ΕΥΔΑΠ: Μέριμνα για υδάτινα και θαλάσσια οικοσυστήματα

Η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση νερού παγκοσμίως, η μόλυνση του νερού από ανθρωπογενής δραστηριότητες, και η κλιματική αλλαγή, αποτελούν κάποιους από τους κινδύνους που συναντάμε σήμερα και έχουν ως αποτέλεσμα την ανάγκη για ολιστική, προληπτική και συνεπή διαχείριση του πόρου του νερού.

Βασικός άξονας Βιώσιμης Ανάπτυξης της ΕΥΔΑΠ είναι η Βιώσιμη διαχείριση του υδρολογικού κύκλου και η βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Μέσω της διαχείρισης του υδρολογικού κύκλου, προστατεύει τα υδάτινα οικοσυστήματα στις περιοχές όπου ασκεί τις δραστηριότητές της. Η ορθολογική αξιοποίηση και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων χωρίς επιβάρυνση του περιβάλλοντος αλλά με ταυτόχρονη φροντίδα και προστασία του, είναι μέρος της εταιρικής ευθύνης και ζωτικός παράγοντας ανάπτυξης για την ΕΥΔΑΠ. Το νερό είναι ένας από τους σημαντικότερους φυσικούς πόρους για την ύπαρξη ζωής, έχει την ιδιότητα του αναντικατάστατου και ποσοτικά οριοθετημένου αγαθού.

Οι λίμνες και τα ποτάμια

Ο βασικός ρόλος των ταμιευτήρων της ΕΥΔΑΠ είναι η αποθήκευση υψηλής ποιότητας νερού για την ύδρευση της πρωτεύουσας, ωστόσο αποτελούν και σημαντικούς υγροβιότοπους:

• Η φυσική λίμνη Υλίκη, πηγή υδροληψίας για το Υδροδοτικό Σύστημα της Πρωτεύουσας, αποτελεί περιοχή του δικτύου προστασίας της Φύσης Natura 2000
• Η τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα, είναι ο πρώτος ταμιευτήρας του υδροδοτικού συστήματος της Αττικής και ένας σημαντικός υγροβιότοπος
• Ο ταμιευτήρας του Μόρνου και ο ταμιευτήρας του Ευήνου αποτελούν σημαντικά υγροτοπικά οικοσυστήματα

Για τη διατήρηση της συνέχειας των υγροτοπικών οικοσυστημάτων, η ΕΥΔΑΠ ανέθεσε σε μελετητές, σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, τη διερεύνηση της δυνατότητας διατήρησης «οικολογικής παροχής», στα ποτάμια οικοσυστήματα κατάντη των φραγμάτων. Η διατήρηση της ελάχιστης αυτής απαιτούμενης ροής είναι απαραίτητη σύμφωνα με τη νομοθεσία, τους περιβαλλοντικούς όρους και τις σύγχρονες διεθνείς τάσεις στην περιβαλλοντική διαχείριση των ταμιευτήρων.

Στο φράγμα του Μαραθώνα ήδη έχουν υλοποιηθεί οι απαραίτητες παρεμβάσεις ώστε να αυξηθεί η παραμένουσα παροχή κατάντη του φράγματος στα 25 l/sec. σύμφωνα με την πρόσφατη ΤΕΠΕΜ (Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη) που υλοποίησε η ΕΥΔΑΠ.

Το ποτάμιο οικοσύστημα κατάντη του φράγματος του Μόρνου βρίσκεται σε καλή κατάσταση, λόγω συνεχούς ροής επιφανειακών υδάτων στην κοίτη του ποταμού.

Η ΕΥΔΑΠ ολοκλήρωσε τη συστηματική παρακολούθηση την οικολογική και χημική κατάσταση του ποτάμιου οικοσυστήματος εφαρμόζοντας τριετές πρόγραμμα υδρομορφολογικών, φυσικοχημικών, βιολογικών και χημικών μετρήσεων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα 2000/60/ΕΕ και το Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων ΥΔ04 που προέβλεπε η Τεχνική και Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) του Φράγματος Μόρνου που εκπονήθηκε από την ΕΥΔΑΠ ΑΕ. Από την ως άνω παρακολούθηση προέκυψε ότι το ποτάμιο οικοσύστημα κατάντη του φράγματος του Μόρνου βρίσκεται σε καλή οικολογική και καλή χημική κατάσταση.

Στον ποταμό Εύηνο, το νεότερο ταμιευτήρα, έχει προβλεφθεί «οικολογική παροχή» της τάξης του 1 m3/sec. Κατά συνέπεια, τα παραποτάμια οικοσυστήματα κατάντη του φράγματος διατηρούν τη φυσιογνωμία τους και τη σημαντική βιοποικιλότητά τους.

Προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος

Η προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος αποτελεί βασική μέριμνα της ΕΥΔΑΠ. Στο πλαίσιο αυτό, η Εταιρεία εντάσσει διαδικασίες και δράσεις που συμβάλλουν αποτελεσματικά στην διατήρηση της καλής κατάστασης του θαλάσσιου οικοσυστήματος, σε συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία και τις περιβαλλοντικές πολιτικές, όπως έχουν ενσωματωθεί στο Εθνικό και Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

Η ΕΥΔΑΠ λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη το ζωτικής σημασίας θέμα της προστασίας του θαλάσσιου οικοσυστήματος, λαμβάνει μέτρα ετοιμότητας και αντιμετώπισης ή μετριασμού των σημαντικών αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, που στοχεύουν στη μείωση της έντασης και της έκτασης των επιπτώσεων αυτών. Τα μέτρα αυτά απορρέουν από τη λειτουργία της Εταιρείας και τους κινδύνους σοβαρών ατυχημάτων.

Ωστόσο διευκρινίζεται ότι η κατάσταση του θαλάσσιου περιβάλλοντος των υδάτινων αποδεκτών εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων, που δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της ΕΥΔΑΠ (παράνομες απορρίψεις λυμάτων, ναυτικά ατυχήματα, απορροές ομβρίων κλπ)

Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων: Η σημασία τους για ένα καθαρό Σαρωνικό

Τα ΚΕΛ αποτελούν βασικές περιβαλλοντικές υποδομές προστατεύοντας ουσιαστικά τους θαλάσσιους αποδέκτες, μέσω:

– συλλογής και επεξεργασίας των αστικών λυμάτων

– παρακολούθησης της ορθής λειτουργίας των εγκαταστάσεων επεξεργασίας: ΚΕΛ Ψυττάλειας, ΚΕΛ Μεταμόρφωσης, ΚΕΛ Θριασίου και διαρκούς αναβάθμισης και συντήρησή τους με μέσα υψηλής τεχνολογίας

– τήρησης των αυστηρών προδιαγραφών εκροών

– συνεχείς δειγματοληψίες

– διαρκούς εκπαίδευσης του προσωπικού της Εταιρείας, για την αντιμετώπιση πιθανών κινδύνων

Μέσω της λειτουργίας των ΚΕΛ η ΕΥΔΑΠ συμβάλλει στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων και την διατήρηση της καλής κατάστασης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Η ΕΥΔΑΠ αναλύει την υφιστάμενη κατάσταση των υδάτινων οικοσυστημάτων των αποδεκτών, με την εκπόνηση Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) τόσο κατά τον σχεδιασμό όσο και κατά και τη λειτουργία των ΚΕΛ.

Οι επεξεργασμένες εκροές από τα ΚΕΛ Ψυττάλειας και Θριασίου καταλήγουν στο Σαρωνικό και τον κόλπο της Ελευσίνας ενώ του ΚΕΛ Μεταμόρφωσης στο Σαρωνικό, μέσω του βασικού του αποδέκτη, του ποταμού Κηφισού. Η επεξεργασμένη εκροή των ΚΕΛ καταλήγει στη θάλασσα απαλλαγμένη από το ρυπαντικό τους φορτίο σε ποσοστό περίπου 95%.

Η έναρξη λειτουργίας του ΚΕΛΨ, το 1994, αποτέλεσε ορόσημο για τη βελτίωση της κατάστασης του θαλάσσιου οικοσυστήματος του Σαρωνικού, που είχε στο παρελθόν υποστεί έντονη υποβάθμιση, λόγω της διάθεσης ανεπεξέργαστων λυμάτων. Οι μελέτες δείχνουν διαχρονική βελτίωση τόσο σε επίπεδο φυσικοχημικών παραμέτρων, όσο και στην κατάσταση του θαλάσσιου οικοσυστήματος.

Στο πλαίσιο της οδηγίας 2000/60 και της εφαρμογής Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής, η οικολογική κατάσταση του Σαρωνικού, αποδέκτη του ΚΕΛ Ψυττάλειας, έχει αξιολογηθεί ως «καλή».

Καθοριστικό παράγοντα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος αποτελεί και η υλοποίηση των νέων έργων αποχέτευσης στις περιοχές της Ανατολικής Αττικής, με την ολοκληρωμένη διαχείριση των λυμάτων και την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση και ελαχιστοποίηση της διάθεσής τους στη θάλασσα, με αδιαμφισβήτητα θετικό αντίκτυπο στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.