Οι χρηματιστηριακές ιστορίες, όπως άλλωστε συμβαίνει και με εκείνες που «γράφει» η ίδια η ζωή, δεν έχουν πάντα ένα ευτυχισμένο τέλος. Ακόμη κι αν αυτό συνοδεύεται από κάποια… γλυκαντικά. Που μάλλον δεν αρκούν για να καταπραΰνουν τα δυσμενή τετελεσμένα.

Μια τέτοια, εξόχως χαρακτηριστική περίπτωση, από τις πολλές που έχει γνωρίσει η αγορά, είναι κι αυτή της MIG. Στο ενεργητικό της οποίας έχει εγγραφεί μια βαθύτατα πονεμένη διαδρομή για δεκάδες χιλιάδες επενδυτές, καθώς στιγματίστηκε από την εξαύλωση ενός γιγαντιαίου μετοχικού πλούτου. Σαν και τα τραπουλόχαρτα που βρέθηκαν στο πάτωμα μετά από το βίαιο αναποδογύρισμα του τραπεζιού, όπου παιζόταν μια μεγάλη παρτίδα πόκερ.

1

Επί της ουσίας ο φανταχτερός επιχειρηματικός Όμιλος της ΜΙG συνιστά έναν ιδιότυπο χρηματιστηριακό…Τιτανικό.

Διότι ενώ έκανε ένα λαμπρό και πολλά υποσχόμενο ξεκίνημα, προσέκρουσε στη συνέχεια στο παγόβουνο του υπέρογκου δανεισμού, για να βυθιστεί βαθμιαία στο πέλαγος της απαξίωσης.

Η αλήθεια των αριθμών είναι αμείλικτη: Από τα εκτυφλωτικά επίπεδα των… 13,64 δισ. ευρώ όπου είχε εξακοντιστεί η αποτίμησή της πριν από 15,5 χρόνια, βρέθηκε στα μέσα του περσινού Ιουλίου στα τάρταρα των 20,4 εκατ. ευρώ.

Έκτοτε, θαρρείς και κάποιοι παράτολμοι δύτες βρίσκουν ολοένα και περισσότερα κιβώτια με χρυσές λίρες μέσα στα αμπάρια του ποντισμένου επιχειρηματικού σκάφους, η χρηματιστηριακή αξία άρχισε να ανεβαίνει.

Φτάνοντας τώρα στα 218,9 εκατ. ευρώ, με οδηγό τα γεγονότα της πρωτόγνωρης πλειοδοσίας των τιμών των μετοχών και με φόντο τη σκληρή αντιπαράθεση της τράπεζας Πειραιώς, με την ιδιόμορφη ακτιβιστική πτέρυγα του Μάριου Ηλιόπουλου.

Ακόμη κι έτσι όμως η τρέχουσα, υπερθερμασμένη αποτίμηση της ΜΙG δεν παύει να είναι μια σπιθαμή των «μεγαλείων» του παρελθόντος.

Ο κύκλος των χαμένων προσδοκιών

Σε όλον αυτόν τον πολυετή κύκλο του επιχειρηματικού Ομίλου, με τις Οβιδιακές μεταβολές, τη πανσπερμία των εντυπωσιακών και πολυδάπανων deals, αλλά και την πρωτόγνωρη ροή κεφαλαίων, η δεσπόζουσα μορφή δεν ήταν άλλη από αυτήν του Ανδρέα Βγενόπουλου. Πρωταθλητή της ξιφασκίας στα νιάτα του, που δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας παθιασμένος κυνηγός της νίκης και στον επιχειρηματικό στίβο. Ιδιαίτερα εύστροφος, με μια εσάνς υπεροψίας, οξυδερκής deal maker, με εκρηκτικό ταπεραμέντο, αλλά και με μια χειμαρρώδη και αντιφατική συμπεριφορά, που όσο εύκολα έβρισκε υποστηρικτές, άλλο τόσο εύκολα άνοιγε ‘’μέτωπα’’ και δημιουργούσε λογιών- λογιών έχθρες. Απροσδιόριστος σαν το άπειρο…

Από τις 5 Νοεμβρίου του 2016 ο Ανδρέας Βγενόπουλος δεν μένει πια εδώ. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 63 ετών έπειτα από ανακοπή καρδιάς.

