Δ. Μπατζής (Schroders): Η Ελλάδα έχει περιθώριο για περαιτέρω ανάπτυξη

«Η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, γεγονός που έχει οδηγήσει τη Schroders να εμβαθύνει τη συνεργασία της με την εγχώρια αγορά και τους συμμετέχοντες της», αναφέρει, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο mononews.gr ο Δημήτρης Μπατζής, Επικεφαλής Nοτίου τομέα Κεντροανατολικής Ευρώπης και Μεσογείου και εκπρόσωπος ESG Γερμανίας, Αυστρίας & CEEMED της Schroders.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, η Ελλάδα έχει περιθώριο για περαιτέρω ανάπτυξη. «Η χώρα μπορεί να εκμεταλλευτεί σημαντικά τους φυσικούς της πόρους, όπως τα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, καθώς και την καινοτομία που προσφέρουν πολλές ελληνικές εταιρείες», τονίζει.

Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης του κ. Δημήτρη Μπατζή:

Η Schroders είναι μία επενδυτική εταιρεία που επικεντρώνεται στις επενδύσεις με κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο, ευθυγραμμίζοντας το έργο της με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (UN Sustainable Development Goals – SDGs). Πώς αποτυπώνεται στην πράξη αυτή η δέσμευση που έχετε λάβει εκ μέρους των πελατών σας;

Ασφαλώς, η επενδυτική στρατηγική της Schroders δίνει έμφαση στον θετικό αντίκτυπο, αποτελώντας μάλιστα βασικό πυλώνα της. Καθώς όλες οι επενδύσεις έχουν κάποιον αντίκτυπο, επιδιώκουμε να ενσωματώσουμε το θετικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα στις επενδυτικές μας δραστηριότητες, παράλληλα με τις χρηματοοικονομικές αποδόσεις. Αυτή η προσέγγιση, γνωστή ως Impact Investing, δεν αφορά μόνο την επίτευξη οικονομικών κερδών αλλά και τη δημιουργία πραγματικής αξίας για την κοινωνία και το περιβάλλον.

Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης η πρώτη έκθεση σχετικά με τις επενδύσεις αντικτύπου (Impact Report) δημοσιεύτηκε πρόσφατα και αναδεικνύει την πενταετή διαδρομή προς μια ολοκληρωμένη πρακτική, η οποία περιλαμβάνει διάφορες κατηγορίες επενδύσεων, θεματικές ενότητες και γεωγραφικές περιοχές.

Το Impact Report πέρα από την αποτύπωση του αντικτύπου, αναδεικνύει την αφοσίωση μας απέναντι στην καταμέτρηση και κοινοποίηση των αποτελεσμάτων προς τους πελάτες μας. Αυτή η πρωτοβουλία συνάδει πλήρως με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs) και ανταποκρίνεται στην επιθυμία των πελατών μας για ενσωμάτωση του θετικού αντικτύπου στην επενδυτική διαδικασία.

Η Schroders άλλωστε είναι ένας παγκόσμιος στρατηγικός σύμβουλος (εταίρος) επενδύσεων που προσφέρει «λύσεις», εκεί που οι άλλοι βλέπουν «αδιέξοδα».

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι αναμφίβολα μια τάση που καταλαμβάνει το επενδυτικό τοπίο παγκοσμίως. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να επηρεάσει τη στρατηγική επενδυτική δραστηριότητα και τις επενδυτικές αποφάσεις στο μέλλον;

Η τεχνητή νοημοσύνη, και ειδικότερα το generative AI, έχει τη δύναμη να επαναστατήσει ολόκληρο τον επενδυτικό κλάδο. Για παράδειγμα, υπάρχουν ήδη αλγόριθμοι που μπορούν να αναλύουν εκατοντάδες χρηματιστηριακούς δείκτες σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, να συνθέτουν πληροφορίες από τις ετήσιες γενικές συνελεύσεις εταιρειών, να εξατομικεύουν επενδυτικές στρατηγικές και να αναπτύσσουν νέα προϊόντα, υπηρεσίες ή αδειοδοτήσεις.

Ωστόσο, η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι ο μοναδικός ανατρεπτικός παράγοντας στον επενδυτικό τομέα. Τεχνολογίες όπως η «τοκενοποίηση» (tokenisation) και το blockchain έχουν ήδη αρχίσει να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στις επενδύσεις και στη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων, βελτιώνοντας την πρόσβαση, τον χρόνο διεκπεραίωσης και την αποτελεσματικότητα της κατανομής.

