Στην τελευταία συνέντευξη της ζωής του, στην υπογράφουσα, στο mononews, ο Αλέκος Φασιανός είχε δηλώσει: «Δεν έχει νόημα να μηρυκάζουμε το παρελθόν». Ήταν 84 χρονών και μόλις είχε αρχίσει να αποτραβιέται. Τρία χρόνια αργότερα άφησε την τελευταία του πνοή. Στα ενδιάμεσα χρόνια, δύο μεγάλες εκθέσεις έργων του είχαν πραγματοποιηθεί στην Αθήνα και στο Παρίσι (πέρα από αμέτρητες δημοπρασίες). Ήταν ο τελευταίος μεγάλος ζωγράφος της εποχής του.

Μπορούσε να φύγει με τη σιγουριά ότι η πολυαγαπημένη του σύζυγος, Μαρίζα Φασιανού, και εξίσου η κόρη τους, Βικτώρια Φασιανού, θα φρόντιζαν για την κληρονομιά του. Το καταπληκτικό Μουσείο Φασιανού βρίσκεται στα σπάργανα. Όλα τα έργα καθώς και το αρχείο του θα φιλοξενούνται σε αυτό το απαραίτητο ίδρυμα στο κέντρο της πόλης, στο σταθμό Λαρίσης.

Τα λόγια του πριν από τρία χρόνια παραμένουν πιο ευθύβολα και οξυδερκή από πολλών πολιτικών ή σχολιαστών της επικαιρότητας.

Post mortem άνοιξη

Σήμερα που η Ελλάδα μοιάζει να αναζητεί εκ νέου την ταυτότητά της, ο Αλέκος Φασιανός μοιάζει να βιώνει post mortem άνοιξη.

Οι σπουδή του (μεταξύ άλλων) στην αρχαία ελληνική αγγειογραφία και βυζαντινή εικονογραφία, εμπότισε τις χαρακτηριστικές μορφές του, με νεωτερική, ρεβιζιονιστική ματιά πάνω στην ελληνική ιστορία. Αυτό θεωρούσε πάντα ζητούμενο και για την Ελλάδα του, που τόσο αγαπούσε, αν και δημιούργησε νέα πατρίδα στο Παρίσι.

Το μυστικό της ζωγραφικής του προέρχεται από την απρόσμενη δύναμη που υποβάλλει το χρώμα σε συνδυασμό με την πληρότητα των μορφών.

Η ιδιαίτερη έμφαση της καμπυλότητας των ερμαφρόδιτων προσώπων διατηρούσε την ανατολίτικη παράδοση, συνομιλούσε με τον Καραγκιόζη. Η ειλικρίνεια, η χρωματική και σχεδιαστική πλαστικότητα από την άλλη, πλησίαζαν την ευρωπαϊκή παράδοση του Σαγκάλ.

Αυτή η επιμειξία εγγυήθηκε τη διαχρονική δύναμη της ζωγραφικής του, τις πάλλουσες εικόνες ζωής και ονείρου σε ατμόσφαιρα ακραιφνώς ερωτική.

Μουσείο Φασιανού (φωτoγραφία: Θάλεια Βασιλά)

Συνέντευξη

Οι ερωτήσεις αφορούσαν κυρίως το όραμα του για την Ελλάδα σε πέντε χρόνια. Δηλαδή το 2024. Ιδού ένα μέρος της:

– Πού θέλουμε να βρίσκεται η Ελλάδα σε πέντε χρόνια από σήμερα; Ποιο είναι το όραμά σας για τη χώρα μας;

Το ιδανικό θεωρώ πως θα ήταν η Ελλάδα να κατάφερνε να επιδείξει ένα νέο πρόσωπο, απαλλαγμένο από τις στρεβλώσεις του παρελθόντος.

Δηλαδή την εικόνα μιας υγιούς, ευνομούμενης κοινωνίας όπου οι πολίτες θα εφαρμόζουν εξελιγμένα χρηστά ήθη σύμφωνα με τις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.

– Ποιες είναι οι άμεσες προκλήσεις στις οποίες πρέπει να αντεπεξέλθουμε ως χώρα και ως γενιά;

Δεν θα αναφερθώ σε πολιτικές ή γεωπολιτικές ή ακόμη και οικονομικές προκλήσεις τις οποίες όλοι λίγο έως πολύ γνωρίζουμε.

Θα ήθελα όμως να υπογραμμίσω ότι κάθε νέα πρόκληση η οποία παρουσιάζεται χρειάζεται να πλαισιώνεται με παιδεία, σωφροσύνη, δύναμη του λόγου και συγκεκριμένη, καθαρή τακτική.

– Πώς θα πείσουμε τους Έλληνες του εξωτερικού να επιστρέψουν στην Ελλάδα;

Το να επιστρέψουν στην Ελλάδα δεν αποτελεί ζήτημα πειθούς αλλά ζήτημα συνθηκών.

Η ανάγκη οδηγεί πάντοτε στο αποτέλεσμα. Αν κάποτε επιτευχθεί η ίδια αντιμετώπιση που απολαμβάνουν στο εξωτερικό ως εργαζόμενοι και πολίτες, τότε θα επιστρέψουν.

– Όσον αφορά και πάλι τη φυγή των νέων προς το εξωτερικό… Σκέφτεστε κάτι, μία ιδέα ίσως, που αν εφαρμοζόταν, θα μπορούσε να καταστήσει την Ελλάδα πιο ελκυστική;

Η Παιδεία, τα Γράμματα, οι καλές τέχνες. Η καλλιέργεια όλων αυτών έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να αποτελέσει το όχημα που θα οδηγήσει ένα κράτος προς την εξέλιξη.

Μουσείο Φασιανού (φωτoγραφία: Θάλεια Βασιλά)

Μουσείο Φασιανού

Το Μουσείο θα παρουσιάσει αρχικά το έργο του Αλέκου Φασιανού στην Αθήνα και το Παρίσι έως το 1980.

Η συλλογή όμως θα αλλάζει τακτικά, έτσι ώστε να παρουσιάζεται ολόκληρη η εμβέλεια του πλούσιου έργου του από το 1959 έως και το 2019.

Το Μουσείο Φασιανού θα διευθύνει η κόρη του, Βικτώρια Φασιανού.

Το κτίριο στη συμβολή των δρόμων Μεταξά και Χίου είχε επιβλέψει ο κορυφαίος αρχιτέκτονας Κυριάκος Κρόκος (πριν από το θάνατο του) μαζί με τον Αλέκο Φασιανό.

Έξαλλου, ο ζωγράφος μεγάλωσε σε αυτή τη γειτονιά της παλιάς Αθήνας, δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Παύλου.

Θα αναπαυτεί τώρα εν ειρήνη.

Διαβάστε επίσης Ο Αλέκος Φασιανός στο Παρίσι συνομιλεί με τον περίφημη Ιβ Ναβάρ

Αλέκος Φασιανός: Πριβέ ξενάγηση στην έκθεση του Ιδρύματος Θεοχαράκη με τα μαγικά λόγια του Τάκη Μαυρωτά