Πριν ο ίδιος περάσει στη δικαιοδοσία της μνήμης, αλλά βεβαίως και μετέπειτα έγιναν πολλά. Ωστόσο το κομβικό γεγονός ήταν η γιγαντιαία αύξηση κεφαλαίου της Marfin Investment Group, που ολοκληρώθηκε στις 12 Ιουλίου του 2007 με την άντληση 5,19 δισ. ευρώ. Την ημέρα εκείνη ο Γενικός Δείκτης βρισκόταν στις 5.020 μονάδες…

Ενώ η κεφαλαιακή αύξηση ήταν η μεγαλύτερη που είχε πραγματοποιηθεί ποτέ από εισηγμένη εταιρεία στο ελληνικό χρηματιστήριο. Ρεκόρ που έως σήμερα δεν έχει καταρριφθεί… Μάλιστα η ΑΜΚ εκείνης της χρονιάς ήταν και 2η μεγαλύτερη που έχει γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο …

Μεταγενέστερα, η ανίχνευση των γεγονότων κατέδειξε ότι ένα σοβαρό κομμάτι της ΑΜΚ καλύφθηκε από μετοχοδάνεια και διευκολύνσεις σε φίλιες δυνάμεις.

Στις 17 Ιουνίου του 2007, μια μέρα πρίν από την αποκοπή του δικαιώματος στην αύξηση κεφαλαίου η χρηματιστηριακή αξία της ΜΙG ήταν στα 1,44 δις ευρώ. Με ανεπαίσθητο free float, καθώς το 96,88% ελεγχόταν από τη Marfin Popular Bank. Προκύψασα από την τριπλή συγχώνευση (Marfin, Εγνατία, Λαϊκή) με έδρα την Κύπρο.

Την ημέρα της αποκοπής (18 Ιουνίου) η ιστορική τιμή της μετοχής αναπροσαρμόζεται από τα 26,10 στα 12,1 ευρώ. Με τη διάθεση των νέων μετοχών να έχει οριστεί στα 6,70 ευρώ και σε αναλογία 14 νέες για κάθε 1 παλαιά.

Άλμα στη στρατόσφαιρα της αποτίμησης

Στις 20 Ιουνίου η μετοχή της ΜΙG αναρριχήθηκε στην προσαρμοσμένη στις μεταγενέστερες μεταβολές, τιμή των 16,443 ευρώ.

Κερδίζοντας 35,9% μέσα σε τρεις συνεδριάσεις… Καθώς το χρηματιστήριο συνυπολογίζει, μαζί με τις παλαιές και τις νέες μετοχές, πριν αυτές τεθούν σε διαπραγμάτευση, η αποτίμηση της εταιρείας διαμορφώθηκε στα 13,64 δισ. ευρώ. Εικονικός μεν ο μετοχικός πλούτος, αλλά εκεί τον διαμόρφωσε η θέληση των «παικτών» που εκμεταλλεύτηκαν την εξαιρετικά περιορισμένη διασπορά.

Καλή ώρα ότι γένεται και τώρα στην αναιμικού free float τράπεζα Αττικής, όπου το άγριο κερδοσκοπικό παίγνιο εξακοντίζει στα ύψη την αποτίμηση. Κάτω από τη μύτη της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η παθητική στάση της οποίας δείχνει να θεωρεί πώς όλα τούτα είναι φυσιολογικές κινήσεις ενός… όμορφου κόσμου, ηθικού, αγγελικά πλασμένου.

Στο πεδίο της ΜΙG, οι ανοδικές ακρότητες έδωσαν τη θέση τους στην άτσαλη πτώση. Στις 12 Ιουλίου, τελευταία συνεδρίαση πρίν από την είσοδο σε διαπραγμάτευση των νέων τίτλων, η (προσαρμοσμένη) τιμή είχε κατέβει στα 8,79 ευρώ και η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας ήταν πιά στα 7,32 δισ. Στην πρεμιέρα των συναλλαγών για τις νέες μετοχές (16 Ιουλίου) η τιμή τους έκλεισε 17,5% πιο κάτω (στα 7,255 ευρώ) και η χρηματιστηριακή αξία της ΜΙG υποχώρησε στα 6,04 δισ.