Αυτές οι τρεις δυνάμεις στοχεύουν στην απελευθέρωση νέων προϊόντων από τους παραδοσιακούς περιορισμούς, όπως οι μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στις συναλλαγές και οι περιορισμένες ώρες συναλλαγών. Επίσης, ανοίγουν νέες δυνατότητες για τη διαχείριση αρχείων, την αποτίμηση, την εκτέλεση και την εξυπηρέτηση πελατών, δημιουργώντας μια καθαρή και αναμφισβήτητη καταγραφή της ιδιοκτησίας περιουσιακών στοιχείων, προωθώντας ταυτόχρονα την επεκτασιμότητα.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Schroders Capital, η θυγατρική μας στον τομέα της διαχείρισης ιδιωτικών κεφαλαίων, έχει εγκαινιάσει την καινοτόμο πλατφόρμα Generative AI Investment Analyst (GAiiA). Αυτή η ιδιόκτητη πλατφόρμα αξιοποιεί δεδομένα από τους ειδικούς μας για την εξαγωγή συμπερασμάτων που δεν είναι διαθέσιμα στην αγορά.

Στην τελευταία Beyond παρουσιάσατε εκτενώς τις παραμέτρους “3D Reset”, δηλαδή Deglobalization, Decarbonization και Demographics (αποπαγκοσμιοποίηση, απανθρακοποίηση και δημογραφικές επιπτώσεις). Πώς επηρεάζουν αυτές οι τάσεις την παγκόσμια οικονομία και πως αναδιαμορφώνουν το επενδυτικό τοπίο;

Επισημάνατε σωστά ότι αυτές οι τρεις ισχυρές λέξεις θα αναδιατάξουν το επενδυτικό τοπίο κατά τη γνώμη μας. Το 3D Reset είναι μια κυρίαρχη τάση στο επενδυτικό τοπίο που αναμένεται να συνεχίσει να έχει σημαντικές μακροχρόνιες επιρροές στην παγκόσμια οικονομία.

Αρχικά, η αποπαγκοσμιοποίηση οδηγεί σε μια επαναξιολόγηση της διεθνούς εμπορικής πολιτικής και των αλυσίδων εφοδιασμού. Η αύξηση των εμπορικών φραγμών, οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι εθνικιστικές πολιτικές καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για διαφοροποίηση των προμηθευτών. Αυτή η κατάσταση επηρεάζει τις επενδύσεις σε διεθνείς αγορές, αναγκάζοντας τους επενδυτές να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους, δίνοντας έμφαση σε τοπικές ή περιφερειακές ευκαιρίες και στη βελτιστοποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού.

Η απανθρακοποίηση, η δεύτερη κρίσιμη παράμετρος που σχετίζεται με την παγκόσμια πολιτική ατζέντα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, επηρεάζει την οικονομία μέσω της επιβολής κανονισμών για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και της ενίσχυσης των επενδύσεων σε «καθαρές» τεχνολογίες. Η ταχεία μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών προσφέρουν νέες επενδυτικές ευκαιρίες, ενώ παράλληλα απαιτούν προσαρμογές σε παραδοσιακούς τομείς όπως η εξορυκτική και η πετρελαϊκή βιομηχανία.

Επίσης, οι δημογραφικές επιπτώσεις, όπως η γήρανση του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες και η αυξημένη αστική πληθυσμιακή ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες, επηρεάζουν την κατανάλωση, την εργασία και τις κοινωνικές ανάγκες. Οι επενδυτικές στρατηγικές πρέπει να προσαρμοστούν για να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες ανάγκες για υγειονομική περίθαλψη, κοινωνική στήριξη και ανάπτυξη των υποδομών, καθώς και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι αναπτυσσόμενες αγορές.

Ευρύτερα, οι τάσεις του «3D Reset» αναδιαμορφώνουν το επενδυτικό τοπίο, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις. Οι επενδυτές καλούνται να αναπροσαρμόσουν τις στρατηγικές τους για να ανταποκριθούν στις εξελισσόμενες οικονομικές συνθήκες. Σε αυτό το πλαίσιο, η Schroders προσφέρει στήριξη στους επενδυτές, βοηθώντας τους να αξιοποιήσουν και να επωφεληθούν από την αναδυόμενη επενδυτική πραγματικότητα.

