Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου: Οφείλουμε να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για τη στήριξη των γυναικών ώστε να γκρεμιστεί μια για πάντα η γυάλινη οροφή

«Η γυάλινη οροφή υπάρχει. Είναι φτιαγμένη από όλα εκείνα τα τεχνητά ή αόρατα εμπόδια που περιορίζουν και επιβραδύνουν την ανέλιξη των γυναικών σε ανώτερα και ανώτατα κλιμάκια. Είναι φτιαγμένη από στερεότυπα και προκαταλήψεις, όμως αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των γυναικών που την σπάνε και φτάνουν όσο ψηλά αξίζουν.»

Η Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (EBEA), Πρόεδρος του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών (ΕΕΔΕΓΕ) και Εκτελεστική Αντιπρόεδρος Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου, μιλά στο mononews.gr για τις διακρίσεις, τις προκαταλήψεις, τι προκλήσεις, το μισθολογικό χάσμα, τη συμμετοχή των γυναικών σε ανώτερα και ανώτατα κλιμάκια, το μέτρο της ποσόστωσης.

Όπως λέει, αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι οι γυναίκες δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους άντρες στον επιχειρηματικό στίβο. Το μέτρο της ποσόστωσης, όμως, είναι σημαντικό, γιατί, όπως επισημαίνει, δίνει στις γυναίκες ευκαιρίες που δεν θα τους δίνονταν ακριβώς λόγω των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν. «Είναι ένας τρόπος να αλλάξουμε την κυρίαρχη αντίληψη και νοοτροπία και να σπάσουμε ταχύτερα τη γυάλινη οροφή που εμποδίζει την ανέλιξη των γυναικών. Είναι πρωτίστως θέμα ίσων ευκαιριών», σημειώνει.

«Είναι πάρα πολύ σημαντική και η αξία που προσδίδει σε έναν οργανισμό η συμμετοχή γυναικών στα ανώτερα κλιμάκια. Μελέτες σημαντικών οργανισμών, μεταξύ των οποίων της S&P Global Market Intelligence, της McKinsey και του γαλλικού παρατηρητηρίου υπό το Skema Business School, δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις που έχουν αναθέσει σε γυναίκες ανώτερες διοικητικές θέσεις εμφανίζουν καλύτερα αποτελέσματα, σε επίπεδο κερδοφορίας και χρηματιστηριακής πορείας», αναφέρει και επισημαίνει πως «οι γυναίκες δεν είναι μόνο ικανές, αλλά από τη φύση τους διαθέτουν όλα τα χαρακτηριστικά που χρειάζονται για να ηγηθούν ενός οργανισμού, μιας επιχείρησης ή ενός πολιτικού κόμματος».

Ο χώρος των επιχειρήσεων δίνει ίδιες ευκαιρίες ανέλιξης σε άντρες και γυναίκες; Παρατηρείτε κάποια αλλαγή στις ευκαιρίες που δίνονται σε γυναίκες σήμερα σε σχέση με πριν 10 ή 15 χρόνια;

Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι οι γυναίκες δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους άντρες στον επιχειρηματικό στίβο. Συχνά εμποδίζεται η ανέλιξή τους από στερεότυπα και προκαταλήψεις, αντιμετωπίζουν διακρίσεις λόγω φύλου και αμείβονται λιγότερο (έμφυλο μισθολογικό χάσμα). Η αλλαγή νοοτροπίας που απαιτείται πυροδοτείται μέσα από μια σειρά μέτρων όπως η ποσόστωση. Και είναι γεγονός ότι τα σχετικά στοιχεία καταγράφουν σημαντική πρόοδο τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια.