Για τον Ανδρέα Βγενόπουλο η γιγαντιαία κεφαλαιακή αύξηση θα ήταν ο πολιορκητικός κριός για την κατάκτηση της ηγετικής θέσης της πολύφερνης εταιρείας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ποιοι μπήκαν στη γιγαντιαία ΑΜΚ

Η Marfin Popular Bank ώς βασικός μέτοχος δεν μετείχε στην ΑΜΚ και το ποσοστό της στη MIG περιορίστηκε στο 6,45%. Οι ασκήσαντες τα δικαιώματα προτίμησης (μαζί με ορισμένες παραχωρήσεις δικαιωμάτων που έγιναν από την πλευρά του βασικού μετόχου) κάλυψαν το περίπου 4% της αύξησης κεφαλαίου. Εισφέροντας κάτι περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ. Συμμετοχή που εκφράστηκε από 11.121 ιδιώτες Έλληνες επενδυτές, η παρουσία των οποίων πύκνωσε σημαντικά στο επόμενο διάστημα. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι ακόμη μέχρι πρότινος υπήρχαν 28.500 μικρομέτοχοι. Πολλοί εξ αυτών κράτησαν από παλιά τα «χαρτιά» τους, η αξία των οποίων ευτελίστηκε στην πορεία των χρόνων.

Ισχυρός πόλος στην ΑΜΚ αναδείχθηκε το Dubai Financial Group που με 500 εκατ. ευρώ έφτασε να κατέχει το 9,1% της ΜΙG, ενώ άλλο μισό δις ειπώθηκε τότε ότι εισφέρθηκε από πελάτες του. Εξαιρουμένου του τμήματος που πήγε σε παλαιούς μετόχους, τα υπόλοιπα κεφάλαια συγκεντρώθηκαν με ιδιωτική τοποθέτηση και τη διάθεση των νέων μετοχών σε 1.266 επενδυτές στην Ελλάδα και 415 στο εξωτερικό. Ανάμεσα σε αυτούς Έλληνες επιχειρηματίες και εφοπλιστές, εταιρείες και λογής-λογής άλλα θεσμικά ή… λιγότερα θεσμικά χαρτοφυλάκια. Σε αρκετούς εξ αυτών χορηγήθηκαν και μετέπειτα μεγάλα δάνεια, προκειμένου να υπάρξει ένα πλέγμα στήριξης της μετοχής. Ακόμα και από τη Μονή Βατοπεδίου…

Κρεσέντο εξαγορών με υψηλά κόστη

Όλα αυτά και αρκετά άλλα εξευγενισμένα τεχνάσματα οικονομικού αλχημισμού (που αργότερα βρέθηκαν στο επίκεντρο της οξύτατης δικαστικής αντιμαχίας στην Κύπρο και των ερευνών στην Ελλάδα) έδωσαν αέρα στα πανιά του Ανδρέα Βγενόπουλο. Ο οποίος προχώρησε σε ένα εντυπωσιακό κρεσέντο εξαγορών. Θαρρείς και κόρναρε δαιμονιωδώς για να περάσει μπροστά στη λεωφόρο της επιτυχίας, αφήνοντας πίσω τα παλαιά και τα νεότερα επιχειρηματικά τζάκια της χώρας.