Σας ανησυχεί το γεγονός ότι δεν υπάρχει προοπτική αποκλιμάκωσης στην ευρύτερη περιοχή; Μπορεί αυτή η αστάθεια να επηρεάσει την προοπτική των επενδύσεων;

Η αλήθεια είναι ότι οι αγορές έχουν βρεθεί σε κατάσταση αβεβαιότητας εδώ και αρκετό καιρό, ειδικά μετά την πανδημία του Covid-19. Αυτή η αβεβαιότητα προέρχεται κυρίως από τρεις παράγοντες: τον υψηλό πληθωρισμό, τον οποίο καλούνται να αντιμετωπίσουν οι κεντρικές τράπεζες, το απαιτητικό περιβάλλον των επιτοκίων και τις γεωπολιτικές εντάσεις.

Φυσικά, η γεωπολιτική αναταραχή με τη σειρά της ασκεί επιρροή στις αγορές, όπως μας φανέρωσε το παράδειγμα Ρωσίας-Ουκρανίας. Όσον αφορά την τωρινή αναταραχή, αυτή μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, προκαλώντας αντιστοίχως μεγαλύτερη αύξηση του πληθωρισμού και διακυμάνσεις στα επιτόκια. Το είδος αβεβαιότητας δηλαδή ποικίλει ανάλογα την κατάσταση.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η γεωστρατηγική αβεβαιότητα έχει γίνει πλέον μέρος των παγκόσμιων επενδυτικών αγορών μετά την είσοδο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τα γεωπολιτικά αποτελέσματα είχαν διαφορετική επιρροή πριν από δεκαετίες. Σήμερα, οι επενδυτές αναγκάζονται να διαχειριστούν αυτές τις εντάσεις, χωρίς να είναι απαραίτητο για τις παγκόσμιες αγορές να κινηθούν δραματικά προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Είναι δύσκολο να μετρηθεί ποσοτικά η γεωπολιτική επιρροή. Ωστόσο, αν λάβει κανείς υπόψη του τις εντάσεις μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν, καθώς και τις τρέχουσες προκλήσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, θα γίνει αντιληπτό πως αυτές οι δυνάμεις δοκιμάζουν την επενδυτική στρατηγική των επενδυτών παγκοσμίως.

Ο στόχος μας δεν είναι να εστιάσουμε τα χαρτοφυλάκιά μας στην εξέλιξη των γεωπολιτικών εντάσεων, αλλά να επιτύχουμε μια τέτοια διαφοροποίηση που όχι μόνο θα εξισορροπεί τη βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα, αλλά και θα αξιοποιεί τις νέες ευκαιρίες που προκύπτουν.

Παραμένει η Ελλάδα ένας ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις; Αν ναι σε ποιους τομείς; Υπάρχουν περιθώρια διορθώσεων και προς ποια κατεύθυνση;

Η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, γεγονός που έχει οδηγήσει τη Schroders να εμβαθύνει τη συνεργασία της με την εγχώρια αγορά και τους συμμετέχοντες της.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της σημασίας της ελληνικής αγοράς είναι η επιτυχημένη συνεργασία της METLEN με τη Schroders Greencoat, η οποία οδήγησε στην πώληση ενός χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών έργων, συνολικής ισχύος 110 MWp, της METLEN. Συνεχίζουμε να διατηρούμε σημαντικές επενδύσεις σε ελληνικές εταιρείες, αναγνωρίζοντας την πρόοδο που έχει σημειώσει η αγορά και την κεντρική θέση της στη δραστηριότητα της Schroders.

Φυσικά, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, η Ελλάδα έχει περιθώριο για περαιτέρω ανάπτυξη. Η χώρα μπορεί να εκμεταλλευτεί σημαντικά τους φυσικούς της πόρους, όπως τα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, καθώς και την καινοτομία που προσφέρουν πολλές ελληνικές εταιρείες. Οι ευκαιρίες αυτές μπορούν, για παράδειγμα, να αξιοποιηθούν πλήρως μέσω Private Equity επενδύσεων.

Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες τάσεις που διαμορφώνουν τον επενδυτικό κόσμο;

Πιστεύουμε ότι η καινοτομία στην Τεχνητή Νοημοσύνη, την ενεργειακή μετάβαση, τη βιοτεχνολογία, την υγειονομική περίθαλψη και γενικότερα στις υποδομές, είναι σήμερα θέματα που έχουν τεράστιες ανατρεπτικές δυνάμεις και, ως εκ τούτου, παρέχουν αξιόλογες επενδυτικές ευκαιρίες. Εφόσον αυτές οι τάσεις καθοδηγούνται σε μεγάλο βαθμό από την καινοτομία, θεωρώ ότι ένας κατάλληλος τρόπος επένδυσης είναι μέσω μη εισηγμένων εταιρειών που διαθέτουν εξειδικευμένη τεχνογνωσία στον τομέα τους και μπορούν να αναβαθμίσουν το DNA τους μέσω νέων καινοτόμων λύσεων.