Οι διαχρονικές έρευνες της Grant Thornton δείχνουν ότι το ποσοστό των γυναικών σε ανώτερες θέσεις παγκοσμίως διαμορφωνόταν στο 19,4% το 2004, αυξήθηκε στο 24,1% το 2007, υποχώρησε στο 20,2% το 2011 και επανήλθε στο 24,1% το 2018 μετά από αργή ανάκαμψη. Σήμερα, βρίσκεται στο 32,4% που είναι το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί. Για την Ελλάδα η εικόνα είναι ακόμη καλύτερη, καθώς το ποσοστό των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις ενισχύθηκε κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες το 2023, στο 37%. Η θέση των γυναικών στον εργασιακό στίβο και το επιχειρείν είναι, επομένως, σημαντικά καλύτερη από ό,τι στο παρελθόν. Μένουν όμως να γίνουν ακόμα πολλά.

Υπάρχει διαφορά στον τρόπο που λειτουργούν οι άντρες σε σχέση με τις γυναίκες μάνατζερ; Τι θα συμβουλεύατε μια γυναίκα που θέλει να ηγηθεί σε άντρες υφισταμένους της; Ποια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια που μπορεί να συναντήσει;

Οι γυναίκες δεν είναι μόνο ικανές, αλλά από τη φύση τους διαθέτουν όλα τα χαρακτηριστικά που χρειάζονται για να ηγηθούν ενός οργανισμού, μιας επιχείρησης ή ενός πολιτικού κόμματος. Υπερτερούν ως προς την ενσυναίσθηση, τη συναισθηματική νοημοσύνη, την στοχοπροσήλωση, τη συμπεριληπτική αντίληψη και την ομαδικότητα. Τι θα συμβούλευα μια γυναίκα με ηγετικές φιλοδοξίες; Να υψώσει το ανάστημά της απέναντι στην αμφισβήτηση με την οποία θα έρθει, ενδεχομένως, αντιμέτωπη. Να μην πτοηθεί από τα στερεότυπα, αλλά να προτάξει τις ικανότητές της και τις επιδόσεις της.

Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες μάνατζερ τα καταφέρνουν καλύτερα από τους άνδρες, όχι μόνο στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού ή τυχόν κρίσεων, αλλά και στα απτά αποτελέσματα, ήτοι στην κερδοφορία μιας επιχείρησης.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα με στόχο την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια. Θεωρείτε ότι είναι απαραίτητο να υπάρχει ποσόστωση; Έχει σημασία για την αξία μιας εταιρείας η παρουσία γυναικών στα διοικητικά συμβούλια;

Το μέτρο της ποσόστωσης είναι σημαντικό γιατί δίνει στις γυναίκες ευκαιρίες που δεν θα τους δίνονταν ακριβώς λόγω των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν. Είναι ένας τρόπος να αλλάξουμε την κυρίαρχη αντίληψη και νοοτροπία και να σπάσουμε ταχύτερα τη γυάλινη οροφή που εμποδίζει την ανέλιξη των γυναικών. Είναι πρωτίστως θέμα ίσων ευκαιριών.

Επιπλέον, όμως, είναι πάρα πολύ σημαντική και η αξία που προσδίδει σε έναν οργανισμό η συμμετοχή γυναικών στα ανώτερα κλιμάκια. Μελέτες σημαντικών οργανισμών, μεταξύ των οποίων της S&P Global Market Intelligence, της McKinsey και του γαλλικού παρατηρητηρίου υπό το Skema Business School, δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις που έχουν αναθέσει σε γυναίκες ανώτερες διοικητικές θέσεις εμφανίζουν καλύτερα αποτελέσματα, σε επίπεδο κερδοφορίας και χρηματιστηριακής πορείας.

Είναι σημαντικό όμως να πούμε ότι η προσπάθεια διαμόρφωσης ενός συμπεριληπτικού περιβάλλοντος, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις, αφορά όλους μας και είναι ο μοναδικός δρόμος για ένα καλύτερο μέλλον. Οι επιχειρήσεις ως ζωτικά κύτταρα της κοινωνίας οφείλουν να λειτουργούν με σεβασμό στη διαφορετικότητα, να προωθούν την ισότητα των φύλων και να ενστερνίζονται τη μοναδικότητα κάθε ατόμου.

