Συνεντεύξεις

Αύγουστος Βεϊνόγλου: «Πιστεύω στο συνειρμό και στο ατύχημα»

Στα όρια του φυσικού κόσμου και τι μαθαίνει από τους μαθητές

Κατερίνα Δαφέρμου

08.04.2023 | 00:01

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το ράλι της ΤΙΤΑΝ, το νέο Βατερλώ της Απαλαγάκη, το κινεζικό μαρτύριο για τον Μάνο, τα υπερόπλα Πιτσιλή, η αλήθεια για τη Μιράντα Πατέρα και ο γάτος Dollar, ο αεικίνητος Πιέρ και ο θαρραλέος πολιτικός με την κομμώτρια

Περιεχόμενα

Ο Αύγουστος Βεϊνόγλου καταβυθίζεται στο Χώρο και στο Χρόνο. Ο καταξιωμένος εικαστικός και δάσκαλος, στην έκτη ατομική του έκθεση με τίτλο Crossbreeds παραμένει το ίδιο πειραματικός και συνειρμικός όσο και την πρώτη φορά.

Στη σύντομη αυτή συνέντευξη, ο Αύγουστος Βεϊνόγλου εξήγησε τι εστί μεταμόρφωση στην τέχνη αλλά και στη ζωή. Ανάλογα (θα μπορούσε να ειπωθεί) προσπαθεί να μεταδώσει και στους μαθητές του στο Κολλέγιο Αθηνών, την έννοια της μεταμόρφωσης της ύλης. Που αποτελεί ουσιαστικά άσκηση πνευματική και per se μεταμορφωτική…

Αρχιτεκτονική, μηχανική, σκελετικές κατασκευές

Η έκθεση Crossbreeds προσκαλεί τους θεατές να προβληματιστούν γύρω από τα λείψανα-απομεινάρια που θα αποκαλυφθούν στο μέλλον όπως αυτά θα έχουν αποκρυσταλλωθεί μέσα από διαδικασίες μεταμόρφωσης και υβριδισμού.

Ο Αύγουστος Βεϊνόγλου παρουσιάζει σειρά από νέα γλυπτά και σχέδια. Προσομοιώνουν τη διαδικασία της «πετροποίησης» με τη χρήση πορσελάνης, χαρτοπολτού και διαφορετικών πλαστικών εξαρτημάτων από αυτοκίνητα και άλλα μηχανήματα.

Τα γλυπτά του εμφανίζονται ως λείψανα ή ανασκαμμένα ευρήματα. Προέρχονται από ετερόκλητα υλικά και μορφές για να δημιουργήσουν διασταυρώσεις μεταξύ σκελετικών κατασκευών, αρχιτεκτονικών στοιχείων και μηχανικών αντικειμένων.

Το όραμα ενός ονειρικού σύμπαντος

Τα αντικείμενα παρουσιάζουν ένα ανοίκειο αλλά δελεαστικό ταυτόχρονα όραμα για ένα μελλοντικό παράλληλο και ονειρικό σύμπαν, όπου αντικείμενα από διαφορετικές εποχές και τεχνολογίες έχουν συγχωνευθεί.

Τα σχέδια που παρουσιάζονται στην έκθεση ερευνούν την ιδέα της μεταμόρφωσης των φυσικών μορφών μέσω της ενσωμάτωσης ορυκτών, παράξενων αρχιτεκτονημάτων και μικρο-πλαστικών.

Φαίνεται ότι ο καλλιτέχνης προσπαθεί να συλλάβει τα έργα ανάμεσα στο φυσικό και το τεχνητό, την ψευδαίσθηση και την πραγματικότητα, την πεπερασμένη φύση και την πάλλουσα ύπαρξη…

objets trouvés

Η έκτη ατομική του έκθεση κάτα κάποιο τρόπο συνδέεται με την τελευταία στην γκαλερί Έλικα το 2018.

Υπό την έννοια ότι βλέπει τον εκθεσιακό χώρο «ως στοιχείο που ενημερώνει τα ίδια τα έργα. Και οι δύο θεματικές ενότητες παρουσιάζουν ένα στοιχείο που σχετίζεται με την χθόνια και πολλές ανοίκια φύση, ή την ιδέα της εκσκαφής. Οι χώροι έκθεσης παρουσιάζονται ως εναπωθετήρια αντικειμένων ή θραυσμάτων αντικειμένων που έχουν υποστεί κάποια διάβρωση ή μεταμόρφωση. Και ενδεχομένως να έχουν ανασυρθεί από κάποιο σκοτεινό ή μυστικό χώρο», εξηγεί ο Αύγουστος Βεϊνόγλου.

Τα ευρήματα ή γλυπτά παρουσιάζονται πολλές φορές συνειδητά σαν να προϋπήρχαν απλά εκεί – objets trouvés, ατάκτως ερριμένα.

Σε άλλες περιπτώσεις (όπως στην έκθεση Crossbreeds) στην πλειοψηφία τους ξεχωρίζουν για τη μνημειώδη και γλυπτική τους διάσταση.

