λειτουργεί εκ φύσεως, σαν αποτελεσματικό αντίβαρο απέναντι στην αβεβαιότητα. Ειδικά μάλιστα όταν στην όλη εξίσωση μπαίνει και ο παράγοντας πληθωρισμός.
Κάτι τέτοιο πάντως δεν συνέβη στην κρίση του 2008, αφού ναι μεν άνοιξαν κρουνοί του χρήματος, αλλά δεν προκάλεσαν πληθωρισμό. Επειδή κατά κύριο λόγο αυτό το χρήμα…παροχετεύθηκε στις αγορές, συντελώντας στο παραφούσκωμα των τιμών. Το τι θα συμβεί τώρα με τη νέα, νομισματική επέκταση, αποτελεί ανοικτό ερώτημα.
Οι ένθερμοι υποστηρικτές του χρυσού, χαρακτηρίζουν το χρήμα ως «παγκόσμια ψευδαίσθηση τυπωμένη σε χαρτί». Διότι παράγεται εκ του μηδενός σε ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες, σε αντίθεση με το πολύτιμο μέταλλο που αποτελεί μια απτή πραγματικότητα.
Τι έχουν χάσει ευρώ και δολάριο έναντι του χρυσού
Η «ψυχρή γλώσσα» των αριθμών έρχεται να καταδείξει το μέγεθος της συρρίκνωσης που έχει υποστεί η πραγματική αξία του χρήματος έναντι του «βασιλιά» των μετάλλων. Αφετηρία είναι η αρχή του έτους 2002 όταν το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα πρωτοκυκλοφόρησε σε φυσική μορφή.
Τότε λοιπόν έπρεπε να διαθέσει κάποιος 314,99 ευρώ για να αγοράσει μια ουγγιά χρυσού. Σήμερα, με τα ίδια ποσότητα ευρώ, μπορεί να αποκτηθεί μόνο το…19,8% μιάς ουγγιάς , συνολικού βάρους 31,1 γραμμαρίων. Και τούτο γιατί η τιμή της είναι τώρα στα 1.588,63 ευρώ. Όλα αυτά δείχνουν ότι στη μέχρι διάρκεια ζωής, το ευρώ έχει χάσει το…80,2% της αγοραστικής του δύναμης έναντι του πολύτιμου μετάλλου.
Στην αρχή επίσης του 2002 και με βάση τις τότε τιμές, έπρεπε κάποιος να καταβάλει 276,75 δολάρια για να αποκτήσει μια ουγγιά χρυσού. Τώρα, με αυτά τα δολάρια παίρνει κάποιος μόνο το…16% από μια ουγγιά, καθότι η τιμή της βρίσκεται στα επίπεδα των 1.732,7 δολαρίων. Γεγονός που σημαίνει ότι στα τελευταία 18,5 χρόνια ο χρυσός έχει «ροκανίσει» το…84% της αγοραστικής αξίας του αμερικανικού νομίσματος. Με άλλα λόγια η δυναμική του πολύτιμου μετάλλου έχει υπερεξαπλασιαστεί.
Κρίνοντας με τα δεδομένα της τελευταίας δεκαετίας (από τον Μάιο του 2010 έως τώρα) το ευρώ έχει χάσει το 38,4% της αγοραστικής του αξίας έναντι του χρυσού, ενώ το δολάριο το 31,4%. Με τις διαφορές, σε όλες τις περιπτώσεις να οφείλονται στις εκάστοτε συναλλαγματικές ισορροπίες των δύο βασικών νομισμάτων του πλανήτη.
Στην παρούσα φάση υπάρχει μια ιδιότυπη πλειοδοσία για το πού μπορεί να φτάσει η τιμή του χρυσού. Στα 3.000, 4.000 δολάρια ,ή και πολύ παραπάνω από κάποιες άλλες «θερμότερες» εκτιμήσεις. Στο διάστημα της προηγούμενης έξαρσης των τιμών( κυρίως μέσα στο 2011) υπήρχαν ανάλογες τηλαυγείς εκτιμήσεις, οι οποίες όμως δεν ευδοκίμησαν. Καθότι και για το «βασιλιά» των μετάλλων, υπάρχουν οι κύκλοι ανόδου και πτώσης των τιμών.
Τα παράδοξα της ΤτΕ με την τιμή της λίρας
Επί ελληνικού εδάφους και λαμβάνοντας ως βάση την τιμή της χρυσής λίρας, υπάρχει καταφανώς μεγάλη πριμοδότηση στα τελευταία 18,5 χρόνια του ευρώ. Με οδηγό την Τράπεζα της Ελλάδος, η μεν τιμή αγοράς έχει ενισχυθεί κατά 394,9%, η δε αυτή της πώλησης…483,2%. Διαφορά η οποία οφείλεται στο τοκογλυφικού χαρακτήρα spread που επιβάλει κατά το δοκούν η κεντρική τράπεζα της χώρας.