Για τον έλεγχο του 86,37% της Vivartia (συμφερόντων του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και με συμμετοχή του Σπύρου Θεοδωρόπουλου) ξοδεύτηκαν 1,75 δις ευρώ. Κόστος που περιλαμβάνει την αρχική εξαγορά ποσοστού, τη δημόσια πρόταση που ακολούθησε και την εν συνεχεία παραχώρηση ενός μικρού μεριδίου με placement. Όσο για την αποτίμηση του deal ισοδυναμούσε με 47 φορές τα καθαρά κέρδη που είχε η Vivartia στην ετήσια χρήση του 2007…

To κόστος για την προσάρτηση της ακτοπλοϊκής Αttica κινήθηκε στα επίπεδα των 570 εκατ. ευρώ. Αγοράζοντας αρχικά το πλειοψηφικό μερίδιο του Περικλή Παναγόπουλου, αλλά και την ισχυρή θέση που κατείχε τότε ο μεγαλοεπενδυτής Γιάννης Τζιβέλης. Εκείνον είχε αρχικά προσεγγίσει πρώτα ο Ανδρέας Βγενόπουλος για να λάβει την απάντηση: «Μόνο αν τα βρεις με τον Περικλή θα σού δώσω κι εγώ τις μετοχές».

Στην περίπτωση του Υγεία ο Βγενόπουλος πρόλαβε στο παρά πέντε τον Θωμά Λιακουνάκο και αγόρασε εκείνος το αρχικό μειοψηφικό ποσοστό από την τότε βασική μέτοχο Ιωάννα Αρβανίτη. Ενώ για τον πλήρη έλεγχο του ιδιωτικού θεραπευτηρίου δαπανήθηκαν περί τα 400 εκατ ευρώ.

Ανάμεσα στα άλλα εντυπωσιακά χτυπήματα εκείνης της εποχής ήταν και η εξαγορά του 20% των μετοχών του ΟΤΕ, το οποίο εν συνεχεία πουλήθηκε στην Deutsche Telekom με κέρδη 192,4 εκατ. ευρώ. Αναμφίβολα αυτή ήταν η πιο αποδοτική κίνηση Βγενόπουλου, στο προσωπικό χαρτοφυλάκιο του οποίου υπήρχε το 4% της ΜIG.

Όταν τα φαραωνικά σχέδια άρχισαν να ξεφτίζουν

Τέλη του 2007 η εταιρεία είχε φτάσει να έχει 9,35 δις ενεργητικό, ίδια κεφάλαια 5,39 δισ. και δανειακά βάρη 3,358 δισ. ευρώ.

Τώρα, με στοιχεία 6μηνου του 2022 και καθώς από τα «ασημικά» του παρελθόντος έχει απομείνει η ακτοπλοϊκή Attica Group (καθώς και οι δραστηριότητες στο real estate) το ενεργητικό της ΜΙG έχει περιοριστεί στα 1,28 δισ., τα ίδια κεφάλαια είναι 123 εκατ. ευρώ και ο δανεισμός είναι στα επίπεδα του ενός δισ. ευρώ.

Το εκπληκτικό είναι ότι το 2008 ο Βγενόπουλος ήταν έτοιμος να προχωρήσει σε νέα κεφαλαιακή αύξηση 5 δισ. Τον πρόλαβε όμως η διεθνής κρίση, η ΑΜΚ ματαιώθηκε και το πουλόβερ των φαραωνικών επιχειρηματικών σχεδίων, άρχισε να ξηλώνεται.

Για τη MIG που έφτασε να έχει 203 εταιρείες εντός και εκτός συνόρων με προσωπικό περίπου 20.000 ατόμων, η πίεση των δανείων γινόταν ολοένα και εντονότερη. Ενώ διαφοροποιήσεις υπήρξαν και στο μετοχικό της status. Οι πιστώτριες τράπεζες, λόγω ενεχύρων σε περιουσιακά στοιχεία ξεκίνησαν να «στρίβουν το τιμόνι», με την Πειραιώς να προχωρά το 2014 σε μετατροπή ομολογιακού δανείου, που την έφερε στον έλεγχο αρχικά του 17,78%. Έπειτα και από μετοχοποιήσεις χρεών το ποσοστό της τράπεζας στη ΜΙG ανέβηκε στο 31,193%.