Έτσι, «για εμένα ο χώρος έκθεσης των έργων αποτελεί υλικό του έργου μου, μιας και η σχέση μας με τα έργα διαμορφώνεται με βάση την χωροταξική θέση που έχουμε και η σχέση μας με αυτό ενημερώνεται απο την ατμόσφαιρα και σκηνογραφία του», τονίζει ο Αύγουστος Βεϊνόγλου.

«Κάτι που με ενδιαφέρει, να επηρεάζω το έργο με ήπιες πολλές φορές παρεμβάσεις, όπως αλλαγή φωτισμού αλλά και πιο δυναμικές όπως το χρωματισμό των τοίχων και την εισαγωγή “απομιμητικών αντικειμένων”».

Διασταύρωση ειδών

«Crossbreeds είναι έννοια που περιγράφει την κατάσταση ανάμειξης ή διασταύρωσης διαφορετικών ειδών ή τυπολογιών», εξηγεί ο Αύγουστος Βεϊνόγλου. Πρόκειται για όρο που συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη διασταύρωση ειδών σε ζώα και φυτά.

«Σε σχέση με τα σχέδια και τα γλυπτά που παρουσιάζω στην έκθεση στο Potential Project το έκανα για να πω ότι είναι μέλη μιας κοινής οικογένειας, μια γενεαλογίας ή σπουδής απολιθωμάτων από το μέλλον ή μνημειακές προτάσεις από μια παράλληλη διάσταση, στην οποία παρωχημένες τεχνολογίες με προσαρτημένα κομμάτια από άλλα υλικά, πετρώματα ανασύρθηκαν και παρουσιάζονται ως σκοπικά μνημεία εδώ στο χώρο έκθεσής τους».

Το απότμημα μιας ιδέας

Ταυτόχρονα ο τίτλος περιγράφει και τον τρόπο με τον οποίο αυτά δημιουργήθηκαν, δηλαδή την ενσωμάτωση διαφόρων υλικών από πλαστικά οχημάτων, αντικείμενα συσκευασιών και ξυλουργικά ρετάλια με τη βοήθεια ενός μίγματος (πορσελάνη και χαρτοπολτός) που βοηθά το πλάσιμο της φόρμας αλλά λειτουργεί ταυτόχρονα και σαν συνδετικό υλικό.

«Η γλυπτική φόρμα με εκφράζει ακριβώς γιατί την βλέπω σαν το απότμημα μιας ιδέας», επισημαίνει ο Αύγουστος Βεϊνόγλου.

«Το ότι αυτή είναι ένα τρισδιάστατο αντικείμενο αρχικά με κάνει να την αντιμετωπίζω σαν σημείωση στο φυσικό χώρο που κινούμαι ο ίδιος. Κάτι που θεωρώ άρρηκτα συνδεδεμένο με τη δική μου σχέση με το περιβάλλον και το φυσικό τοπίο, το οποίο ενίοτε ενημερώνει εννοιολογικά το έργο μου».

Η φόρμα καθορίζει το περιεχομενο

Τα υλικά που χρησιμοποίησε καθόρισαν τη φόρμα αλλά και το ύφος των έργων του.

«Τα υλικά που έχω χρησιμοποιήσει είναι καθημερινά, εύκολα στην ανεύρεσή τους», παρατηρεί ο Αύγουστος Βεϊνόγλου. «Τα σχέδια είναι προφανώς έργα που μπορούσα να ολοκληρώσω μέσα σε ένα ‘καθαρό’ περιβάλλον, ενώ τα γλυπτά μετά από κάποιο σημείο απαιτούσαν την χρήση μεγάλου χώρου», διευκρινίζει.

Τα γλυπτά προέκυψαν «από πειραματισμούς στο μικρό στούντιο στο σπίτι με υλικά όπως ο χαρτοπολτός και κομμάτια συσκευασιών και ρετάλια ξυλουργείου. Εκεί πραγματοποίησα κάποια έργα που εν τέλη ενσωμάτωσα σε μεγαλύτερες συνθέσεις.

Η σύνδεση των συγκεκριμένων επιδαψιλευμένων κομματιών στις μεγαλύτερες συνθέσεις που αποτελούνται από μεγάλα τμήματα πλαστικών πιστεύω δημιουργεί στα έργα σημεία με εντάσεις και πλαστικές εναλλαγές».

Δουλεύοντας με παιδιά

Παράλληλα με τη δημιουργική διαδικασία, ο Αύγουστος Βεϊνόγλου συνέχιζε να διδάσκει στο δημοτικό σχολείο τους μαθητές του. Η διδασκαλία εμπλουτίζει το έργο του.

«Δουλεύοντας με παιδιά δημοτικού παρατηρώ πως οι μαθητές μου μαθαίνουν και χτίζουν την γνώση τους βασίζοντας την σε ήδη προϋπάρχουσα πληροφορία», διαπιστώνει.

