Προς ένα πιο ρεαλιστικό ρυθμό μείωσης των χρεών φαίνεται πως κινείται πλέον η ΕΕ, καθώς όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του Reuters, συμφωνούν  – σε γενικές γραμμές – ότι πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία και να επιτραπεί μια πιο αργή διαδικασία, απομακρυνόμενες από τους πολύπλοκους υπολογισμένους δείκτες και να καταλήξουν σε ένα δημοσιονομικό πλαίσιο που να τηρείται πραγματικά.

Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης προβλέπει πως οι κυβερνήσεις θα πρέπει να σταματούν να δανείζονται  υπερβολικά για να διαφυλάξουν την αξία του ευρώ. Ωστόσο, οι κανόνες συχνά παραβλέπονται, οδηγώντας εν μέρει στην κρίση δημόσιου χρέους του 2010, με ελάχιστη προσπάθεια επιβολής τους με την εφαρμογή οικονομικών κυρώσεων.

Οι κανόνες είναι τώρα υπό αναθεώρηση, επειδή η πανδημία COVID-19 αύξησε το δημόσιο χρέος της ΕΕ σε τέτοιο επίπεδο που οι υφιστάμενοι νόμοι δεν μπορούν πλέον να ισχύουν, ενώ η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί τεράστιες επενδύσεις που πολλοί υποστηρίζουν ότι πρέπει να αντικατοπτρίζονται στους νόμους της ΕΕ.

«Ορισμένοι τομείς ευρείας συμφωνίας φαίνεται να αναδεικνύονται σχετικά με την πιο σταδιακή πορεία προσαρμογής της μείωσης του χρέους και συγκεκριμένα τον αποκαλούμενο κανόνα 1/20», δήλωσε στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις.

Ο τρέχων κανόνας είναι ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να μειώνουν το δημόσιο χρέος κάθε χρόνο κατά το 1/20 της υπέρβασης άνω του 60% του ΑΕΠ. Με πολλές χώρες να έχουν χρέη πολύ πάνω από το 100% του ΑΕΠ, ένας τέτοιος κανόνας θεωρείται μη ρεαλιστικός από τους υπουργούς Οικονομικών.

«Χρειαζόμαστε αξιόπιστους τρόπους μείωσης του χρέους. Αλλά πρέπει επίσης να είναι ρεαλιστικοί και να επιτρέπουν την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση», είπε ο Ντομπρόβσκις κατά την είσοδό του σε συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης που θα συζητήσουν αλλαγές στους κανόνες.

Ωστόσο, ένας πιο αργός ρυθμός σήμαινε ότι το χρέος θα έπρεπε να μειωθεί, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Κρίστιαν Λίντνερ.

«Τώρα είναι η ώρα να δημιουργήσουμε ξανά δημοσιονομικά αποθέματα ασφαλείας, χρειαζόμαστε ανθεκτικότητα όχι μόνο στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και στον δημόσιο τομέα», είπε ο Λίντνερ στους δημοσιογράφους κατά την έναρξη των συνομιλιών. «Γι’ αυτό είμαι πολύ υπέρ της μείωσης του δημόσιου χρέους».

Ο Ντομπρόβσκις είπε ότι υπήρξε επίσης ευρεία συμφωνία ότι οι κανόνες πρέπει να απλοποιηθούν και ότι η εστίασή τους πρέπει να απομακρυνθεί από δείκτες όπως τα κενά παραγωγής και τα διαρθρωτικά ισοζύγια που δεν μπορούν να παρατηρηθούν άμεσα αλλά πρέπει να υπολογιστούν και συχνά αναθεωρούνται ουσιαστικά.

Οι υπουργοί θέλουν να συμφωνήσουν σε αλλαγές που θα έκαναν τις κυβερνήσεις να τηρούν τους κανόνες επειδή είναι επωφελές και όχι λόγω πιθανών οικονομικών κυρώσεων, οι οποίες θεωρούνται από πολλούς ως κενή απειλή.

«Η συζήτηση ξεκινά από τη συνειδητοποίηση ότι οι κυρώσεις δεν έχουν τόσο μεγάλη χρησιμότητα. Δεν ωφελεί, για την ακρίβεια», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης που συμμετείχε στην προετοιμασία της συνάντησης.

Παρά τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις των κανόνων δανεισμού από τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία ή την Πορτογαλία και τα επίμονα μεγάλα πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ποτέ δεν κινήθηκε να τιμωρήσει καμία χώρα, δυσφημώντας τη χρησιμότητα των κυρώσεων που είχε αποφασίσει ως αξιόπιστο μέσο επιβολής.

«Αυτή τη φορά αναγνωρίζεται ότι η εφαρμογή των κανόνων εξαρτάται από την εθνική ιδιοκτησία. Υπάρχει ισχυρή συμφωνία σε αυτό και μεγάλο μέρος της συζήτησης συνεχίζεται για το πώς θα ενισχυθεί η ιδιοκτησία», είπε ο ανώτερος αξιωματούχος.