Υπάρχει κατά τη γνώμη σας γυάλινη οροφή; Υπάρχει όριο στο πόσο ψηλά στην ιεραρχία μπορεί αν φτάσει μια γυναίκα; Αμείβονται το ίδιο άνδρες και γυναίκες για την ίδια θέση με την ίδια εμπειρία;

Η γυάλινη οροφή υπάρχει. Είναι φτιαγμένη από όλα εκείνα τα τεχνητά ή αόρατα εμπόδια που περιορίζουν και επιβραδύνουν την ανέλιξη των γυναικών σε ανώτερα και ανώτατα κλιμάκια. Είναι φτιαγμένη από στερεότυπα και προκαταλήψεις, όμως αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των γυναικών που την σπάνε και φτάνουν όσο ψηλά αξίζουν.

Επειδή ο ρόλος της γυναίκας είναι αναμφίβολα πολυδιάστατος, η πολιτεία και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς οφείλουν να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για τη στήριξη των γυναικών έτσι ώστε να «γκρεμιστεί» μια για πάντα η γυάλινη οροφή.

Όσο για τις αμοιβές, το έμφυλο μισθολογικό χάσμα είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Είναι ενδεικτικό ότι στις ΗΠΑ, στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, η ωριαία αμοιβή των γυναικών διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 82% της αμοιβής των ανδρών το 2022, σύμφωνα με νέα έρευνα του Pew Research Center. Είναι άκρως ανησυχητικό ότι με βάση τα στοιχεία του ίδιου ερευνητικού κέντρου, το έμφυλο μισθολογικό χάσμα έχει παραμείνει σχεδόν αμετάβλητο τα τελευταία 20 χρόνια, καθώς το 2002 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν στο 80%.

Το ΕΒΕΑ έχει δράσεις με στόχο την αύξηση συμμετοχής των γυναικών στο επιχειρείν;

Το ΕΒΕΑ είναι ένας φορέας που, σε όλη την ιστορία του, αντιλαμβάνεται και εκφράζει τα αιτήματα της αγοράς και της κοινωνίας. Αντιλαμβάνεται ότι η ισότητα των ευκαιριών για άνδρες και γυναίκες στον κόσμο της εργασίας αποτελεί την κρίσιμη προϋπόθεση για ισόρροπη, βιώσιμη και ανθεκτική ανάπτυξη. Στο ΕΒΕΑ και στο Εθνικό Επιμελητηριακό Δίκτυο Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών, συνεχίζουμε να εργαζόμαστε ακούραστα, στηρίζοντας με ποικίλες δράσεις τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και ηγεσία. Συμμετέχουμε εποικοδομητικά σε θετικές πρωτοβουλίες της Πολιτείας, όπως είναι η δημιουργία του Κέντρου Καινοτομίας για τις Γυναίκες, εκπαιδεύοντας γυναίκες σε STEM και επιχειρηματικότητα. Υποστηρίζουμε μέτρα και πολιτικές που ενισχύουν το θεσμικό πλαίσιο της χώρας, σε θέματα έμφυλης ισότητας. Υλοποιούμε πανελλαδικά upskilling και reskilling έργα σε δεξιότητες του αύριο με παράλληλη πρακτική σε επιχειρήσεις. Αυτή την περίοδο απευθύνουμε νέα πρόσκληση σε καινοτόμες γυναικείες startups από ολόκληρη την Ελλάδα να ενταχθούν στη Θερμοκοιτίδα Νεοφυών Επιχειρήσεων ΘΕΑ του ΕΒΕΑ. Μέσω της θερμοκοιτίδας, οι γυναικείες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να λάβουν την απαιτούμενη στήριξη ώστε να τις βοηθήσουμε να αναπτυχθούν.

Ανακαλύψτε το αφιέρωμα Γυναίκες που μας εμπνέουν