«Είναι επίσης μια επαφή με ένα βαθύτερο μέρος του εαυτού μου κάτι που έχει να κάνει με τη σχέση συναισθήματος της εμπειρίας και τον αυθορμητισμό στην πράξη και δημιουργική χειρονομία. Για εμένα ο δημιουργικός αυθορμητισμός υπερισχύει της έννοιας γιατί μπορεί ακόμα και εκ των υστέρων να την ενημερώσει».

Μια σχέση αμφίδρομη

Η Τέχνη αποτελεί παρατήρηση και τα παιδιά με τον αυθόρμητο τρόπο που αντιδρούν απέναντι στα πράγματα, αποτελούν πηγή έμπνευσης.

«Η διδασκαλία στην τέχνη είναι για μένα μια συνδιαλλαγή και επαφή με το παιδί μέσα ή τον πρώτο καλλιτέχνη μέσα μου. Γιατί ως διαδικασία επιβεβαιώνει κομμάτια που θεωρώ κατακτημένη γνώση ενώ ταυτόχρονα ανοίγει χώρο για νέα πράγματα. Αυτό βγαίνει μέσα από την δοκιμή και το ατύχημα και την επαφή με τα παιδιά, που με έναν αβίαστο τρόπο θα δοκιμάσουν δίχως συστολές πειράματα και δοκιμές στα υλικά.

Ομολογώ πως η χρήση του χαρτοπολτού στην έκθεση είναι κάτι που δανείστηκα από τα εργαστήρια με τα παιδιά. Ενώ η ενσωμάτωση άλλων υλικών (με την προσάρτηση από ξύλινα ρετάλια από το ξυλουργείο του εργαστηρίου) κάτι που παρατήρησα να δοκιμάζουν τα παιδιά αρχικά στο εργαστήριο του σχολείου. Οπότε η σχέση αυτή μπορεί να είμαι αμφίδρομη (δάσκαλος, παιδί ) και σε ένα ακραία απτό επίπεδο».

Πώς τα σχέδια γίνονται γλυπτά;

Η σύλληψη για τα έργα της έκθεσης Crossbreeds πραγματοποιήθηκε σε χρονική συγκυρία που καθόρισε τον τρόπο πραγμάτωσής τους.

Μέρος τους δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπως εξηγεί ο Αύγουστος Βεϊνόγλου.

«Στην περίοδο που πέρασε ο εγκλεισμός έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στον τρόπο που είδα την δουλειά μου. Είχα την αίσθηση ότι αρχικά στα σχέδιά μου επιστρέφω σε ιδέες και φόρμες που είχα πραγματοποιήσει ως έφηβος, ίσως διότι πέραν κάποιων πολύ λίγων σημείων έρευνας και αναφοράς τα σχέδια ήταν απλά μια εκκίνηση δίχως τέλος και δίχως σκοπό.

Απόλαυσα τον χρόνο μαζί με τη διαδικασία και άφησα ένα πιο εσωτερικό απεικονιστικό λεξιλόγιο να αναδυθεί.

Η ενότητα αυτή εξελίχθηκε με βάση την ανακάλυψη κάποιου καινούργιο στοιχείου ή φαινής για την δοκιμή σε κάτι καινούργιο».

Οργανική εξέλιξη

Ο Αύγουστος Βεϊνόγλου αναρωτήθηκε για παράδειγμα: “Πως μπορώ να κάνω τα σχέδια γλυπτά;” ή “τι υλικό θα ήθελα να δοκιμάσω που δεν έχω δοκιμάσει έως τώρα”».

Και το κυριότερο: «Απαντούσα πολύ απλά και άμεσα ερωτήματα δίχως εννοιολογικές προκαταλήψεις, έτσι αναπτύχθηκε η δουλειά αυτή. Πιστεύω πως η σύνδεση των έργων όμως έγινε γιατί υπάρχει από κάτω ένα subtext», ένα εννοιολογικό υπόστρωμα θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει.

Δηλαδή, «μια ιδέα ή έστω μια τάση σε μια κατεύθυνση. Όταν έρχεσαι πάνω σε ένα αντικείμενο ή έργο να σκεφτείς πάνω σε αυτό, τι είναι με τι μοιάζει, τι θυμίζει από προηγούμενη σου δουλειά, οι απαντήσεις που δίνεις πολλές φορές βοηθάνε να επιβεβαιώσεις αυτό το subtext. Δουλεύω οργανικά, δεν θα μπορούσα να ακολουθήσω πιστά, απλά μια έννοια. Δεν με ενδιαφέρει η αυστηρή εκτέλεση, πιστεύω στον συνειρμό και το ατύχημα, αυτό κάνει την ενασχόλησή μου με την τέχνη απόλαυση και όχι κάτι απλά επιτελεστικό».

Έτσι, τα έργα του Αύγουστου Βεϊνόγλου εκπέμπουν αυτή τη φρεσκάδα και την αμεσότητα που διακρίνεται και στην παιδική ματιά. Η Τέχνη επιστρέφει στις ρίζες της.

Πληροφορίες

CROSSBREEDS