Μετρώντας τα δισ. των ζημιών για τους επενδυτές

Χρηματιστηριακά η μετοχή συνέχισε να κατρακυλά. Την ημέρα που έφυγε από τη ζωή ο Ανδρέας Βγενόπουλος η μετοχή ήταν στα 0,115 ευρώ και η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας στα 108 εκατ. ευρώ.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η μετοχή έμεινε σε τιμή πάνω από εκείνη της ΑΜΚ (6,70 ευρώ) μέχρι τον Οκτώβριο του 2007.

Σχεδόν τέσσερις μήνες μετά από την κεφαλαιακή αύξηση. Από εκεί και πέρα πήγαινε ολοένα και χαμηλότερα.

Οι μεταγενέστερες διοικήσεις της ΜΙG επιχείρησαν να εξορθολογήσουν το λειτουργικό πλαίσιο της εταιρείας και να δώσουν αξία στα «ασημικά» που εκποιήθηκαν (Vivartia και Υγεία τα… βαρύτερα εξ αυτών) προκειμένου να αποσυμπιεστούν και οι δανειακές υποχρεώσεις.

Από το χαμηλό των 0,022 ευρώ της 14ης Ιουλίου του 2022, η μετοχή έφτασε στα 0,053 ευρώ με την κεφαλαιοποίηση να υπερδιπλασιάζεται μέσα σε 5,5 μήνες και να διαμορφώνεται στα 49,7 εκατ. ευρώ. Έκτοτε η μετοχή έχει κάνει ένα ράλι ανόδου 339,6% καθώς βρίσκεται πιά στα 0,233 ευρώ. Στον απόηχο της μεγάλης κόντρας που πυροδότησε ο Μάριος Ηλιόπουλος, έναντι της Πειραιώς, στο διοικητικό τιμόνι της οποίας είναι ο Χρήστος Μεγάλου.

Ακόμη όμως και με αυτό το τίναγμα, κάθε άλλο παρά αναιρείται το καταστροφικό οικονομικό αποτέλεσμα, από τη χρηματιστηριακή διαδρομή της ΜΙG.

Μετά από την αύξηση κεφαλαίου του 2007 η εταιρεία έχει κάνει τρείς επιστροφές κεφαλαίου συνολικού ύψους 0,68 ευρώ ανά μετοχή. Μοιράζοντας 464,4 εκατ. ευρώ στις χρήσεις 2008, 2009 και 2010, όπου ο αριθμός των μετοχών ήταν μικρότερος από τον τωρινό.

Χρηματικές διανομές και τρέχουσα κεφαλαιοποίηση ανέρχονται σε 683,3 εκατ. ευρώ. Που σημαίνει ότι από το υψηλό των 13,64 δισ. έχουν γίνει καπνός 12,95 δισ. ευρώ, ήτοι το 95% του συνόλου. Αν πάλι λογιστούν ως βάση σύγκρισης τα 7,32 δισ. της πρώτης μέρας διαπραγμάτευσης των νέων μετοχών, τότε οι απώλειες μεταφράζονται σε 6,63 δισ. και φτάνουν ποσοστιαία στο 90,6%.

Στην περίπτωση που πρίν από 15,5 χρόνια ένας επενδυτής είχε αγοράσει 10.000 μετοχές της ΜIG στην τιμή της ΑΜΚ (6,70 ευρώ) θα είχε πληρώσει 67.000 ευρώ. Διατηρώντας πάντα την ίδια θέση η αξία του χαρτοφυλακίου θα ήταν… 530 ευρώ στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου και 2.330 τώρα.

Συνυπολογίζοντας και τη λήψη των χρηματικών διανομών (6.800 ευρώ) ο επενδυτής αυτός θα είχε απώλειες επί του αρχικού του κεφαλαίου, 89% στα τέλη της περσινής χρονιάς και 86,4% με τα τωρινά δεδομένα. Μπορεί να σκάει ένα αδιόρατο χαμόγελο στα χείλη του από την ισχυρή ανατίμηση της μετοχής, αλλά το οικονομικό ναυάγιο έχει συντελεστεί…

Διαβάστε επίσης

Μάριος Ηλιόπουλος: «Έχουμε διαφορετικό όραμα με την Τράπεζα Πειραιώς για το Αιγαίο»