Καλύτερα το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν… Αυτό είναι το βαθύτερο νόημα της χθεσινοβραδινής ανακοίνωσης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, με την οποία η εποπτική αρχή στέλνει ηχηρό μήνυμα για τις συνέπειες που θα έχει το ενδεχόμενο των ακάλυπτων, ανοικτών πωλήσεων, από τους πονηρούς της αγοράς.

Η παρέμβαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς γίνεται σε μια ευαίσθητη χρονική περίοδο κατά την οποία είναι σε εξέλιξη η μεγάλη αύξηση κεφαλαίου της τράπεζας Πειραιώς. Και όσοι είναι σε θέση να διαβάζουν  «πίσω από τις γραμμές» κατανοούν αμέσως ότι η εποπτική αρχή είναι σε ετοιμότητα προκειμένου να αποφευχθούν νοσηρά φαινόμενα του παρελθόντος. Όταν και σε ορισμένες κεφαλαιακές αυξήσεις τραπεζών, με διεθνή βιβλία προσφορών, διαπιστώθηκαν παιχνίδια υποτιμητικής κερδοσκοπίας, που με τη σειρά τους οδήγησαν στην επιβολή προστίμων στους παραβάτες. Πρόστιμα που ήταν μάλιστα μεγαλύτερα από τα κέρδη που αποκόμισαν τα  «άνθη του κακού».

Χαρακτηριστική περίπτωση ήταν οι τραπεζικές αυξήσεις κεφαλαίου, την Άνοιξη του 2014, για τις οποίες η Κεφαλαιαγορά έριξε συνολικά πρόστιμα 1,7 εκατ. ευρώ σε ξένους  «παίκτες». Τότε, οι έλεγχοι εντόπισαν περιπτώσεις  στις οποίες  ορισμένοι, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι η εκκαθάριση στο Χρηματιστήριο Αθηνών γινόταν σε διάστημα τριών ημερών μετά τη συναλλαγή (Τ+3), προχωρούσαν σε μαζικές πωλήσεις μετοχών τις οποίες δεν κατείχαν τη στιγμή που έδιναν την εντολή πώλησης.  Με τον τρόπο αυτό, τα χαρτοφυλάκια του εξωτερικού κατά κύριο λόγο, πούλησαν  «αέρα». Ποντάροντας στο γεγονός ότι κατά την εκκαθάριση της συναλλαγής θα είχαν τους τίτλους παστωμένους στις μερίδες τους.

 Επίσης, ορισμένοι άλλοι  «παίκτες» προχώρησαν σε ανοικτές πωλήσεις μετοχών, προκειμένου να βγάλουν κέρδος από τη διαφορά μεταξύ της χρηματιστηριακής τιμής και της τιμής έναρξης διαπραγμάτευσης των νέων μετοχών, των τραπεζών.

Το παράνομο στις περιπτώσεις αυτές ήταν ότι οι μετοχές που προέκυπταν από τα δικαιώματα εγγραφής στις αυξήσεις κεφαλαίου δεν ήταν διαθέσιμες κατά την ημερομηνία διακανονισμού της συναλλαγής -ή πριν απ΄ αυτήν- και σε ποσότητα τουλάχιστον ισοδύναμη με τον αριθμό των μετοχών που τέθηκαν τελικά σε ανοικτή πώληση.

Το μήνυμα της εποπτικής αρχής

 Με βάση όλα τα παραπάνω, μάλλον θα γίνει ευκολότερη η ανάγνωση της χθεσινοβραδινής ανακοίνωσης της εποπτικής αρχής, η οποία λέει τα ακόλουθα:

 «Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, σχετικά με τη διενέργεια ανοιχτών πωλήσεων που συνδέονται με επικείμενες εισαγωγές μετοχών προερχόμενων από πρωτογενή διάθεσή τους, επισημαίνει την ανάγκη τήρησης του δεσμευτικά και πανευρωπαϊκά ισχύοντος καθεστώτος που διέπει τις ανοικτές πωλήσεις, [Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 827/2012 της Επιτροπής της 29ης Ιουνίου 2012, που συμπληρώνει και εξειδικεύει τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 236/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για  τις ανοικτές πωλήσεις].

Επιπλέον, σημειώνεται ότι κατά τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, το χρονοδιάγραμμα που προβλέπει το ενημερωτικό δελτίο για την εισαγωγή των νέων μετοχών είναι ενδεικτικό και όχι δεσμευτικό και εξαρτάται από την τελική έγκριση της Διοικούσας Επιτροπής Χρηματιστηριακών Αγορών του ΧΑ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ότι μέχρι και το πέρας της συνεδρίασης της Διοικούσας Επιτροπής για την έγκριση εισαγωγής των μετοχών προς διαπραγμάτευση κατά την οποία και ορίζεται η ημερομηνία της διαπραγμάτευσης των μετοχών δεν μπορεί να υπάρξει διασφάλιση του επενδυτή ότι οι μετοχές που θα προέλθουν από οριστική κατανομή των δικαιωμάτων εγγραφής θα είναι διαθέσιμες για τυχόν διακανονισμό ανοικτής πώλησης που πραγματοποίησε πριν από τη συνεδρίαση της Διοικούσας Επιτροπής του ΧΑ. Συνεπώς, ανοικτές πωλήσεις όπου ο διακανονισμός δεν διασφαλίζεται, δηλαδή στην περίπτωση των αυξήσεων όταν δεν είναι επιβεβαιωμένο ότι οι εν λόγω μετοχές θα είναι διαθέσιμες, απαγορεύονται και τυχόν παραβίαση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 236/2012 επιφέρει τις κυρώσεις που προβλέπονται σε αυτόν.»