Ιστορικά, οι ανατρεπτικές καινοτομίες προέρχονται κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τη Nespresso και το Facebook. Επίσης, οι ιδιωτικές αγορές έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν σημαντικά μεγαλύτερες δυνατότητες διαφοροποίησης των χαρτοφυλακίων. Για να το θέσω στο σωστό πλαίσιο, υπάρχουν περίπου 44.000 εισηγμένες εταιρείες, ενώ οι μη εισηγμένες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις ανέρχονται σε περίπου 215 εκατομμύρια. Κατ’ επέκταση, οι επενδυτές στις ιδιωτικές αγορές, πέρα από τη διαφοροποίηση των συμμετοχών τους, μπορούν να αξιοποιήσουν εξειδικευμένη γνώση ακόμη και σε κλάδους στους οποίους έχουν επενδύσει.

Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι καλύπτω συνολικά 7 χώρες στο νότιο ευρωπαϊκό ημισφαίριο, είχα την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με πολλούς επενδυτές – από ιδιώτες, wealth ή θεσμικούς επενδυτές, μέχρι διαχειριστές συνταξιοδοτικών ταμείων, Family Offices, ιδρύματα και κυβερνήσεις. Σχεδόν όλοι τους παρουσίασαν τα εξής δύο κοινά στοιχεία: πρόσφατα διένυσαν απαιτητικές περιόδους με τα χαρτοφυλάκιά τους, και το 2022 ήταν μία από τις πιο δύσκολες χρονιές για την έκθεσή τους σε σταθερό εισόδημα και ομόλογα.

Αυτό ακριβώς με οδήγησε στη διαπίστωση ότι, από το 2023, ολοένα και περισσότεροι επενδυτές εξετάζουν προσεκτικότερα επενδυτικές λύσεις που προσφέρουν ισχυρές αποδόσεις με χαμηλότερη μεταβλητότητα, καλύπτοντας έτσι πιο αποτελεσματικά τους μακροπρόθεσμους στόχους τους. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να αναδειχθεί ότι η πρόοδος της τεχνολογίας επιτρέπει στους επενδυτές να έχουν πρόσβαση στις ιδιωτικές αγορές με τρόπους που δεν ήταν εφικτοί στο παρελθόν – για παράδειγμα, η ανάπτυξη ψηφιακών πλατφορμών που επιτρέπουν σε επενδυτές Ιδιωτικών Κεφαλαίων, όπως εμάς να έχουν πρόσβαση σε συναλλαγές Ιδιωτικών Κεφαλαίων ακόμη και σε αγορές όπως η Κίνα, η Νότια Αφρική και η Ινδία. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι κανονιστικές αλλαγές έχουν υποστηρίξει τη μετάβαση σε αυτό που μου αρέσει να αποκαλώ «εκδημοκρατισμό των ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων».

Στο παρελθόν, τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια ήταν διαθέσιμα κυρίως σε θεσμικούς επενδυτές ή Family Offices και προσφέρονταν αποκλειστικά σε μη εξαργυρώσιμη μορφή, όπου οι επενδυτές καλούνταν να συμμετάσχουν με τουλάχιστον 500.000 ευρώ και να παραμείνουν επενδυμένοι για οκτώ, ή και περισσότερα, χρόνια.

Εμείς, στη Schroders προσφέρουμε πλέον και σε ιδιώτες / μη θεσμικούς επενδυτές πρόσβαση σε Private Equity και Private Credit με μηνιαίες συνδρομές και τριμηνιαίους κύκλους εξαργύρωσης, με εξαιρετικά χαμηλότερο ελάχιστο ποσό επένδυσης. Έχουμε ήδη ξεκινήσει να παρέχουμε πρόσβαση σε Ιδιωτικά Περιουσιακά Στοιχεία σε επιλεκτικές ελληνικές τράπεζες και έχουμε παρατηρήσει σημαντικό ενδιαφέρον από τους πελάτες τους.

Είμαι πεπεισμένος ότι αυτή η επενδυτική πρόσβαση μπορεί να μεταμορφώσει το επενδυτικό τοπίο στην Ελλάδα, προσφέροντας στους Έλληνες επενδυτές μεγαλύτερη διαφοροποίηση και ανεπανάληπτα πρότυπα απόδοσης.