Το ρεκόρ στην τιμή πώλησης της χρυσής λίρας από την Τ.τ.Ε έγινε στις 26 του μηνός του περασμένου Μαρτίου και ήταν τα 482,20 ευρώ. Τότε όμως το spread είχε εκτιναχτεί στο εξωπραγματικό 45,32% καθώς η τιμή πώλησης της λίρας ήταν… 150,39 ευρώ παραπάνω από εκείνη της αγοράς.
Το υψηλότερο επίπεδο τιμής στο οποίο η τράπεζα της Ελλάδος αγόραζε λίρες από ιδιώτες ήταν τα 370,15 ευρώ της 18ης Μαΐου. Με το spread να έχει υποχωρήσει πλέον στο 27,7% αλλά να εξακολουθεί όμως να είναι επί της ουσίας απαγορευτικό για τοποθετήσεις.
Τότε που πήγαιναν τα λεφτά με τα κάρα…
Ιστορικά, η πιο θερμή περίοδος για τη χρυσή λίρα ήταν αναμφίβολα η κατοχική. Όπου πέραν όλων των άλλων δεινών η χώρα είχε να αντιμετωπίσει και τα ακραία φαινόμενα υπερπληθωρισμού. Τυπώνοντας δραχμές με… συνοδεία πλήθους μηδενικών.
Παρά τα διάφορα «αστυνομικού» χαρακτήρα μέτρα, οι αγοραπωλησίες λιρών ήταν πολύ διαδεδομένες ανάμεσα στους μεσίτες, στους γύρω δρόμους από το κτήριο της οδού Σοφοκλέους. Την έδρα δηλαδή του χρηματιστηρίου από τις 19 Δεκεμβρίου του 1934 και για τα επόμενα 73 χρόνια.
Οι τιμές της λίρας ανέβαιναν αλματωδώς και το 1944 η κατοχική κυβέρνηση, θέλοντας να αποθερμάνει την κατάσταση, επέτρεψε τις αγοραπωλησίες στο χρηματιστήριο. Χωρίς την υποχρέωση των χρηματιστών να δηλώνουν το όνομα των πελατών τους, για λογαριασμό των οποίων ενεργούσαν. Και αυτό όμως δεν στάθηκε ικανό να συγκρατήσει τις τιμές. Κάθε άλλο. Στις αρχές Μαΐου του 1944 η τιμή της χρυσής λίρας είχε φτάσει στα 70 εκατ. δραχμές, ενώ τις ίδιες μέρες η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας ξεπερνούσε τα 750 εκατ. δραχμές… Τα χαρτονομίσματα κυκλοφορούσαν σε ολοένα και θηριωδέστερες ονομαστικές αξίες. Από το 1 στα 100 εκατ. και μετέπειτα στα 2,10 και 100 δισ. δραχμές. Ένα από τα μεγαλύτερα χαρτονομίσματα που έχουν υπάρξει διεθνώς, με την πραγματική αξία του όμως να είναι αντιστρόφως ανάλογη από την ονομαστική.
Μέσα σ’ αυτό το σκηνικό η τιμή της λίρας ανέβαινε κατά εκατοντάδες εκατ. δραχμές από τη μια μέρα στην άλλη.
Οι συναλλαγές, σε λίρες αλλά και σε μετοχές, απαιτούσαν έναν τεράστιο όγκο χαρτονομισμάτων. Με συνέπεια να προκαλούνται τεχνικές δυσχέρειες στην μεταφορά τους στην τράπεζα της Ελλάδος, όπου γινόταν η καθημερινή εκκαθάριση των συναλλαγών. Έτσι τα λεφτά τα τοποθετούσαν σε τσουβάλια, τα φόρτωναν στη συνέχεια σε κάρα και τα πήγαιναν από το χρηματιστήριο στην τράπεζα…
Σε ό,τι αφορά τη τιμή της χρυσής λίρας από τα 125,4 εκατ. δραχμές που ήταν τον Ιούνιο του 1944 έφτασε στα 2,536 δις τον Αύγουστο και τον Νοέμβριο του 1944, ένα μήνα μετά από την απελευθέρωση της Αθήνας, πήγε στη στρατόσφαιρα των 70,9 τρισ. δραχμών. Τότε ο μέσος μισθός ενός κατώτερου υπαλλήλου του χρηματιστηρίου ανερχόταν σε 40 δισ. δραχμές τον μήνα… Οι νομισματικές αναπροσαρμογές που ακολούθησαν (1 χάρτινη λίρα Αγγλίας = 1 νέα δραχμή = 50 δισ. παλαιές δραχμές) άρχισαν να κόβουν τα περιττά μηδενικά από το τότε εθνικό μας χαρτονόμισμα.